Firma C. Hartwig Gdynia S.A. rozwija się w gdańskim Pomorskim Centrum Logistycznym

Pomorskie-Centrum-Logistyczne-scaled

Firma C. Hartwig Gdynia S.A. rozwija się w gdańskim Pomorskim Centrum Logistycznym.

Spółka C. Hartwig Gdynia jest jedną z wiodących firm spedycyjnych w Polsce, działającą w ramach globalnej Grupy Rhenus. Firma rozszerzyła współpracę z Pomorskim Centrum Logistycznym. W rezultacie najemca korzysta w nieruchomości inwestycyjnej z 16 100 mkw. powierzchni magazynowo-biurowej. W negocjacjach z wynajmującym najemcę reprezentowali eksperci z firmy doradczej Newmark Polska.

– Świetna lokalizacja Pomorskiego Centrum Logistycznego, atrakcyjna stawka najmu, dostępność powierzchni oraz dobre relacje z wynajmującym, zaważyły na tym, że spółka C. Hartwig Gdynia pozostała w dotychczasowym parku. Jednocześnie najemca wykorzystał możliwość relokacji do większej jednostki, umożliwiając dalszy rozwój logistyki magazynowej. Cieszymy się, że Klient po raz kolejny skorzystał z naszego doświadczenia – mówi Jakub Dudkiewicz, Associate w Newmark Polska.

– Nowa, większa hala magazynowa w Gdańsku, w połączeniu z konsekwentnie rozwijanymi i świetnie wyposażonymi powierzchniami przeładunkowymi, stanowi kolejny ważny krok w realizacji strategii firmy. Nasze działania mają na celu przede wszystkim jeszcze sprawniejszą obsługę coraz większej grupy klientów i ich przesyłek – mówi Wioleta Sikorska, Dyrektor ds. Projektów Logistycznych w C. Hartwig Gdynia.

– Dziękujemy całemu zespołowi spółki C. Hartwig Gdynia za zaufanie i profesjonalne podejście do transakcji. Dynamiczny rozwój firmy w zakresie przeładunków spowodował, że ponownie mieliśmy możliwość współpracy w zakresie rozpoznania rynku i znalezienia powierzchni spełniającej wymagania Klienta – dodaje Michał Rafałowicz, Dyrektor Regionalny w Newmark Polska.

W jaki sposób obniżyć koszty wynajmu biurowych nieruchomości inwestycyjnych?

Maksymilian Sobczak

W jaki sposób obniżyć koszty wynajmu biurowych nieruchomości inwestycyjnych? Rosnące koszty utrzymania nieruchomości oznaczają dla najemców biur podwyżki opłat eksploatacyjnych i wyższe stawki bazowe czynszu. Nowa podaż biurowa utrzymuje się na najniższym poziomie od dekady, a widoki na nowe projekty są skromne. Plany deweloperów skutecznie chłodzą wysokie i niestabilne koszty budowy oraz wysokie koszty finansowania. Zapotrzebowanie na atrakcyjne powierzchnie biurowe jest natomiast bardzo duże. Pracodawcy, chcąc zmotywować zespoły do powrotu do biur aranżują coraz ciekawszą i bardziej przyjazną przestrzeń do pracy.

Spis treści:
Wyższe koszty wynajmu
Koszty energii – jak z nimi walczyć?
Konsolidacja umów i usług
A co z kosztami marketingowymi?
Oceń rzeczywiste potrzeby w porównaniu do wydatków
Opóźnione remonty i nowe potrzeby
Wysokość wydatków a ich efektywność

Popyt na warszawskim rynku biurowym sięga już rekordowego poziomu sprzed pandemii. To po krótce główne czynniki, wskazywane przez Avison Young, które kształtują aktualny obraz rynku biurowego w Polsce i będą miały wpływ na kształtowanie się sytuacji w sektorze w najbliższym czasie.

Wyższe koszty wynajmu

Pierwsze miesiące 2023 roku przyniosą rozliczenia tegorocznych opłat serwisowych. Nastąpi kalkulacja kosztów operacyjnych na kolejny rok, za którą pójdzie indeksacja stawek czynszowych. Najemcy muszą liczyć się ze wzrostem kosztów, zarówno w przypadku kontraktowania nowej powierzchni, jak i renegocjacji warunków aktualnych umów. Do wyższych stawek czynszowych, które widoczne są już w Warszawie, dojdą podwyżki opłat serwisowych.

Właściciele budynków, według Avison Young, mogą jednak w pewnym stopniu wpłynąć na ich wysokość, optymalizując koszty utrzymania nieruchomości. Z kolei firmy mogą przyjrzeć się temu, czy w budynku, w którym decydują się ulokować biuro istnieje plan obniżenia opłat za usługi. Przeanalizować pomysły wynajmującego w zakresie dokonania redukcji cen usług, które składają się na koszty eksploatacyjne. – To bardzo istotna kwestia, zarówno dla właścicieli, jak i najemców biur w kontekście zachodzących zmian gospodarczych. Obie strony powinny otwarcie komunikować się w tej kwestii, aby mieć wiedzę i przekonanie, że wszystkie wydatki mają ekonomiczne uzasadnienie – komentuje Maksymilian Sobczak, Associate Director, Office Agency w Avison Young.

Koszty energii – jak z nimi walczyć? 

Istotną część kosztów eksploatacyjnych stanowi energia, dlatego szczególnie doceniane są teraz rozwiązania energooszczędne, pozwalające obniżyć koszty. ­– W rozmowie z wynajmującym lub jego agentem najemca może dowiedzieć się, jakie inicjatywy dotyczące efektywności energetycznej są planowane, jakie korzyści przyniosą w przyszłości i na ile sprawniej pozwolą zarządzać zużyciem energii – sugeruje Maksymilian Sobczak.

Wzrost cen energii może bowiem zostać w dużej mierze zniwelowany poprzez redukcję jej zużycia. Może ją przynieść m.in. wykorzystanie w biurowcach oświetlenia LED i czujników ruchu na podczerwień (PIR). W czasie mniejszej aktywności najemców automatycznie obniżany jest poziom wydajności centrali wentylacyjnych i urządzeń klimatyzacyjnych. Te pozornie niewielkie zmiany mogą przynieść bardzo zadowalające efekty.

Konsolidacja umów i usług

Zarówno właściciele, jak i najemcy mogą także skorzystać na analizie umów, które zapewne zawierane były z dostawcami mediów oraz usługodawcami oddzielnie, w różnym czasie. Warto regularnie sprawdzać, czy wszystkie koszty usług odzwierciedlają odpowiedni stosunek wartości do ceny. Avison Young zwraca uwagę, że konsolidacja dostawców usług w obszarze Facility Management przyniosła w ostatnim czasie właścicielom budynków oszczędności, ale jak dotąd niewielu z tej opcji skorzystało. Jeśli istnieje możliwość konsolidacji wielu usług u jednego dostawcy, wynegocjowany koszt może być bardziej atrakcyjny, a wynikająca z niego oszczędność znacząca. Dodatkowo, zawartych umów jest mniej, a lepiej dopasowane KPI to także oszczędność czasu i kosztów dla wynajmującego i najemcy.

A co z kosztami marketingowymi?

Na wysokość opłat serwisowych składają się również koszty związane z marketingiem nieruchomości. W biurowcach wydatki te służą obecnie głównie przyciągnięciu pracowników do powrotu do biur. Również różnego rodzaju wydarzenia czy aktywności, organizowane w biurowcu mogą się do tego przyczynić, jednocześnie dobrze pozycjonując budynek i jego lokalizację.

– Choć najemcy mogą czerpać bezpośrednie korzyści z takich inicjatyw, warto sprawdzić, jak duży wpływ na produktywność konkretnych firm mają podejmowane działania marketingowe czy inicjowane eventy. Z punktu widzenia wynajmującego, dobrze jest dbać o wysoki poziom zadowolenia najemcy, ponieważ koszty związane ze zmianą najemcy są relatywnie wysokie – mówi Maksymilian Sobczak.

Oceń rzeczywiste potrzeby w porównaniu do wydatków

Rosną też koszty personelu, spowodowane inflacją i waloryzacją płac oraz niskimi stopami bezrobocia. W przypadku budynków biurowych podwyżki te mają przełożenie na wzrost opłat za utrzymanie recepcji i ochrony, czy konsjerża oraz osób zaangażowanych do bieżącej obsługi w budynku. Warto sprawdzić, czy poziom zatrudnienia na terenie obiektu nie przekracza realnego zapotrzebowania, niezbędnego do utrzymaniu odpowiedniej jakości obsługi i standardów BHP.

Opóźnione remonty i nowe potrzeby

Wysokość kosztów serwisowych związana jest także z wykonywaniem prac, obejmujących naprawy i modernizacje zewnętrznych elementów budynków albo części wspólnych w biurowcach, które przez pandemię zostały zamrożone, aby utrzymać koszty na niskim poziomie. Avison Young obserwuje obecnie znaczny wzrost dynamiki tego typu działań. Mają one też dodatkowe źródła napędowe. Kryzys energetyczny i wytyczne środowiskowe wymuszają poszukiwanie bardziej energooszczędnych i ekologicznych rozwiązań.

Ponadto, potrzeba przyciągnięcia najemców, a w przypadku najemców – pracowników, spowodowały popyt na nowoczesne, wielofunkcyjne przestrzenie biurowe, oferujące szeroki wachlarz usług dla klientów. Presja ta zmusiła wynajmujących do realizacji szerszych planów remontowych niż zakładane.

Wysokość wydatków a ich efektywność

Avison Young zachęca do analizy planowanych wydatków i ich efektywności. Warto zrobić krok w tył i zastanowić się, czy działanie jest w pełni uzasadnione a potencjalny zysk nie jest wyższy niż nakłady? Na przykład umieszczenie paneli słonecznych na dachu może oczywiście przynieść zysk, ale jego wysokość jest uzależniona od wielu czynników i całkowitych kosztów wdrożenia takiego rozwiązania. Uzgodnienie i wdrożenie nowej polityki zużycia energii w budynku, która zakłada zmniejszenie ustawień termostatów o 1 stopień, może znacznie zmniejszyć zużycie energii, nawet bardziej niż panele, a nie wiąże się z dodatkowymi wydatkami czy generowaniem śladu węglowego.

Najemcy nie powinni akceptować wszystkich kosztów remontowych tylko dlatego, że zostały już zatwierdzone przez właściciela budynku. Dotyczy to także inicjatyw ekologicznych, z których korzyść powinna jednak przewyższać koszty emisji dwutlenku węgla, a poniesione nakłady finansowe dawać realne profity.

– Przy rosnących stawkach opłat eksploatacyjnych ważniejsze niż kiedykolwiek jest solidne uzasadnienie kosztów. Koszty mediów i personelu znacznie wzrosły w związku z czym sytuacja dotknie cały rynek – komentuje Maksymilian Sobczak.

Istotne, by rozmawiać o kosztach i znaleźć rozwiązania korzystne dla obu stron. – Wiemy, że rozmowy nie będą łatwe. Dlatego, kiedy jesteśmy pytani, jakie mamy prognozy dla sektora biurowego i jak widzimy naszą rolę, zdajemy sobie sprawę, że czeka nas wiele pracy związanej ze wsparciem naszych klientów wiedzą i doświadczeniem w tych zmaganiach – podsumowuje Maksymilian Sobczak.

