Główny Urząd Statystyczny (GUS) opublikował informację nt. dynamika produkcji sprzedanej przemysłu. Jest to raport za maj 2020 roku.

W maju br. produkcja sprzedana przemysłu była niższa o 17,0% w porównaniu z majem ub. roku, kiedy to notowano wzrost o 7,7% do anlogicznego okresu roku poprzedniego. Natomiast w porównaniu z kwietniem br. wzrosła o 10,1%. W okresie styczeń – maj br. produkcja sprzedana przemysłu była o 7,9% niższa w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, kiedy notowano wzrost o 7,0% – informuje GUS.

Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie rozpoczął prace nad projektem przepisów służących rozwiązywaniu sporów o zaskarżanie uchwał spółek kapitałowych. W tym celu w Sądzie powstał projekt regulaminu dodatkowego dotyczącego sporów uchwałowych. Sąd Arbitrażowy przy KIG zachęca praktyków oraz  teoretyków prawa arbitrażowego do zgłaszania opinii na temat przygotowanego dokumentu.

Toczące się w SA KIG prace są wynikiem nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie sądownictwa polubownego, która weszła w życie we wrześniu ub. roku. Nowelizacja daje silny impuls do umocnienia polskiego arbitrażu, znosi bowiem wątpliwości, które mogły pojawiać się po stronie przedsiębiorców przy dokonywaniu zapisów na sądy polubowne.

„Wprowadzone zmiany rozwiązują najistotniejsze problemy w debacie nad arbitrażowością sporów uchwałowych. Nowelizacja prawa arbitrażowego otwiera więc drogę do stopniowego rozwoju w Polsce arbitrażu w sporach uchwałowych” – mówi Agnieszka Durlik, dyrektor generalny, Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.

Znowelizowane przepisy wprowadzają co najmniej dwie istotne zmiany, o które zabiegało środowisko arbitrażowe:

• przesądzono, że zdatność ugodowa sporu, jako przesłanka jego zdatności arbitrażowej, dotyczy tylko i wyłącznie sporów o prawa niemajątkowe (art. 1157 k.p.c.);
• rozszerzono zakres podmiotowy zapisu na sąd polubowny umieszczonego w umowie (statucie) spółki na organy spółki i ich członków (art. 1163 § 1 k.p.c.), co połączono z ustanowieniem procedury konwokacyjnej w sporach uchwałowych, która umożliwia przystąpienie do sporu wszystkim zainteresowanym wspólnikom albo akcjonariuszom spółki (art. 1163 § 2 zd. 1-2 k.p.c.).

„W naszej ocenie kluczowym dla sukcesu projektu, jak i rozstrzygania sporów uchwałowych przez polskie sądy polubowne, jest dotarcie do jak najszerszego grona praktyków oraz  teoretyków prawa arbitrażowego i uzyskanie ich opinii co do treści proponowanych rozwiązań i pojawiających się wątpliwości. Liczymy na to, że wspólnie uda nam się wypracować taki model regulacji, który nie będzie budził wątpliwości po stronie judykatury, a tym samym zapewni trwałość orzeczeń sądów arbitrażowych w zakresie sporów uchwałowych” – podkreśla mec. Marek Furtek, przewodniczący Rady Arbitrażowej Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej.

Źródło: Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie.

Przed wybuchem pandemii koronawirusa prawie 70% osób korzystających z internetu przynajmniej raz w miesiącu dokonywało zakupów online. Co trzeci badany przyznaje, że na początku tego okresu korzystał z e-commerce częściej niż do tej pory, a 6% zrobiło zakupy w sieci po raz pierwszy – wynika z badania zrealizowanego przez agencję Catchers za pośrednictwem panelu badawczego Ariadna. 

Pandemia koronawirusa gwałtownie przyspieszyła rozwój e-commerce w Polsce. Wg szacunków wartość rynku zakupów online w Polsce w 2020 roku wyniesie 100 mld zł. Przed pandemią estymowano ją na 70 mld zł[1]. Rośnie nie tylko liczba e-konsumentów, ale również liczba e-sklepów – zainteresowanie przedsiębiorców w Polsce kanałem e-commerce wzrosło już w marcu 2020 r. aż o połowę, w porównaniu z rokiem ubiegłym[2].

Prawie co drugi nowy klient sklepów internetowych zdobywał o nich wiedzę głównie za pośrednictwem wyszukiwarki internetowej. Wyniki te pokrywają się z danymi Google[3] – na początku wprowadzenia restrykcji liczba wyszukiwań na hasło „zakupy online” gwałtownie wzrosła, by po kilku tygodniach wrócić do stanu z lutego.

Taka sytuacja pozwala sądzić, że osoby rozpoczynające korzystanie z e-commerce znalazły swój sklep internetowy i do niego wracają, zwłaszcza, że 60% osób, które zrobiły zakupy online po raz pierwszy było z nich zadowolonych. Sam boom na rynku e-commerce już nie wystarczy, by pozyskiwać klientów. Konieczne jest skuteczne dotarcie do nich na etapie budowania ich świadomości – mówi Hubert Koszela, partner agencji komunikacji zintegrowanej Catchers.

