Wybuch epidemii koronawirusa sprawił, że wielu z nas znalazło się w  trudnej i nie do końca przewidywalnej sytuacji. Jak w czasach izolacji funkcjonuje polska branża wnętrzarska i architektoniczna? Z jakimi wyzwaniami musi się mierzyć?

Z powodu epidemii, wiele polskich firm oraz pracowni architektonicznych,  było zmuszone zmienić sposób funkcjonowania i styl pracy. Showroomy oraz biura zostały zamknięte, kontakt z pracownikami, klientami i partnerami przeniósł się do sieci, a praca odbywa się zdalnie. W obliczu tych nagłych zmian, wiele przedsiębiorców i pracowni projektowych czuje potrzebę podzielenia się swoimi obserwacjami  aby wzajemnie wspierać środowisko związane z architekturą wnętrz.

Z jakich narzędzi korzysta się teraz najchętniej? Co jest największym wyzwaniem? Jaka była reakcja inwestorów na wprowadzenie stanu epidemii? Jakie mechanizmy należy wdrożyć, by umożliwić wszystkim szybki „restart” i pomóc utrzymać płynność finansową? Zadaliśmy te pytania przedstawicielom polskich firm związanych z branżą wnętrzarską oraz architektom.

Producenci i dystrybutorzy: musimy być cierpliwi

Właściciele showroomów z wyposażeniem wnętrz  w trybie natychmiastowym zostali zmuszeni do korzystania z narzędzi do sprzedaży online. Część klientów nie jest na to jeszcze gotowa, bo produkty takie jak zasłony, tapety czy parkiety, zwykle wymagają podczas zakupu bezpośredniej konsultacji, która możliwa jest podczas spotkania na żywo. Nie oznacza to jednak zawieszenia działalności. Przedstawiciele salonów uzbrajają się w cierpliwość i udzielają konsultacji online lub telefonicznie. Widzą też dużą potrzebę wspierania polskich marek – zakup mebli, oświetlenie, czy dodatków wyprodukowanych w kraju, pozwoli wesprzeć gospodarkę zagrożoną kryzysem.

Wsparcie i solidarność

–W 9design niezwłocznie wprowadziliśmy zmiany w trybie pracy i sposobie zarządzania, by zapewnić naszym pracownikom i klientom maksymalne bezpieczeństwo oraz komfort pracy czy dokonywania zakupów. Doradcy klienta wykonują setki telefonów dziennie, odbywają wideokonferencje z architektami pełniąc funkcję ich personalnych asystentów. Obecnie jeszcze mocniej koncentrujemy się na działaniach zorientowanych na architektów i architektów wnętrz, by pomóc im nie tylko doraźnie, ale także długofalowo, również za pomocą dedykowanej im platformy współpracy dostępnej na stronie sklepu.

Sytuacja związana z zamknięciem granic kraju fizycznie uniemożliwia import produktów od zagranicznych marek, zwłaszcza włoskich producentów, którzy stanowią sporą część oferty 9design. W naszych magazynach wciąż są dostępne ikony designu, które pozostają w sprzedaży, ale z wiadomych względów jedynie w limitowanych ilościach pozostałych na stocku. Jako polski przedsiębiorca, muszę zaznaczyć, że w moim odczuciu, przetrwanie rodzimych producentów i usługodawców, leży teraz we wzajemnym wsparciu i solidarności całego rynku w działaniu na wzajemną korzyść. Planujemy włączyć w nasze plany komunikacji i sprzedaży idee akcji #wspierampolskieprodukty. Chcemy, by działania 9design wspomogły projektantów, wykonawców i marki z całego kraju zebrane w naszej ofercie, abyśmy wszyscy mogli przetrwać ten trudny czas. W najbliższych miesiącach, jako przedsiębiorcy, twórcy, projektanci i architekci będziemy potrzebować wzajemnej pomocy bardziej niż kiedykolwiek – mówi Anna Dobrzycka, właścicielka 9Design.