Źródło:  Avison Young.

W sektorze biurowym lepiej, ale wciąż nie jest łatwo

alexander-pemberton-95212-unsplash

W sektorze biurowym lepiej, ale wciąż nie jest łatwo. Sytuacja na rynku nieruchomości komercyjnych wciąż jest nieustabilizowana.

Sektor biurowy w Polsce wciąż boryka się z efektami pandemii koronawirusa i skutkami lockdownu, który zwiększył popularność pracy zdalnej. Obecnie wielu pracowników pozostaje przy pracy na zasadzie home office, lub wykonuje swoje obowiązki w systemie hybrydowym. Odbija się to na poziomie wynajmu biur w Polsce. Stacjonarne biura na wynajem nie cieszą się już tak dużą popularnością, jak dawniej. Wprawdzie wiele firm powraca do stacjonarnych biur na wynajem, jednak sektor ten dalej boryka się z pustostanami.

REDD: Mniejsza liczba pustostanów w biurowych nieruchomościach inwestycyjnych

anders-jilden-Sc5RKXLBjGg-unsplash

Spada współczynnika pustostanów – pokazuje najnowszy raport REDD. Kolejne miesiące pokażą, czy to jest nowa, stała tendencja, czy jednak tymczasowy wzrost zainteresowania powierzchniami biurowymi. W sumie do wynajęcia pozostaje w Polsce ponad 2,8 mln mkw. powierzchni biurowej w budynkach dostępnych oraz pozostających w budowie, ale już komercjalizowanych.

Spis treści:
Biura wynajmują się coraz szybciej
Współczynnik pustostanów
Czynsze stabilne

Według analityków REDD zasoby powierzchni biurowej w całej Polsce wynosiły na początku listopada 14,5 mln mkw. Na najemców w całej Polsce czeka w sumie ponad 2,8 mln mkw. powierzchni biurowej. W budynkach oddanych to 2,3 mln mkw., a w budynkach w budowie 511 tys. mkw. wolnej powierzchni.

Biura wynajmują się coraz szybciej

W październiku odnotowaliśmy spadek wskaźnika REDD Index w przypadku większości rynków. To liczony w dniach wskaźnik średniego czasu, jaki potrzebny jest na wynajęcie powierzchni biurowej. – Przestrzenie krócej czekają na wynajęcie w Warszawie, Trójmieście, Katowicach, Poznaniu oraz Łodzi. To odpowiednio: 384 dni, 415 dni, 417 dni, 294 dni oraz 321 dni. Dłużej na najemców czekają przestrzenie w Krakowie i Wrocławiu – mówi Krzysztof Fuks, head of research w REDD.

Współczynnik pustostanów

Z danych REDD wynika, że w Warszawie tzw. współczynnik pustostanów to 10,6 proc. (we wrześniu 11,6 proc.), we Wrocławiu 16,8 proc. (We wrześniu 17,6 proc.), w Trójmieście 11,7 proc. (we wrześniu 12,1 proc.), w Katowicach 13,9 proc. (we wrześniu 16 proc.), w Poznaniu 11,9 proc (we wrześniu 12 proc.), w Łodzi 15,5 proc. (We wrześniu 15,3 proc.), a w Krakowie 12 proc (we wrześniu 12,6 proc.)

– Na wszystkich analizowanych rynkach odnotowaliśmy spadek współczynnika pustostanów. Kolejne miesiące pokażą, czy to jest nowa, stała tendencja czy jednak tymczasowy wzrost zainteresowania powierzchniami biurowymi – wyjaśnia Krzysztof Foks z REDD.

Czynsze stabilne

Czynsze utrzymują się na stabilnym poziomie. W przypadku wszyskich rynków odnotowana zmiana miesięczna średniej stawki wyjściowej nie zmieniła się o więcej niż 0,05 EUR/mkw./miesiąc. Nieznaczne spadki zostały zaobserwowane w Krakowie, Wrocławiu, Trójmieście, Katowicach oraz Łodzi, natomiast wzrosty o niewielkie wartości dotyczą Warszawy oraz Poznania.

Raport został opracowany przez Dział Analiz na podstawie zaktualizowanych danych w 95% budynków w Polsce.

Źródło: REDD Group.

Badanie Business Link: Pracownicy biurowi z sektora MŚP preferują pracę hybrydową

Ewelina Kałużna_Business Link
Pomimo zniesienia większości obostrzeń związanych z pandemią tylko co trzeci pracownik z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) wrócił do biura na stałe, a jedynie 8 proc. badanych osób wybiera pracę z domu. Jednocześnie znacząco wzrósł odsetek osób, które preferują model pracy hybrydowej (z 30 proc. do 57 proc.), co czyni go najczęściej wybieranym. W 2022 roku w segmencie MŚP był on najbardziej popularny wśród osób na stanowiskach menedżerskich oraz prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze. Takie dane płyną z badania „Biura Flex w Polsce” przeprowadzonego na zlecenie firmy Business Link zarządzającej przestrzeniami typu flex.

Spis treści:
Potrzeby pracowników zróżnicowane zależnie od stanowiska
Popyt na elastyczne rozwiązania coraz większy

Ponad dwuletnia perspektywa (od wybuchu pandemii), a także brak powszechnych obostrzeń pozwalają realnie ocenić trwałe zmiany, jakie zaszły w preferencjach pracowników biurowych.

– Już w ubiegłym roku mogliśmy zaobserwować nasilenie pewnych trendów w pracy biurowej, jednak ich miarodajność była ograniczona ze względu na wciąż obowiązujące restrykcje. Dziś możemy już z przekonaniem mówić o triumfie pracy hybrydowej. Wskazują na to twarde dane – w taki sposób swoje obowiązki wykonuje aż 57 proc. respondentów, którzy wzięli udział w naszym badaniu. Największą zmianę zauważamy w przypadku menedżerów z branży IT. Obecnie hybrydowo pracuje aż 84 proc. z nich. Dla porównania przed pandemią taki model wybierało 48 proc. – mówi Ewelina Kałużna, dyrektor zarządzająca przestrzeniami typu flex Business Link i szefowa zespołu ds. strategicznego doradztwa w zakresie miejsc pracy w spółce biurowej Skanska.

Z raportu Business Link „Biura Flex w Polsce” wynika, że tylko o 2 pp. wzrósł odsetek przedstawicieli sektora MŚP pracujących wyłącznie z domu. Podobnie jak przed pandemią, najczęściej były to osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Potrzeby pracowników zróżnicowane zależnie od stanowiska

Preferencje dotyczące organizacji pracy są zależne od stanowiska oraz sposobu zatrudnienia. Doskonałym przykładem jest praca stacjonarna, która nadal cieszy się największą popularnością wśród szeregowych pracowników – tylko z biura pracuje 61 proc. z nich. Jako zalety takiego rozwiązania wskazują oni m.in. możliwość rozdzielenia życia prywatnego od zawodowego, nawiązywanie relacji ze współpracownikami oraz komfortowe warunki do wykonywania obowiązków służbowych.

Z kolei model hybrydowy najczęściej wybierany jest przez osoby zajmujące stanowiska menedżerskie oraz prowadzące jednoosobowe działalności gospodarcze. Tu wśród plusów w pierwszej kolejności wymieniana jest oszczędność czasu i pieniędzy wydawanych w ciągu dnia pracy.

– W przypadku powierzchni elastycznych [flex] każda z badanych grup wskazuje na nieco inną grupę benefitów. Menedżerowie podkreślają m.in. duży potencjał budowy relacji towarzyskich i zawodowych, a także komfortowe warunki pracy. Pracownicy na niemenedżerskich stanowiskach wśród plusów najczęściej wymieniają poczucie bezpieczeństwa, możliwość produktywnego wykorzystania przerw i szansę na efektywne łączenie pracy z codziennymi obowiązkami. Osoby pracujące na jednoosobowej działalności gospodarczej do zalet dodają motywację do wcześniejszego zakończenia pracy oraz większą wydajność. Tak różne spojrzenia pokazują jak różnorodne powinny być tego typu miejsca – wylicza Ewelina Kałużna.

Popyt na elastyczne rozwiązania coraz większy

Wspomniane różnice przekładają się na odmienne oczekiwania pracowników wobec przestrzeni biurowych. Rozwiązaniem, które pozwala na nie odpowiedzieć, jest oferta biur flex. Według raportu Business Link najwięcej zalet elastycznych przestrzeni biurowych zauważają menedżerowie. Są one atrakcyjne także z perspektywy decydentów, którzy doceniają możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy lub nawiązania współpracy na dowolny okres, a także relatywnie niski koszt najmu.

Przy wyborze biura kluczowe są takie kwestie jak lokalizacja, jakość wyposażenia czy bezpieczeństwo najmu. Czynników o strategicznym znaczeniu dla klientów jest jednak znacznie więcej, dlatego na bieżąco weryfikujemy ich potrzeby oraz oczekiwania i staramy się stale unowocześniać i rozwijać naszą przestrzeń – zaznacza Ewelina Kałużna i dodaje, że biura flex w naturalny sposób uzupełniają tradycyjną ofertę najmu długoterminowego. – Oferta powierzchni biurowych flex to optymalny wariant dla firm, które poszukują elastyczności na poziomie kosztowym. Takie rozwiązanie pozwala na bieżąco dostosowywać rozmiar i charakterystykę wykorzystywanej przestrzeni do bieżących potrzeb danej firmy. Pracownicy podkreślają przy tym, że biura elastyczne ułatwiają im budowanie relacji i nawiązywanie kontaktów zawodowych. Biura tradycyjne sprzyjają natomiast budowaniu więzi z firmą – dodaje dyrektor zarządzająca Business Link.

Źródło: Business Link.

Flex office – nowoczesny system wynajmu biur sprawdza się w Polsce

dane-deaner-541785-unsplash
Flex office to nowoczesny system wynajmu biur, który sprawdza się w Polsce. Flexy, bo tak popularnie nazywane są biura typu flex office, to elastyczne powierzchnie biurowe, które podbijają w ostatnich latach polski rynek nieruchomości na wynajem. Stanowią doskonałą alternatywę dla przedsiębiorców oraz rozwijających swoje biznesy freelancerów, którzy potrzebują niewielkiej przestrzeni do pracy.

Spis treści:
Czym są biura typu flex office?
Dla kogo flexy?
Pandemia zmieniła styl pracy w Polsce
Metamorfoza w sektorze biurowym wciąż trwa
Co elastyczne powierzchnie biurowe typu flex office oferują najemcom?
Flex office mają dużą szansę na dalszy rozwój
Tradycyjne powierzchnie biurowe kontra flexy

Czym są biura typu flex office?
Termin flex office wywodzą się z Ameryki, gdzie powstał w latach 90-tych XX wieku. Powierzchnie biurowe typu flex są elastycznymi powierzchniami biurowymi, które najemca może dostosować do własnych wymagań i potrzeb. Na rynku dostępne są firmy, które zajmują się personalizacją elastycznych powierzchni biurowych do wynajęcia. Biorą one pod uwagę wymagania i oczekiwania danego przedsiębiorcy i aranżują dopasowaną do niego przestrzeń biurową na wynajem. Flexy dostępne są zazwyczaj w budynkach, które tworzone są typowo pod tę działalność biurową. Mogą to być nowoczesne biurowce, lub klimatyczne kamienice. Wybór odpowiedniego miejsca jest uzależniony od indywidualnych preferencji przyszłego najemcy. Popularne jest tworzenie elastycznych biur na wynajem typu flex office w dużych centrach biznesowych, oraz w typowo biznesowych dzielnicach w dużych aglomeracjach miejskich.
Dużą zaletą biur typu flex office jest ich elastyczność. Co można przez to rozumieć? Chodzi o możliwość dopasowania wynajmowanej przestrzeni biurowej pod przyszłego najemcę. Dodatkowo plusem w przypadku flexów jest możliwość aneksowania warunków umowy, bez ponoszenia wysokich kar umownych. Takie rozwiązanie dla wielu rozwijających się przedsiębiorców jest idealnym wręcz rozwiązaniem.

