Rok 2017 charakteryzował się dużą aktywnością najemców, szczególnie przedsiębiorstw z sektora usług finansowych. Aktywność ta, przy jednoczesnej średniej podaży, spowodowała kompresję wskaźnika pustostanów na warszawskim rynku biurowym do poziomu 11,7%. To najniższa wartość zanotowana od III kwartału 2013 roku. Międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield podsumowała warszawski rynek biurowy w raporcie „Marketbeat. Rynek biurowy w Warszawie. Podsumowanie 2017 roku.”

Całkowite zasoby powierzchni biurowej w stolicy wynoszą obecnie 5,28 mln mkw., a w kolejnych trzech latach wzrosną łącznie o ponad 855 000 mkw. W 2017 roku dostarczono na rynek 275 400 mkw. w 27 budynkach i jest to wartość zbliżona do średniej z ostatnich 6 lat. Jednak to i tak około 132 000 mkw. mniej niż w rekordowym 2016 roku. Do największych biurowców oddanych do użytku w ubiegłym roku należą: Business Garden II (54 800 mkw.), West Station II (35 000 mkw.) oraz D48 (23 400 mkw.). Powiększono obszar Strefy Centralnej – obejmuje ona teraz także okolice Ronda Daszyńskiego, Dworca Gdańskiego i Placu Unii Lubelskiej.

– Wraz z relatywnie niskim poziomem nowej podaży planowanej do oddania w 2018 oraz 2019 roku, na przestrzeni najbliższych kwartałów będziemy obserwować efekt luki podażowej, zwłaszcza w przypadku najemców poszukujących biur o powierzchni większej niż 5 000 mkw. Najprawdopodobniej będą oni zmuszeni wstrzymać swoje plany relokacji lub ekspansji do 2020 roku, w którym planowane jest oddanie do użytku ponad 430 000 mkw. nowej powierzchni biurowej – mówi Anna Kwiatkowska, Associate w Dziale Wynajmu Powierzchni Biurowych, Cushman & Wakefield.

Wolumen transakcji najmu wyniósł w ubiegłym roku prawie 825 000 mkw., czyli o 9,8% więcej niż w roku 2016 oraz jedynie o 1,7% mniej niż w rekordowym roku 2015. Wśród największych transakcji można wymienić: wynajęcie przez Citi 18 500 mkw. w Generation Park X, odnowienie przez Bank Millennium umowy najmu 18 300 mkw. w Harmony Office Centre oraz wynajęcie 15 500 mkw. przez J.P Morgan w Atrium Garden.

– W 2017 roku rekordowo wysoki poziom popytu był w dużej mierze rezultatem bardzo dużej aktywności najemców o profilu SSC/BPO, którzy po okresie dynamicznego rozwoju branży w miastach regionalnych coraz częściej doceniają większe zasoby wyspecjalizowanych pracowników dostępnych w Warszawie – komentuje Piotr Capiga, Associate w Dziale Wynajmu Powierzchni Biurowych w Cushman & Wakefield.

Niewynajęta powierzchnia biurowa wynosi obecnie 615 700 mkw., z czego 185 000 mkw. znajduje się w strefie centralnej. Liczba ta odpowiada 9,1% całkowitego zasobu tej strefy i jest to wartość o 6,1 pkt. proc. mniejsza niż w 2016 roku. Największy wskaźnik pustostanów (23%) odnotowano w strefie Żwirki i Wigury, a najmniejszy w strefie północnej (3,7%).

Czynsze nominalne dla najlepszych biur w Centralnym Obszarze Biznesu w Warszawie utrzymują się na poziomie 23,5-23,75 €/mkw., w strefie Centralnej Zachodniej, gdzie aktywność najemców jest największa, czynsze wahają się w przedziale 17-19 €/mkw. Dla lokalizacji poza centrum stawki pozostają na niezmienionym poziomie i wynoszą od 13 do 16,5 €/mkw.

Jakie plany rozwoju mają firmy deweloperskie, budujące mieszkania na nadchodzące miesiące i kolejne lata? Sondę prezentuje serwis Dompress.pl

Mirosław Kujawski, członek zarządu LC Corp S.A.