Konsultacje online

-Oczywiście spowolnienie rynku w tej wyjątkowej sytuacji jest nieuniknione. Klienci jeszcze nie są przyzwyczajeni do podejmowania decyzji zakupowych online, szczególnie w przypadku takich produktów, jak parkiety. Tonacje drewna, rodzaje wykończenia, faktury – wszyscy wolą zobaczyć na żywo i dotknąć materiał z jakim mają do czynienia. Z pewnością potwierdzenia umów czy zamówień zostaną przesunięte do momentu zakończenia zbiorowej kwarantanny, więc musimy być cierpliwi. Aby dostosować się do obecnej sytuacji, od ubiegłego tygodnia jesteśmy do dyspozycji naszych klientów online, również konsultacje i omawianie projektów odbywają się telefonicznie lub mailowo. Najważniejsze jest zdrowie i bezpieczeństwo, dlatego nasz zespół pracuje zdalnie – przyznaje Joanna Jezierska z salonu ekskluzywnych parkietów drewnianych Forestile, wyłącznego dystrybutora na polskim rynku Listone Giordano.

Architekci: traktujemy izolację jako okazję do refleksji

Środowisko architektów zgodnie przyznaje, że było dobrze przygotowane do pracy zdalnej, między innymi ze względu na doświadczenia w projektowaniu dla klientów z zagranicy. Na ten moment, sytuacja u większości z nich  jest stabilna, choć występują pewne utrudnienia.

Terminowe realizacje

-W trosce o wygodę i z szacunku do czasu naszych klientów od zawsze staraliśmy się wprowadzać w Decoroom rozwiązania, które ułatwiłyby i przyspieszyły współpracę z architektami w procesie projektowania wnętrz. Dobry kontakt mailowy i telefoniczny to standard. Teraz korzystamy dodatkowo z telekonferencji. Tworzymy wizualizacje i udostępniamy klientom pulpity z projektami, dzięki czemu możemy w czasie rzeczywistym nanosić zmiany i uwzględniać wszelkie uwagi. Konsultacje przebiegają niezwykle sprawnie. Co bardzo ważne, korzystamy z narzędzia E-Podpisu, które pozwala nam na zdalne akceptowanie i podpisywanie dokumentów – to duże usprawnienie.-mówi Adam Budzyński, wiceprezes zarządu pracowni Decoroom.

-Nasi koordynatorzy zaopatrzeni są we wszelkie dostępne środki ochrony osobistej. Nadzorują wykonawców przestrzegając zasad bezpieczeństwa, a jeśli to możliwe – korzystają w tym celu z wideokonferencji. W ten sam sposób kontaktują się także z klientami. Ważnym elementem jest tutaj także stały kontakt z dostawcami i producentami. Dzięki temu możemy zadbać o płynny proces dostawy materiałów do mieszkań i terminowe realizacje projektów-dodaje.

Architekci na home office

-Nasza pracownia przeszła w tryb home office. Czasowo zawiesiliśmy spotkania z klientami.. Nasza współpraca opiera się jednak na zaufaniu, w wielu kwestiach mamy wolną rękę. Dzięki doświadczeniu w pracy zdalnej, po realizacji projektów zagranicznych, mieliśmy okazję projektować wnętrza w Londynie, Monachium, na Bali, czy w Holandii, pozostałe sprawy ustalamy mailowo lub podczas telekonferencji – mówi Grzegorz Goworek z pracowni architektonicznej Studio.O.

-Traktujemy izolację jako czas na nadrobienie branżowych lektur i okazję do refleksji nad tym, co tworzymy. Coraz bardziej utwierdzamy się w przekonaniu, że najbardziej wartościowe jest to, co ponadczasowe. Projekty dyktowane trendami z biegiem czasu bardzo łatwo zakwestionować, a szlachetny design zawsze starzeje się z klasą – dodaje Aga Kobus, reprezentująca Studio.O

architekt Magdalena Federowicz-Boule, Tremend

-Nadal pracujemy nad projektami rozpoczętymi przed wprowadzeniem stanu epidemii. Jeśli chodzi o wspólne tworzenie prezentacji czy pracę nad wizualizacjami – prowadzimy je zdalnie, komunikując się za pośrednictwem Skype’a i narzędzi Google, które umożliwiają między innymi udostępnianie ekranu uczestnikom konferencji i wspólną pracę nad projektem w czasie rzeczywistym. Nie rezygnujemy także z nadzoru na budowach – tu pomocne są wideorozmowy – wyjaśnia architekt Magdalena Federowicz-Boule, prezes zarządu Tremend.

