Komentarz dotyczący prognoz w związku z pierwszym w 2023 roku posiedzeniem RPP

wysłano 3 stycznia 2023

Za nami trudny i dziwny rok, a przed nami kolejne nowe wyzwania, którym będzie trzeba sprostać.

Po spektakularnej serii podwyżek stóp procentowych, wszyscy uczestnicy rynku finansowego mogą być pewni, że sytuacja wciąż będzie dynamiczna, trudna do przewidzenia, a często dyktowana aktualną potrzebą polityczno-gospodarczą lub doraźną próbą gaszenia wzniecanego pożaru niepokojów społecznych spowodowanych w/w czynnikiem. Niestety, trzeba mieć świadomość, że skoro my nie interesujemy się polityką to nie znaczy, że polityka nie interesuje się nami. Przykładami na powyższe są już wprowadzone przez KNF od kwietnia 2022 roku rekomendacje metodologii liczenia zdolności kredytowej przez banki dla chętnych na kredyt hipoteczny (zwiększenie bufora dodawanego do WIBORu z 2,5% do 5%), co przełożyło się na drastyczne obniżenie zdolności kredytowej, nawet rzędu 30-40%, w zależności od przypadku, i katastrofalne załamanie sprzedaży kredytów hipotecznych.

Aktualnie Komisja Nadzoru Finansowego, po wnioskach Związku Banków Polskich i branży developerskiej, rozpoczęła analizy i pracę nad ewentualną zmianą rekomendacji i poluzowaniem wymogów. Dla kredytów ze stałym oprocentowaniem rozważane jest zastosowanie zasady suwaka, gdzie im dłuższy okres stałego oprocentowania, tym niższy wymagany dodatkowy bufor do liczenia zdolności kredytowej. Plusem takiej sytuacji może być to, że banki poszerzą ofertę kredytów ze stałym oprocentowaniem. Korektę ceny takich kredytów obserwujemy w zmienianych cennikach banków od kilku miesięcy i można odczytywać to jako poszukiwanie punktu równowagi ceny takich kredytów akceptowalnej dla obu stron transakcji, czyli banków i kredytobiorców.

Podobnie rzecz ma się ze spadkiem stawki WIBOR w ostatnich miesiącach, gdzie stawka 3M spadła w okolice 7%.

Zmiana taka może też ożywić aktualnie mocno wygaszany rynek developerski, gdzie kończone są budowy rozpoczęte w latach 2019-2020, a zaniechane w dość istotnej skali nowe planowanie na 2022 i 2023 rok. Pomysłem na ratowanie rynku budowlanego i kredytowego jest przedstawiony nowy plan dopłat do kredytów hipotecznych z gwarantowanym oprocentowaniem 2% (różnicę w oprocentowaniu wg założeń będzie dopłacana z budżetu przez 10 lat – więcej o programie https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/bezpieczny-kredyt ), co do zasadności i skuteczności proponowanego rozwiązania na chwilę obecną raczej nie ma się co wypowiadać bowiem planowane wdrożenie to jesień 2023 r.

W 2023 roku nastąpi wdrożenie wskaźnika WIRON, który ma zastąpić powszechnie stosowany WIBOR, a co zdaniem pomysłodawców ma mieć również wpływ na obniżenie kosztu kredytu, a jak będzie przekonamy się po przedstawieniu przez banki ofert opartych na tym wskaźniku, bo na pewno potencjalni jak i obecni klienci czekają na to z niecierpliwością.

Z pozytywów należy dostrzec, że Rada Polityki Pieniężnej nie podniosła w grudniu i raczej nie podniesie również w styczniu 2023 roku stóp procentowych, a puszczając wodze fantazji i dokonując obserwacji sytuacji społeczno-ekonomicznej, RPP będzie robić wszystko, aby takich podwyżek do jesieni nie było. Ośmielam się nawet sądzić, że we wrześnie może być decyzja o obniżeniu tychże ze względu na toczącą się wówczas końcówkę kampanii wyborczej.

A co może w tej sytuacji zrobić konsument, który nie ma wpływu na w/w czynniki?

Powinien dokonać przeglądu swojej sytuacji finansowej i spróbować jej naprawy czy to samodzielnie czy przy pomocy specjalistów Lendi i poszukać rozwiązań zmniejszających jego aktualne zobowiązania nawet o 40%, w zależności od ich rodzaju i form zabezpieczenia.

Autor: Grzegorz Aleksandrowicz, ekspert kredytowy Lendi.