Dla kogo flexy?
Biura typu flex office sprawdzają się doskonale w przypadku star-upów, małych a także średnich przedsiębiorstw. Firmy takie nie mają jeszcze ugruntowanej pozycji na rynku, w związku z czym wynajem tradycyjnego biura mógłby być dla nich zwyczajnie nieopłacalny. Flexy mają tę zaletę, że przestrzeń biurową oraz warunki umowy można zmodyfikować. Dzięki temu przedsiębiorcy, których preferencje biurowe dopiero się kształtują i co jakiś czas są modyfikowane, mogą dopasować przestrzeń biurową na tyle, aby czerpać z jej wynajmu maksymalne korzyści.

Pandemia zmieniła styl pracy w Polsce
Pandemia koronawirusa, oraz wprowadzony w związku z nią całkowity lockdown, przyczyniły się do zmiany systemu pracy w Polsce. Początkowo wprowadzony został przymusowy system pracy zdalnej. Home office sprawdził się doskonale w przypadku wielu pracowników, jednak nie każdemu on odpowiadał. Obecnie coraz więcej pracowników wraca do swoich stacjonarnych biurek. W ostatni czasie na popularności zyskuje także hybrydowy model pracy, który łączy w sobie home office z pracą w systemie stacjonarnym. Pracownik w porozumieniu z przełożonym dzieli swoje obowiązki na takie, które musi wykonać w biurze, oraz takie, które może zrobić w dowolnym miejscu. Rozwiązanie takie jest korzystne nie tylko dla pracownika, ale również pracodawcy. Może on bowiem zaoszczędzić, poprzez zmniejszenie liczby biurek stacjonarnych do pracy, a co za tym idzie – może zmniejszyć wynajmowaną powierzchnię biurową.

Metamorfoza w sektorze biurowym wciąż trwa
Z uwagi na to, że wielu pracowników modyfikuje jeszcze swój system pracy, wielu pracodawcom ciężko jest określić, jaką przestrzeń biuro będą musieli wynajmować w najbliższej przyszłości. Z pomocą przychodzą w takich sytuacjach elastyczne powierzchnie biurowe na wynajem. Flexy dają możliwość wynajęcia mniejszej lub większej przestrzeni biurowej, a później – w miarę zmieniających się potrzeb przedsiębiorcy – modyfikację liczby zajmowanych metrów kwadratowych biura na wynajem.

Co elastyczne powierzchnie biurowe typu flex office oferują najemcom?
W Polsce sukcesywnie zwiększa się liczba elastycznych powierzchni biurowych do wynajęcia. Najwięcej tego rodzaju inwestycji realizowanych jest w największych miastach regionalnych. Niemniej również w mniejszych miejscowościach przybywa elastycznych biur do wynajęcia. Dla przedsiębiorców oznacza to jedno – szerszy wachlarz wyboru spośród dostępnych lokalizacji.
Obecnie na najemców czekają powierzchnie biurowe do wynajęcia o różnej powierzchni, którą oczywiście będą mogli modyfikować w miarę trwania umowy najmu. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że biura na wynajem typu flex office charakteryzują się krótkimi umowami na cza określony. Oznacza to, że co jakiś czas warunki umowy między stronami mogą zostać zupełnie zmienione.
Przy podpisywaniu umowy przyszły najemca może podjąć decyzję, czy chce wynająć puste biuro, które samodzielnie wyposaży, czy może woli otrzymać gotowy do zajęcia lokal, który zostanie wyposażony według jego wytycznych przez właściciela obiektu komercyjnego. Również istotna jest możliwość korzystania z sal konferencyjnych, które często w ramach projektu są udostępniane do użytku kilku najemcom w wyznaczonych dniach i godzinach. Takie rozwiązanie jest dla rozwijających się przedsiębiorców bardzo korzystne, ponieważ mogą oni korzystać z sali konferencyjnej przy przeprowadzaniu spotkań biznesowych czy rozmów rekrutacyjnych, płacąc przy tym jedynie za dni, w których użytkują salę biznesową.

Flex office mają dużą szansę na dalszy rozwój
Z uwagi na to, jak bardzo pandemia koronawirusa oraz wojna tocząca się na Ukrainie namieszały na polskim rynku nieruchomości oraz w krajowej gospodarce, można się spodziewać, że sektor elastycznych powierzchni biurowych na wynajem będzie się sukcesywnie rozwijać. Najemców, którzy dopiero rozwijają swoje biznesy, lub boją się inwestować w umowę długoterminową przy wynajmie stacjonarnego biura, może być coraz więcej. Biura typu flex office są dla nich korzystną alternatywą. Większa liczba rozwijających się przedsiębiorców oraz firm planując ekspansję na inne regiony kraju, może przybywać. W związku z tym zarządcy flexów powinni być przygotowani na większą liczbę zapytań ofertowych.
Co więcej, deweloperzy dostrzegają, ze elastyczne powierzchnie biurowe cieszą się na polskim rynku uznaniem. Dla wielu z nich jest to sygnał, że warto inwestować w tym segmencie rynku nieruchomości komercyjnych. Można się więc spodziewać, że projektów typu flex office będzie cały czas przybywać na mapie całego kraju.

Tradycyjne powierzchnie biurowe kontra flexy
Można pokusić się o przemyślenie, czy tradycyjne biura do wynajęcia powinny czuć się zagrożone ze strony powierzchni elastycznych typu flex. Jak widać po sytuacji na rynku, wielu przedsiębiorców w dalszym ciągu ceni sobie tradycyjne biura do wynajęcia. Dotyczy to zwłaszcza rozwiniętych przedsiębiorstw, które nie są zainteresowane krótkimi umowami najmu powierzchni. Niejednokrotnie bowiem przy wynajmach długoterminowych firmy te mogą wynegocjować bardziej korzystne warunki umowy najmu. Haczyk jest tylko jeden – muszą mieć pewność, że będą chciały pozostać w wynajmowanym biurze przez długie lata. Takie zobowiązanie dla rozwijających się przedsiębiorców byłoby zbyt ryzykowne, ponieważ niejednokrotnie nie wiedzą oni jeszcze, w jakim kierunku rozwinie się ich firma, ilu pracowników stacjonarnych będą zatrudniać w najbliższych latach oraz jakiej powierzchni biurowej do wynajęcia będą ostatecznie potrzebowali.

Redakcja
Komercja24.pl

Firma Mercator Medical najemcą w krakowskiej nieruchomości komercyjnej Brain Park

Brain Park_Krakow

Firma Mercator Medical najemcą w krakowskiej nieruchomości komercyjnej Brain Park.

Grupa Mercator Medical to wiodący producent i dystrybutor wyrobów medycznych i środków ochrony indywidualnej. Firma przeniesie swoją siedzibę do biurowej nieruchomości komercyjnej Brain Park I, zrealizowanego przez Echo Investment w Krakowie. Najemca wynajął blisko 1300 mkw. powierzchni. W procesie relokacji najemcy doradzała firma Walter Herz.

– Naszym zadaniem było pełne wsparcie doradcze klienta w procesie relokacji i konsolidacji biur, które firma Mercator Medical przenosiła z dwóch lokalizacji do jednego z najnowocześniejszych projektów biurowych w Krakowie. Wymagało to dokładnej analizy dostępnych na rynku opcji biurowych w najlepszych lokalizacjach. Poza kwestiami lokalizacyjnymi, konieczne było także porównanie aspektów technicznych oraz walorów komercyjnych, jakie zapewniały wyselekcjonowane przez nas obiekty. Zgodnie z oczekiwaniami klienta uwzględniliśmy również możliwości rozwoju organizacji w tej lokalizacji w przyszłości – mówi Emilia Legierska, Transaction Director w Walter Herz.

Biura na wynajem starają się przyciągać nowych najemców atrakcyjną ofertą

floriane-vita-88722-unsplash

Biura na wynajem starają się przyciągać nowych najemców atrakcyjną ofertą.

Biura stacjonarne walczą obecnie ze wzrostem popularności pracy zdalnej oraz hybrydowej. Najemców przyciągają wartości, jakich nie może zaoferować praca spoza biura. Przede wszystkim biuro stacjonarne zapewnia bezpośredni kontakt pracowników. Przekłada się to na lepszą komunikację i efekty współpracy grupowej. Dodatkowo pracownicy mogą korzystać ze sprzętów biurowych, telefonów wewnętrznych itp.
Biura na wynajem, dzięki swoim atutom, zaczynają na powrót przyciągać coraz większą liczbę osób zainteresowanych najmem.

Nieruchomość komercyjna Panattoni Park Tricity West II z najemcą na powierzchnię magazynowo-biurową

Panattoni-Park-Tricity-West

Nieruchomość komercyjna Panattoni Park Tricity West II z najemcą na powierzchnię magazynowo-biurową.

Firma NRF, która została najemcą w inwestycji Panattoni Park Tricity West II, to holenderski producent i dystrybutor części zamiennych. Firma wynajęła 32 700 mkw. nowoczesnej powierzchni magazynowo-biurowej. Nowa trójmiejska inwestycja firmy zajmuje 30 000 mkw. powierzchni magazynowej i aż 2 700 mkw. przestrzeni biurowej rozlokowanej na dwóch piętrach budynku. W poszukiwaniach optymalnego obiektu i negocjacjach najemcę wspierała firma doradcza Newmark Polska.

– Firma NRF poszukiwała na terenie Trójmiasta powierzchni magazynowo-biurowej, która mogłaby zostać rozbudowana wraz ze wzrostem wolumenu zamówień. Panattoni Park Tricity West II spełnia te oczekiwania i zapewnia 47 doków rozładunkowo-załadunkowych. Atutem jest też wysokość budynku, dzięki czemu najemca może zwiększyć liczbę składowanych palet. Cieszymy się, że firma NRF po raz kolejny obdarzyła nas zaufaniem i skorzystała z naszego doświadczenia – mówi Michał Rafałowicz, Dyrektor Regionalny w Newmark Polska.

 

Mniejsza podaż powierzchni biurowej w nieruchomościach komercyjnych w miastach regionalnych

Joanna-Bartosiewicz_Agnieszka-Giermakowska_Newmark-Polska

Według raportu firmy doradczej Newmark Polska „Office Occupier – Rynek biurowy w regionach” w trzecim kwartale bieżącego roku na regionalnych rynkach biurowych wskaźnik pustostanów utrzymał się na stabilnym poziomie przy umiarkowanej aktywności zarówno najemców, jak i deweloperów. Konieczność poszukiwania oszczędności, m.in. ze względu na wysoką inflację i rosnące koszty eksploatacyjne, będzie jednym z głównych wyzwań, z jakimi zmierzy się rynek nieruchomości biurowych w najbliższych kwartałach.