Planujemy utrzymanie pozycji jednego z wiodących deweloperów w Polsce poprzez stałe umacnianie pozycji na  rynkach lokalnych, takich jak Warszawa, Wrocław, Kraków, czy Trójmiasto. Podobnie jak w ostatnich latach, planujemy utrzymanie sprzedaży na poziomie około 2000 mieszkań rocznie, przy czym przyglądając się rynkowi i biorąc pod uwagę możliwości organizacyjne firmy, widzimy potencjał na więcej.

Dariusz Krawczyk, prezes zarządu Polnord SA.

Rok bieżący to kolejny rok realizacji strategii spółki przyjętej na lata 2016-2019. Naszym celem na najbliższe miesiące jest konsekwentny, stabilny wzrost poprzez dalsze wzmacnianie obecności na najważniejszych i największych rynkach deweloperskich w Polsce, głównie warszawskim i trójmiejskim.
Poprawa wyników finansowych firmy powinna być zauważalna, gdy zaczniemy ujmować w rachunku zysków i strat rekordowe poziomy sprzedaży mieszkań i kiedy sfinalizujemy sprzedaż biurowców w warszawskim Wilanowie. Zgodnie ze strategią, w 2019 roku spółka zamierza ustabilizować sprzedaż na poziomie 1500 lokali rocznie i uzyskać 500 mln zł przychodu.

Tomasz Sujak, członek zarządu Archicom S.A.

W nadchodzącym roku planujemy umacniać pozycję lidera wrocławskiego rynku nieruchomości. Zamierzamy kontynuować strategię obejmującą obecność we wszystkich częściach Wrocławia w segmencie mieszkań, loftów i apartamentów. Będziemy rozwijać projekty osiedli społecznych, takich jak Forma, czy Olimpia Port. Zakładamy również szybki rozwój na nowych rynkach – w Trójmieście, Łodzi, Krakowie i Poznaniu.

Chcąc zapewnić klientom zdywersyfikowaną ofertę na wszystkich rynkach, na których działamy, planujemy dalsze zakupy gruntów we Wrocławiu i Krakowie oraz uzupełnienie banku ziemi w Łodzi, Poznaniu i Trójmieście.

Filarami naszej strategii jest dywersyfikacja oferty sprzedażowej pod kątem lokalizacji, ceny i struktury mieszkań oraz ciągłe podnoszenie jakości oferowanych produktów i satysfakcji klienta. Stąd rozwijamy szereg usług komplementarnych, których przykładem może być Klub Klienta.
Planujemy również kolejne inwestycje biurowe we Wrocławiu, w segmencie działalności, który historycznie bardzo korzystnie wpływał na nasze wyniki.
Podtrzymujemy również realizację naszej strategii CSR obejmującej wprowadzanie sztuki do przestrzeni miejskiej i wspieranie inicjatyw kulturalnych na terenie miast, w których prowadzimy działalność.

Małgorzata Szwarc-Sroka, Członek Rady Nadzorczej J.W. Construction Holding S.A. nadzorujący Pion Ekonomiczny i Biuro Relacji Inwestorskich

Naszym priorytetem jest działanie na bezpiecznym poziomie, zapewniającym satysfakcjonujące wyniki i przepływy finansowe. Mocno stawiamy na dywersyfikację przychodów. W ofercie mamy, zarówno mieszkania, jak i aparthotele, którymi zarządzamy. Możemy się pochwalić wysokimi kompetencjami w tym zakresie, co jest poparte wieloletnim doświadczeniem. Firma jest właścicielem i operatorem kilku hoteli, w tym pięciogwiazdkowego Czarnego Potoku w Krynicy-Zdroju i czterogwiazdkowego Hotelu Dana w Szczecinie. W tym roku planujemy otwarcie nowego aparthotelu Varsovia Apartamenty Kasprzaka w Warszawie, który zaoferuje 321 apartamentów. Ponadto oczekujemy na pozwolenie na budowę trzeciego obiektu, który wejdzie w skład sieci Varsovia Apartamenty przy ulicy Pileckiego oraz aparthotelu Bernadowo Apartments przy ulicy Spokojnej w Gdyni.

Eryk Nalberczyński, dyrektor ds. sprzedaży Lokum Deweloper

Przyjęta strategia zakłada dalszy rozwój firmy, poprzez wprowadzanie do oferty nowych, atrakcyjnie zlokalizowanych projektów oraz dalszą rozbudowę obecnych inwestycji zarówno wrocławskich, jak i krakowskich. Stawiamy na utrzymanie szerokiej i różnorodnej oferty mieszkaniowej, która umożliwia sprzedaż na poziomie przynajmniej tysiąca lokali rocznie.