architekt Ida Mikołajska, MIKOŁAJSKA Studio

-W zasadzie zdalny proces prac nad projektem w bardzo małym stopniu różni się od standardowego. Większość klientów po pierwszym spotkaniu face-to-face z uwagi na brak czasu, dojazdy, etc. preferuje kontakt mailowo-telefoniczny. Jeśli jest taka potrzeba organizujemy dodatkowe spotkania online. Poszczególne rozwiązania omawiamy przy pomocy udostępniania ekranów, przygotowujemy też fotorealistyczne wizualizacje. Całą dokumentację projektową, jak również umowę, faktury itp. możemy przekazać inwestorowi w formie elektronicznej.

architekt Jacek Tryc, członek zarządu Stowarzyszenia Architektów Wnętrz, Jacek Tryc wnętrza:

– Na ten moment nie ma powodów do pesymizmu – środowisko architektów jest w większości dobrze przygotowane do pracy zdalnej. Z mojej perspektywy nie widzę na razie większych przeszkód. Nasza pracownia jest w trybie home office, ale znacząco nie utrudnia to działania. Budowy nie zostały wstrzymane, z ekipami kontaktujemy się przez wymianę zdjęć. Osobiście pojawiamy się na miejscu 2-3 razy w tygodniu, ale już po zakończeniu prac, w trosce o wspólne bezpieczeństwo. Są pewne spowolnienia, ale w tej chwili nie ma powodów do obaw, nasi klienci mogą na nas liczyć. To bardzo specyficzny czas, pamiętajcie: spokój i pozytywne nastawienie – tym się teraz kierujmy.

architekt Paweł Sokół, prezes zarządu Stowarzyszenia Architektów Wnętrz, EXITDESIGN, BAJERSOKÓŁ team.

-Nasze biuro pracuje teraz zdalnie. Mamy szczęście, bo działamy obecnie na dużych projektach, a nasi klienci nie zrezygnowali ze swoich planów – budowy trwają, więc nie przewidujemy większych opóźnień. Komunikujemy się za pomocą różnych narzędzi – testujemy zarówno te, które są dostępne na portalach społecznościowych, jak i komunikatory dedykowane pracy zdalnej, takie jak Zoom. Największym utrudnieniem jest dla nas rezygnacja z prezentacji próbek, których do tej pory używaliśmy na co dzień podczas prezentacji. Teraz, musimy powrócić do katalogów online, które nie oddają w takim stopniu charakteru produktów. Mimo wszystko, pracujemy w spokoju, bo możemy liczyć na wyrozumiałość inwestorów.

Solidarność – recepta na trudny czas

Środowisko architektów oraz przedstawicieli marek wnętrzarskich bardzo szybko zareagowało na niesprzyjające okoliczności, dzięki wcześniejszym doświadczeniom i innowacyjnemu stylowi pracy. Przyszłość zależy jednak przede wszystkim od solidarności w tym trudnym momencie. Troska o wspólne bezpieczeństwo, ale także wymiana myśli i wzajemna komunikacja są teraz jeszcze bardziej istotne niż kiedykolwiek wcześniej.

Podczas gdy Greta Thunberg, nastoletnia szwedzka aktywistka zostaje człowiekiem roku magazynu „TIME”, w Polsce dokonuje się nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, popularnie nazywanej ustawą śmieciową. Zwrot w „zielonym” kierunku jest silny, a firmy coraz bardziej świadomie podchodzą do ekologii w miejscu pracy. Jak w nowych realiach odnajduje się branża nieruchomości? Czy biuro zero waste to melodia przyszłości czy dzisiejsza rzeczywistość?

Jak wynika z ostatniej Mapy Trendów autorstwa infuture.institute, organizacji forecastingowej powołanej przez Natalię Hatalską, w kategorii trendów środowiskowych prym wiodą w Polsce wszelkie akcje związane z przeciwdziałaniem zanieczyszczaniu środowiska. Instytut przewiduje, że w najbliższym czasie do powszechnej świadomości wejdzie idea zrównoważonego rozwoju, charakteryzująca się m.in. świadomą konsumpcją dóbr, a także urban gardening, czyli uprawianie ogródków w miastach – także w miejscu pracy. W dalszej perspektywie, bo w przeciągu 5-20 lat, w rodzimym mainstreamie zagościć ma kultura szukająca alternatyw oraz wielokrotnego zastosowania dla wszechobecnego plastiku.

Segregacja w miejscu pracy
Mapa wskazuje jedynie kierunki. A jak wygląda rzeczywisty teren, po którym poruszają się w Polsce przedsiębiorcy? Podstawową, najczęściej widywaną praktyką w rodzimych biurach, jest segregacja odpadów, której świadomość dodatkowo wzmocniła niedawna nowelizacja ustawy śmieciowej oraz, często gwałtowne, podwyżki opłat za wywóz. Czy selektywna zbiórka odpadów to obowiązek najemcy? To zależy, jaką deklarację w gminie złożył właściciel lub zarządca nieruchomości.