W III kw. 2022 r. deweloperzy ukończyli niecałe 20 200 mkw. w dwóch budynkach, a całkowite zasoby nowoczesnych powierzchni biurowych na rynkach największych miast regionalnych Polski (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin, Szczecin) wzrosły do prawie 6,36 mln mkw. Oznacza to, że wolumen nowej podaży w regionach zmniejszył się już drugi kwartał z rzędu.

– W pierwszych dziewięciu miesiącach 2022 r. całkowita podaż nowej powierzchni biurowej na rynkach regionalnych wyniosła 332 050 mkw., czyli o 125% więcej niż w analogicznym okresie w ubiegłym roku, ale o prawie 24% mniej niż w rekordowym okresie pierwszych trzech kwartałów 2018 r., kiedy to na rynek trafiło prawie 433 000 mkw. – mówi Agnieszka Giermakowska, Dyrektor Działu Badań Rynkowych i Doradztwa w firmie Newmark Polska.

Wśród największych inwestycji ukończonych od początku 2022 r. znalazły się: budynki A1 i A2 w ramach kompleksu Global Office Park w Katowicach (łącznie 55 200 mkw., I kw.), .KTW II w Katowicach (39 900 mkw., I kw.), Midpoint71 we Wrocławiu (36 200 mkw., I kw.), budynki C i D w ramach kompleksu Fuzja w Łodzi (łącznie 18 700 mkw., II kw.), Format w Trójmieście (16 000 mkw., I kw.) oraz Quorum Office Park D we Wrocławiu (16 200 mkw., III kw.).

Na koniec III kw. 2022 r. wolumen powierzchni będącej w budowie na głównych rynkach regionalnych w Polsce utrzymywał się na poziomie zbliżonym do odnotowanego kwartał wcześniej – w trakcie realizacji znajdowały się projekty o łącznej powierzchni ok. 580 000 mkw., tj. o 4% więcej niż w poprzed­nim kwartale i prawie 28% mniej w ujęciu rok do roku. Ze względu na bardziej restrykcyjną politykę banków dotyczącą finansowania nowych inwestycji, obserwujemy spadek liczby rozpoczynanych projektów biurowych w regionach.

W III kw. 2022 r. na głównych rynkach regionalnych, podobnie jak w Warszawie, zaobserwowano spowolnienie aktywności najemców. Całkowity popyt w największych miastach regionalnych wyniósł 106 300 mkw., co oznacza spadek o prawie 44% w porównaniu z poprzednim kwartałem i o prawie 6% względem III kw. 2021 r. W pierwszych dziewięciu miesiącach 2022 r. najemcy wynajęli łącznie prawie 450 600 mkw. Prawie połowę popytu wygenerowały firmy z sektora IT oraz usług dla biznesu – odpowiednio 25% i 23%. Na trzecim miejscu znalazła się branża produkcyjna, której udział w całko­witym wolumenie transakcji najmu sięgnął 11%.

W pierwszych trzech kwartałach 2022 r. najwięcej podpisano nowych umów (51%), na kolejnym miejscu uplasowały się renegocjacje i odnowienia umów (27%). Natomiast pozostałe 22% stanowiły przednajmy (11%), ekspansje (7%) oraz transakcje na potrzeby własne (4%).

– Obecnie zarówno najemcy, jak i wynajmujący muszą mierzyć się z wyzwaniami, jakie niosą ze sobą wysoka inflacja oraz rosnące koszty mediów, które w najbliższych kwartałach przełożą się na wzrost kosztów najmu. Z tego względu można oczekiwać wzrostu zainteresowania najemców wynajęciem biura w budynkach oferujących niższe koszty operacyjne – mówi Joanna Bartosiewicz, Senior Associate w Dziale Reprezentacji Najemców Biurowych w firmie Newmark Polska.

Na koniec III kw. 2022 r. poziom pustostanów na głównych regionalnych rynkach biurowych utrzymał się na praktycznie niezmiennym poziomie w porównaniu z drugim kwartałem i wyniósł 15,2% (wzrost o 0,04 p.p.), natomiast w ujęciu rok do roku wzrósł o 1,7 p.p. Wzrost wskaźnika pustostanów zaobser­wowano na czterech rynkach regionalnych, w tym w Łodzi (o prawie 3,4 p.p.) i Lublinie (o 1,8 p.p.). W pozostałych miastach regionalnych odnotowano spadek współczynnika powierzchni niewynajętej, przy czym największy dotyczył Trójmiasta (-1,9 p.p.). Łącznie na ośmiu regionalnych rynkach biuro­wych najemcy mają do dyspozycji 967 200 mkw. wolnej powierzchni – najwięcej w Krakowie i Wrocławiu.

Autorkami raportu są: Joanna Bartosiewicz, Senior Associate w Dziale Reprezentacji Najemców Biurowych i Agnieszka Giermakowska, Dyrektor Działu Badań Rynkowych i Doradztwa, Newmark Polska.

Nieruchomości inwestycyjne przyszłości – jakie będą biura na wynajem?

PlanRadar_foto_3
Pandemia COVID-19 nieodwracalnie zmieniła nasze podejście do przestrzeni biurowych. W wielu firmach praca stacjonarna trwale ustąpiła miejsca pracy zdalnej i hybrydowej. Z badania „Biura przyszłości” – przeprowadzonego przez PlanRadar – wynika, że w najbliższych dekadach trend ten będzie jeszcze silniejszy. Co więcej, eksperci przewidują także znaczny wzrost znaczenia elastycznych biur i przestrzeni coworkingowych oraz zwiększenie nacisku na zrównoważony rozwój oraz komfort pracowników.

Spis treści:
Świat w czasach „home office”
Pracownik i środowisko na pierwszym miejscu

W czerwcu 2022 roku PlanRadar przeprowadził projekt badawczy dotyczący przyszłych kierunków, priorytetów i strategii dla architektury. Na jego podstawie zidentyfikowane zostały globalne trendy, za którymi będą podążyć architekci oraz firmy wykonawcze z całego świata. Osobną część analizy poświęcono przestrzeniom biurowym i temu, jakie funkcje będą one pełnić w najbliższej w przyszłości. W badaniu wzięli udział eksperci i przedstawiciele firm z USA, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Austrii, Francji, Hiszpanii, Czech, Słowacji, Węgier, Włoch, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, a także Polski.

Świat w czasach „home office”

Ponad 90 proc. przedstawicieli wszystkich biorących udział w badaniu krajów przewiduje, że w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat praca zdalna jeszcze bardziej się upowszechni. Oznacza to, że przestrzenie biurowe nie będą już w pełni eksploatowane, a możliwe, że w niektórych przypadkach w ogóle nie będą potrzebne. Wyjątek stanowi Hiszpania, w której eksperci i architekci jako jedyni nie spodziewają się wzrostu liczby osób pracujących z domu.

Masowe przechodzenie na pracę zdalną lub hybrydową w trakcie pandemii zmieniło obraz rynku biurowego, jaki znaliśmy do tej pory. Wiele firm odkryło, że nie potrzebuje już tak dużej powierzchni biurowej do prowadzenia swojej działalności, przenosząc część swoich zasobów do przestrzeni coworkingowych, które stają się coraz popularniejszym wyborem wielu korporacji. Zwolennicy tego typu rozwiązań mogą liczyć przede wszystkim na możliwość wynajmu skrojonego na miarę aktualnych potrzeb, co w rezultacie przynosi odczuwalne oszczędności.

– Biuro ewidentnie przestało być miejscem, w którym wykonuje się wszelkiego rodzaju prace. Teraz robi się tam głównie te czynności i zadania, które wymagają współpracy i których nie można wykonać zdalnie. Może się więc zdarzyć, że jednego dnia do siedziby firmy nie przyjdzie nikt, a drugiego z jej przestrzeni będzie musiało skorzystać kilka zespołów. Dlatego elastyczny wynajem ma przede wszystkim sens ekonomiczny – mówi Bartek Pietruszewski, Country Manager PlanRadar w Polsce. – Już teraz widzimy, że liczba obiektów coworkingowych w Polsce przyrasta błyskawicznie. W ciągu zaledwie sześciu lat zwiększyła się ona prawie sześciokrotnie. Spodziewamy się dalszego intensywnego rozwoju tego segmentu rynku i utrzymania wspomnianego trendu. – dodaje.

Pracownik i środowisko na pierwszym miejscu

Z raportu PlanRadar wynika, że w najbliższej przyszłości możemy się także spodziewać znacznych zmian obejmujących charakter, układ, wyposażenie i aranżację biurowych wnętrz. Specjaliści uważają też, że zrównoważony rozwój będzie kluczową cechą przestrzeni biurowych przyszłości. W Europie trend ten jest szczególnie istotny z uwagi na dyrektywy UE, które zakładają osiągnięcie całkowitej neutralności klimatycznej do 2050 roku. Nie bez znaczenia są jednak coraz donośniejsze głosy zarządców nieruchomości i pracowników, którzy naciskają, aby oddawane do ich użytku obiekty były jeszcze bardziej ekologiczne.

Co więcej, projektanci z USA, Wielkiej Brytanii, Austrii, Francji i Polski przewidują, że na znaczeniu zyska przyznawana obiektom zapewniającym korzystny wpływ na zdrowie i samopoczucie pracowników certyfikacja WELL. Zdaniem specjalistów rozwiązania sprzyjające komfortowi pracy takie jak czystość powietrza i wody czy zapewnienie strefy do ćwiczeń oraz miejsc do wypoczynku staną się w najbliższej przyszłości normą, a nie jedynie miłym dodatkiem.

– Pandemia, skutki globalnego ocieplenia i kryzys energetyczny znacząco wpłynęły na to jak obecnie postrzegamy nasz świat. Zmiany w tym podejściu nie ominęły budownictwa, które kładzie coraz większy nacisk na ekologię oraz zdrowie człowieka. Spodziewamy się, że w najbliższych dekadach trend ten nabierze jeszcze większego znaczenia, dzięki czemu nowopowstałe przestrzenie biurowe będą przyjazne nie tylko dla ludzi, ale i środowiska – podkreśla Bartek Pietruszewski.

Źródło: PlanRadar.

Inwestycje mixed-use – wielofunkcyjność przyciąga najemców i klientów

chuttersnap-365423-unsplash
Inwestycje mixed-use przyciągają do siebie najemców oraz klientów.

Te wielofunkcyjne obiekty skupiają wokół siebie coraz większą liczbę zwolenników. Dużym atutem obiektów mixed-use jest możliwość skorzystania w jednym miejscu z kilku funkcji.  Inwestycjami mixed-use mogą być biurowce połączone z pasażami handlowymi. Często spotykane są też galerie łączone z apartamentowcami. Magazyny mogą posiadać również powierzchnie biurowe na wynajem. Przeznaczenie inwestycji może być bardzo różnorodne, a łączenie funkcji adekwatne do potrzeb w regionie.

Nieruchomości inwestycyjne w segmencie biurowym: indeksacja stawek czynszowych może sięgnąć nawet 9%

Modern,Office,Interior,,3d,Rendering,Concept,Design

Wysoka inflacja, jako jeden z czynników będzie miała ogromny wpływ na budżetowanie kosztów związanych z najmem powierzchni biurowej przez najemców w najbliższym czasie.

