W dniu 6 marca polski oddział Urban Land Institute – organizacji wspierającej zrównoważony rozwój miast – wystartował z nową edycją cyklu PLACES + SPACES. Pierwsze tegoroczne spotkanie w Warszawie przyciągnęło blisko 90 ekspertów związanych z rynkiem nieruchomości, w tym deweloperów, architektów, urbanistów, a także ludzi sztuki. To właśnie sztuka i jej wpływ na jakość życia w mieście była jednym z tematów przewodnich wydarzenia.
Przez jednych kojarzone z publicznymi inwestycjami w imponujące muzea i galerie, dla innych – prywatne akcje o mniejszej skali, trafiające do stosunkowo zamkniętego grona odbiorców – hasło „sztuka w mieście” budzi emocje niezależnie od punktu widzenia.
A co z artystycznymi inicjatywami tych, którzy bezpośrednio wpływają na zmiany zachodzące w miejskiej przestrzeni – deweloperami i współpracującymi z nimi planistami? Jak pokazała żywa dyskusja podczas PLACES + SPACES, sztuka i biznes to nierozłączna para, która pomaga budować pozytywny wizerunek miast, tworzyć atrakcyjną przestrzeń do życia i pracy, przyciągać uwagę nowych inwestorów, a tym samym stymulować rozwój gospodarczy.
W projekcie badawczym „Quality of Living” firmy Mercer – rankingu atrakcyjności miast dla pracowników mobilnych – rozrywka, kultura i sztuka zajmują równie ważne miejsce co bezpieczeństwo, dostęp do opieki zdrowotnej, rozwinięta komunikacja publiczna czy jakość powietrza. Obecny na PLACES + SPACES Slagin Parakatil, dyrektor w Mercer, podkreślił, że oferta miasta „po godzinach” odgrywa ogromną rolę przy podejmowaniu przez pracowników biurowych decyzji o relokacji do miejsc często oddalonych o tysiące kilometrów od ich rodzinnych krajów. Znaczenie to rośnie zwłaszcza w przypadku pracowników, którzy migrują z rodzinami. Oprócz samego faktu istnienia instytucji kultury i sztuki kluczowe jest jednak, aby było to miejsca łatwo dostępne, zarówno pod względem ekonomicznym (ceny wstępu) jak i komunikacyjnym (np. centralna lokalizacja, łatwy dojazd komunikacją publiczną).
Jak wskazuje raport Mercer, w ciągu dwóch dekad ocena Warszawy w aspekcie „kulturalno-rozrywkowym” poprawiła się o blisko 9%. Dla porównania, wynik ten wynosi odpowiednio ponad +10% dla czeskiej Pragi i 19% dla Bratysławy. Poprawia się też postrzeganie innych miast Europy Środkowo-Wschodniej – oceny Lublany, Zagrzebia czy Belgradu wzrosły o około 13-18%, przy czym dokonując porównań, należy mieć na uwadze wyzwania historyczne oraz polityczno-społeczne charakterystyczne dla poszczególnych krajów tej części kontynentu. W rankingu ogólnoeuropejskim, w analizowanej kategorii nie ma niespodzianek – na czele znajdują się takie miasta jak Paryż, Berlin, Londyn, Wiedeń czy Amsterdam. Warszawa plasuje się w połowie stawki, na równi m.in. z Lizboną.
O modelowym procesie planowania miast z uwzględnieniem funkcji kulturalnych, badaniu potrzeb lokalnej społeczności oraz mierzeniu skuteczności podjętych działań, podczas PLACES + SPACES mówiła Hala El Akl, dyrektor w PLP Architecture. Posiłkując się projektami zrealizowanymi przez tę pracownię, wskazała przykłady działań o zróżnicowanej skali, wdrażanych na różnych etapach procesu inwestycyjnego. Jak podkreśliła, współpraca deweloperów ze światem kultury nie musi sprowadzać się wyłącznie do jej konsumpcji. El Akl opowiedziała też na przykładzie Londynu, jakie działania mogą być podejmowane przez władze samorządowe w celu ochrony istniejących oraz tworzenia nowych inicjatyw kulturalnych.
W tym roku Urban Land Institute zakończy prace nad przewodnikiem dla inwestorów i deweloperów zawierającym wskazówki na temat współpracy z instytucjami kultury i artystami. Publikacja będzie dostępna dla wszystkich członków ULI.
W panelu dyskusyjnym. Malwina Pawłowska, manager ds. marketingu i komunikacji w Skanska Property Poland, przedstawiła interesujące przykłady działań angażujących obecnych i przyszłych użytkowników budynków tworzonych przez tę firmę, takie jak akcja „Uśmiechaj się do Woli” z udziałem fotografki Katarzyny Marcinkiewicz, stworzenie przy stołecznym Rondzie Daszyńskiego pawilonów pełniących funkcję bezpłatnego lokalnego miejsca spotkań w otoczeniu kultury i sztuki, a także przykłady murali zrealizowanych we współpracy z Dawidem Ryskim, Tytusem Brzozowskim i Marcinem Czają.
Z kolei Gerard Schuurman opowiedział o ambitnym projekcie rewitalizacji Stoczni Cesarskiej w Gdańsku – konkurs na zagospodarowanie tego terenu wygrała ceniona pracownia Henning Larsen. Jeszcze przed rozpoczęciem prac budowlanych, ma tam miejsce współpraca z Morską Fundacją Historyczną czy przestrzenią sztuki WL4. Wśród wielu rozważanych funkcji odnowionej Stoczni Cesarskiej jest też muzeum sztuki współczesnej.
Jak podkreśliła uczestniczącą w panelu dyskusyjnym Maria Prokop, doradca w Your Art Maison Gallery, prywatne inwestycje pojawiające się w przestrzeni polskich miast, w tym nowoczesne biurowce, to znakomite miejsce na eksponowanie sztuki. Głównym warunkiem jest jednak zawsze rozsądne przemyślenie funkcji jaką dzieło artysty ma pełnić w danym miejscu.
Partnerami cyklu PLACES + SPACES są firmy: Skanska, Colliers International, Dentons, Echo Investment oraz Ghelamco.
Źródło: Urban Land Institute (ULI) .