W związku z tym nieustannie prowadzimy poszukiwania gruntów pod nowe projekty deweloperskie, spełniające określone parametry biznesowe. We Wrocławiu umacniamy pozycję lidera w segmencie mieszkań o podwyższonym standardzie. W Krakowie powielamy sprawdzony model biznesowy, dzięki czemu konsekwentnie budujemy pozycję solidnego i godnego zaufania dewelopera.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

W tym roku planujemy wprowadzić na rynek warszawski kilka projektów mieszkaniowych. Nowe inwestycje będą zlokalizowane m.in. w dzielnicy Ochota – Willa Ochota, Wola – Okopowa 59A, Bielany – Przy Agorze 6 oraz na pograniczu Pragi Północ i Targówka – Warszawski Świt. W roku bieżącym naszym głównym celem jest zwiększenie rocznej sprzedaży oraz dalszy zakup gruntów inwestycyjnych na terenie Warszawy. Liczymy na utrzymanie koniunktury z nadzieją, że rynek nieruchomości będzie się progresywnie rozwijał, co można było obserwować przez ostatnich kilka lat.

Zuzanna Kordzi, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Prowadzimy przygotowania do rozpoczęcia sprzedaży trzech inwestycji mieszkaniowych oraz nowych etapów naszych projektów. W dłuższej perspektywie chcielibyśmy utrzymać dotychczasowe tempo sprzedaży mieszkań i zakładaną wielkość oferty.

Przemysław Bednarczyk, wiceprezes zarządu Waryński S.A. Grupa Holdingowa

Głównym celem firmy na rok 2018 jest kontynuacja inwestycji mieszkaniowych na warszawskiej Woli, w tym kolejnych etapów osiedli  Miasto Wola i Stacja Kazimierz. Startujemy także z realizacją oraz sprzedażą nowej inwestycji Osiedle PasteLove w Grodzisku Mazowieckim, w którym zaplanowane zostało 21 budynków.
W tym roku rozpoczynamy również prace projektowe i realizacyjne dla inwestycji biurowej EQlibrium 2 w Warszawie. W perspektywie najbliższych kilku lat chcemy wyraźnie zaznaczyć i utrwalić swoją obecność na rynku mieszkaniowym oraz biurowym w kraju. Planujemy realizację projektów inwestycyjnych na terenie Gdańska i Wrocławia.

Marcin Liberski, dyrektor marketingu i sprzedaży w Atlas Estates

Celem firmy jest kontynuowanie strategii stabilnego wzrostu na rynkach nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych, na których prowadzimy działalność. Już w minionym roku podjęliśmy strategicznie ważne decyzje, których efekty mamy nadzieję obserwować w roku bieżącym. Wkrótce powinniśmy ruszyć z realizacją nowej inwestycji mieszkaniowej przy ulicy Nakielskiej na warszawskiej Woli.
Jeśli chodzi o nieruchomości komercyjne, po inwestycjach w infrastrukturę techniczną i bezpieczeństwo budynku Millennium Plaza przy placu Zawiszy w Warszawie, obecnie prowadzimy prace związane z modernizacją części wspólnych wieżowca, które obejmują przede wszystkim lobby główne i hol windowy.

Adrian Potoczek, dyrektor ds. sprzedaży w Wawel Service

Planujemy utrzymać pozycję lidera w segmencie mieszkań popularnych. Mamy kilka zaplanowanych inwestycji, w ramach których powstaną rodzinne, bezpieczne i funkcjonalne osiedla. Zadbamy również o ich estetykę, ponieważ chcemy projektować nie tylko same budynki, ale również przestrzeń wokół nich. Profil działalności i polityka firmy nie zmieni się. Chcemy, aby nasi klienci byli mile zaskoczeni profesjonalną obsługą i fachową pomocą w uzyskaniu kredytu, sprzedaży starego mieszkania i w procesie zakupu mieszkania. Angażujemy się również w życie społeczności naszych osiedli. W tym roku chcemy kontynuować rozwój budownictwa energooszczędnego, a także rozwijać sektor smart home. Każdy dom może zostać stworzony na indywidualne zamówienie i wyposażony m.in. w kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, czy gruntowne wymienniki ciepła, a także systemy smart home.