Pierwszy i drugi kwartał 2023 roku będą dla rynku biurowego decydujące – indeksacja stawek czynszowych może sięgnąć nawet 9%. Dodatkowo, pewny jest wzrost kosztów eksploatacji za sprawą aktualizacji stawek za media oraz uwzględniona zostanie nowa stawka płacy minimalnej. Dużym wyzwaniem jest też niestabilny kurs euro. A w większości przypadków czynsz przeliczany jest z EUR na PLN.
Biorąc pod uwagę powyższe, w niektórych budynkach, jak przewiduje Avison Young, stawki kosztów eksploatacyjnych mogą wzrosnąć nawet o więcej niż 50 proc.

W Warszawie rozpiętość cen wynajmu powierzchni biurowych nigdy nie była tak duża. W budynkach oferujących najwyższy standard, zlokalizowanych w ścisłym centrum (CBD) bazowe stawki czynszu są dwukrotnie wyższe niż w biurowcach usytuowanych w większej odległości od centrum. W przypadku najbardziej prestiżowych powierzchni w budynkach w centrum, stawki czynszu bazowego dochodzą do 28 EUR/mkw./m-c., a na Służewcu, w najpopularniejszym niegdyś, warszawskim zagłębiu biznesowym oscylują w przedziale od 13,0 do 15,0 EUR/mkw./m-c.

Oczekiwana aktualizacja cen najmu będzie miała niemały wpływ na planowanie wydatków, które wiążą się z prowadzeniem biznesu. Według Avison Young, to może sprawić, że część firm zweryfikuje budżet i zwróci się ku tańszym lokalizacjom.

Ceny będą znacznie wyższe, a do tego na rynku biurowym pojawi się luka podażowa. W Warszawie najmocniej odczuwalna będzie między 2023 a 2024 rokiem. Ostatni okres wstrząsów i zmian ograniczył bowiem napływ nowych inwestycji. Na warszawskim rynku w budowie na koniec III kw. 2022 pozostawało zaledwie 160 tys. mkw. powierzchni, podczas gdy w 2019 roku w realizacji było ponad 800 tys. mkw. biur. W 2023 roku, według szacunków Avison Young, zasoby Warszawy zwiększą się tylko o ok. 65 tys. mkw. powierzchni. Niektóre z ciekawszych projektów, które przygotowują się do budowy, to Drucianka Campus, The Form, The Vibe, wieżowce Portu Praskiego, „nowy” Atrium International, Towarowa 22.

Popyt na warszawskie biura utrzymuje się z kolei na rekordowo wysokim poziomie. W 2021 roku wynajęte zostało prawie 650 tys. mkw. powierzchni. Tak duże zapotrzebowanie sprawiło, że w początkach tego roku wchłonięta została dostępna na rynku powierzchnia w nowych biurowcach. Teraz biura w stolicy cieszą się jeszcze większym powodzeniem. Od stycznia do końca września br. wynajęte zostało już przeszło 600 tys. mkw. Popyt zaczyna przewyższać podaż, a to wpływa na oczekiwania czynszowe ze strony wynajmujących.

Już teraz, jak wskazuje Avison Young, niewystarczająca ilość dużych modułów biurowych w budynkach klasy A zlokalizowanych centralnie, zmusza najemców do przedłużania umów najmu. Ponadto, niewielka, nowa podaż w nadchodzących miesiącach skłania firmy do podejmowania działań w celu zabezpieczenia powierzchni na przyszłość. Najemcy, którzy decydują się na relokację często podpisują umowy na dłuższy okres, nawet 7 lat, co pozwala im zredukować nakłady finansowe ponoszone na aranżację nowej przestrzeni do pracy.

Duży popyt na powierzchnię, wygenerowany powrotem pracowników do biur oraz wzrost stawek czynszowych i opłat operacyjnych, który wpływa na obniżenie stóp kapitalizacji nieruchomości, motywuje inwestorów do zawierania transakcji w tym sektorze. Na koniec września 2022 roku całkowity biurowy wolumen inwestycyjny w Polsce osiągnął prawie 1,8 mld euro, przebijając tym samym całoroczny wynik sektora z 2021 roku. Sektor biurowy miał największy udział w puli wszystkich transakcji inwestycyjnych zawartych w tym czasie w Polsce, który przekroczył 40 proc. Spośród 21 transakcji biurowych odnotowanych w okresie I-III kw. 2022 roku 15 dotyczyło regionalnych rynków biurowych. Avison Young miał w tym wyniku swój udział – zespół doradztwa inwestycyjnego sfinalizował transakcję sprzedaży najbardziej rozpoznawalnego, wrocławskiego biurowca – Sky Tower.

Tak duży wolumen został osiągnięty jednak głównie dzięki dwóm spektakularnym warszawskim transakcjom. Poza największą historycznie transakcją pojedynczym aktywem biurowym – pozyskaniem The Warsaw Hub przez Google za 583 mln euro – warszawski rynek odnotował również czwartą największą historycznie transakcję pojedynczym aktywem biurowym – Generation Park Y, zlokalizowany przy rondzie Daszyńskiego, który został kupiony przez Hansa Invest za ponad 285 mln euro.

Główni inwestorzy instytucjonalni, jak wskazuje Avison Young, zawęzili jednak swoje kryteria inwestycyjne ze względu na wysokie koszty finansowania oraz konieczność uwzględniania aspektów ESG. Wzrost kosztów budowy w ciągu ostatnich lat, a także ciągły wzrost czynszów zapewnił ogromną przewagę konkurencyjną i lepsze zwroty właścicielom istniejących obiektów w stosunku do tych nowopowstających.

Źródło: Avison Young.

Najnowszy raport „Zaprojektuj biuro przyszłości” – wspólne opracowanie badawcze Colliers i Skanska

mari-helin-tuominen-38313-unsplash
Najnowszy raport „Zaprojektuj biuro przyszłości” to wspólne opracowanie badawcze Colliers i Skanska.

Raport „Zaprojektuj biuro przyszłości” poświęcony jest weryfikacji oczekiwań pracowników względem ich miejsca pracy. Jak zaznaczają eksperci, jest to wyjątkowe opracowanie nie tylko ze względu na przekrojowość grupy badawczej wśród najemców biurowych, lecz przede wszystkim z uwagi na szeroko pojęty temat miejsca pracy. Raport bada potrzeby i oczekiwania pracowników podzielono na trzy płaszczyzny: budynek biurowy i jego otoczenie, przestrzeń biurowa oraz środowisko domowe i jego warunki do pracy.
Raport „Zaprojektuj biuro przyszłości” można pobrać z oficjalnej strony internetowej firmy Colliers.

 

Polski biurowy rynek nieruchomości komercyjnych w obliczu zmian?

Bartosz Oleksak_media

Trzeci kwartał 2022 r. kończy dynamiczny okres nowej podaży obserwowany na polskim rynku biurowym w ostatnich latach. W okresie od stycznia do września 2022 r. deweloperzy dostarczyli 39 inwestycji, które powiększyły całkowite zasoby sektora o 560 100 mkw. do ponad 12,7 mln mkw. W analizowanym okresie zarejestrowano także dużą aktywność po stronie popytu. Na koniec III kw. 2022 r. wynajęto łącznie ponad milion mkw. w całej Polsce. Niemniej przed rynkiem biurowym podobnie jak przed innymi sektorami na rynku nieruchomości komercyjnych pozostaje wiele wyzwań związanych m.in. z rosnącymi kosztami za energię czy spodziewaną luką podażową oraz wzrostami stawek czynszów. AXI IMMO prezentuje dane podsumowujące III kw. 2022 r. na polskim rynku biurowym.

Całkowite zasoby polskiego rynku biurowego na koniec września 2022r. wynosiły 12,7 mln mkw., liderem w zestawieniu pozostaje Warszawa z ponad 6 343 000 mkw., która wyprzedza Kraków (1 651 700 m kw.), Wrocław (1 320 600 m kw.) i Trójmiasto (1 011 000 m kw.). W stolicy w III kw. br. oddano trzy inwestycje o łącznej powierzchni 99 100 mkw. na czele z największym i najbardziej spektakularnym projektem Varso Tower (HB Reavis, 63 800 m kw.) oraz biurowcami P180 (Skanska, 32 000 m kw.) i Poleczki 32 (PID Polska Sp. z o.o., 3 300 m kw.). Do końca września 2022 r. w Warszawie pozwolenie na użytkowanie uzyskało 11 budynków o łącznej powierzchni ponad 228 100 mkw. Z kolei w analogicznym okresie na ośmiu największych regionalnych rynkach biurowych (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Poznań, Katowice, Łódź, Szczecin i Lublin) dostarczono 28 inwestycji, z czego w samym III kw. 2022 r. dwa projekty tj. Quorum Office Park D (Cavatina, 16 200 m kw.) oraz L’Uni (Luni Sp. z o.o., 4000 m kw.) zlokalizowane we Wrocławiu. Tym samym od stycznia do września 2022 r. deweloperzy zrealizowali 332 000 mkw., które powiększyły całkowite zasoby regionów do ok. 6 357 400 mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej.

– Oddanie w III kw. 2022 r. dwóch ostatnich zapowiadanych na ten rok wież biurowych tj. Varso Tower i P180 rozpocznie zapowiadany od dłuższego czasu okres luki podażowej na warszawskim rynku biurowym. Nowe projekty, które zmienią stołeczny skyline zgodnie z zapowiedziami deweloperów powinny pojawić się na przełomie 2023-24 roku. Z naszych obserwacji wynika, że po fali podwyżek, koszty fit-out’u ustabilizowały się, przy czym nadal pozostają na wysokim poziomie. Sytuacja ta wpływa na decyzje właścicieli biurowców i zmniejszenie oferowanego pakietu tzw. zachęt np. w postaci dodatkowych zwolnień z czynszu czy partycypacji w kosztach aranżacji powierzchni biurowej – mówi Bartosz Oleksak, Starszy negocjator w dziale powierzchni biurowych, AXI IMMO.

Nowa podaż zarówno w Warszawie, jak i na ośmiu największych regionalnych rynkach biurowych nieznacznie wpłynęła na wzrost pustostanów. Obecnie w Polsce do wynajęcia od zaraz pozostaje ponad 1,73 mln mkw., co odpowiada 13,7% całkowitych zasobów sektora. W stolicy na koniec września 2022 r. wskaźnik zatrzymał się na poziomie 12,1%, (+0,2 pp. kw./kw.), a do dyspozycji najemców pozostawało ok. 770 200 mkw. Zgodnie z oczekiwaniami w strefach centralnych Warszawy (11,1%) trudniej o wolną powierzchnię niż poza centrum (13%). Z kolei na rynkach regionalnych na koniec III kw. br. stopa pustostanów wskazywała 15,2% (+0,05 pp. kw./kw.), co przekładało się na ok. 967 200 mkw. do wynajęcia od zaraz. Bez zmian w kontekście rynków z najwyższym i najniższym wskaźnikiem dostępnej powierzchni pozostają Łódź (22%) i Szczecin (3,9%).

