Mijający rok pokazał olbrzymi potencjał inwestycyjny polskiego rynku nieruchomości. Trwa między innymi azjatycka ekspansja gospodarcza w naszym kraju – wśród znaczących inwestorów znajdują się podmioty południowokoreańskie i singapurskie.
Każde zestawienie podsumowujące jest do pewnego stopnia nacechowane subiektywizmem autora, aczkolwiek w większości podsumowań roku 2019 pojawią się noty na temat Warsaw Spire, rozwoju sieci magazynów Panattoni Europe w Polsce czy sprzedaż gruntu przy ul. Sikorskiego we Wrocławiu. Poniżej przedstawiam subiektywny ranking najważniejszych wydarzeń na polskim rynku nieruchomości.
1. Warsaw Spire
Obserwatorzy rynku nieruchomości w Polsce już zdążyli się przyzwyczaić do dużych i spektakularnych transakcji na rynku sprzedaży nowych biurowców. Jednak ta transakcja przebiła wszystkie inne.
Latem Europę obiegła informacja o sprzedaży biurowca Warsaw Spire przy pl. Europejskim 1 w Warszawie za rekordową na rynku polskim kwotę 386 milionów euro. Ghelamco i Madison International Realty podały do opinii publicznej, że biurowiec został sprzedany austriackiej spółce Immofinanz. Wieżowiec należy do najwyższych budynków biurowych w Polsce: wznosi się na wysokość 220 metrów i posiada 49 piętra. Powierzchnia użytkowa biur wynosi 65 tysięcy metrów kwadratowych. Wśród najemców znalazły się tak znaczące firmy, jak Goldman Sachs, Panattoni Europe, Mastercard i Samsung.
Biurowiec Warsaw Spire posiada certyfikat ekologiczny BREEAM Excellent i tym samym znalazł się wśród najwyżej ocenionych budynków Polsce pod względem wydajności i przyjazności dla środowiska.
2. Panattoni Europe dla Amazon: nowy rekord
To jeszcze stosunkowo świeża wiadomość: Amazon w listopadzie ogłosił otwarcie w Gliwicach największego w Polsce centrum logistycznego e-commerce, o rekordowej powierzchni 210 tysięcy metrów kwadratowych (z czego 7,5 jest przeznaczone na biura i zaplecze socjalne).
Parametry inwestycji zrealizowanej w formule built-to-suit przez Panattoni Europe dla Amazon są imponujące. 4 kondygnacje, 317 metrów długości, 182 metry szerokości, 26,7 metrów wysokości. Za obsługę centrum będzie odpowiadało 1000 pracowników oraz automatyczny system 3,9 tysięcy robotów transportowych Amazon Robotics. Zautomatyzowany system obsługi wprowadzony został przez firmę Amazon w 2015 roku po raz pierwszy w Europie właśnie w Polsce.
Budynek centrum logistycznego otrzymał certyfikat BREEAM Very Good, między innymi za sprawą systemu inteligentnego zarządzania, systemów ograniczenia zużycia wody i nowoczesnego oświetlenia LED.
Szacuje się, że Amazon, między innymi we współpracy z deweloperem Panattoni Europe, wygenerował już w Polsce inwestycje komercyjne o wartości około 14 miliardów złotych.
Centrum logistyczne w Gliwicach zostało zapowiedziane jako strategiczne dla obsługi klientów w Europie.
3. Największe transakcje na rynku najmów
Warszawa, Kraków i Wrocław zyskują coraz większe i coraz bardziej spektakularne transakcje na rynku najmów powierzchni biurowej. Największą umowę najmu powierzchni biurowej zawarł mBank S.A. w biurowcu Mennica Legacy Tower (powierzchnia 45,6 tysięcy metrów kwadratowych). Firma Orange Polska renegocjowała z kolei umowę najmu powierzchni biurowej 44,85 m2 w Miasteczku Orange. Obie transakcje dotyczą Warszawy i są jak dotychczas największymi kontraktami najmu powierzchni biurowych w Polsce.
Niedawno ukazała się także informacja o wynajęciu ponad 25 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni biurowej przez PKO Bank Polski w biurowcu-piramidzie przy ulicy Chmielnej 89 w Warszawie, którego inwestorem jest firma Cavatina Holding.
4. Rozbudowa fabryki LG Chem
To zdecydowanie jedno z najbardziej spektakularnych wydarzeń na rynku nieruchomości w Polsce. Koreańska firma LG Chem Energy planuje do 2022 roku rozbudowę parku przemysłowego w Biskupicach Podgórnych pod Wrocławiem i zapowiada, że będzie to największa na świecie fabryka baterii akumulatorowych i separatorów bezpieczeństwa na świecie, wyprzedzająca nawet słynną fabrykę Tesli w Newadzie w Stanach Zjednoczonych. W parku przemysłowym LG Chem ma pracować 6 tysięcy ludzi, a poziom produkcji ma osiągnąć rekordowy poziom 70 GWh rocznie, czyli dwa razy więcej niż w fabryce Tesli w Newadzie. Pod Wrocławiem mają być produkowane baterie między innymi dla Fordów Mustangów Mach-E. Rynek produkcji samochodów elektrycznych należy obecnie do najbardziej dynamicznie rozwijających się sektorów światowej gospodarki. Rozbudowa parku przemysłowego, planowana już od kilku lat, rozpoczęła się wiosną tego roku.
