Według międzynarodowej firmy doradczej Savills, od początku bieżącego roku wolumen transakcji inwestycyjnych w sektorze domów seniora na kluczowych rynkach w Europie wyniósł ponad 700 mln euro. To więcej, niż w ciągu pełnych 12 miesięcy w jakimkolwiek roku w przeszłości. Polski rynek w tym segmencie dopiero się rozwija, ale przejawia duży potencjał.
Do rekordowego wyniku w segmencie domów seniora przyczyniły się głównie dwie duże transakcje sfinalizowane w Wielkiej Brytanii: zakup typu forward purchase obiektu Royal Warwick Square w Londynie przez Riverstone Living oraz inwestycji obejmującej cztery wioski senioralne przez grupę Audley, która połączyła siły z Octopus Investments i Schroder Exempt PUT.
W Europie, poza Wielką Brytanią sektor domów seniora nadal znajduje się na początkowym etapie rozwoju. Z tego względu na rynkach dominuje kapitał krajowy, a wartość transakcji inwestycyjnych z udziałem kapitału zagranicznego w ostatnich pięciu latach nie przekraczała średnio 30% łącznego wolumenu w porównaniu z 40% w przypadku nieruchomości wielorodzinnych i 62% w sektorze domów studenckich.
Polski rynek domów seniora nie przyciągnął dotychczas wielu inwestorów instytucjonalnych. Zdecydowanym liderem rynku jest francuski operator Orpea, który po przejęciu Medi-System w 2016 r. i kolejnych akwizycjach dysponuje obecnie ok. 1,1 tys. miejsc w domach opieki i klinikach rehabilitacyjnych i realizuje kolejne 1,6 tys. miejsc.
„Barierą rozwoju rynku domów seniora w Polsce wydaje się ciągle relatywnie niska na tle Europy siła nabywcza seniorów, co uzależnia system od kontraktów z NFZ. Jednocześnie polskie społeczeństwo jest jednym z najszybciej starzejących się w Europie a oszczędności polskich emerytów będą rosły wraz z rozwojem gospodarczym – to sprawia, że Polska będzie coraz bardziej atrakcyjnym krajem dla międzynarodowych inwestorów” – powiedział Kamil Kowa, członek zarządu Savills w Polsce i dyrektor działu Corporate Finance & Valuation.
„Aby efektywnie funkcjonować w tym sektorze, niezbędna jest gruntowna znajomość przepisów oraz zrozumienie modeli kulturowych opieki nad osobami starszymi ze względu na ich duże zróżnicowanie w poszczególnych krajach europejskich. Czynniki demograficzne wpływające na ten sektor nie pozostawiają jednak żadnych złudzeń. Wskutek starzenia się społeczeństw w wielu krajach Europy występuje konieczność zapewnienia różnego rodzaju specjalistycznych obiektów mieszkalnych, a to oznacza możliwości realizacji inwestycji prywatnych wychodzących naprzeciw potrzebom w tym zakresie” – mówi Lydia Brissy, dyrektor, dział badań rynków europejskich w Savills.
Według danych firmy Savills, pod względem wolumenu kapitału zagranicznego inwestowanego w tym sektorze najbardziej aktywnie działają inwestorzy europejscy, ale gracze z USA, którzy weszli już na rynek domów studenckich i nieruchomości wielorodzinnych, także zaczynają dostrzegać potencjał domów seniora.
Z rankingu Savills Senior Housing Opportunity Index wynika, że duże możliwości inwestycyjne oferują kraje takie jak Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Włochy i Polska, które mogą w przyszłości odnotować duże zainteresowanie domami seniora ze strony funduszy. Powodem tego są aktualne trendy demograficzne, dojrzałość rynków mieszkaniowych i rosnący poziom zamożności osób starszych.
Pierwsze miejsce w rankingu firmy Savills zajęły Niemcy, które mają najliczniejszą populację osób w wieku 70-79 lat (ok. 7,8 mln) oraz jeden z najwyższych wskaźników oszczędności. Drugie miejsce zajęła Francja, gdzie seniorzy są stosunkowo zamożni, dysponują sporymi oszczędnościami oraz przeznaczają mniejszą część przychodów na koszty mieszkaniowe niż obywatele wiele innych krajów europejskich. Wielka Brytania została sklasyfikowana na trzeciej pozycji. Brytyjski rynek nieruchomości charakteryzuje się największą płynnością, o czym świadczy szybsze tempo sprzedaży aktywów niż w Europie kontynentalnej, a bardzo rozwinięty sektor mieszkaniowy nie jest obciążony nadmiernymi regulacjami w porównaniu z innymi krajami Europy. Na czwartym miejscu są Włochy, które mają najwyższy odsetek osób starszych w stosunku do ogółu populacji, a na piątym znalazła się Polska. Polacy są jednym z najszybciej starzejących się społeczeństw, a dodatkowo ze względu niski wskaźnik liczby mieszkań na jednego mieszkańca Polska jest bardzo perspektywicznym rynkiem dla sektora domów seniora.
„Wzrost liczby osób starszych żyjących dłużej i dysponujących coraz większymi środkami finansowymi, które przeznaczają w dużej mierze na cele mieszkaniowe, oznacza, że sektor domów seniora w Europie ma silne podstawy i będzie z pewnością rozwijał się w następnej dekadzie i kolejnych latach” – wyjaśnia Lydia Brissy. „Rosnący popyt inwestycyjny zaczyna wywierać presję zniżkową na stopy kapitalizacji dla najlepszych aktywów, ale nadal są one konkurencyjne w porównaniu z typowymi nieruchomościami mieszkaniowymi czy komercyjnymi. Inwestorów przyciąga w szczególności mniejsza cykliczność tego rodzaju aktywów”.
Z analiz Savills wynika, że stopy kapitalizacji dla domów seniora w Europie są średnio o 100 pb niższe niż dla najlepszych nieruchomości wielorodzinnych i o 66 pb niższe niż w przypadku najbardziej atrakcyjnych budynków biurowych położonych w COB. Dla najlepszych aktywów tej klasy wynoszą one obecnie od 3,5% do 5% w przypadku wynajmowanych bezpośrednio, a ich wysokość zależy od kraju, lokalizacji i standardu obiektu.
„Pod względem inwestycyjnym domy seniora zyskują na znaczeniu jako odrębna klasa aktywów. Inwestorzy instytucjonalni dysponują dużym kapitałem, ale z powodu malejącej podaży tradycyjnych nieruchomości najwyższej jakości i oferowanych po konkurencyjnych cenach zwracają coraz większą uwagę na aktywa o charakterze operacyjnym, które oferują potencjał długofalowego wzrostu przychodów, takie jak domy seniora. Przewidujemy, że wraz z wchodzeniem tego sektora w fazę dojrzałą stopy kapitalizacji będą ulegały dalszej kompresji” – mówi Marcus Roberts, dyrektor działu rynków kapitałowych – domy seniora, wielorodzinne i studenckie w Europie, Savills.
Źródło: Savills.