– Trzeci kwartał 2022 r. to kontynuacja dobrej passy w popycie na polskim rynku biurowym. Aktywność najemców pozostaje wysoka, coraz trudniej o wolną powierzchnię w Warszawie w strefach centralnych i na Woli, a także w biurach serwisowanych czy w coworkach. Spodziewamy się, że przy obecnej dynamice i zgłaszanym zapotrzebowaniu na biura w IV kwartale br. współczynnik pustostanów w COB powinien zbliżyć się do ok. 10%. Nadal znaczącą grupę w popycie stanowią firmy przenoszące swoją działalność z Ukrainy. Niemniej, Klienci Ci wymagają dużej edukacji w zakresie procedur najmu w Polsce. Niezmiennie w strefie zainteresowania najemców pozostają dobrze zlokalizowane biura w pobliżu stacji metra czy innych środków transportu zbiorowego, a także komfortowo i atrakcyjnie zaaranżowana powierzchnia – wyjaśnia Jakub Potocki, Starszy negocjator w dziale powierzchni biurowych, AXI IMMO.

Całkowity wolumen transakcji najmu na polskim rynku biurowym na koniec III kw. 2022 r. wyniósł nieco powyżej 1,06 mln mkw. W okresie od stycznia do września 2022 r. najemcy w Warszawie podpisali umowy na ponad 608 000 mkw., zaś na regionalnych rynkach biurowych na ok. 456 400 mkw. Z kolei w samym III kwartale br. popyt w stolicy wyniósł 128 700 mkw. przy 106 300 mkw. wynajętej powierzchni w regionach. Najaktywniejszymi biurowymi ośrodkami po Warszawie w okresie od lipca do września 2022 r. były Kraków (24 800 mkw.), Wrocław (23 300 mkw.) i Gdańsk (22 900 mkw.). Zarówno w stolicy, jak i w ośmiu największych regionalnych rynkach biurowych najwyższy udział w popycie w analizowanym okresie miały nowe umowy (48% Warszawa; 68% regiony), przed renegocjacjami (45,5% Warszawa; 25% regiony) i ekspansjami (5% Warszawa; 7% regiony). W piątce największych transakcji od lipca do września 2022 r. znalazły się dwie renegocjacje. Pierwsza podpisana przez poufnego klienta z sektora finansowego na 11 300 mkw. w Konstruktorska Business Center (Warszawa) i druga na 6 500 mkw. również przez poufnego najemcę w Warsaw Spier C (Warszawa). Podium domyka odnowienie umowy i ekspansja firmy Panattoni w Warsaw Spire Tower (Warszawa) na 4 500 mkw. Na miejscach cztery i pięć znalazły się umowa przednajmu poufnego najemcę z sektora IT na 4 700 mkw. w Ocean Office Park D (Kraków) oraz ekspansja do 3 800 mkw. przez Keywords Studios w Global Office Park A1 (Katowice).

– Z pewnością w kontekście kolejnych miesięcy i całego polskiego rynku powierzchni biurowych należy wskazać presję na wzrost stawek czynszów, która będzie odpowiedzią na utrzymującą się inflację, koszty fit-out, wysoki popyt, lukę podażową i prognozowany spadek współczynnika pustostanów – ocenia Bartosz Oleksak.

– W związku z niepewną sytuacją gospodarczą i rosnącymi cenami energii, Klienci poza stawkami czynszu zwracają również uwagę na wzrost opłat eksploatacyjnych i mediów. Spodziewamy się, że w obecnych realiach rynkowych decyzję o najmie biura będzie determinować wybór spośród nowszych bardziej ekologicznych i efektywnych energetycznie budynków biurowych – dodaje Jakub Potocki.

Dane za Stowarzyszenie PINK i AXI IMMO.

Źródło: AXI IMMO.

Pierwsze oznaki luki podażowej na rynku biurowych nieruchomości inwestycyjnych w regionach

robert-stump-bwpgwJesFhw-unsplash

Na koniec września 2022 roku całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu głównych rynkach regionalnych zbliżyły się do poziomu 6,4 mln m kw. Kwartalny raport rynku biurowego, przygotowany przez BNP Paribas Real Estate Poland, wskazuje na znaczny udział nowych umów w strukturze popytu, a także na duże zainteresowanie nowoczesnymi biurami przemyślanymi pod kątem pracy hybrydowej. Ważnym sygnałem jest uwidocznienie się na niektórych rynkach luki podażowej.

Łączne zasoby istniejącej, nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu kluczowych rynkach regionalnych na koniec trzeciego kwartału wyniosły prawie 6,4 mln m kw. Bez zaskoczeń obyło się na podium największych – po Warszawie – biurowych destynacji. Najwięcej biur do zaoferowania na koniec września miał Kraków (1,6 mln m kw.), dalej Wrocław (1,3 mln mkw.) i rynek Trójmiejski (ponad 1 mln m kw.).

„W niektórych regionach luka podażowa staje się faktem, a najemcy przygotowują się do walki i zabezpieczania sobie odpowiednich powierzchni. Dotyczy to w szczególności wysokiej klasy, dobrze zlokalizowanych biurowców klasy A. Oczekiwane spowolnienie podaży ma przełożenie na długofalowe planowanie. Na niektórych rynkach znalezienie, urządzenie i wejście do nowego biura w czasie krótszym niż pół roku będzie trudne do wykonania”. – mówi Klaudia Okoń, Konsultant w Business Intelligence Hub, BNP Paribas Real Estate Poland.

Pełny raport dostępny jest na oficjalnej stronie BNP Paribas Real Estate Poland.

Źródło: BNP Paribas Real Estate Poland.

właściwa akustyka powierzchni biurowych na planie otwartym

04_10_foto_armacomfort_ab_alu_plus_armacell

Z badań przeprowadzanych na całym świecie wynika, że smog akustyczny to jeden z najczęstszych problemów dotyczących zarówno przestrzeni komercyjnych, jak i mieszkalnych. Nowa norma ISO 22955 porządkuje kwestie dotyczące akustyki biur typu open space w oparciu o kontekstowe podejście do charakteru pracy. Jej wytyczne, w połączeniu z nowoczesnymi izolacjami akustycznymi Armacell, wspierają skuteczną kontrolę poziomu hałasu we wnętrzach i tworzenie przyjaznej przestrzeni do pracy.

Spis treści:
ISO 22955 – nowe spojrzenie na problem hałasu
Cicho, ciszej, nowoczesne izolacje akustyczne Armacell

Brak komfortu akustycznego to jeden z czynników wpływających na problemy z koncentracją, zmęczenie czy niższą efektywność.

W przestrzeniach open space użytkownicy są szczególnie narażeni na działanie dźwięków niepożądanych, obniżających komfort funkcjonowania. Ich głównym źródłem jest hałas wewnętrzny powietrzny pochodzenia technicznego lub związany z wyposażeniem budynku – wyjaśnia Maria Witkowska, ekspert firmy Armacell Poland Sp. z o.o.

ISO 22955 – nowe spojrzenie na problem hałasu

Norma ISO 22955 ujmuje problematykę hałasu w biurach typu open space w kontekście przeznaczenia pomieszczeń oraz wykonywanych w nich aktywności.

Wśród zdefiniowanych w normie rodzajów przestrzeni wyróżniono obszary o jeszcze nieznanej funkcji, obszary rozmów telefonicznych i wideokonferencji – w których nacisk położony jest na komunikację zewnętrzną, strefy pracy zespołowej z komunikacją werbalną z osobami przy sąsiednich stanowiskach, pracy indywidualnej, część recepcyjną i strefy łączące różne funkcje.

Dla każdej z nich zostały wprowadzone zalecenia i wytyczne – o bardzo szerokim spektrum od zaleceń organizacyjno-behawioralnych, po przeznaczone dla akustyków dokładne parametry i wartości dotyczące np. natężenia czy przestrzennego zaniku mowy.

Norma ISO 22955 nie jest obligatoryjna, ale wdrożenie jej zaleceń wspiera tworzenie przyjaznych biur opartych na planie otwartym. Określa ona zarówno rekomendowane kształty pomieszczeń dla poszczególnej aktywności, wzajemne rozmieszczenie poszczególnych stanowisk, ekranów akustycznych czy polecanych materiałów wykończeniowych, jak również dopuszczalny akceptowalny poziom hałasu w zależności od rodzaju wykonywanych czynności, dodaje Maria Witkowska, ekspert firmy Armacell Poland Sp. z o.o.

Cicho, ciszej, nowoczesne izolacje akustyczne Armacell

Norma ISO 22955 wspiera projektantów w tworzeniu przyjaznych miejsc pracy. Spełnienie jej wymagań to jednak złożony proces. Najbardziej skuteczne jest zwykle zredukowanie hałasu u jego źródła. Nie zawsze jest to jednak możliwe. W przestrzeniach, w których znajduje się duża ilość stanowisk, funkcjonują rozbudowane systemy klimatyzacji czy w sytuacji wysokiego współczynnika wykorzystania powierzchni użytkowej niezbędne może okazać się miejscowe wykorzystanie właściwych izolacji akustycznych obniżających natężenia poziomu hałasu. Ma to znaczenie głównie w przypadku dużych budynków biurowych, których pomieszczenia często pozbawione są sufitów podwieszanych lub mają je tylko w formie wysp i w których komfort cieplny zapewniany jest przez klimakonwektory. Generowany przez nie hałas może przekraczać poziomy dopuszczalne przez normy.

Aby zatrzymać transmisję hałasu powietrznego należy zastosować materiał z grupy barier akustycznych, takich jak np. ciężkie i elastyczne materiały, z rodziny ArmaComfort AB. Stopień ochrony przed transmisją hałasu barier wzrasta wraz z ich masą. Wykonane z mieszanki EPDM/EVA produkty z rodziny ArmaComfort posiadają odpowiednią masę już przy niewielkich grubościach, a dodatkowo zapewniają klasę odporności ogniowej B-s1, d0 dzięki której mogą być bezpiecznie stosowane także w budynkach użyteczności publicznej – mówi Maria Witkowska, ekspert z firmy Armacell Poland Sp. z o.o.

Bardzo dobre rezultaty w redukcji hałasu generowanego przez rury, kanały wentylacyjne, urządzenia klimatyzacyjne (klimakonwektory wentylatorowe, pompy ciepła) daje połączenie bariery z absorberem dźwięków materiałowych – jak jest to w przypadku izolacji ArmaComfort AB Alu lub ArmaComfort AB Alu Plus.

Izolacja ArmaComfort AB Alu Plus składa się z fabrycznie połączonych warstw – bariery EPDM/EVA o grubości 2 mm, pianki kauczukowej FEF o grubości 9 mm i warstwy aluminium zapewniającej lepszą odporność na ogień.

Skuteczność właściwości izolacji ArmaComfort AB Alu Plus potwierdzają pomiary akustyczne wykonane na zaizolowanym klimawektorze i przeprowadzone w laboratorium akustycznym ITC w Łodzi – wykazały one redukcję hałasu 6 dB dla najwyższego biegu urządzenia.

Współczesne pomieszczenia biurowe często zachwycają designem. Komfort użytkowników zapewniony jest poprzez wygodne fotele, stylowe lampy, nowoczesny sprzęt. Kropką nad „i” jest natomiast właściwa akustyka, która nie zagłuszy korzyści płynących z możliwości przebywania w nowoczesnych przestrzeniach.

Źródło: Armacell.

