Konsumenci i mali przedsiębiorcy dostali prawne możliwości wyjścia z trudnej sytuacji finansowej. Mowa o nowej upadłości konsumenckiej z 2020 roku, która cieszy się coraz większą popularnością. A co z wierzycielami, których w Polsce także szybko przybywa? Jaka jest ich pozycja w obecnej, trudnej sytuacji gospodarczej?
Ponad 2,5 mln Polaków ma problemy z terminowym opłacaniem rachunków, kredytów, mandatów i alimentów. Na koniec 2020 r. łączne zaległości, widniejące w bazie danych Krajowego Rejestru Długów, wyniosły ponad 48 mld zł. Rośnie też grupa wierzycieli, którzy nigdy nie zobaczą swoich pieniędzy. – Dane z 2020 roku pokazują, że połowa podmiotów, które zbankrutowało, na rok przed upadłością już figurowało w bazach KRD. Ich wierzyciele stracili wiele milionów złotych. – mówi Szymon Mojzesowicz, ekspert firmy doradczej Lege Advisors.
Jaka jest wiÄ™c pozycja wierzycieli w obecnej sytuacji? WedÅ‚ug prawa, głównym celem postÄ™powaÅ„ upadÅ‚oÅ›ciowych wobec przedsiÄ™biorców i osób fizycznych jest zaspokojenie wierzycieli. NastÄ™puje to ze Å›rodków uzyskanych przez syndyka po sprzedaży majÄ…tku upadÅ‚ego. – Wierzyciele majÄ… realny wpÅ‚yw na przebieg postÄ™powania. Prawo przyznaje im szereg uprawnieÅ„ pozwalajÄ…cych doprowadzić do rozpoczÄ™cia, czy też umorzenia postÄ™powania. Daje również możliwość aktywnego uczestnictwa i kontroli. Warto dodać, że prawo upadÅ‚oÅ›ciowe dzieli wierzycieli na cztery kategorie. PrzykÅ‚adowo, zanim wierzyciele z kategorii drugiej otrzymajÄ… jakiekolwiek Å›rodki, najpierw muszÄ… zostać spÅ‚aceni wszyscy, którzy mieszczÄ… siÄ™ w kategorii pierwszej. W im wyższej kategorii znajdzie siÄ™ dany wierzyciel, tym wiÄ™ksza szansa i krótszy czas na odzyskanie chociaż części zalegÅ‚ych kwot. – tÅ‚umaczy Adam Pasternak z serwisu Upadanie.pl.
Kim według prawa jest wierzyciel? Zgodnie z prawem upadłościowym jest to każdy uprawniony do zaspokojenia z masy upadłościowej. Nawet jeżeli jego wierzytelność nie wymaga zgłoszenia. Tak więc status wierzyciela w postępowaniu upadłościowym będą miały podmioty, których należności figurują na liście wierzytelności w wyniku dokonanych zgłoszeń. Status taki będą mieć także wpisywani na listę z urzędu pracownicy, czy też wierzyciele zabezpieczeni hipotecznie.
– W postÄ™powaniach prowadzonych na zasadach ogólnych, każdemu z wierzycieli przysÅ‚uguje szereg uprawnieÅ„, takich jak m.in. zgÅ‚aszanie wierzytelnoÅ›ci, czy też zaskarżanie list wierzytelnoÅ›ci, planów podziaÅ‚u lub opisów i oszacowaÅ„. Co wiÄ™cej, wyciÄ…g z zatwierdzonej listy wierzytelnoÅ›ci jest peÅ‚noprawnym tytuÅ‚em egzekucyjnym przeciwko dÅ‚użnikowi. WyciÄ…g taki może być bardzo przydatny zwÅ‚aszcza po umorzeniu danego postÄ™powania. Z kolei w upadÅ‚oÅ›ci konsumenckiej prowadzonej w trybie uproszczonym, wierzyciele mogÄ… m.in. zgÅ‚aszać swoje wierzytelnoÅ›ci, zaskarżać czynnoÅ›ci syndyka, opiniować projekt planu spÅ‚aty wierzycieli, czy wreszcie zÅ‚ożyć zażalenie na koÅ„cowe postanowienie sÄ…du. – wyjaÅ›nia Adam Pasternak z serwisu Upadanie.pl
Warto skupić siÄ™ na sytuacjach, w których wierzyciele uczestniczÄ… w postÄ™powaniu dziaÅ‚ajÄ…c wspólnie. Przede wszystkim wspomnieć trzeba o zgromadzeniu wierzycieli. DziaÅ‚a ono pod przewodnictwem sÄ™dziego-komisarza, a tworzone jest zasadniczo przez wszystkich wierzycieli, których wierzytelnoÅ›ci zostaÅ‚y uznane. Zgromadzenie zwoÅ‚ywane jest przez sÄ™dziego-komisarza, jeżeli ustawa wymaga podjÄ™cia przez nie uchwaÅ‚y i zawnioskuje o to odpowiednio reprezentatywna grupa wierzycieli. W innych wypadkach nastÄ™puje to wedle uznania sÄ™dziego-komisarza. – Zgromadzenie podejmuje decyzje w formie uchwaÅ‚, a do jego najważniejszych uprawnieÅ„ należy gÅ‚osowanie nad ukÅ‚adem z dÅ‚użnikiem, dokonywanie wyÅ‚Ä…czeÅ„ z masy upadÅ‚oÅ›ci oraz decydowanie o koniecznoÅ›ci wniesienia przez wierzycieli zaliczek na koszty postÄ™powania. – wyjaÅ›nia Szymon Mojzesowicz z Lege Advisors.
Drugą z form reprezentacji wierzycieli w trakcie postępowania jest rada wierzycieli ustanawiana przez sędziego-komisarza z urzędu. Rada powstaje, jeśli sędzia uzna to za konieczne lub na wniosek wierzycieli, czy też upadłego. W skład rady wchodzi pięciu członków oraz dwóch zastępców, względnie trzech członków w przypadku małej liczby wierzycieli. Rolą rady wierzycieli jest udzielanie pomocy, kontrolowanie działalności syndyka, a przede wszystkim udzielanie zezwoleń na dokonanie niektórych czynności. W wypadku nieustanowienia rady jej funkcje pełni sędzia-komisarz.
Jest jeszcze jedna sytuacja, która Å›wiadczy o silnej pozycji wierzycieli w postÄ™powaniu upadÅ‚oÅ›ciowym – na zgodny wniosek wszystkich wierzycieli, sÄ…d zobowiÄ…zany jest do umorzenia postÄ™powania.
Źródło: Lege Advisors.