Rozwój parku przemysłowego w Biskupicach Podgórnych generuje już teraz dużą wartość transakcji sprzedaży i wynajmu na lokalnym rynku. Kadry zarządzające LG Chem oraz wykonawców i podwykonawców świadczących usługi na rzecz koncernu LG inwestują coraz więcej w bazy dla pracowników oraz infrastrukturę, aby zapewnić wysoki poziomu funkcjonowania parku przemysłowego i odpowiednie warunki życia osobom zaangażowanym w obsługę rozbudowy, serwisowanie urządzeń i specjalistycznego sprzętu (często są to wysoko wyspecjalizowani menadżerowie, informatycy i inżynierzy z Korei Południowej). Dużą część podmiotów zaangażowanych w rozbudowę parku przemysłowego stanowią firmy południowokoreńskie, których pracownicy coraz chętniej decydują się na pozostanie w Polsce na stałe, generując stopniowo coraz więcej transakcji na rynku sprzedaży i najmów nieruchomości mieszkaniowych, przede wszystkim w segmencie Premium. Dużą popularnością wśród Koreańczyków cieszą się inwestycje położone w dawnej dzielnicy Krzyki we Wrocławiu (Klecina, Partynice, Ołtaszyn) oraz nieruchomości na terenie gminy Kobierzyce (miejscowości takie jak Bielany Wrocławskie, Domasław, Wysoka).
5. Portfolio nieruchomości za 950 milionów euro
Singapurski państwowy fundusz inwestycyjny GIC zapowiedział zakup pakietu nieruchomości inwestycyjnych i logistycznych o łącznej powierzchni 1 miliona metrów kwadratowych od funduszy zarządzanych przez Apollo Global Management (tak zwane portfolio Maximus warte 950 milionów euro). Przedmiotem transakcji będą nieruchomości położone w takich państwach, jak Polska, Austria, Niemcy, Belgia czy Słowacja, o przeznaczeniu w zakresie logistyki, dystrybucji czy e-commerce. GIC planuje poszerzenie platformy logistycznej P3, w związku z planowaną ekspansją działalności deweloperskiej inwestora w Europie.
6. 400 hektarów gruntu na park rozrywki
Firma Global City Holding, właściciel sieci kinowej Cinema City, zakupiła około 400 hektarów gruntów od około dwustu właścicieli we Wręczy w gminie Mszczonów około 40 kilometrów od Warszawy. Rodzina Greidingerów, do której należy firma, zapowiada powstanie parku tematycznego na miarę Disneylandu, z największym w Polsce aquaparkiem, budynkami hotelowymi i pełną infrastrukturą techniczną służącą rozrywce. Jeżeli wszystkie plany zostaną zrealizowane, będzie to prawdopodobnie najdroższa inwestycja tego typu w naszym kraju.
7. Wing kupuje większościowe udziały w spółce Echo Investment
Węgierska spółka Wing sfinalizowała w grudniu kupno 56 procent udziałów w spółce najbardziej znaczącego dewelopera w Polsce. Echo Investment w dalszym ciągu, w ścisłej współpracy z Wing oraz Griffin Real Estate, ma realizować długoletni plan rentownego rozwoju ogłoszony w 2016 roku.
Echo Investment to największy polski deweloper na rynku biurowym, handlowo-usługowym i mieszkaniowym.
8. Otwarcie Galerii Młociny
Największa galeria handlowa w Warszawie, o powierzchni 225 tysięcy metrów kwadratowych, otrzymała pozwolenie na użytkowanie 15 maja. Inwestorzy, firma EPP Sp. z o. o. oraz Echo Investment S.A., wydali na realizację obiektu 630 milionów złotych. Budowa trwała 2 lata.
9. Sprzedaż gruntu w centrum Wrocławia
Grunty o powierzchni około 2,92 hektara na wrocławskim Starym Mieście, u zbiegu ulic Rybackiej i Władysława Sikorskiego, zostały zakupione przez firmę Cavatina. Damian Zarzycki z Kancelarii Rzeczoznawców Aedium szacuje wartość transakcji na kwotę około 130 milionów złotych. Na terenach położonych w sąsiedztwie inwestycji Odra Tower i Atal Towers, w pasie znajdującym się wzdłuż jednego z kanałów rzeki Odry, deweloper będzie mógł zrealizować według szacunków nawet 80 tysięcy metrów kwadratowej PUM. Jeśli Cavatina zdecyduje się na rozpoczęcie inwestycji mieszkaniowej, będzie to być może najdroższa inwestycja we Wrocławiu. Nie należy wykluczać cen na poziomie powyżej 20 tysięcy złotych za metr kwadratowy lokalu mieszkalnego. Dekadę temu na tym terenie poprzedni inwestor planował realizację 44-piętrowego wieżowca wznoszącego się na wysokość 170 metrów.
10. 6000 sklepów polskiej sieci
W grudniu ukazała się informacja o otwarciu sklepu numer 6000 sieci Żabka. Poza rosnącym potencjałem sieci franczyzowej, istotne są konsekwencje jej rozwoju dla rynku nieruchomości. Przede wszystkim lokale usługowe wynajmowane Żabce są uznawane na ogół za bezpieczną i stabilną inwestycję kapitału; poza tym sieć działa stymulująco na rynek sprzedaży i wynajmu lokali usługowych (ten segment rynku boryka się z problemami). Modernizacja sklepów sieci nie pozostaje bez znaczenia dla ogólnopolskiego sukcesu Żabki, która oprócz umocnienia pozycji w dotychczasowych lokalizacjach otworzyła sklepy w 36 miejscowościach, do których jeszcze sieć nie zawitała.
Jarosław Wójtowicz