Nieruchomości mieszkalne przyszłości – hybrydowe, zrównoważone i biofilne

wysłano 2 stycznia 2023

Na przestrzeni ostatnich lat wizja idealnych domów i mieszkań wyraźnie ewoluuje. Kluczowym trendem staje się funkcjonalność – we własnych czterech kątach już nie tylko spędzamy czas wolny, ale także pracujemy – oraz szeroko rozumiany wellbeing. Wśród wyróżników nowoczesnej architektury mieszkaniowej coraz częściej pojawiają się też zrównoważony rozwój oraz biofilia, a w domowych przestrzeniach ważne miejsce zajmują rośliny oraz meble z naturalnych materiałów. O tym, jakich jeszcze zmian możemy spodziewać się w kontekście nowoczesnych obiektów mieszkalnych dowiemy się z najnowszego raportu „Domy przyszłości”, przygotowanego przez PlanRadar.

Spis treści:
Cienka granica między pracą a domem
Mieszkanie w zgodzie z naturą

W ramach badania „Domy przyszłości”, PlanRadar postanowił poszukać odpowiedzi na pytanie, jak na przestrzeni ostatnich lat zmieniła się nasza wizja domów i jak będzie ona ewoluowała w najbliżej przyszłości. Analiza powstała w oparciu o głosy ekspertów i autorytetów z dziedziny architektury z USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Austrii, Francji, Hiszpanii, Czech, Słowacji, Węgier, Włoch, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, a także Polski. Na ich podstawie stworzony został obraz obecnej sytuacji budownictwa mieszkaniowego na całym świecie i jego spodziewanej transformacji w nadchodzących dekadach.

Cienka granica między pracą a domem

Pandemia Covid-19 diametralnie zmieniła nasze dotychczasowe postrzeganie domu. Z dnia na dzień przestrzenie, w których mieszkamy przestały być miejscem przeznaczonym wyłącznie do odpoczynku, jedzenia i spędzania czasu z bliskimi. Restrykcyjne lockdowny zmusiły wielu z nas do przeniesienia swojego życia zawodowego i szkolnego do własnych czterech ścian. Chociaż niektóre pandemiczne obostrzenia zniknęły z naszego codziennego życia, to praca i nauka zdalna zostały z nami do dziś.

W rezultacie, w przeprowadzonym przez PlanRadar badaniu, eksperci z ponad połowy biorących w nim udział państw uznali, że kluczowym trendem projektowania przyszłości będą domy „hybrydowe”, w których mieszka się i pracuje jednocześnie. Już teraz ludziom coraz bardziej zależy na wielofunkcyjnych przestrzeniach, które w godzinach pracy można wykorzystać jako biuro, a następnie przekształcić np. w salon lub strefę relaksu. Część architektów jest także zdania, że w najbliższych dekadach będzie rosnąć zapotrzebowanie na domowe biura, czyli pomieszczenia przeznaczone wyłącznie do pracy.

– W ostatnich latach granica między domem a pracą wyraźnie się zatarła. Nasze mieszkania przestały być oazami, w których spędzamy czas wolny. Dla wielu osób stały się one centrum życia zarówno osobistego jak i zawodowego. Nie dziwi więc fakt, że coraz więc ludzi poszukuje rozwiązań, które pozwolą im rozgraniczyć obie te sfery i pomogą w osiągnięciu work-life balance, który w dzisiejszych czasach pozostaje niezwykle ważny – mówi Krzysztof Studziński, kierownik zespołu PlanRadar w Polsce.

Mieszkanie w zgodzie z naturą

Z raportu PlanRadar wynika też, że zrównoważony rozwój będzie prawdopodobnie drugim istotnym trendem w projektowaniu wnętrz w przyszłości. Co więcej, eksperci z większości biorących udział w badaniu krajów spodziewają się także wzrostu zainteresowania tzw. biofilią, która zakłada wykorzystanie roślinności, wody oraz innych naturalnych materiałów zarówno w budynkach, jak i poza nimi. Część z nich uważa, że w związku z tym wyraźnie wzrośnie znaczenie biomateriałów i kolorów opartych na naturze. Przewiduje się także, że na popularności zyskają meble z materiałów naturalnych i nadających się do recyklingu.

– Konsumenci na całym świecie są zaniepokojeni kryzysem klimatycznym. Nasze badanie pokazuje, że zdecydowanie rośnie zainteresowanie projektami, które mogą pomóc w rozwiązaniu tego globalnego problemu. Społeczeństwo jest coraz bardziej świadome tego jaką rolę w ociepleniu klimatu odgrywają budynki, w których mieszkają. Dlatego kładą większy nacisk na to, aby ich wnętrza były przyjazne dla środowiska i neutralne emisyjnie oraz żeby reprezentowały to swoim wystrojem – komentuje Krzysztof Studziński.

Źródło: PlanRadar.

Nieruchomość komercyjna Turawa Park z 16-procentowym wzrostem sprzedaży detalicznej

wysłano 2 stycznia 2023

Całkowite obroty najemców w Centrum Handlowym Turawa Park (Opole, Polska) wzrosły do 16% na koniec III kwartału 2022 r. w porównaniu z rokiem 2021. Ponadto, w ciągu całego roku odnotowano 12,5% współczynnik odwiedzalności.