Inwestycja w niebanalną aranżację biura

Biuro_Sprzedazy_RealCO2-scaled

Ostatnie dwa lata wymagały od pracodawców dużej elastyczności, empatii i otwartości na zmiany. Musieli poszukiwać rozwiązań, które umożliwią zatrudnionym bezpieczną pracę w trudnych czasach. Standardem w wielu branżach stało się home office. Dziś wielu pracowników nie chce wracać do biur. Z badania przeprowadzonego przez Inquiry Market Research wynika, że ponad 60% osób chętnie zachowa możliwość pracy zdalnej, natomiast raport Pracuj.pl „Dwa lata nowej normalności” pokazał, że 6 na 10 badanych chciałoby pracować w modelu hybrydowym w najbliższej przyszłości. Jak zachęcić ludzi do powrotu? Przede wszystkim trzeba zapewnić im komfortowe warunki do pracy! Jak stworzyć przytulną przestrzeń, w której praca będzie przyjemnością? Dlaczego warto skorzystać z pomocy architekta?

Spis treści:
Polacy polubili pracę zdalną
Przytulne biuro w duchu japandi
Współpraca z architektem się opłaca

Polacy polubili pracę zdalną

Przed wybuchem pandemii niemal 80% pracowników regularnie wykonywało swoje obowiązki zawodowe w siedzibie firmy. W czasach koronawirusa odsetek pracowników zdalnych wzrósł trzykrotnie. Praca zdalna, która miała mieć charakter przejściowy, w wielu branżach stała się standardem. Pracownicy polubili tę formę zatrudnienia. Wśród jej największych zalet wymieniają: swobodę w organizacji czasu pracy, większą wydajność, brak konieczności dojazdów do firmy, możliwość nieformalnego ubioru i mniejszy stres.

Po dwóch latach home office pracodawcom coraz trudniej przekonać pracowników do powrotu do biur. Z badania przeprowadzonego przez firmę Kincentric wynika, że większość zatrudnionych chciałaby zachować możliwość pracy zdalnej, przynajmniej częściowo. To niestety nie napawa optymizmem pracodawców, liderów i managerów, którzy wskazują na spadek efektywności i innowacyjności zespołów na home office.

Jak poradzić sobie z taką sytuacją? Jak ściągnąć pracowników do biur? Przede wszystkim trzeba zaproponować im komfortowe warunki do pracy! Biuro musi być przytulne, dostosowane do specyfiki danego zawodu, zaaranżowane w sposób harmonijny i przemyślany. Pracownicy powinni czuć się w swojej zawodowej przestrzeni swobodnie – tak, jak w domu.

Przytulne biuro w duchu japandi

Ideę stworzenia przytulnej przestrzeni do pracy wykorzystała firma RealCo, która w lipcu otworzyła komfortowe biuro nowej inwestycji Michałowice Parkowa. Wnętrze utrzymano w minimalistycznej stylistyce japandi.

Harmonia, spokój, symetria i prostota rozwiązań – tak w dużym skrócie można opisać styl japandi. To hołd dla natury, minimalizmu i oszczędności. We wnętrzach japandi królują naturalne materiały, stonowane kolory, geometryczne linie i proste bryły. Drewno w  najróżniejszych formach, rattan, wiklina czy bambus połączone z beżem, barwami ziemi, popielatymi szarościami czy klasyczną czernią tworzą niesamowicie przytulny, wypełniony spokojną energią klimat. W przestrzeni japandi nie znajdziesz bibelotów, bogato zdobionych elementów czy niepotrzebnych mebli. Wystrój jest minimalistyczny i oszczędny. Tym, co nadaje mu niebanalny charakter, są oryginalne, zachwycające wyjątkowym pięknem dekoracje – stare przedmioty, designerskie lampy czy fantazyjne donice wypełnione zielonymi roślinami.

Japandi to fuzja stylu skandynawskiego z japońskim. Nurt czerpie wszystko to, co najlepsze z charakterystyki, kultur i motywów tych dwóch regionów. Wnętrza w stylu japandi wypełnia energia zen, która daje uczucie ukojenia i wyciszenia – wyjaśnia architekt Magdalena Miśkiewicz.

W nowym biurze RealCo rządzą lekkość i naturalność. Jasne kolory koją zmysły, naturalne materiały dodają przytulności, a rośliny odprężają. Styl japandi wprowadza do biura harmonię, ład i spokój, czyniąc wnętrze prawdziwą oazą spokoju. Praca w takiej przestrzeni to czysta przyjemność.

Stworzenie przytulnej przestrzeni do pracy to niełatwe zadanie. Wymaga zaangażowania, doświadczenia, zmysłu dekoratorskiego i kreatywności. Zadanie to warto powierzyć specjaliście!

Współpraca z architektem się opłaca

Architekt, wykorzystując swoją wiedzę i doświadczenie, jest w stanie zaproponować rozwiązania idealnie dopasowane do możliwości aranżacyjnych danej przestrzeni. Specjalista doskonale zna zasady projektowania przytulnych i pięknych, a przy tym w pełni funkcjonalnych wnętrz. Wie, jak wykorzystać każdy skrawek pomieszczenia i jak nadać mu niebanalny charakter. Architekt pilnuje założonego budżetu, nadzoruje pracę wszystkich podwykonawców i dba o najwyższą jakość każdego elementu wyposażenia.

W pracy architekta najważniejsze są oczekiwania klienta oraz możliwości aranżacyjne danego wnętrza. Każdy specjalista dąży do tego, aby zaprojektować spójną, estetyczną przestrzeń, która będzie spełniać wszystkie wymagania inwestora. Stworzenie komfortowego, przytulnego, a przy tym funkcjonalnego biura to nie lada wyzwanie dla osoby, która z aranżacją wnętrz ma mało wspólnego. Dla architekta to czysta przyjemność – dodaje właściciela studia Miśkiewicz Design.

Źródło: RealCo.

Nieruchomość komercyjna CTPark Opole z najemcą na ponad 5 500 mkw. powierzchni produkcyjnej oraz biurowej

555a1dfed7b0f9469132c911ab8397ce

Nieruchomość komercyjna CTPark Opole z najemcą na ponad 5 500 mkw. powierzchni produkcyjnej oraz biurowej. Tyle właśnie wynajęła firma ELSTEEL Poland.

Firma ELSTEEL, jeden z czołowych dostawców obudów elektroinstalacyjnych niskiego napięcia, wybrała CTPark Opole na lokalizację swojej polskiej siedziby głównej. W listopadzie najemca wprowadzi się do trzeciego z czterech planowanych w kompleksie budynków. Zajmie w nim ponad 5 500 mkw. powierzchni produkcyjnej oraz biurowej.
Nieruchomość komercyjna o całkowitej powierzchni najmu 18 450 mkw. jest częścią parku przemysłowo-logistycznego realizowanego przez dewelopera CTP.

Biznes potrzebuje do wzrostu odpowiedniej infrastruktury. W przypadku działalności ELSTEEL Poland kluczowe są lokalizacja, która umożliwia sprawny przepływ komponentów i gotowych produktów, oraz wysokiej jakości przestrzenie zapewniające odpowiednie wsparcie technologiczne dla procesów produkcji, a także komfortowe biura. Decydując się na otwarcie naszej siedziby głównej w CTPark Opole otrzymujemy od firmy CTP pełen zakres usług – od procesu najmu przez zarządzanie nieruchomością, co pomaga nam budować odporność rynkową oraz wspiera dalszy rozwój ELSTEEL,

wyjaśnia Mariusz Bogusławski, General Manager w ELSTEEL Poland.

Biuro na wynajem – designerskie, czy użytkowe?

dane-deaner-541785-unsplash

Jakie powinno być biuro do pracy? Designersko urządzone, czy może komfortowe do pracy?

Oczywiście w pierwszej kolejności przestrzeń do pracy powinna zapewniać komfort. Nie oznacza to jednak wcale, że trzeba rezygnować z elementu cieszącego oko. Biuro powinno zachęcać do spędzania w nim czasu. Warto pokusić się o aranżację w nowoczesnym stylu, która będzie nie tylko użyteczna, ale również designerska. Niewielkie elementy dekoracyjne nie będą przeszkadzać w użytkowaniu przestrzeni, natomiast mogą wspaniale ją dopełnić.

Zalety stacjonarnych biur na wynajem

dominik-vanyi-469309-unsplash

Stacjonarne biura na wynajem posiadają szereg zalet, które nieprzerwanie przyciągają do nich najemców.

Przede wszystkim biura na wynajem oferują stacjonarne miejsce do wspólnej pracy dla osób zatrudnionych w jednym przedsiębiorstwie. To ważne, jeśli kilka osób współpracuje ze sobą stale w ramach jednego teamu. Dodatkowo stacjonarne biuro zapewnia dostęp do wszelkich potrzebnych urządzeń biurowych. Można również przeprowadzać w nim spotkania biznesowe i rekrutacyjne. Ponadto stacjonarne biuro samo w sobie świadczy o prestiżu przedsiębiorstwa.

Przestrzenie co-workingowe sprawdzają się w obecnym systemie pracy

DeathtoStock_Wired7

Po pandemii koronawirusa i lockdownie w Polsce zapanował zdalny system pracy.

Szybko okazało się, że część pracowników dobrze radzi sobie z pracą na zasadzie home office. Pracodawcy nie muszą tworzyć dla nich stacjonarnego miejsca pracy, co jest bardzo korzystnym finansowo i logistycznie rozwiązaniem.  Przestrzenie co-workingowe to dobre miejsca do pracy, jeśli zdalny pracownik musi skorzystać z profesjonalnego biura. Oferują pełne wyposażenie biurowe i dostęp do komfortowej przestrzeni. Dzięki dużej ilości co-worków, pracownicy mogą korzystać z nich w naprawdę przeróżnych lokalizacjach.

Inflacja zmieni sektor biurowy na polskim rynku nieruchomości komercyjnych

Robert Pastuszka_AYZa kilka miesięcy będziemy mogli przekonać się, w jak dużym stopniu wzrost kosztów wynajmu powierzchni biurowych i utrzymania nieruchomości wpłynie na dalsze kształtowanie się sektora biurowego. Wyższe koszty prowadzenia biznesu zmuszą bowiem firmy do weryfikacji założeń budżetowych.

Spis treści:
Podwyżki czynszu i kosztów eksploatacyjnych
Indeksacja stawek czynszu

Podwyżki czynszu i kosztów eksploatacyjnych

Najemcy biurowi muszą przygotować się na wzrost kosztów eksploatacyjnych. Avison Young zwraca uwagę, że będą one znacznie wyższe, nie tylko ze względu na rosnące ceny energii, ale również związane z inflacją podwyżki cen różnych usług, które składają się na tę opłatę. Opłaty wzrosną też choćby ze względu na zmianę płac minimalnych. Pojawiły się już pierwsze szacunki dotyczące ich wysokości, które przy utrzymaniu zakresu na obecnym poziomie mają wynosić 30 zł/mkw. i więcej, w zależności od budynku i jego lokalizacji. Mówimy więc o wzrostach, które mogą stanowić nawet 50% i więcej obecnej wartości.

Wzrost kosztów utrzymania budynków postawi w niełatwej sytuacji, zarówno właścicieli nieruchomości, jak również najemców. Budżetowanie długoterminowych umów najmu będzie z pewnością dużym wyzwaniem dla obu stron. Avison Young spodziewa się, że ze strony najemców pojawi się presja na wprowadzanie do umów zapisów, które w skuteczny sposób będą ograniczały niekontrolowane ryzyko wzrostów.

