Drugie z badań ankietowych dotyczących wpływu pandemii Covid-19 na globalny rynek nieruchomości, przeprowadzone przez firmę doradczą Savills wśród dyrektorów działów badań i analiz Savills, wskazuje na nieznaczną poprawę nastrojów.
Udział respondentów oceniających wpływ pandemii na rynek nieruchomości jako bardzo negatywny spadł z 29% (zgodnie z badaniem przeprowadzonym na koniec marca br.). do 19%, natomiast udział respondentów oceniających wpływ pandemii na poziomie umiarkowanie negatywnym wzrósł z 67% do 74%.
Nastroje w Chinach nieznacznie się poprawiły. W pierwszej połowie kwietnia, wraz ze spadkiem wskaźnika nowych zakażeń, wzrosła aktywność na rynku najmu nieruchomości handlowych i biurowych. Wskaźniki wykorzystania powierzchni również wzrosły dzięki otwarciu większej liczby biur i sklepów, ale nadal utrzymują się poniżej normalnych poziomów wskutek obowiązującego nakazu zachowania dystansu społecznego. Szybki spadek zakażeń wpływa pozytywnie także na nastroje rynkowe w Korei Południowej i Wietnamie, gdzie określane są już jako neutralne.
Celem najnowszego badania jest przegląd nastrojów na 31 rynkach świata* na podstawie oceny sytuacji w poszczególnych regionach przez dyrektorów działów badań i analiz Savills. Prezentowane wyniki dotyczą badania przeprowadzonego 15 kwietnia 2020 roku.
Czynsze
Stawki czynszu utrzymują się na stabilnym poziomie w 60% sektorów i krajów biorących udział w badaniu, przy czym w sektorze biurowym czynsze pozostają na stabilnym poziomie w 71% krajów w przypadku budynków biurowych. Największymi beneficjentami są najemcy powierzchni handlowych, którzy mogą liczyć na różne formy zwolnienia z płatności czynszu w 80% krajów. Kolejnym popularnym rozwiązaniem jest odroczenie płatności kosztów eksploatacyjnych i zmiana struktury płatności – korzystają z niego właściciele nieruchomości handlowych w 40% krajów.
Popyt na rynkach najmu
Dynamika popytu uległa zmianie na wielu rynkach praktycznie z dnia na dzień. Jednak wraz z pierwszymi sygnałami wskazującymi na szczyt epidemii w wielu krajach, obserwujemy oznaki stabilizacji w niektórych sektorach. Popyt wśród najemców na powierzchnie biurowe utrzymuje się na stabilnym poziomie w 42% krajów, natomiast umiarkowane spadki dotyczą 55% rynków. Wyniki te świadczą o znacznej poprawie w porównaniu z końcem marca, gdy na umiarkowane spadki wskazało 70% respondentów.
Aktywność inwestycyjna
Z przeprowadzonego badania wynika, że wolumeny transakcji inwestycyjnych są niższe, ale nie spadają już tak gwałtownie jak w marcu. W pierwszej połowie kwietnia nie odnotowano zmian w aktywności inwestycyjnej w 44% krajów. Wolumeny transakcji inwestycyjnych na rynku nieruchomości biurowych nie uległy zmianie od końca marca w niemal połowie krajów uwzględnionych w badaniu – wcześniej na umiarkowane lub duże spadki aktywności inwestycyjnej wskazywali respondenci z 73% krajów.
Ceny nieruchomości
Pandemia zasadniczo nie wpłynęła dotychczas na wartości nieruchomości – w 63% krajów uwzględnionych w badaniu nie zmieniły się, aczkolwiek wolumeny transakcyjne były niewielkie. W obecnej sytuacji nie dziwi to, że ceny nieruchomości logistycznych i obiektów z sektora opieki zdrowotnej utrzymały się na dotychczasowym poziomie bądź wzrosły odpowiednio w 87% i 95% analizowanych krajów. Popyt na nieruchomości w obu sektorach utrzyma się na wysokim poziomie w dającej się przewidzieć przyszłości, wpływając pozytywnie na ich wartość. Ceny nieruchomości biurowych i mieszkaniowych nie uległy zmianie w ponad dwóch trzecich krajów.
Wsparcie państwa
Na działania ze strony państwa w postaci obniżki podatków od nieruchomości lub tymczasowy zakaz eksmisji wskazują respondenci z 59% krajów uwzględnionych w badaniu.
Sophie Chick, dyrektor działu badań globalnych w Savills, powiedziała: „Od czasu naszego poprzedniego badania przeprowadzonego pod koniec marca liczba zachorowań na Covid-19 na całym świecie wzrosła ponad dwukrotnie, ale wraz osiągnięciem szczytu nowych zakażeń w wielu krajach, zaczynamy mieć większą jasność. Obecnie coraz częściej myślimy o przyszłości – w kilku krajach otwarte zostały sektory gospodarki, które nie są uważane za niezbędne.
W wielu krajach nadal obowiązuje izolacja, ale dopiero przyszłość pokaże, jakie będą długofalowe skutki pandemii Covid-19. Zdaniem wielu komentatorów świat będzie zupełnie inny. Przymusowa izolacja przyspieszyła upowszechnienie technologii komunikacyjnych i elastycznego modelu pracy z domu. Łańcuchy dostaw poddawane są analizie, czego efektem może być intensyfikacja działań zmierzających do lokowania działalności we własnym kraju lub w krajach sąsiednich przez producentów zainteresowanych dywersyfikacją sieci dostaw; niemniej jednak tempo zmian może spowolnić ze względu na konsumentów, dla których cena jest istotnym czynnikiem. Docenia się obecnie znaczenie dostępu do prywatnej przestrzeni zewnętrznej lub dużej przestrzeni ogólnodostępnej, a także do Wi-Fi i możliwości pracy z domu. Zdrowie i dobre samopoczucie, które już przed pandemią były w centrum naszych zainteresowań, mają teraz priorytetowe znaczenie dla nas wszystkich. Zmiany sposobu, w jaki pracujemy i spędzamy wolny czas, będą miały wpływ na rynki nieruchomości na całym świecie”.
Mat Oakley, dyrektor działu badań rynków nieruchomości komercyjnych w Savills w Wielkiej Brytanii i Europie, dodaje: „Niektóre kraje europejskie stopniowo łagodzą obostrzenia, co daje podstawy do optymizmu w dłuższej perspektywie, ale mimo to obserwujemy bardzo dużą ostrożność. Sytuacja na europejskich rynkach biurowych jest w dużym stopniu stabilna i odzwierciedla globalne trendy wśród najemców. Branże logistyczna i opieki zdrowotnej odnotowują zasadniczo wzrosty, a skutki pandemii Covid-19 są najbardziej dotkliwe dla sektorów handlowego i rozrywkowego, które stają się beneficjentami pomocy państwa.
Aktywność inwestycyjna w dużym stopniu sprowadza się do transakcji dotyczących najlepszych aktywów zawieranych przez inwestorów krajowych na rodzimych rynkach. Inwestorzy oportunistyczni szukają obniżek, ale wielu jest rozczarowanych brakiem większych przecen na większości rynków”.
Źródło: Savills.
