Nieruchomości w miastach – dawne dworce i budynki kolejowe, obiekty pocztowe i należące do armii. Wszystko to sukcesywnie trafia pod młotek. Państwowe agencje i spółki są dziś najbardziej istotnym graczem na rynku terenów i budynków inwestycyjnych.
Chodzi o setki tysięcy hektarów terenów i tysiące budynków na sprzedaż.
PKP
Koleje prowadzą obecnie, spośród państwowych spółek i agencji, najbardziej aktywną politykę w zakresie zagospodarowania i sprzedaży nieruchomości. W tym celu powołano spółkę Xcity Investment do realizacji projektów inwestycyjnych we współpracy z partnerami prywatnymi. Najczęściej chodzi o modernizacje dworców kolejowych i łączenie ich z obiektami typu centra handlowe czy biurowce.
Xcity Investment chce we współpracy z podmiotami prywatnymi do 2018 roku zrealizować ponad 40 inwestycji. Obecnie prowadzi siedem, a kolejne są na etapie rokowań. Inwestycje, nad którymi pracuje – o łącznej powierzchni ponad 400 ha, będą realizowane zarówno w dużych miastach, jak Warszawa i Katowice, jak i w mniejszych – Elbląg, Kłodzko, Koło, Koszalin, Bielsko-Białą czy Skarżysko-Kamienna.
Oprócz dworców kolejowych PKP sprzedaje m.in. ośrodki wczasowe. W sumie od początku roku kolej sfinalizowała transakcje sprzedaży 6 ośrodków m.in. w Łebie nad morzem i w Wiśle w górach. Spółka uzyskała w ten sposób 7 mln zł. Na nabywców wciąż czekają podobne nieruchomości w Augustowie, Lidzbarku, Międzyzdrojach, Niewieszach, Soli, Suścu i Zawadach.
W sumie PKP zarządzają w Polsce ok. 2,2 tys. dworców oraz ponad 100 tys. działek nieruchomościowych, z których ok. 10% ma potencjał komercyjny i jest przeznaczona na sprzedaż.
Agencja Nieruchomości Rolnych
W ciągu 23 lat od powstania Agencja sprywatyzowała ponad 3 mln ha gruntów. Obecnie zostało jej jeszcze około 1,5 mln ha, z tego nieco ponad 1 mln ha jest w dzierżawie.
Nieruchomości atrakcyjne inwestycyjnie sprzedawane są przez ANR w przetargach nieograniczonych licytacyjnych. Agencja posiada 96,000 ha nieruchomości gotowych do rozdysponowania i czekających na potencjalnego inwestora, z czego 66,000 ha znajduje się na terenach administracyjnych miast. Chodzi o działki pod inwestycje mieszkaniowe, usługowe, handlowe, jak też grunty, które posiadają pokłady użytecznych kopalin, nieruchomości, które kwalifikują się pod budowę elektrowni wiatrowych. W swojej ofercie Agencja posiada również obiekty zabytkowe – zespoły dworskie i pałacowo-parkowe.
Poczta Polska
Sprzedażą nieruchomości zajmuje się też poczta. Obecnie chodzi o około 400 nieruchomości, głównie dawnych budynków pocztowych. Na tym jednak nie koniec, bowiem poczta dysponuje też ponad dwoma tysiącami mieszkań zakładowych. Poselski projekt nowelizacji ustawy (wniesiony jeszcze w poprzedniej kadencji) przywraca stan sprzed 2008 r. i pozwala sprzedawać najemcom Poczty Polskiej S.A. zajmowane przez nich mieszkania po cenach preferencyjnych bez względu na przeznaczenie budynku, w których one się znajdują.
Agencja Mienia Wojskowego
Tylko w tym roku, wystawiła na sprzedaż (katalog na rok 2015) 126 nieruchomości w takich kategoriach, jak: nieruchomości mieszkaniowo – usługowe, magazynowo – produkcyjne, rekreacyjno – turystyczne. Wśród lokalizacji są m.in. Warszawa, Wrocław, Szczecin, Jelenia Góra, Łódź, Poznań, Toruń, Hel, Kraków, Gdańsk i wiele innych.
Jak napisano w katalogu dla inwestorów: Powojskowe nieruchomości mają duży potencjał inwestycyjny i szerokie możliwości zagospodarowania. Działki usytuowane na wrocławskiej Kępie Mieszczańskiej, na Półwyspie Helskim, w Krakowie przy ul. Rakowickiej i Rydla, tereny w Łodzi przy ul. Pryncypalnej czy w pobliżu lotnisk: we Wrocławiu przy ul. Granicznej oraz Poznaniu przy ul. Lotniczej i Bukowskiej to doskonała lokata kapitału. (…).Oferta Agencji Mienia Wojskowego adresowana jest nie tylko do dużych podmiotów. Liczną grupę nabywców stanowią też mniejsze firmy i inwestorzy indywidualni. W przetargu może wziąć udział każdy, kto wpłaci w określonym terminie wadium, stanie do licytacji i zaoferuje najwyższą cenę.
Transakcje z państwem
Transakcje kupna nieruchomości od państwa różnią się procedurą od tych w obrocie prywatnym. Reguluje to ustawa o gospodarce nieruchomościami. Przede wszystkim dominuje forma przetargu. Bardzo rzadko zdarza się formuła sprzedaży z wolnej ręki. To powoduje, że nie dopuszczalna jest np. umowa przedwstępna warunkowa, popularna w komercyjnych transakcjach, dzięki której kupujący może zawrzeć transakcję dopiero po spełnieniu przez sprzedającego określonych w umowie warunków.
Zaletą takich transakcji, z punktu widzenia inwestorów, może być ich bezpieczeństwo i gwarancja przeprowadzenia. Po wygraniu przetargu deweloper ma pewność, że nabędzie nieruchomość. Na rynku prywatnym bywa, że jedna ze stron transakcji próbuje się z niej „wyślizgnąć”.
Marcin Moneta – analityk WGN / komercja24