Przede wszystkim było to możliwe dzięki ugruntowanemu miksowi najemców reprezentujących bardzo znane sieci handlowe z Carrefour jako kotwicą spożywczą. Kolejnym istotnym czynnikiem jest infrastruktura otoczenia, która czyni ten obszar jeszcze bardziej atrakcyjnym niż dotychczas.

– Zarządzamy Turawa Park od lat, dlatego możemy śmiało stwierdzić, że aktywo to już odnosi sukcesy. Ostatnie wolne powierzchnie w naszym parku handlowym, który został otwarty pod koniec 2022 roku, zajmuje nowy najemca Maxi Zoo. Lider sklepu zoologicznego uzupełnia obecną atrakcyjną ofertę handlową, która cieszy się bardzo dobrą opinią wśród mieszkańców miasta Opola. Biorąc pod uwagę popularność centrum, niektóre z marek zdecydowały się na poważne zmiany. Na przykład Sinsay powiększył się z 300 mkw. do 1 000 mkw., a Deichmann wkrótce wprowadzi najnowszy koncept swojego sklepu – komentuje Anna Pływacz, Associate Director, Retail Agency, BNP Paribas Real Estate Poland.

– Mamy ogromne plany związane z rozwojem mieszkaniowym najbliższej okolicy i chcemy być gotowi na przyjęcie jeszcze większej liczby klientów i zaproponowanie im większej oferty w jednym miejscu. Trzeba iść do przodu, dlatego mamy już strategię przyszłego rozwoju centrum, którą przedstawimy wkrótce – powiedział Maxim Shkolnick, partner generalny funduszu Focus Estate.

Nieruchomość inwestycyjna .KTW II w Katowicach zarządzana przez Colliers

wysłano 2 stycznia 2023

Colliers, wiodąca firma doradcza na rynku nieruchomości komercyjnych, przejęła w zarządzanie drugą część katowickiego kompleksu biurowego .KTW.

Jest to nieruchomość inwestycyjna należąca do TDJ Estate. Firma Cilliers zarządza również pierwszym etapem inwestycji – .KTW I.
Nieruchomość inwestycyjna .KTW II to nowoczesny, 31-piętrowy biurowiec oddany do użytku w lutym 2022 roku. Wchodzi w skład kompleksu biurowego .KTW w Katowicach. Jego łączna powierzchnia wynosi ponad 62 tys. mkw., z czego 58 tys. mkw. zajmują biura, pozostałą część (niemal 4 tys. mkw.) przeznaczono na lokale handlowo-usługowe.

– Od samego początku w realizacji naszej flagowej inwestycji – kompleksu biurowego .KTW – stawiamy na profesjonalizm oraz wysoką jakość. .KTW jest wyrazem tego, co w Katowicach i całym obszarze metropolitalnym najlepsze, symbolizuje nasze zaangażowanie w rozwój regionu. Najwyższy budynek na Śląsku wymaga najlepszej jakości obsługi, dlatego też po raz kolejny nasz wybór padł na firmę Colliers, która już od 4 lat z powodzeniem i nieprzerwanie zarządza .KTW I – niższym budynkiem wchodzącym w skład kompleksu – mówi Bartłomiej Solik, Partner Zarządzający w TDJ Estate.

W ramach .KTW II na rynek katowicki trafiło blisko 40 tys. mkw. powierzchni biurowej i handlowo-usługowej.

– Cieszymy się, że kolejny budynek jednego z najbardziej rozpoznawalnych kompleksów biurowych w Katowicach dołącza do naszego portfolio. Zarządzanie oboma biurowcami .KTW umożliwi nam budowanie synergii między nimi i holistyczne dbanie o komfort najemców. Dziękujemy firmie TDJ Estate, że po raz kolejny obdarzyła nas zaufaniem i możemy z powodzeniem kontynuować naszą długoletnią współpracę – mówi Agnieszka Krzekotowska, Senior Partner, Dyrektor Działu Zarządzania Nieruchomościami w Colliers.

Na warszawskim Wawrze powstała nieruchomość inwestycyjna firmy KRADEX

wysłano 2 stycznia 2023

Piotr Krajewski - Fotografia Architektury / Architectural Photography

Na warszawskim Wawrze powstała nieruchomość inwestycyjna firmy KRADEX. Jest to budynek produkcyjno-magazynowy.

Warszawska nieruchomość komercyjna wyglądem nawiązuje do wytwarzanych w niej plastikowych form. Minimalistyczna bryła jest dziełem stołecznej pracowni 77STUDIO architektury.
Przedsiębiorstwo KRADEX jest znanym polskim producentem obudów z tworzyw sztucznych, głównie dla branży elektronicznej i elektrycznej. Jego nowa fabryka powstała właśnie przy ul. Minerskiej w Warszawie.
Monolit został podziurawiony nierównomiernie rozstawionymi, kwadratowymi oknami o różnych wielkościach. Ich rozmieszczenie bez wyraźnego rytmu sprawia, że oglądając budynek od zewnątrz, nie dostrzegamy podziału na kondygnacje. Jednocześnie wielkość i lokalizacja otworów są ściśle uwarunkowane wymogami funkcjonalnymi pomieszczeń i ich doświetlenia.