Niewykorzystane szanse

Blisko co czwarta osoba dokonująca zakupów w sieci po raz pierwszy była z nich niezadowolona, a co piąta ma problem, by jednoznacznie ocenić swoje doświadczenia. Tymczasem, lojalizacja klientów będzie możliwa tylko przy zapewnieniu klientom pozytywnego doświadczenia zakupowego. Składają się na nie m.in. dostępność produktów, czas ich dostawy, zaufane metody płatności czy kontakt z klientem. Pandemia koronawirusa sprawiła, że niektóre z tych elementów były wręcz niemożliwe do zrealizowania w standardowym trybie z uwagi na np. przeciążenie sieci kurierskich czy zatrzymanie pracy wielu fabryk.

W takich sytuacjach szczególnie istotna staje się transparentna komunikacja z klientem w czasie rzeczywistym, towarzyszenie mu w całym procesie zakupowym, a także zaproponowanie mu zadośćuczynienia za doświadczone niedogodności – mówi Karolina Kędziora, partner w Catchers.

Badanie przeprowadzono na panelu Ariadna na próbie ogólnopolskiej losowo-kwotowa N=1058 osób w wieku od 18 lat wzwyż. Kwoty dobrane wg reprezentacji w populacji Internautów dla płci, wieku i wielkości miejscowości zamieszkania. Termin realizacji: 29 maja – 2 czerwca 2020 roku. Metoda: CAWI.

[1] Unity Group, 2020

[2] Master Card, 2020

[3] Google Trends

Źródło: Catchers.

Biuro przyszłości to część odpornego rozproszonego środowiska pracy, które wspiera nowe style pracy, związane z nowymi wzorami mobilności wyłaniającymi się wskutek zmian wywołanych pandemią. Przy aranżowaniu takiej przestrzeni trzeba uwzględnić style pracy czterech grup pracowników i wynikające z nich odmienne potrzeby. Jak projektować biura, by odpowiednio wspierały pracę biurowych kotwic, cyfrowych nomadów, cyfrowych żeglarzy oraz cyfrowych kotwic? Wyjaśniają eksperci Forbis Group.

Przyszłość biur po pandemii? Przed nami nie ma ani powrotu do tego, jak było, ani całkowitej rewolucji polegającej na rezygnacji z przestrzeni biurowych. Jednak przeobrażenia w organizacji pracy i wprowadzenie niezbędnych zmian w biurach związanych z funkcjonowaniem w warunkach dystansowania fizycznego, wyraźnie wytyczają kierunek, w jakim należy podążać, by środowiska pracy wspierały dalszy rozwój firm. Przestrzenie biur są scenografią codziennych interakcji – nie są tylko neutralnym tłem, wręcz przeciwnie: aktywnie kształtują sposoby, w jakie osoby z zespołów komunikują się i wykonują swoje zadania. Dlatego ponownego przemyślenia wymaga to, jak powinny funkcjonować jako miejsca pracy indywidualnej, współpracy i spotkań, tworzenia i wymiany wiedzy oraz budowania relacji.

Przez cały okres kwarantanny intensywnie pracowaliśmy nad tym, jakie zmiany trzeba wprowadzić w przestrzeniach biurowych, by dobrze wspierały biznes, który z dnia na dzień stanął przed zupełnie nowymi wyzwaniami. Dla nas jako zespołu ekspertów kluczowe jest zawsze wspólne działanie, synergia wynikająca z wymiany wiedzy różnych specjalistów. Tworzymy przestrzenie w formule design and build i dlatego dobrze wiemy, że zintegrowanie usług i różnych aspektów tworzenia przestrzeni biurowej jest po prostu niezbędne, by dostarczyć wartość dodaną w procesach, za które jesteśmy odpowiedzialni. Zaczęliśmy od opracowania planu koniecznych zmian, by zapewnić bezpieczne przestrzenie, ale teraz koncentrujemy się na tym, jak zaprojektować biuro przyszłości. Nasza odpowiedź na dzisiejsze wyzwania to model rozproszonego, odpornego środowiska pracy, uwzględniający nowe style pracy i będący ekosystemem różnych przestrzeni. W naszym rozumieniu zatem to nie tyle abstrakcyjna koncepcja miejsca czy futurystyczna wizja, ile strategia na najbliższe miesiące i lata. Opisaliśmy ją w naszym raporcie. – mówi Mateusz Laskowski, członek zarządu Forbis Group, architekt.

Rozproszone odporne środowiska pracy. A co ze „starymi stylami”?

Biuro przyszłości to tylko część środowiska pracy. Pozostałe elementy ekosystemu to miejsca pracy w domach (home office), coworkingi i inne przestrzenie. Pomiędzy tymi przestrzeniami odbywa się ciągły ruch: jednego dnia ktoś pracuje w domu a innego w biurze, część zespołu spotyka się w coworkingu, żeby omówić bieżące kwestie. Właśnie z tą mobilnością wiążą się nowe style pracy.

Koncepcja „stylów pracy” i przekonanie, że powinno im być podporządkowane projektowanie przestrzeni biurowych ma swoje korzenie w latach 90. XX wieku. Wówczas architekci zaczęli mówić o typologiach pracy i różnych potrzebach przestrzennych wynikających z tego, że poszczególne grupy pracowników wykonują różne zadania, w inny sposób się komunikują i wykorzystują różne narzędzia.