– Jeśli podmiot zobowiązał się do selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, w jego gestii leży przygotowanie odpowiednich pojemników w częściach wspólnych budynku. Najemca ma wówczas obowiązek z nich korzystać – wyjaśnia Iwona Stolarczyk, Property Manager w firmie OPG Property Professionals. – Nawet, jeśli dysponent nieruchomości takiej deklaracji nie przedstawił, nic nie szkodzi na przeszkodzie, by najemca stosował ekologiczne praktyki odpadowe we własnym zakresie – dodaje.

Dobre praktyki kryją się nawet w najmniej oczekiwanych miejscach
Ustawienie w biurze pojemników do selektywnej zbiórki odpadów oraz odpowiednie przeszkolenie pracowników, nieważne czy motywowane szczerą chęcią, obowiązkiem czy zwyczajną kalkulacją kosztów, to z pewnością dobry początek. Wiele firm idzie jednak dalej, wcielając w życie różne, ciekawe praktyki – wszystko w myśl idei zero waste. Aby ograniczyć ilość wykorzystywanego plastiku, niektóre biura decydują się na dyspozytory wody mineralnej, popularność zyskują też filtry umożliwiające swobodne wykorzystanie „kranówki”. Dany pracownik preferuje wodę gazowaną? Żaden problem – wystarczy kupić saturator, który doda napojowi upragnionych bąbelków.

Popularne staje się też korzystanie z papieru makulaturowego, a gdy chcemy akurat zjeść szybki lunch, część naszego posiłku stanowić może jadalny talerz z otrąb. Kiedy firma całkowicie przesiada się na elektroniczny obieg dokumentów, potrzeba papieru spada do poziomu zero (waste). Oszczędności znaleźć można w najmniej oczekiwanych miejscach. Czasem wręcz dosłownie… między wierszami. Jak wyliczyli naukowcy Uniwersytetu w Wisconsin, druk dokumentów wykorzystujących font Century Gothic zamiast popularnego Ariala pochłania aż o 30% mniej tuszu. Dzięki temu prostemu rozwiązaniu, uczelnia była w stanie zaoszczędzić na tonerach nawet kilka tysięcy dolarów rocznie.

Środowisko pracy
Dbałość firmy o otaczające je środowisko i zrównoważony rozwój może wynikać bezpośrednio z przekonań jej właścicieli, lecz nie raz stanowi też element budowania wizerunku pracodawcy. W takich przypadkach w sukurs najemcom przychodzą prestiżowe, międzynarodowe systemy certyfikacji budynków, takie jak BREEAM czy LEED, które stanowią potwierdzenie proekologicznych rozwiązań przyjętych na etapie projektowania i funkcjonowania przestrzeni. Budynki muszą jednak spełnić szereg konkretnych, rygorystycznych wymagań.

– Najemcy często pytają nas o to, czy dany obiekt oferuje parking i szatnie z prysznicami dla rowerzystów, czy jest gdzie naładować samochód elektryczny. To, co jeszcze do niedawna uchodziło za ekstrawagancję, dziś stanowi praktycznie standard – zauważa Monika Hryniewicz, Head of Leasing w OPG Property Professionals. – Dlatego też w zarządzanym przez nas projekcie Teal Office uwzględniliśmy szereg zielonych udogodnień dla najemców, takich jak system monitorowania własnego zużycia energii, klimatyzacja z funkcją free cooling, energooszczędne oświetlenie LED czy duże, otwierane okna trójszybowe które zimą zapobiegają ucieczce ciepła, a latem – nadmiernemu nagrzewaniu pomieszczeń, co odciąża instalacje chłodzące – dodaje.

Co przyniesie przyszłość?
Zgodnie z Mapą Trendów 2019, w przeciągu następnych kilku-kilkunastu lat prawdopodobnie rosnąć będzie stopień wykorzystania zamienników dla tworzyw sztucznych. Zastosowaniem surowców naturalnych coraz mocniej interesuje się też budownictwo, a projekty, do niedawna przypominające raczej niespełnioną fantazję architektów, są w stanie ujrzeć światło dzienne. W Norwegii do użytku oddany został jakiś czas temu Mjostarnet – najwyższy, bo mierzący 85 metrów, drewniany wieżowiec świata. Na polskim rynku także można znaleźć prawdziwe perełki.