– Jego jednorodny, czysty w formie kształt jest próbą uporządkowania przestrzeni i stworzenie ładu tego fragmentu osiedla – mówi Paweł Naduk, właściciel 77STUDIO architektury w Warszawie. – Prosta, minimalistyczna bryła prostopadłościanu nawiązuje do specyfiki prowadzonej przez firmę działalności. Czyste w formie pudełko może przywoływać skojarzenie z wytwarzanymi w niej osłonami.

Nieruchomość komercyjna Epol Office w Krakowie z nowym biurowym najemcą

wysłano 2 stycznia 2023

Nieruchomość komercyjna Epol Office w Krakowie z nowym biurowym najemcą.

Krakowski biurowiec Epol Office, należący do spółki Epol Holding, zyskał nowego najemcę poufnego z branży IT. Nowy najemca zajął powierzchnię ponad 400m2. Za koordynację procesu odpowiedzialna była agencja doradcza Corees Polska.
Nieruchomość komercyjna Epol Office jest czterokondygnacyjnym obiektem biurowym o powierzchni całkowitej ponad 6300 m2. Aktualnie oferuje w pełni wykończone powierzchnie biurowe klasy A.

– Mamy przyjemność pochwalenia się kolejnym sfinalizowanym procesem i podpisaną umową najmu w Epol Office. Co niezmiernie nas cieszy, zainteresowanie nie maleje, a sam proces rekomercjalizacji Epol Office przebiega bardzo sprawnie. Dziękujemy za zaufanie i życzę powodzenia.– dodaje Aneta Kmiecik, Kierownik oddziału Kraków w Epol Holding.

– Moje gratulacje zarówno dla nowego najemcy, jak i przedstawicieli Epol Holding. Lokalizacja Epol Office w centrum Krakowskiej Doliny Krzemowej przyciąga firmy z sektora informatycznego i technologicznego. Wykończone powierzchnie, gotowe do przejęcia, są sporym atutem i ułatwieniem dla organizacji potrzebujących szybkiej relokacji na nową powierzchnię. Na ten moment do dyspozycji najemców pozostały jedynie przestrzenie na parterze oraz pierwszym piętrze. Zapraszam do kontaktu. – podsumowuje Tomasz Skrzypek, Leasing Director w Corees Polska.

2022 rekordowym rokiem na polskim rynku złota

wysłano 2 stycznia 2023

Wedle wstępnych szacunków Goldenmark, w całym 2022 roku Polacy kupili ponad 18 ton złota. To o blisko 4 tony więcej niż w 2021 roku i niemal dwukrotnie więcej niż w roku 2020.

Spis treści:
Cena królewskiego kruszcu w grudniu tradycyjnie w górę
Banki centralne kupują najwięcej złota od ponad 50 lat

W pierwszym półroczu 2022 roku popyt na złoto w Polsce wyniósł około 8 ton kruszcu. Druga połowa bieżącego roku pod względem zapotrzebowania na żółty metal okazała się jeszcze lepsza. Szacujemy, że sprzedaż złota w naszym kraju przekroczyła w całym ubiegłym roku nawet 18 ton. Dla porównania: w 2021 roku Polacy kupili 14,2 tony złota, w 2020 roku – 9,3 tony, a w 2019 roku – 5 ton.

Te dane wskazują, że polski rynek złota dynamicznie się rozwija i nic nie wskazuje, by w kolejnych latach ten trend miał się odmienić. Zainteresowanie kruszcem z roku na rok rośnie, ponieważ sprzyja temu niepewna sytuacja ekonomiczna i geopolityczna, a także najwyższa od lat inflacja. Wzrasta także zaufanie Polaków do złota jako narzędzia dywersyfikacji portfela oszczędności.

Cena królewskiego kruszcu w grudniu tradycyjnie w górę

W ciągu ostatniej dekady tylko raz zdarzyło się, że końcówka roku nie przyniosła wzrostów cen złota – dokładnie 10 lat temu, grudzień 2012 roku przyniósł spadki. Jednak rok 2022 wpisał się w trend „rajdu świętego Mikołaja”. Cena złota w dolarze amerykańskim powoli, acz sukcesywnie pnie się w górę, kończąc miniony rok na poziomie ponad 1823 USD za uncję.

Grudzień, podobnie jak kilka ostatnich miesięcy, upłynął pod znakiem walki z szalejącą inflacją. W przypadku USA tempo wzrostu inflacji sukcesywnie zmniejsza się z miesiąca na miesiąc, od szczytu w czerwcu, kiedy osiągnęła poziom 9,1 proc., do listopada, kiedy to odczyt wyniósł 7,1 proc. FED zachowuje jednak daleko idącą powściągliwość – w grudniu podwyżka stóp po raz pierwszy w tym cyklu nie wyniosła 75, a 50 punktów bazowych.