Frank Duffy, brytyjski architekt, zaproponował cztery typy przestrzeni biurowych w zależności od charakteru wykonywanej pracy – opisywanego przez określenie stopnia autonomii i liczby interakcji. Nazwał je den, hive, club i cell. Według Duffy’ego większość organizacji powinna oferować zespołom dopasowane zestawienie stref odpowiednich dla rodzaju ich działalności. Na przykład w strefie dla zespołów (den), w których jest dużo interakcji pomiędzy poszczególnymi osobami, ale jednocześnie specjaliści mają względnie małą autonomię przy wykonywaniu zadań, powinny znajdować się przestrzenie otwarte ze stanowiskami pracy przy tzw. benche’ach (duże stoły, przy których pracować może kilka osób), oraz salki konferencyjne wspierające współpracę. Później pojawiły się typologie stylów pracy uwzględniające różne rodzaje działań tworzących codzienne zwyczaje a także takie, które wykorzystywały koncepcję różnych stopni mobilności. Ta ostatnia, niezwykle popularna w Polsce, opracowana w latach 2008-2009 przez Jeremy’ego Myersona i Catherine Greene w ramach badań nad efektywnością pracy kreatywnej, wyróżniała 4 typy pracowników, przy czym w praktyce doradczej stosowany był uproszczony model wyróżniający kotwice, łączników (networkerów) i nomadów.

To niezwykle ważny dorobek, którego nie należy przekreślać, tylko dlatego, że nie całkiem już pasuje do obecnej rzeczywistości organizacyjnej, gdyż może dziś być cenną inspiracją. W książce o polskich przestrzeniach biurowych „Koniec ery calvadosu” opisałam ten historyczny rozwój myślenia o tym, jak projektować, i pokazałam, jak u nas te pomysły zostały włączone do praktyk aranżacji. Dziś pora na napisanie kolejnego rozdziału: style pracy po narodowej kwarantannie zmienią się na tyle, że konieczna będzie rewizja sposobów, w jakie projektowane są biura. – mówi Karolina Dudek, Workplace Strategy Director w Forbis Group.

Nowe style pracy

Ruch w ramach ekosystemu rozproszonego odpornego środowiska pracy nie dla wszystkich będzie równie intensywny. Trzeba też dodać, że nie we wszystkich organizacjach zmiany wynikające z pracy zdalnej będą tak daleko idące. Będę jednak takie organizacje, które zdecydowanie postawią na home office i inne przestrzenie. Na razie dominuje narracja, że dzięki pracy zdalnej będą możliwe oszczędności – najem mniejszej powierzchni i niższe koszty zapewnienia dostępu do biura. To jednak o wiele więcej korzyści. To możliwość zrekrutowania dobrych specjalistów na innych rynkach niż miasto, w którym znajduje się siedziba firmy. A w dłuższej perspektywie to także lepszy employer branding.

Można również spodziewać się polepszenia jakości życia pracowników. O 8.55 pod windą nie będzie kolejki, a godzina 17.00 przestanie się kojarzyć z tłokiem i korkami. W biurze częściej będziemy pojawiać się, aby dokonać konkretnych, wcześniej zaplanowanych czynności a rzadziej, aby „podbić kartę”. – dodaje Andrzej Grabowski, Chief Operational Officer w Forbis Group.

Tak, home office wciąż może być benefitem, ale zmienią się oczekiwania co do tego, jak on będzie definiowany. Jeśli kandydat będzie miał do wyboru pracodawcę, który wdrożył model rozproszonego środowiska pracy i oferuje pracę w formule „2 dni w biurze, 3 gdzie chcesz”, i takiego, który pracuje wciąż tradycyjnie, może wybrać tego pierwszego. Poza tym firmy, które poszukują rozwiązań gwarantujących nieprzerwane działanie operacyjne bez względu na dalszy rozwój epidemii i szukają elastycznych, odpornych strategii zapewniających przetrwanie, będą postrzegane jako pewni i stabilni pracodawcy. – przekonuje Karolina Dudek, Workplace Strategy Director w Forbis Group.

Nowe style pracy, nawet jeśli nie wszędzie równie szybko i w takim samym zakresie, będą wdrażane zarówno w dużych korporacjach, jak i w mniejszych firmach.

Biurowe kotwice

To grupa osób, których obecność fizyczna w biurze jest istotna dla jakości ich pracy. Będą to też osoby, które po prostu wolą pracować z kolegami z firmy w tej samej przestrzeni. Zwyczajnie obecność innych osób ich mobilizuje, a samo wyjście do biura ułatwia organizację pracy. To rutyna, której potrzebują, by dobrze funkcjonować. Do tej grupy mogą należeć także osoby, które nie mają odpowiednich warunków w domu. Czego będą potrzebowały biurowe kotwice?