Dwupiętrowy biurowiec o konstrukcji drewnianej, autorstwa pracowni APA Wojciechowski Architekci, powstanie w Gdańsku przy al. Grunwaldzkiej. Firma ma już w swoim portfolio obiekt o podobnej budowie w Wieliczce. W ciekawym kierunku zmierza też Łódź. W 2020 roku ruszyć ma realizacja pierwszego, wielopoziomowego garażu w strefie śródmiejskiej, który uzupełni rewitalizowaną przestrzeń wielofunkcyjną OFF Piotrkowska Center. Wyróżnikiem projektu pracowni NOW Architekci, nie tylko w skali miasta, ale i całej Polski, będzie gęsto pokrywająca elewacje, żywa roślinność, a także publicznie dostępny, zielony dach z instalacjami sportowo-rekreacyjnymi.

– Podnoszenie poziomu miasta musi iść w parze z odpowiedzialnym wpływem na otoczenie. Ruch samochodowy równoważymy roślinami, które zamienią niepożądany dwutlenek węgla w życiodajny tlen. Kilka miesięcy temu na dachu biur postawiliśmy budki dla owadów dziko żyjących. Poprzez takie działania udowadniamy, że dawna fabryka Ramischa to prawdziwy kreatywny ekosystem, nie tylko z nazwy – podsumowuje Michał Styś, pomysłodawca i koordynator projektu OFF Piotrkowska Center.

materiał prasowy

Czy architekci powinni słuchać, co mówią inni, czy projektować tak, jak lubią? W architekturze, również polskiej, dużo się dzieje. Jaka będzie jej przyszłość?

W popkulturze przyszłość architektury to często przedziwne, „kosmiczne” formy i bryły. Takie futurystyczne pomysły można zobaczyć choćby w „Gwiezdnych wojnach”. Graficy tworzący na potrzeby tej sagi nie musieli się ograniczać, mogli narysować wszystko, co pozostawało w zgodzie z konwencją filmu. Nawiasem mówiąc, nie są to pomysły całkowicie oderwane od rzeczywistości. Budynki o niezwykłych formach są przecież realizowane na świecie, wystarczy wspomnieć o dziełach słynnej Zahy Hadid, m.in.: pływalni Aquatics Centre w Londynie czy skoczni narciarskiej Bergisel w Innsbrucku.

Jednak dziś najważniejszym trendem w budownictwie wydaje się być energooszczędność, a forma budynków coraz częściej jest jej podporządkowana. Czy przyszłość architektury, wbrew popkulturowym fantazjom, to minimalizm w najbardziej surowej postaci?

– Jako architekci mamy oczywiście określone ograniczenia technologiczne, tak było zresztą w każdej epoce. Różnica polega na tym, że współczesna architektura dysponuje tak wyrafinowanymi narzędziami, że z bryłą potrafi zrobić wszystko. Dawniej architekci nie mieli takiego pola do popisu, choć nie wszystko, co da się teraz zaprojektować, da się również teraz zbudować. Za 20 lat technologie i materiały będą jednak inne. Zobaczymy, dokąd dojdziemy. Jest to na pewno ekscytująca kwestia – podkreśla Artur Szczepaniak z wrocławskiej pracowni AP Szczepaniak.

Emocje w formie

Każda epoka miała swój styl w architekturze, charakterystyczną dla swojego czasu konwencję. Współczesna architektura wyróżnia się natomiast różnorodnością. Krajobraz naszych miast jest na pewno bardziej urozmaicony niż kiedykolwiek w historii, a nowe realizacje wprowadzają do niego stale nowe akcenty. Nieraz budzi to żywe emocje. Trudno się temu dziwić: architekci to artyści w pewnym sensie uprzywilejowani, ponieważ tworzą dzieła, które nie są schowane w galeriach sztuki, lecz są bardzo widoczne w przestrzeni publicznej i pozostają w niej zwykle na wiele lat.