Ostrożność w podejmowaniu przez FED decyzji wynika z faktu, że na jednej szali leży inflacja i portfele konsumentów, na drugiej zaś gospodarka i rynek pracy, a więc pośrednio również portfele konsumentów. Zbyt duże skupienie na jednym aspekcie sprawi, że ten drugi ucierpi. Patrząc jednak na notowania najważniejszych indeksów giełdowych na Wall Street – S&P500, Dow Jones Industrial Average i Nasdaq Composite – można odnieść wrażenie, że inwestorzy już wiedzą lub przeczuwają, że jeśli nie uda się „mieć ciastka i zjeść ciastka”, FED pójdzie w recesję.

Nieco inaczej sytuacja prezentuje się w Polsce. Grudzień był trzecim miesiącem z rzędu, gdy bank centralny zdecydował się na niepodnoszenie stóp procentowych, pomimo rosnącego wskaźnika inflacji. Dopiero odczyt za listopad przyniósł pewne znamiona stabilizacji, choć wielu ekspertów podkreśla, że szczyt inflacji dopiero przed nami. Wydawać by się mogło, że w przypadku NBP wyższym priorytetem cieszy się dobro gospodarki i rynku pracy.

Banki centralne kupują najwięcej złota od ponad 50 lat

W trzecim kwartale 2022 roku banki centralne zakupiły prawie 400 ton złota, co było absolutnie rekordowym wynikiem. Jednak to nie wszystko. Zdaniem Światowej Rady Złota, zakupy banków centralnych są większe niż oficjalnie deklaracje złożone w Międzynarodowym Funduszu Walutowym.

Zdaniem analityków rynkowych banki centralne kupują obecnie najwięcej złota od 1967 roku, kiedy to europejskie banki centralne zakupiły ogromne ilości złota od Stanów Zjednoczonych. Krajami, które w największym stopniu miałyby zafałszowywać ten obraz, poprzez podawanie niepełnych danych, są Rosja i Chiny.

Chiny już od dawna słyną z tego, że ich oficjalne rezerwy złota nie do końca zgadzają się ze stanem rzeczywistym. Wielokrotnie zdarzało się tak, że bez ogłaszania zakupów chiński bank centralnych aktualizował swoje zasoby ujawniając przyrost setek ton złota zakupionych w długim okresie. Aktualne zasoby złota Chin wynoszą na koniec trzeciego kwartału 1 946,31 ton, i są to szóste pod względem wielkości rezerwy złota na świecie.

W przypadku Rosji sprawa ściśle wiąże się z agresją przeciwko Ukrainie i sankcjami. Oficjalne rezerwy na koniec trzeciego kwartału 2022 roku wynoszą 2 298,53 tony. Duża część tych rezerw zgromadzona była w latach poprzedzających inwazję na Ukrainę. Złoto to jest przechowywane w skarbcach na terenie Federacji Rosyjskiej, więc – w przeciwieństwie do innych rezerw – nie mogą zostać zamrożone w ramach sankcji. Sprzedając złoto Chińczykom, Rosja może pozyskiwać fundusze zarówno do zasilania swojej machiny wojennej, jak i do obrony kursu rubla.

Złoto, poza węglowodorami, to jeden z najcenniejszych zasobów naturalnych Rosji. Rocznie w Rosji wydobywa się ok. 300 ton kruszcu. Aktualnie w amerykańskim Kongresie procedowana jest Ustawa o obronie, która obejmuje nowe sankcje mające na celu m.in. rosyjskie złoto. Na mocy tej ustawy sankcjami objęte mają być amerykańskie podmioty, które świadomie dokonują transakcji lub transportu złota z zasobów rosyjskiego banku centralnego.

Autor: Michał Tekliński, dyrektor ds. rynków międzynarodowych w Grupie Goldenmark.

NEPI Rockcastke przejmuje nieruchomość komercyjną Forum Gdańsk za kwotę 250 mln euro

wysłano 2 stycznia 2023

Firma NEPI Rockcastle nabyła za kwotę 250 mln euro centrum handlowe Forum Gdańsk.

Nieruchomość komercyjna, która weszła do portfela NEPI Rockcastle, to centrum handlowe o powierzchni najmu brutto („GLA”) 63 500 m2. Nieruchomość komercyjna została sprzedana przez Multi Veste 339 B.V., który jest podmiotem należącym do funduszy zarządzanych przez Blackstone.
Transakcja została sfinansowana z zasobów gotówkowych i kredytów NEPI Rockcastle i ma charakter akrecyjny w stosunku do zysków podlegających podziałowi. Jest to kolejna transakcja po ogłoszeniu przez firmę w listopadzie br. Centrum Handlowego Copernicus w Toruniu, o powierzchni 48 000 m2 GLA, za 127 mln euro, i sfinalizowanej 19 grudnia 2022 r., po wcześniejszym zatwierdzeniu przez UOKIK.