Własne stanowisko pracy, odpowiednie warunki ergonomiczne i akustyczne, miejsca do przechowywania rzeczy, z których codziennie korzystają, przestrzenie do spotkań. W dużej mierze to „stare” wymagania, dobrze nam znane. Nowa jakość wiąże się jednak z tym, że będą to osoby pracujące w zespołach rozproszonych: nawet jeśli one będą na stałe w biurze, ich koledzy mogą być gdzie indziej. Dlatego będą też potrzebowały miejsc do prowadzenia spotkań wirtualnych, zarówno indywidulanych, jak i grupowych. – wyjaśnia Anna Oksiuta-Strzałkowska Head of Design Team w Forbis Group.

Dla tych osób szczególnie ważne będzie, by biuro było bezpieczne, bo będą w nim spędzać najwięcej czasu. Znacznie większą uwagę będziemy przykładać do prawidłowej wentylacji czy do dostępu do świeżego powietrza. Nietrudno sobie przypomnieć biura, w których nie można otworzyć okna, bo zaburza to bilans cieplny budynku. Zwiększy się ilość rozwiązań technologicznych: począwszy od umożliwiających ograniczenie kontaktu fizycznego poprzez zastosowanie rozwiązań bezdotykowych i wszelkiego rodzaju urządzeń dezynfekujących opartych na UV, ozonie czy węglu, kończąc na czujnikach, które wesprą eliminowanie zachowań i sytuacji niebezpiecznych dla użytkownika przestrzeni.  – dodaje Andrzej Grabowski, Chief Operational Officer w Forbis Group.

On-site/off-site mix – cyfrowi nomadzi

Drugi styl pracy będzie się wiązał z połączeniem wykonywania zadań z domu lub innych przestrzeni z pracą w biurze np. jeden lub dwa w tygodniu. To model dla osób, których obecność w biurze przez cały czas nie jest niezbędna dla funkcjonowania organizacji, szczególnie jeśli część zadań realizuje się im efektywniej zdalnie. Do biura przychodzić będą po to, by spotkać się kolegami, wymienić informacjami, wiedzą, popracować wspólnie nad projektami.

Biuro będzie dla cyfrowych nomadów pełnić funkcję miejsca integracji, budowania relacji z zespołem. Dobrze zatem, by sprzyjało budowaniu nieformalnej atmosfery spotkań. Dobrze oddaje to angielskie słowo „cosy”, co w Polsce tłumaczymy jako „udomowione”. Budowanie relacji nie uda się w białej salce z białym stołem i szarymi krzesłami. Biuro powinno być manifestacją kultury organizacyjnej, budować tożsamości zbiorową, by mogli poczuć, że są częścią określonej społeczności. Ich miejsce pracy powinno być wyraziste. Dobry design nie wypadnie z łask, wręcz przeciwnie będzie jeszcze bardziej w cenie. – przekonuje Karolina Dudek, Workplace Strategy Director w Forbis Group.

Biuro powinno zapewnić cyfrowym nomadom miejsce do pracy zespołowej, kreatywnej, koordynacji działań, które poszczególni członkowie wykonują samodzielnie. Nie może też zabraknąć miejsca, gdzie mogą przez chwilę popracować sami – odpisać na pilny email albo uzupełnić notatki po zakończeniu spotkania. Mogą to być jednak miejsca współdzielone i powinny być przy nich zapewnione środki do dezynfekcji. Cyfrowi nomadzi będą potrzebowali szafek, w których mogą zostawić swoje rzeczy i miejsca, gdzie inne osoby mogą dla nich zostawić informacje lub dokumenty. Firma powinna ich wyposażyć w lekki laptop z filtrem prywatyzującym na ekran i słuchawki z mikrofonem do wideokonferencji. Warto też zapytać tę grupę osób, co jeszcze poprawiłoby ich produktywność pracy poza biurem. Jeśli poza biurem pracują głównie z domu, a pracują na różnych systemach i dokumentach, warto zapewnić duży ekran.

Cyfrowi żeglarze

To osoby, które do tej pory często jeździły w delegacje, a teraz zamiast części podróży będą odbywać wideokonferencje. Osobisty kontakt jest niezastąpiony w wielu sytuacjach. Pomaga zbudować relacje i zaufanie. Delegacje służbową, by odbyć dwugodzinne spotkanie, które wymaga wyjazdu wcześnie rano i wiąże się z późnym powrotem, a także uniemożliwia lub znacznie utrudnia pracę na komputerze przez cały dzień, i dodatkowo męczy, w wielu wypadkach będzie można zastąpić wideokonferencją. Po doświadczeniach czasu kwarantanny spotkania wideokonferencyjne stały się biznesową normą, powszechnie akceptowaną, która dziś nikogo nie zdziwi. To o wiele bardziej zrównoważone rozwiązanie. To niższe koszty, lepsze wykorzystanie czasu pracy na efektywne wykonywanie zadań, większa dostępność osób z zespołu dla klientów i współpracowników, mniejszy ślad węglowy. A z perspektywy osoby zatrudnionej – mniejsze obciążenie i większa możliwość zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. W czasach pandemii to także po prostu o wiele bardziej bezpieczne rozwiązanie.