– Wielu architektów dąży dziś do niekonwencjonalności i bywa to z różnych powodów niebezpieczne. Czasami ociera się ona o kicz. Jestem pewien, że każdy z twórców nagrodzonych Makabryłą starał się o jakiś nietypowy pomysł, ale może nie wyczuł, że poszedł w stronę złego smaku? A może zwyczajnie został niezrozumiany? – mówi Artur Szczepaniak. – Ktoś, kto pokazuje, że można zrobić coś nowego i wymyśla nowy trend, na początku najczęściej jest przez opinię publiczną mocno krytykowany. Z drugiej strony, nie wiadomo, jak czas przyjmie budynek, który dzisiaj się podoba. Za 10 czy 15 lat może się nie obronić. Dlatego wychodzę z założenia, że powinniśmy robić to, co lubimy, a ocenę pozostawić innym – dodaje.

Akurat pracownia AP Szczepaniak jest znana z przywiązania do rytmu i powtarzalnych wzorów na elewacjach. Same wzory, które wybiera, są często postrzegane jako bardzo niekonwencjonalne i nieraz wywołują kontrowersje. – Faktycznie, jeśli inwestor pozwala nam zrealizować nasz autorski pomysł, to spotykamy się z różnymi reakcjami. Cieszymy się z tego, bo otwieramy dyskusję, w jakim kierunku można rozwijać architekturę, a gwizdów w naszej pracowni nie słychać. Pod tym względem jesteśmy w lepszej sytuacji niż aktor na scenie. To trochę niebezpieczne, co powiem, ale chciałbym robić to, co mi się podoba, a nie to, co się podoba publiczności – zaznacza architekt.

Architektura na znanych i nieznanych ścieżkach

A może jest tak, że Polacy są bardzo konserwatywni w odbiorze architektury? – Coś w tym jest. Sposób myślenia i oceniania architektury w naszym kraju w znacznej mierze został ukształtowany przez okres PRL, kiedy nieraz ładne budynki były niewłaściwie wykonane, zwykle zaniedbane, a poza tym było monotonnie, brakowało nam wtedy różnorodności – dodaje Artur Szczepaniak.

W latach 90. nastąpiła eksplozja kolorów i nietypowych form, określana dziś zbiorczo jako postmodernizm. W ocenach wielu mocno ocierająca się o kicz. Budynki z tamtych czasów są do dziś przedmiotem gorących sporów, a najlepszym przykładem jest wrocławski Solpol.

– Teraz weszliśmy już jednak w kolejny etap. Sposób odbioru architektury zaczyna się zmieniać. Po pierwsze, z powodu nowych realizacji, a po drugie dlatego, że dużo podróżujemy, mamy okazję oglądać inną stylistykę, poszerzamy horyzonty. Coraz częściej doceniamy np. wysmakowany minimalizm. Myślę, że idziemy w dobrym kierunku – zaznacza Artur Szczepaniak.

Wydaje się, że niezależnie od niekonwencjonalnych trendów, które pojawiają się i pewnie nadal będą się pojawiać, pewne sposoby myślenia o przestrzeni i projektowaniu budynków pozostaną z nami na dłużej. Przykładem może być modernizm, kierunek funkcjonujący z powodzeniem już od ponad 100 lat. – Ci architekci, którzy nie poszli w wyszukane formy, a dalej szukają prostoty w rozwiązaniach, obronią się zawsze. Natomiast architekt wybitny wytycza nowe ścieżki i w tym sensie musi być niekonwencjonalny, ale to okazuje się dopiero po jakimś czasie. Ja sam mam naturę obserwatora. Jeśli oglądam dużo architektury, w różnych miejscach, to wtedy przychodzą mi do głowy nowe pomysły – opowiada Artur Szczepaniak.

Jest miejsce na nowe potrzeby

Nasze miasta będą się zmieniać pod względem urbanistycznym. W przyszłości coraz więcej będzie w nich stref mieszanych i rozwiązań ograniczających konieczność podróżowania, zwłaszcza samochodem. Czy w przypadku projektowania poszczególnych budynków lub osiedli również jest miejsce na nowe, przynajmniej z dzisiejszego punktu widzenia, rozwiązania funkcjonalne?

– Zaczynamy dążyć do pomieszczenia różnych funkcji w jednym budynku. To nie jest całkowicie nowy pomysł, opiera się na idei jednostki marsylskiej Le Corbussiera. W pewnym momencie od tego odeszliśmy, teraz wracamy. Np. w budynku z mieszkaniami na wynajem projektujemy przestrzenie coworkingowe. Myślę, że nie tylko jest miejsce na nowe funkcjonalne rozwiązania, ale wręcz ich potrzebujemy – podsumowuje Artur Szczepaniak.

Źródło: AP Szczepaniak.