Rüdiger Dany, prezes NEPI Rockcastle powiedział: „Forum Gdańsk stanowi atrakcyjną okazję inwestycyjną. Mocno wierzymy w nieruchomości handlowe i ich pozytywne perspektywy, pomimo obaw dotyczących kontekstu makroekonomicznego i potencjalnego spowolnienia gospodarczego w wyniku rosnącej inflacji i stóp procentowych. Jesteśmy inwestorami długoterminowymi i jesteśmy przekonani, że Europa Środkowo- Wschodnia jest regionem, który w przyszłości będzie nadal osiągał lepsze wyniki gospodarcze niż Europa Zachodnia. Polska, drugi co do wielkości rynek działalności Grupy, charakteryzuje się stałym wzrostem PKB, które z roku na rok, przewyższa średnie tempo wzrostu PKB w UE w ostatniej dekadzie.”.

Rewitalizacja i inwestycje deweloperskie wg nowego podejścia do projektowania miast

wysłano 2 stycznia 2023

Rewitalizacja zaniedbanych lub zapomnianych części miast sprawia, że stają się one bardziej przyjaznymi miejscami do życia. W 2023 roku w życie wejdą długo wyczekiwane przepisy o zagospodarowaniu przestrzennym – mają być one receptą na właściwe podejście do odnawiania zniszczonych budynków i zdegradowanych terenów miejskich. Co dokładnie się zmieni? I w jaki sposób deweloperzy realizują założenia dobrej rewitalizacji?

Spis treści:
Duże zmiany w planowaniu zagospodarowania przestrzennego
Co dokładnie zmieni się w przepisach?
Dobry przykład rewitalizacji na warszawskiej Woli

Chociaż zwykle rewitalizację przeprowadza się na ograniczonym obszarze, ostatecznie może ona oddziaływać na całe miasto. Widać to szczególnie na przykładzie dużych polskich ośrodków, które mocno zmieniły się w czasie transformacji ustrojowej. Był to oczywiście efekt wysokiej dynamiki destrukcji, która wynikała z likwidacji wielu zakładów przemysłowych.

Rewitalizacja nie jest jednak wyłącznie odrestaurowaniem zniszczonego budynku czy zaniedbanego terenu. To również proces, którego celem jest podkreślenie historycznych walorów danego miejsca, a w przypadku nowych inwestycji mieszkaniowych – harmonijne wpisanie ich w tkankę miejską.

Dlatego też dobra rewitalizacja jest działaniem, które powinno uwzględniać aspekty społeczne, gospodarcze, środowiskowe i funkcjonalne.

Duże zmiany w planowaniu zagospodarowania przestrzennego

Dyskusja o projektowaniu miast toczy się od wielu lat. Oczekuje się, że pojawią się rozwiązania, które będą efektywnie przeciwdziałały chaosowi i brakowi konsekwencji w planowaniu przestrzeni, w ujęciu długoterminowym. Pożądane zmiany mają również wzmocnić funkcjonowanie obszarów zielonych, które w związku z wcześniejszymi decyzjami, mocno ucierpiały lub zaczęły wręcz zanikać.

Proces kompleksowego wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych wkrótce czekają zmiany. Nowa ustawa o projektowaniu przestrzeni jest na etapie opiniowania i wejdzie w życie w 2023 roku. W znacznym stopniu wyeliminuje ona problem tzw. punktowego planowania rozwoju, co przełoży się na wizję postępu całych obszarów, dzielnicy czy miasta, a nie tylko danej inwestycji.

Co dokładnie zmieni się w przepisach?

Nowelizacja ma wprowadzić pojęcie planu ogólnego, który będzie obowiązkowo uchwalany dla każdego obszaru w granicach gminy. Wdrożony zostanie również zintegrowany koncept inwestycyjny. Ma on być formą planu miejscowego i zastąpić rozwiązania tzw. specustawy mieszkaniowej.

Ustawodawcy proponują także nieodpłatny Rejestr Urbanistyczny, który będzie dostępny dla wszystkich zainteresowanych. Jego podstawową funkcją będzie ustalenie i przedstawienie zasad zagospodarowania przestrzennego terenów przeznaczonych do rozbudowy.

Powstaną także zmiany w decyzjach o warunkach zabudowy, które do tej pory, zamiast opierać się na podstawie miejscowych struktur, powstawały w ramach tzw. wyłączeń.