Dla cyfrowych żeglarzy biurko w open spasie i zestaw słuchawkowy to zdecydowanie za mało. Powinny być im zapewnione salki konferencyjne dwuosobowe i do większych spotkań wyposażone w urządzenia do wideokonferencji oraz programy i narzędzia do współpracy online. I podobnie jak cyfrowi nomadzi powinni zostać wyposażeni w zestaw komputerowy do pracy zdalnej. Warto też pomyśleć o odpowiednim zarządzaniu zmianą, by cyfrowym żeglarzom pomóc się odnaleźć w ich roli.

Spotkanie o charakterze warsztatowym online to nie to samo, co spotkanie offline. Wymaga zupełnie innej formuły, jeśli ma być efektywne i zaangażować uczestników. Wiele osób, które siłą rzeczy stały się cyfrowymi żeglarzami w czasie pandemii, tego już osobiście doświadczyła. Jednym udało się wypracować swoje sposoby na prowadzenie takich spotkań, innym mogło iść to bardziej opornie i mogli się zrazić. Istotne, by rozpoznać doświadczenia poszczególnych osób w tym zakresie i jeśli potrzebują wsparcia – zapewnić je: może to być wymiana dobrych praktyk w ramach zespołów lub dodatkowe szkolenie z zakresu projektowania doświadczeń komunikacyjnych. Rozwój nowych kompetencji to jedna z priorytetowych dziś kwestii, a zaangażowanie osób z zespołów we wprowadzanie rozwiązań, które będą dopasowane do ich potrzeb, jest kluczowym elementem zarządzania zmianą. – zaznacza Karolina Dudek, Workplace Strategy Director w Forbis Group.

Cyfrowe kotwice

Ostatni styl pracy to cyfrowe kotwice, czyli osoby pracujące całkowicie zdalnie. Nie znaczy to jednak, że one nigdy nie będą bywały w biurze, wręcz przeciwnie – do biura będą przychodzić, tylko bardzo rzadko. Będą to osoby, które pracują dosyć autonomicznie. Komunikacja online nie wpływa negatywnie na to, co i jak robią. Firmom zatrudnienie osób, które pracują całkowicie zdalnie, zapewni elastyczność rekrutacyjną: będą mogły szukać pracowników na różnych rynkach i wybierać takie, których kompetencje najlepiej odpowiadają poszukiwanemu profilowi.

Cyfrowe kotwice będą się pojawiały w biurze, by odbyć szkolenia i popracować warsztatowo z innymi członkami zespołu na przykład w ramach kick-offu wielomiesięcznego projektu. Mogą to być również reprezentanci firmy na rynkach regionalnych, którzy częściowo pracują z domu, coworkingu i innych miejsc. Kiedy już się pojawią w biurze, ważne, by czuli się komfortowo, by było dla nich intuicyjne w obsłudze. Będzie to dla nich kontakt z marką, dla której pracują, więc wizyta w biurze powinna wzmacniać poczucie, że to jest fajna marka, firma, którą tworzą fajni ludzie. Biuro nie może być jak hala lotniska, przez którą przepływamy. – zaznacza Karolina Dudek, Workplace Strategy Director w Forbis Group.

Ważnym elementem środowiska pracy cyfrowych kotwic będzie home office. Zapisy regulujące pracę z domu pojawiły się pierwszy raz w toku legislacji. Warto jednak rozważyć także, jakiego rodzaju wsparcie powinien zapewnić pracodawca, by praca była jak najbardziej efektywna a warunki pracy zgodne z przepisami BHP określającymi wymogi dotyczące stanowisk pracy w biurze. Może wystarczy krzesło ergonomiczne i monitor? A może warto też przeszkolić cyfrowe kotwice jak zaaranżować miejsce pracy by było im wygodnie?

Biuro przyszłości. Dostępne do zaraz

Nowoczesne przestrzenie według zaproponowanego przez Forbis Group modelu odpornego rozproszonego środowiska pracy to miejsca wspierające cztery style pracy wyłaniające się po pandemii. Te rozwiązania dostępne są już dziś, ale ważne by zmiany wprowadzać rozważnie i by były poprzedzone analizą potrzeb i możliwości organizacyjnych. Strategia środowiska pracy, jeśli ma wspierać rozwój organizacji, zapewnić jej elastyczności i przetrwanie, musi być dopasowana do potrzeb.

Źródło: Forbis Group.

Dziewięćset sześć miliardów złotych – tyle na koniec marca tego roku wynosił stan rachunków bankowych Polaków. Tymczasem, na koniec kwietnia 2020 roku średnie oprocentowanie lokat wynosiło zaledwie 0,9%. Po uwzględnieniu „podatku Belki” oraz inflacji przekładało się to na realną stratę na poziomie ponad 2%. Alternatywą dla nieopłacalnych lokat są inwestycje w nieruchomości.

