Z najnowszego raportu międzynarodowej firmy doradczej Cushman & Wakefield „European Shopping Centre: The Development Story” wynika, że wraz z wkraczaniem rynków centrów handlowych w fazę dojrzałą w większości krajów europejskich wzrośnie polaryzacja pomiędzy najlepszymi i najbardziej popularnymi obiektami handlowymi a drugorzędnymi centrami handlowymi, które ze względu na słabsze wyniki będą musiały dywersyfikować swoją ofertę, aby przetrwać.
Według danych zaprezentowanych w corocznym raporcie, w 2018 roku wybudowano ok. 2,6 mln m kw. nowej powierzchni w centrach handlowych w Europie, czyli o 28% mniej niż rok wcześniej. To najniższa podaż od 24 lat i porównywalna do wolumenów dostarczanych na rynek na początku lat 90., gdy w Europie Środkowo-Wschodniej powstawały pierwsze tradycyjne centra handlowe.
Jednak pomimo spowolnienia tempa przyrostu nowej podaży w ostatnich pięciu latach, łączne zasoby powierzchni handlowej w Europie cały czas się powiększają i wynoszą obecnie 168,1 mln m kw., co przekłada się na rosnącą rywalizację na rynku centrów handlowych. Dążąc do utrzymania pozycji rynkowej, deweloperzy stawiają przede wszystkim na przebudowę i modernizację istniejących obiektów, aby stworzyć nowoczesne centra handlowo-rozrywkowe, które będą kusiły rozbudowaną ofertą i atrakcyjną estetyką.
Silvia Jodlowski, starszy analityk w firmie Cushman & Wakefield, autorka raportu, powiedziała: „Największe możliwości realizacji nowych inwestycji na rynku centrów handlowych dotyczą dwóch rodzajów obiektów. Z jednej strony w miejsce starzejących się i nieatrakcyjnych centrów handlowych będą powstawały innowacyjne obiekty o dominującej pozycji i bogatej ofercie rozrywkowej, a z drugiej strony szanse na rozwój mają mniejsze, lokalne centra handlowe typu convenience, w przypadku których kluczem do sukcesu jest odległość do sklepu, obecność operatora spożywczego i odpowiedni dobór najemców”.
Rozwój rynku centrów handlowych w Europie Zachodniej spowolnił wskutek rosnących obaw związanych z ekspansją sektora e-commerce oraz coraz większej aktywności w segmencie głównych ulic handlowych. Najwięcej nowej powierzchni handlowej czwarty rok z rzędu oddano do użytku we Francji – 237 tys. m kw.
W Wielkiej Brytanii rynek centrów handlowych nadal się rozwija pomimo nadpodaży i zamykania sklepów z powodu rosnącej popularności sprzedaży internetowej. Deweloperzy koncentrują się na zwiększaniu odwiedzalności stwarzając wyjątkowe i interaktywne doznania zakupowe poprzez poszerzanie oferty rozrywkowej i budowę obiektów wielofunkcyjnych. W 2018 roku Wielka Brytania zajęła trzecie miejsce pod względem wolumenu nowej podaży w Europie Zachodniej dzięki oddaniu do użytku 147 tys. m kw. nowej powierzchni, z czego 74% w ramach dwóch inwestycji. Stanowi to 8-procentowy wzrost w porównaniu z rokiem 2017.
W Finlandii migracja ludności do miast sprzyja rozwojowi rynku centrów handlowych – 80% całkowitego wolumenu wybudowanej powierzchni znajduje się w trzech największych regionach kraju: w Helsinkach, Tampere i Turku. Z kolei w Europie Południowej liderem pod względem podaży nowej powierzchni w centrach handlowych była ponownie Hiszpania – czytamy dalej w raporcie C&W.
Spośród krajów Europy Środkowo-Wschodniej najwięcej nowej powierzchni handlowej powstało w Turcji – 525 tys. m kw. To o prawie 50% mniej niż w 2017 roku, ponieważ deweloperzy zaczynają koncentrować się na mniejszych obiektach oraz modernizacji i optymalizacji istniejących centrów handlowych. W Rosji, która zajęła drugie miejsce w Europie pod względem aktywności deweloperskiej w 2018 roku, powstało 436 tys. m kw., czyli najmniej od 15 lat. Obecnie w budowie znajduje się 1,8 mln m kw. nowej powierzchni handlowej, co przełoży się na wzrost podaży w latach 2019-20.
Dobra koniunktura gospodarcza Polski stwarza doskonałe warunki do rozwoju rynku centrów handlowych. W 2018 roku polski rynek powiększył się o ok. 300 tys. m kw., co było trzecim najlepszymi wynikiem w Europie. Tak jak w Europie Zachodniej, rozwój sektora e-commerce oznacza wzrost konkurencji, zmuszając właścicieli do wprowadzania rozwiązań, które wpłyną na zwiększenie atrakcyjności posiadanych obiektów w oczach odwiedzających.
Małgorzata Dziubińska, Associate Director w dziale Doradztwa i Badań Rynkowych, Cushman & Wakefield, powiedziała: „Polska nadal pozostaje zieloną wyspą w Europie będąc na trzecim miejscu pod względem powierzchni handlowej w centrach handlowych i obiektach wielofunkcyjnych oddanych w 2018 r. Jednak dojrzałość polskiego rynku handlowego, rosnąca konkurencja, a także zmieniające się wymagania klientów wymuszają zmiany, za którymi muszą podążać właściciele i zarządcy. Stąd tak duża liczba obiektów jest obecnie w trakcie przebudowy lub modernizacji. Obserwujemy również zwiększony popyt najemców na obiekty wielofunkcyjne. W związku z dość dużym nasyceniem powierzchnią handlową w większych miastach, naturalnym procesem będzie zwiększony udział w podaży obiektów o mniejszej powierzchni handlowej, odpowiednich dla mniejszych rynków, które wciąż nie są jeszcze nasycone. W efekcie roczna podaż nowej powierzchni handlowej w najbliższych latach nie będzie już tak wysoka, jak w ostatnim czasie”.
W innych krajach Europy Środkowej rynki centrów handlowych rozwijają się w stabilnym tempie – w Bułgarii i Czechach oraz na Słowacji i Węgrzech wkraczają w fazę dojrzałą. Nowe inwestycje mogą zacząć powstawać w ramach obiektów wielofunkcyjnych oraz w lokalizacjach śródmiejskich i w pobliżu węzłów komunikacji publicznej. W latach 2019-2020 całkowita podaż nowej powierzchni handlowej w Europie Środkowo-Wschodniej może wynieść 4,4 mln m kw.
Silvia Jodlowski dodaje: „Właściciele obiektów i inwestorzy będą musieli dostosować się do polaryzacji na rynku centrów handlowych. Przewidujemy, że tradycyjnych centrów handlowych będzie powstawało niewiele. Wzrośnie natomiast liczba inwestycji w przebudowę i zmianę funkcji istniejących obiektów w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na powierzchnię elastyczną.
Obiekty wielofunkcyjne cieszą się coraz większym zainteresowaniem inwestorów, którzy dostrzegają ich prawdziwy potencjał. W niektórych krajach europejskich – a dobrym przykładem jest tu Francja – deweloperzy centrów handlowych podejmują starania w celu dywersyfikacji, wprowadzając nowe formaty takie jak parki handlowe i formaty hybrydowe obejmujące funkcje biurowe, hotelowe i mieszkaniowe”.
Autorem raportu są eksperci z firmy Cushman & Wakefield.