Dobry przykład rewitalizacji na warszawskiej Woli

Już teraz w Polsce prowadzone są inwestycje, które realizują kompleksowe strategie rozwoju. To w pełni przemyślane projekty, starannie wkomponowane w szerszy kontekst społeczny i przestrzenno-funkcjonalny miasta. Przykładem tego podejścia jest chociażby inwestycja spółki mieszkaniowej Skanska, która dostrzegła potencjał w zapomnianych i zdegradowanych terenach leżących w pobliżu centrum miasta.

Nowo powstające osiedle NU! Warszawa Wola zakłada rewitalizację dużego kwartału na warszawskiej Woli. Inwestycja z jednej strony będzie harmonijnie wpisana w prężnie rozwijającą się, nowoczesną okolicę, a z drugiej będzie nawiązywać do historycznego, postindustrialnego charakteru miejsca.

Deweloper nie tylko przebuduje fragment ul. Kolejowej, ale także wybuduje chodniki, ścieżkę rowerową i nową ulicę, która usprawni komunikację. Co istotne, na terenie inwestycji powstanie park z tężnią solankową i będzie to przestrzeń dostępna dla wszystkich mieszkańców miasta.

– Realizacja naszej inwestycji w znacznym stopniu odmienia tę część warszawskiej Woli, sprawiając, że stanie się przyjaznym miejscem do życia. Poza przebudową istniejącego odcinka ul. Kolejowej wybudujemy zupełnie nową ulicę łączącą ul. Kolejową z ul. Szarych Szeregów mówi Łukasz Witek, Starszy Menadżer Projektów w spółce mieszkaniowej Skanska. – Tworzymy zupełnie nowy kwartał miasta, w którym zależy nam na dostępności usług i obiektów handlowych, dlatego na parterach budynków projektujemy lokale, które mogą pełnić takie funkcje i ułatwią codzienne życie nie tylko mieszkańcom osiedla, ale również najbliższemu sąsiedztwu – dodaje.

Skanska chce się także przyczynić do zachowania obiektów historycznych, dlatego plany inwestora obejmują również naprawę i rewitalizację muru Szpitala Wolskiego, którego teren jest objęty ochroną konserwatorską. Projekt Skanska zakłada, że nowo wybudowana przez dewelopera ulica będzie biegła wzdłuż odnowionego muru – symbolu bogatej historii dzielnicy.

Pierwszy etap osiedla, zaprojektowany przez pracownię Kuryłowicz & Associates NU! Warszawa Wola, zostanie ukończony w trzecim kwartale 2023 roku.

GUS: Wstępne szacunki produktu krajowego brutto w przekroju regionów

wysłano 2 stycznia 2023

Główny Urząd Statystyczny (GUS) opublikował wstępne szacunki produktu krajowego brutto w przekroju regionów.

Raport GUS dotyczy 2021 roku. Jak czytamy w raporcie Głównego Urzędu Statystycznego, w 2021 roku ponad połowa krajowej wartości produktu krajowego brutto została wytworzona w 5 regionach. Regionami tymi były: warszawski stołeczny, śląski, wielkopolski, dolnośląski oraz małopolski. W 2021 roku we wszystkich regionach odnotowano wzrost produktu krajowego brutto w cenach bieżących w porównaniu z 2020 rokiem. Należy zaznaczyć, że największy w regionie pomorskim – o 15,8%, a najmniejszy w regionie łódzkim – o 9,8%.

RRJ Group: 5 kluczowych trendów w inwestycjach w 2023

wysłano 2 stycznia 2023

Upraszczanie łańcuchów dostaw, odpowiedzialność środowiskowa, rosnąca rola kalkulowania ryzyka – to z jedne z najważniejszych trendów inwestowaniu, które w 2023 roku będą odgrywały kluczową rolę. Zwłaszcza że w wielu branżach kalkulowanie ryzyka okaże się jeszcze trudniejsze, a zmiany w prawie i presja regulacji – oznacza znak zapytania, jak rynek sobie z tym poradzi – przewiduje Radosław Jodko, ekspert ds. inwestycji RRJ Group.

Spis treści:
1. Zrównoważony rozwój zwiększa znaczenie inwestycji
2.Łańcuchy dostaw – będą decydować o zwinności biznesu
3. Rynek nieruchomości pod presją
4. Prognozowanie ryzyka jeszcze trudniejsze
5. Bez edukacji ekonomicznej i wyspecjalizowanych ekspertów trudno o mądre inwestycje

Według niego w 2023 roku nabierze znaczenia szczególnie te pięć trendów w inwestowaniu i gospodarce.

1. Zrównoważony rozwój zwiększa znaczenie inwestycji

Zrównoważony rozwój to już nie tylko presja unijnych regulacji, ale i ogromne oczekiwania konsumentów, klientów i inwestorów, dla których jakość nieodzownie zaczęła łączyć się z odpowiedzialnością za środowisko. W 2022 roku obserwowaliśmy, jak wiele dużych firm swój marketing opierało niemal wyłącznie o przekaz związany z celami środowiskowymi. W taki sposób firmy nie tylko budują swój wizerunek wśród klientów czy inwestorów, ale i pracowników. Dziś konkretne działania wokół zrównoważonego rozwoju przynoszą wymierne korzyści w zakresie employer brandingu i budowania przewagi nad konkurencją.