Lokaty bez zysku

Z pewnym przybliżeniem możemy oszacować, że aktualnie w Polsce żyje ok. 250 tysięcy rodzin, które posiadają na tyle dużo wolnej gotówki, że mogą za nią kupić własne mieszkanie. To właśnie ta grupa powinna w pierwszej kolejności pomyśleć nad przeniesieniem swoich pieniędzy na rynek nieruchomości, ponieważ w obecnych realiach trzymanie oszczędności w banku straciło sens. Przy aktualnym poziomie inflacji (w I kwartale roku wynosiła średnio ponad 4%) na rynku lokat nie znajdziemy jakiejkolwiek oferty, która zapewniłaby nam chociażby złotówkę realnego zysku. Realnego, czyli z uwzględnieniem inflacji oraz „podatku Belki”. „Wyciek” pieniędzy z bankowych lokat jest już widoczny. Jak podaje NBP – obecne saldo depozytów terminowych jest najniższe od początku 2014 roku.

Nieruchomości z dwucyfrową stopą zwrotu

Wiemy, że lokaty są nieopłacalne i trzeba szukać innych źródeł lokaty kapitału. Dlaczego warto rozważyć nieruchomości? Stopy zwrotu z rynku nieruchomości w ostatnich latach znacznie przewyższały inflację. Jak podaje NBP – od początku 2017 roku ceny mieszkań na rynku pierwotnym w 10 największych polskich metropoliach wzrosły średnio o 23%. Przekłada się to na roczną stopę zwrotu na poziomie aż 7%. Na rynku wtórnym zwyżki okazały się jeszcze bardziej okazałe i w skali ostatnich 3 lat sięgnęły 29% (ponad 8,5% rocznie). Sam wzrost rynkowej ceny nieruchomości to jednak nie jedyne źródło zysków dla inwestorów. Sporo osób decyduje się na zakup domu lub mieszkania celem jego późniejszego wynajmu. Deweloperzy stawiają więc na inwestycje multifunkcjonalne, które mogą służyć jako miejsca zdalnej pracy, weekendowe second home czy apartamenty na wynajem. Dobrym przykładem są NEXO Apartamenty na Klifie. To nowe osiedle zlokalizowane w całorocznym Pucku, blisko Trójmiasta i biznesowego zaplecza Gdańska. Jest to też idealne miejsce do wypoczynku, ponieważ jego mieszkańcy mają do dyspozycji pełną infrastrukturę turystyczną – NEXO jest położone przy plaży, z okien rozpościera się widok na morze, spacerem można stąd dojść do mariny i wypożyczalni sprzętu do uprawiania sportów wodnych, z których słynie Puck. Przy osiedlu znajduje się też park i ścieżki rowerowe. Tego typu miejsca zarabiają przez cały rok. Przy konserwatywnym założeniu, że dany lokal ma długoterminowego najemcę przez 10 miesięcy w ciągu roku, pozwala to oczekiwać dodatkowego zysku na poziomie przynajmniej 4% w skali roku. Po zsumowaniu przychodów z obu źródeł (wzrost rynkowej wartości + najem) daje to dwucyfrową stopę zwrotu.

Koronawirus zakończy wzrosty cen mieszkań?

Sceptycy inwestowania w nieruchomości, z pewnością zwrócą uwagę na to, że w odróżnieniu od lokat bankowych, zyski z inwestycji na rynku nieruchomości nie są gwarantowane. Co więcej, dane które przytoczyłem powyżej, obejmują wyjątkowo pomyślny okres dla polskiej gospodarki z niską stopą bezrobocia i wysokim tempem wzrostu PKB. Wiemy jednak, że 2020 rok tak pomyślny nie będzie. Z uwagi na wciąż trwającą epidemię koronawirusa jest niemal pewne, że nasz kraj odnotuje w tym roku recesję, która wpłynie m.in. na rynek nieruchomości. Dane za marzec i kwiecień pokazują jednak, że ceny nieruchomości w największych polskich metropoliach pozostawały stabilne, a nawet lekko drożały.

Kluczowe znacznie będą mieć dwa-trzy kolejne miesiące. Jeśli okaże się, że straty spowodowane blokadą gospodarki uda się szybko odrobić – rynek nieruchomości powinien kontynuować wzrosty. Taki scenariusz wspierać powinny rekordowo niskie stopy procentowe, które to z jednej strony zniechęcają do trzymania oszczędności w bankach, a z drugiej zachęcają do korzystania z kredytów hipotecznych.

Nieruchomości premium w ofensywie

Wraz z bogaceniem się społeczeństwa, rośnie grupa klientów, którzy cenią przede wszystkim unikalną lokalizację apartamentu oraz jego wysoki standard. W Gdańsku popularnością cieszy się inwestycja Tarasy Bałtyku. To luksusowy apartamentowiec budowany w sercu miasta, a równocześnie blisko morza i parku. Co ciekawe, inwestycja posiada szereg rozwiązań ekologicznych, m.in.: zielony dach i wewnętrzne patio, windy z funkcją odzyskiwania energii, panele fotowoltaiczne na dachu fitnessu, stację ładowania oraz indywidualne gniazda dla samochodów o napędzie elektrycznym. Wielomiesięczna praca dewelopera i renomowanych pracowni architektonicznych zdobyła uznanie zagranicznych ekspertów, którzy przyznali inwestycji nagrodę Best Residential High – Rise Development Poland oraz dodatkowe wyróżnienie FIVE STAR w ramach prestiżowego konkursu European Property Awards 2019-2020. W branżach budowlanej i architektury to nagroda rangi Oscara w świecie filmu. Tego typu nieruchomości sprawdzają się jako skuteczne narzędzie chroniące wartość naszego majątku. Dla przykładu – w latach 2008-2012 wartość mieszkań zlokalizowanych na warszawskim Żoliborzu czy gdańskim Śródmieściu praktycznie stała w miejscu. Natomiast w tym samym czasie ceny w dzielnicach uważanych za ekonomiczne, takich jak Białołęka czy Orunia odnotowały kilkudziesięcioprocentowe spadki. Doświadczenia bogatszych państw pokazują także, że wraz z nasycaniem się rynku deweloperskiego, nieruchomości w atrakcyjnych miejscach stają się szczególnie pożądane. W ciągu ostatnich 15 lat ceny apartamentów położonych w ścisłym centrum Londynu zdrożały ponad 2,5-krotnie. W tym samym czasie mieszkania w leżących na peryferyjnych dzielnicach Sutton czy Bexley zyskały ledwie o połowę.