Adam Dąbkowski, dyrektor generalny Nexity Polska

W najbliższych miesiącach skupimy się przede wszystkim na sprzedaży rozpoczętych projektów deweloperskich i pracy nad nowymi, niestandardowymi rozwiązaniami. Zauważamy, że coraz większym wyzwaniem jest znalezienie nowych, atrakcyjnych lokalizacji w dużych miastach, takich jak Warszawa. Naszym celem będzie, więc pozyskanie nowych, atrakcyjnych gruntów pod budowę i realizację właśnie takich obiektów, w których będziemy mogli optymalnie wykorzystać przestrzeń, tworząc nieruchomości wraz z przestrzenią rekreacyjną dedykowaną przyszłym mieszkańcom.

Jerzy Kłeczek, specjalista ds. marketingu w Activ Investment

Zarówno w tym roku, jak i przyszłych latach zamierzamy kontynuować wprowadzoną niedawno politykę budowy mieszkań w lepszym standardzie, nowoczesnej architekturze, w lokalizacjach położonych w pobliżu centrów miast, ponieważ na takie lokale jest największy popyt.

autor: dompress.pl

Ubiegły rok to był bardzo dobry okres na rynku nieruchomości biurowych w Warszawie. Odnotowano najwyższą od lat aktywność deweloperów, a ożywiony popyt zadecydował o spadku współczynnika pustostanów. Sytuację podsumowuje ekspert Knight Frank.

Maciej Skubiszewski, Dyrektor Działu Reprezentacji Właściciela, Knight Frank:
„Rok 2017 zapisał się na warszawskim rynku biurowym jako okres wzmożonej aktywności deweloperów, która doprowadziła do najwyższego w historii wolumenu powierzchni biurowej w budowie. Pozytywnym sygnałem płynącym z rynku jest także spadek wskaźnika pustostanów, który obserwowany był od początku roku. Wpływ na to miał nie tylko ożywiony popyt, który osiągnął jeden z najwyższych poziomów notowanych dotychczas w Warszawie, ale także nowa podaż, która była zdecydowanie niższa niż w rekordowym 2016 roku.

W minionym roku na warszawski rynek biurowy dostarczono ponad 275 000 m kw. powierzchni biurowej w 23 projektach, w zdecydowanej większości zlokalizowanych poza centrum.

Udana komercjalizacja projektów oddanych do użytku w 2016 roku zachęciła deweloperów do rozpoczynania nowych budów. Aktualnie w realizacji znajduje się 765 000 m kw., z czego ponad połowa przypada na projekty rozpoczęte w 2017 roku. Warto podkreślić, że ponad 50% wolumenu powierzchni w budowie stanowią projekty wieżowe. Najwięcej tego typu obiektów powstanie wokół ronda Daszyńskiego, gdzie po sukcesie Warsaw Spire deweloperzy w krótkim czasie przystąpili do budowy kolejnych wysokościowców.

Miniony rok to także kontynuacja wzmożonej aktywności najemców. Wolumen umów podpisanych w 2017 roku sięgnął 820 000 m kw. i był o 8% wyższy niż zarejestrowany w 2016 roku i tylko nieznacznie niższy niż w rekordowym 2015 roku. Najwięcej powierzchni wynajęto w strefach centralnych.

Od początku roku w Warszawie obserwowany jest spadek współczynnika pustostanów, który na koniec roku wyniósł 11,7%. W ciągu 12 miesięcy odnotowano spadek współczynnika pustostanów o 2,5 pp.

O Trójmieście mówi się, że to czwarty co do wielkości rynek biurowy w Polsce i czwarta największa lokalizacja pod względem inwestycji z sektora nowoczesnych usług dla biznesu. Co przyciąga najemców biur do Trójmiasta?

Michał Rafałowicz, szef oddziału Cresy w Trójmieście: Rynek biurowy w Trójmieście rozwija się coraz szybciej. Główni najemcy czyli firmy z sektora nowoczesnych usług dla biznesu decydują o wyborze swojej siedziby na podstawie wskaźników ekonomicznych regionu, ale przede wszystkim warunków życia, które w Trójmieście oceniane są bardzo wysoko.