Ta zmiana cywilizacyjna tylko się nasili w 2023. Inwestorzy będą oceniać dane inwestycje także pod tym kątem – i stanie się to częścią procesu każdej analizy inwestycyjnej. Należy spodziewać się, że poza ograniczaniem emisji CO2, zwracać uwagę będziemy baczniej na OZE i ograniczanie zużycia energii – z jednej strony, a z drugiej – przyglądać się będziemy mocniej tym danym w raportach ESG, które związane są ze zróżnicowaniem społecznym i dbałością choćby o parytety w zarządach. Unijne przepisy wymuszające parytety w zarządach będą z pewnością tematem roku.

Widać także, że odpowiedzialność środowiskowa i społeczna nie będzie wyłącznie zarezerwowana dla określonych branż – ale znacząco rozszerza swoje działanie na te, które wchodzą w cały ciąg łańcuchów dostaw.

2.Łańcuchy dostaw – będą decydować o zwinności biznesu

2022 rok pokazał, jak wrażliwym elementem w gospodarce stały się łańcuchy dostaw, a ich zaburzony rytm spowodował sporo zamieszania w każdej branży. W 2023 roku należy spodziewać się, że nasili się trend upraszczania łańcuchów dostaw, bo wiele koncernów już zobaczyło, że tylko to przekłada się na osiąganie większej zwinności w biznesie, która staje się synonimem większego bezpieczeństwa czy zabezpieczenia przed utratą płynności finansowej.

Inwestorzy zaczną także pytać o to, na ile nie tylko dana firma jest zrównoważona, ale jak bardzo ma zrównoważone łańcuchy dostaw. W wielu branżach – zwłaszcza tych, w których marże nie są wysokie – oznacza to poważne przemodelowanie rynku.

3. Rynek nieruchomości pod presją

Na rynku nieruchomości z pewnością taka presja na zrównoważone łańcuchy dostaw będzie, bo już słychać głosy o potrzebie precyzyjniejszych danych w raportach niefinansowych.

Biorąc pod uwagę inwestycje, rynek nieruchomości okazał się dość stabilny w obliczu tsunami gospodarczego, które wywołała pandemia, a potem wojna w Ukrainie. Przeważa przekonanie, że to dobra lokata kapitału, oczywiście biorąc pod uwagę, że to jednocześnie blokada kapitału na lata.

W 2023 roku szykuje się jednak sporo zmian – od zmian w prawie budowlanym, które sporo zmienia dla budujących własne domy, po choćby zmiany związane z unijnymi regulacjami i presją na osiąganie neutralności klimatycznej.

Dla inwestorów wciąż liczyć się będą lokalizacje premium – typu działka na Mazurach z dostępem do jeziora. Ale żeby inwestycja się powiodła, znaczącą rolę odgrywają następujące czynniki: jak szybko można będzie zacząć budowę, czy deweloperzy dotrzymają terminów, jak będą się zachowywali podwykonawcy, jak szacować koszty inwestycji przy szalejącej inflacji i zmiennych cenach surowców.

4. Prognozowanie ryzyka jeszcze trudniejsze

Wahania na rynkach oznaczają, że coraz trudniej prognozować możliwe zyski, a to wiąże się z kolei z tym, że zacznie nabierać jeszcze większego znaczenia prognozowanie możliwych ryzyk i próby zabezpieczenia się przed nimi.

Rozwaga inwestorów, pohamowanie emocji i chłodna kalkulacja to cechy, które zawsze były w cenie. Dziś dochodzi jeszcze większa świadomość i znacznie większa otwartość na możliwe ryzyko – w tym także świadomość, że „gwarantowany zysk” to jedynie zabieg marketingowy, a nie realny element inwestycyjny.

5. Bez edukacji ekonomicznej i wyspecjalizowanych ekspertów trudno o mądre inwestycje

Specjalizacja i rola ekspertów w inwestowaniu nabiera znaczenia i oznacza szukanie takich specjalistów, którzy nie tylko zajmują się opowiadaniem o inwestowaniu własnych pieniędzy na organizowanych przez siebie webinarach.

Znaczenia nabiera profesjonalizacja związana z kompleksową obsługą – od analizy, poprzez doradztwo czy odpowiednie zabezpieczenie prawne w zapisach umów. Zainteresowanie tematyką ekonomiczną rośnie od lat, spodziewam się jednak, że w 2023 roku będziemy zwracać większą uwagę na doświadczenie i eksperckie podejście do inwestowania. Także dlatego, że rośnie społeczna świadomość albo wręcz potrzeba „robienia czegoś z oszczędnościami”.

Autor: Radosław Jodko, ekspert ds. inwestycji RRJ Group.