Podobna przyszłość może czekać też polskie aglomeracje. Dziś różnice w cenach pomiędzy najdroższymi i najtańszymi dzielnicami w danym mieście nie są jeszcze duże i sięgają kilkudziesięciu procent. Wraz z kurczeniem się podaży nieruchomości w segmencie premium oraz ekspansją osiedli mieszkaniowych coraz dalej od centrów, ta różnica z pewnością będzie się powiększać. Wówczas okaże się, że kilkanaście tysięcy złotych za metr wydane na apartament w dobrej lokalizacji przyniesie znacznie wyższy zwrot, niż pieniądze zainwestowane w tanie mieszkanie na obrzeżach miasta.

Autor: Piotr Tarkowski – ekspert rynku nieruchomości miesięcznika Manager, od kilkunastu lat związany z branżą.

Wartość rynku freelancingu w Polsce wynosi już ok. 10 mld zł[1]. Coraz więcej osób postanawia zostać swoim własnym szefem i rezygnuje z pracy na etacie lub za wszelką cenę unika takiej formy zatrudnienia, czyli postanawia zostać freelancerem. Zalet takiego rozwiązania jest wiele: niezależność zawodowa, możliwość wyboru realizacji najbardziej interesujących lub dochodowych projektów. To częste wymagania tych osób, które wkraczają obecnie na rynek pracy, są młode i doskonale wiedzą, czego chcą od życia. Bycie tzw. wolnym strzelcem wydaje się atrakcyjne i proste. Osoby, które się na to decydują, bardzo szybko przekonują się jednak o tym, że freelancing to również obowiązki, m.in. znajomość prawa czy zasad ekonomii − chociażby na elementarnym poziomie − jest koniecznością. Często niezbędne jest także założenie działalności gospodarczej, codzienne dbanie o finanse „firmowe” i o te wszystkie kwestie, o które zwykle troszczy się pracodawca. Freelancerzy nie mają również zasadniczo możliwości skorzystania z grupowego ubezpieczenia na życie, które jest oferowane pracownikom w zakładach pracy, ale nie oznacza to, że powinni zrezygnować z ochrony na wypadek śmierci. Mogą skorzystać z innych rozwiązań, takich jak np. indywidualne ubezpieczenie na życie online. To świetna opcja dla młodego freelancera, który świadomie myśli o przyszłości i chce zadbać o potrzeby swoich najbliższych na wypadek, gdyby miało stać się najgorsze.

Młodzi stawiają na freelancing

Freelancing, czyli praca bez etatu, realizowanie projektów na zlecenie, możliwość zmiany w dowolnym momencie tego, w jaki sposób się zarabia, idealnie pasuje do młodych osób, które nie chcą popełniać „błędów” swoich rodziców. Dla większości pokolenia dwudziestolatków praca w jednej firmie, na jednym stanowisku, np. przez dwie dekady, jest niewyobrażalna. Ta grupa ceni sobie niezależność, elastyczność i dużą mobilność, jeżeli chodzi o funkcjonowanie na rynku pracy. Dlatego decyduje się zakładać własną działalność i bardziej świadomie kierować swoją karierą. To młodsze generacje wyznaczają kierunki, w których podąża świat, dlatego freelancerzy mogą mieć duży wpływ na to, jak będzie wyglądać rynek pracy w przyszłości. Dowodem na to może być fakt, że takie „elementy” freelancingu jak np. elastyczny grafik pracy czy praca zdalna przyjęły się w wielu branżach, a pracownicy traktują je jako istotne benefity.

Odpowiedzialność przede wszystkim, czyli ubezpieczenie na życie jest ważne

Niektórzy błędnie utożsamiają freelancing z „wygodnictwem” czy unikaniem długofalowych zobowiązań w sferze zawodowej, itp. Bycie tzw. wolnym strzelcem i swoim szefem nie jest jednak w praktyce zawsze proste i pozbawione wyzwań. Osoba, która wybierze taki model pracy, musi sama troszczyć się o swoje finanse, ponieważ nie dostaje comiesięcznego, stałego wynagrodzenia od pracodawcy. Szczególnie w pierwszej fazie działalności musi ciężko pracować i realizować wiele zleceń, by zbudować poduszkę finansową na tzw. czarną godzinę. Każdy, kto pracuje na własny rachunek, powinien się spodziewać tego, że przyjdzie taki moment, kiedy klientów będzie mniej – a co za tym idzie – będzie mniej pieniędzy. Czasem również zapłatę za swoją pracę trzeba wyegzekwować. Zatory płatnicze są jednym z głównych problemów polskiej gospodarki. Niepłacący na czas klienci są problemem dla przeszło 60 proc. przedsiębiorców w naszym kraju[2]. Nie omijają one freelancerów.