Aglomeracja dysponuje kluczowymi atutami: sprzyjający klimat biznesowy, strategiczne położenie, infrastruktura transportowa, w tym dobrze rozwinięte zaplecze portowe, oraz walory przyrodniczo-turystyczne. Z Trójmiasta pochodzi też 80% wszystkich osób mówiących w językach skandynawskich w Polsce. Aż 20 uczelni wyższych dostarcza absolwentów na rynek pracy.

Dodatkowo region posiada dobre połączenia komunikacyjne z resztą Polski dzięki rozwiniętej sieci dróg krajowych i autostrad oraz z krajami skandynawskimi (połączenia lotnicze i promowe). To wszystko decyduje o dużej atrakcyjności Trójmiasta dla obecnych i przyszłych inwestorów.

Ale skąd wiadomo, kogo konkretnie potrzebują najemcy biur w Trójmieście?
Pracodawcy z północy Europy bardzo cenią sobie wykształcenie polskich absolwentów uczelni wyższych. Istotna jest również znajomość języków obcych, która umożliwia wyszkolenie polskich pracowników w krótszym czasie tak, aby w pełni mogli wykonywać zadania w centrach księgowości, działach HR czy IT.

Potwierdzeniem silnej pozycji jest czwarte miejsce w Europie (za Londynem, Sztokholmem i Budapesztem), które region pomorski zajął w rankingu efektywności amerykańskiego think-tanku Milken Institute. Ocena uwzględniała takie czynniki jak tempo wzrostu zatrudnienia i płac oraz wartości dodanej brutto wytwarzanej przez firmy produkcyjne i high-tech. Potencjał Trójmiasta zauważają również firmy polskie – z badań wynika, że 36% firm działających w kraju rozważa aglomerację jako kolejną lokalizację dla swojego oddziału.

Gdzie będą szukać biur firmy planujące rozwój lub prowadzące już biznes w Trójmieście? Co oferuje rynek?
Trójmiejska mapa biurowa zmienia swój charakter. Obecnie deweloperzy i najemcy zaczynają kierować swoją uwagę na nieruchomości położone w centrum Gdańska. Jeszcze do niedawna nowoczesne biura klasy A powstawały głównie na obrzeżach miasta. Teraz, kiedy na rynek weszli nowi gracze, którzy dysponują gruntami w ścisłym centrum Gdańska, powstają projekty o wielkości powyżej 30 tys. mkw., także obiekty wysokościowe. Daje to najemcom dużą swobodę wyboru i możliwość wynajęcia biura w bardzo atrakcyjnych lokalizacjach.

W walce o najlepszych pracowników firmy zaczynają się więc zastanawiać, czy nie przenieść biura np. z Przymorza do Śródmieścia lub czy nie otworzyć nowego oddziału wymagającego prestiżowego adresu. Do tej pory w podobnych lokalizacjach były do wyboru tylko kamienice, lepiej lub gorzej zaadaptowane na biura. Teraz dostępne będą najwyższej klasy powierzchnie biurowe.

Czy zatem szykują się spektakularne przeprowadzki?
Już jesteśmy świadkami zmian siedzib firm, przeprowadzek do śródmieścia Gdańska. To nowy trend i początek zmian na trójmiejskim rynku biurowym. W ciągu pięciu lat zatrudnienie w Trójmieście wzrosło o 19%, a wynagrodzenia o 26%. Adres ma coraz większe znaczenie, a nie tylko stawka czynszu. Przedsiębiorcy chcą wyjść naprzeciw potrzebom pracowników, skrócić czas dojazdu i zapewnić bogatą ofertę udogodnień, które oferuje centrum miasta.

Nie będzie problemu z wynajmem biur, nie zabraknie pracowników?
W tej chwili na trójmiejskim rynku jest tylko 8,5% pustostanów biurowych. Kilka dużych projektów powstaje jednocześnie, ale z drugiej strony rynek wchłonął w ciągu trzech kwartałów 2017 r. – 62 tys. mkw. biur, przy średniej wartości dla ostatnich 5 lat wynoszącej niecałe 39 tys. mkw. To pokazuje potencjał.

Pracowników też raczej nie zabraknie, ponieważ dzięki świetnemu połączeniu z Trójmiastem Szybką Koleją Miejską oraz Pomorską Koleją Metropolitalną dojazd do pracy z gmin ościennych zajmuje 30-45 minut, i to do samego centrum.

informacja prasowa: Cresa