Terminowe odprowadzanie składek przez pracodawcę na wymagane świadczenia, wsparcie w finansowym planowaniu emerytury, itp. – nie każdy myśli o tych kwestiach jako o „przywilejach” pracy na etacie, ale de facto można tak na nie patrzeć. Przekonują się o tym osoby, które postanawiają zostać freelancerami.     

Prywatne ubezpieczenie dla samozatrudnionych i freelancerów, czyli polisa na życie online

Zupełnie inne podejście do tej sprawy ma pokolenie dwudziestolatków, generacja osób, które żyją świadomie, wiedzą, czego chcą, nie dają się ograniczać przez problemy, które pojawiają się na ich drodze. Wkraczają w dorosłość i rozpoczynają karierę zawodową według założonego planu, który realizują krok po kroku. Starają się mieć pod kontrolą każdy jego aspekt. Ubezpieczenie na życie wpisuje się w tę charakterystykę pokolenia „Z”.

Freelancerzy, których we wspomnianej grupie wiekowej jest najwięcej, powinni zadbać o prywatne ubezpieczenie na życie dla samozatrudnionych z jeszcze dodatkowego, ważnego powodu. – Młody freelancer na dorobku przeważnie nie ma szans na to, by w stosunkowo krótkim czasie zbudować oszczędności na tzw. czarną godzinę. Dlatego, jeśli zdarzy się najgorsze, bliskie osoby mogą znaleźć się w trudnej sytuacji finansowej. Tak się dzieje na przykład wtedy, gdy zmarły był jedynym żywicielem rodziny lub jedną z osób, które wspólnie spłacały kredyt). Te problemy rozwiązuje polisa na życie. W przypadku śmierci ubezpieczonego świadczenie jest wypłacane osobom wskazanym w umowie zawartej z towarzystwem ubezpieczeniowym. Taka pomoc pozwala przetrwać najbliższym najgorsze chwile po tragedii – wyjaśnia Aleksandra Ćwięk, Brand Manager, Aviva.

Kryzys związany z COVID-19 pokazał, że nie można przewidzieć wszystkiego, ale jednocześnie zawsze warto być przygotowanym na niespodziewane. Częścią takiego planu może być ubezpieczenie na życie. – Taka ochrona nie jest zarezerwowana wyłącznie dla osób, które mają powody, by szczególnie dbać o wspomnianą kwestię. Mogą z niej skorzystać również młode osoby, które myślą o przyszłości i chcą zabezpieczyć swoich bliskich na wypadek najgorszego – dodaje Aleksandra Ćwięk, Brand Manager, Aviva.

Ubezpieczenie na życie przez Internet – co trzeba wiedzieć

Firmy ubezpieczeniowe wychodzą naprzeciw takim potrzebom młodych freelancerów. Na rynku znajdą rozwiązania, które nie tylko zapewnią im wspomnianą ochronę, ale również takie produkty, które nabędą w sposób zgodny ze swoim stylem i filozofią życia. Chodzi o polisę na życie kupowaną w pełni przez Internet.

Dla młodych freelancerów z pokolenia „Z”, którzy nie znają świata bez nowoczesnych technologii i Internetu, będącego dla nich źródłem informacji i niezbędnym narzędziem, możliwość przeprowadzenia procesu zakupu polisy na życie od początku do końca online, jest bardzo ważna.

– Jeśli zdecydujemy się na proste ubezpieczenie na życie online, formalności są ograniczone do niezbędnego minimum – wystarczy podać podstawowe dane oraz odpowiedzieć na pytania dotyczące stanu zdrowia. Warto wiedzieć, że na rynku istnieją takie rozwiązania. Możliwość kupienia ubezpieczenia na życie przez Internet może zachęcić niejedną, szczególnie młodą osobę, do tego, by w łatwy sposób zadbać o przyszłość bliskich – podpowiada Aleksandra Ćwięk, Brand Manager, Aviva.

Niektóre ubezpieczenia na życie dostępne online zawiera się na kilka lat. To wygodne rozwiązanie szczególnie dla młodych osób. Po kilku latach mogą zdecydować się na inne ubezpieczenie, które dodatkowo np. zapewni wsparcie finansowe w razie problemów ze zdrowiem, albo umożliwi gromadzenie pieniędzy.

Proste ubezpieczenie na życie online może być świetną odpowiedzią na potrzeby freelancera, który z pewnością doceni to, że rozwiązania, którymi się otacza w życiu, nadążają nad jego wyborami.

[1] Useme.eu, Freelancing w Polsce 2019.

[2] Intrum, European Payment Report 2019.

materiał prasowy