Niezwykle trudną kwestią będą obecnie wszelkie umowy pre-let, dotyczące budynków, które zostaną oddane na przykład za dwa lata. Określenie wysokości zobowiązania z takim wyprzedzeniem wydaje się dziś praktycznie niemożliwe, patrząc na zmiany, które miały miejsce tylko w okresie bieżącego roku.

Indeksacja stawek czynszu

Kolejnym ważnym elementem jest indeksacja czynszu, która jest nierozerwalną częścią każdej umowy najmu. Avison Young zaznacza , że indeksacja stawek czynszowych jest ściśle związana ze wskaźnikiem wzrostu cen koszyka dóbr i usług – najczęściej HICP w ujęciu rocznym w przypadku umów wyrażonych w EUR, a w przypadku umów w PLN wiąże się z danymi publikowanymi przez GUS. W ostatnich latach wskaźnik HICP był stabilny i wahał się od 0,1 do 2,6. Niestety, już wiemy, że za rok 2022 wskaźnik ten znacząco wzrośnie. Przewiduje się, że wskaźnik może wynieść 7% lub więcej w zależności od dynamiki zmian w ostatnich miesiącach. Jeszcze wyższe wzrosty osiągną umowy zawarte w PLN, gdzie inflacja wskazywana przez GUS jest jeszcze wyższa. Efekty tych zmian odczują wszyscy najemcy, najbardziej użytkownicy nowoczesnych budynków zlokalizowanych w centrach miast, w których stawki są najwyższe, a tym samym podstawa do obliczeń jest największa.

Niezależnie od nadchodzących przeobrażeń w funkcjonowaniu biurowców, właściciele nieruchomości i najemcy są zgodni co do wdrażania zmian związanych z eksploatacją budynków. Już teraz właściciele analizują możliwości optymalizacji zużycia energii. Oszczędności ma przynieść montaż instalacji fotowoltaicznych, wymiana oświetlenia na LED, czy wykorzystanie czujników ruchu sterujących światłem oraz regulacja pracy urządzeń i instalacji wentylacyjnych, chłodzenia i grzania. Powyższe działania są jednakże tylko odpowiedzią na pojawiające się obecnie trudności, zauważa Avison Young. Kwestią, która prawdopodobnie rozstrzygnie się w najbliższych latach i w istotnym stopniu może zmienić rynek będzie implementacja rozwiązań, pozwalających na realizację pasywnych budynków. Pytanie tylko czy jesteśmy gotowi ponieść koszty tych zmian?

Autor: Robert Pastuszka, Director, Office Agency w Avison Young.

PINK z raportem nt rynku biurowego na polskim rynku nieruchomości komercyjnych

patrick-tomasso-89367-unsplash

Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK) opublikowała dane dotyczące rynku powierzchni biurowych na ośmiu głównych rynkach regionalnych w Polsce (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin, Szczecin) za trzeci kwartał 2022 roku.

Źródłem informacji są firmy doradcze, działające na rynku nieruchomości komercyjnych (BNP Paribas Real Estate, CBRE, Colliers, Cushman&Wakefield, JLL, Knight Frank, Newmark Polska, Savills), a podsumowanie dotyczy istniejących zasobów nowoczesnej powierzchni biurowej, nowych obiektów oddanych do użytku, wielkości transakcji wynajmu oraz ilości powierzchni niewynajętej.

  • Na koniec trzeciego kwartału 2022 roku całkowite istniejące zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu głównych rynkach regionalnych wyniosły 6 357 400 m kw. Niezmiennie największymi rynkami biurowymi w Polsce (po Warszawie) pozostawały Kraków (1 651 700 m kw.), Wrocław (1 320 600 m kw.) oraz Trójmiasto (1 011 000 m kw.).
  • W trzecim kwartale 2022 roku do użytkowania oddano dwa obiekty o łącznej powierzchni 20 200 m kw. Tymi projektami były: Quorum Office Park D (deweloper Cavatina, 16 200 m kw.) oraz L’Uni (deweloper Luni Sp. z o.o., 4000 m kw.). Oba projekty znajdują się we Wrocławiu. Dodatkowo zakończyła się renowacja budynku Centrum Orląt we Wrocławiu (15 900 m kw.), który oferuje teraz powierzchnie komercyjne na wynajem.
  • Na koniec trzeciego kwartału 2022 roku na ośmiu głównych rynkach regionalnych do wynajęcia od zaraz pozostawało 967 200 m kw. powierzchni biurowej, co odpowiada stopie pustostanu na poziomie 15,2% (wzrost o 0,05 p.p. kw./kw. oraz wzrost o 1,7 p.p. w porównaniu do analogicznego okresu w 2021 roku). Najwyższy współczynnik pustostanów odnotowano w Łodzi – 22,0%, najniższy w Szczecinie – 3,9% (jedyne miasto ze stopą pustostanów poniżej 10,0%).
  • Całkowity wolumen transakcji najmu zarejestrowanych w trzecim kwartale 2022 roku wyniósł 106 300 m kw., co jest wartością o 44% mniejszą niż w kwartale ubiegłym, i o 6% mniejszą niż w analogicznym okresie 2021 roku. Najwięcej powierzchni zostało wynajęte w Krakowie (24 800 m kw.), we Wrocławiu (23 300 m kw.) i w Gdańsku (22 900 m kw.).
  • W trzecim kwartale 2022 roku najwyższy udział w strukturze popytu przypadł nowym umowom: 68% (włączając umowy przednajmu oraz powierzchnie na potrzeby własne właściciela nieruchomości). Renegocjacje i przedłużenia obowiązujących kontraktów odpowiadały za 25% zarejestrowanego popytu, a ekspansje za 7%.
  • Do największych transakcji zawartych w trzecim kwartale 2022 zaliczamy: umowę przednajmu poufnego najemcy z sektora IT w budynku Ocean Office Park D w Krakowie (4700 m kw.), umowę ekspansji firmy Keywords Studios w Global Office Park A1 w Katowicach (3800 m kw.), oraz odnowienie umowy najmu firmy TietoEvry w budynku Green 2Day we Wrocławiu (3700 m kw.).

Źródło: Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK).

Firma Mindspace z siedmioma nowymi biurami w regionie EMEA i USA

Mindspace_Skyliner_WarsawFirma Mindspace z siedmioma nowymi lokalizacjami w regionie EMEA i USA.

Imponujący wzrost wyników operatora butikowych, elastycznych powierzchni biurowych Mindspace, jest dowodem na rosnącą popularność pracy w tego rodzaju przestrzeniach. Od lipca br. Mindspace ogłosił powstanie siedmiu nowych lokalizacji w regionie EMEA i USA. W efekcie firma zwiększyła łączną liczbę wszystkich swoich oddziałów do ponad 40. Mindspace posiada biura w 20 miastach i 7 krajach na całym świecie.

Dan Zakai, współzałożyciel i CEO Mindspace, powiedział: „Globalny rynek powierzchni typu flex odnotował w ciągu ostatnich kilku lat niesamowite ożywienie i nie wykazuje oznak spowolnienia, ponieważ coraz więcej właścicieli firm i przedsiębiorców odkrywa korzyści płynące z elastyczności.”

Nowe inwestycje biurowe w Gdańsku dostarczą kolejne m2 nowoczesnej powierzchni komercyjnej na wynajem

robert-stump-bwpgwJesFhw-unsplash
Nowe inwestycje biurowe w Gdańsku dostarczą kolejne m2 nowoczesnej powierzchni komercyjnej na wynajem. Gdańsk, który położony jest nad Morzem Bałtyckim, przyciąga do województwa pomorskiego nie tylko turystów, ale również inwestorów. Miasto jest miejscem licznych spotkań biznesowych i konferencji. Wielu przedsiębiorców właśnie tutaj planuje otwarcie swoich siedzib lub oddziałów. Nie dziwi więc fakt, że na terenie Gdańska stale przybywa nowych inwestycji o charakterze biurowym.

Spis treści:
Gdańsk otula się biurowcami
Najemcy poszukują nowoczesnych przestrzeni do pracy
Certyfikacja nieruchomości jest dużą zaletą
Co się buduje w Gdańsku? Na mapie miasta przybędzie nowych inwestycji komercyjnych o charakterze biurowym
Deweloperzy kontra niestabilna gospodarka

Gdańsk otula się biurowcami

Na terenie Gdańska powstaje coraz więcej inwestycji o charakterze biurowym. Przedsiębiorcy doceniają Trójmiasto i chętnie prowadzą w tym regionie swoją działalność. W Gdańsku od kilku lat przybywa nowoczesnej powierzchni komercyjnej o charakterze biurowym. Obecnie na terenie miasta jest kilka dużych inwestycji w trakcie realizacji, a także kilka zatwierdzonych do budowy projektów.
Dla biurowców stacjonarnych dużym zagrożeniem był do niedawna zmieniony system pracy. Wiele osób wykonywało swoje obowiązki zdalnie, lub w systemie hybrydowym. Obecnie jednak rynek zaczyna się wyrównywać. Część osób dalej pracuje zdalnie, jednak sporo osób powraca do stacjonarnych przestrzeni biurowych.

Najemcy poszukują nowoczesnych przestrzeni do pracy

Dużej liczbie przedsiębiorców zależy na tym, aby biuro w którym będą mieli swoją siedzibę lub oddział cechowało się nowoczesnością i innowacyjnością. Zależy im na nowoczesnych powierzchniach, które będzie można modernizować według potrzeb. Z tego względu tak mocne są obecnie elastyczne powierzchnie biurowe na wynajem. Dodatkowym atutem jest możliwość renegocjacji warunków umowy w trakcie okresu jej obowiązywania, bez ponoszenia wysokich kar umownych. Istotny jest też dostęp do parkingu. Idealnie, jeśli w biurowcu znajduje się podziemny parking w przypisanymi do każdego z najemców miejscami parkingowymi. Plusem jest też klimatyzacja w każdym pomieszczeniu, cichobieżna winda w budynku oraz portiernia i ochrona całodobowa.

Certyfikacja nieruchomości jest dużą zaletą

Przedsiębiorcy poszukujący biura na wynajem dużą uwagę przywiązują do certyfikacji. Jeśli budynek posiada ekologiczny certyfikat, to jest to dodatkowa wartość dodana dla przedsiębiorcy. Wiele firm identyfikuje się z ideą dbania o środowisko i posiadanie biura w ekologicznym budynku jest dla nich wspaniałą wizytówką. W Polsce popularnymi systemami certyfikacji są BREEAM oraz LEED.
Pierwszy z nich, czyli system certyfikacji wielokryterialnej budynków BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) to system, pod który podlegają nieruchomości komercyjne i mieszkalne. Certyfikat dzieli się na 5 schematów:
1. Infrastructure – przeznaczony dla projektów infrastrukturalnych.
2. New Construction (International – dla krajów poza Wielką Brytanią) – przeznaczony dla inwestycji nowo powstających;
3. In-Use – przeznaczony dla nieruchomości, które zostały już oddane do użytku i funkcjonują od minimum dwóch lat;
4. Refurbishment & Fit-Out – przeznaczony dla renowacji i wykończenia budynków;
5. Communities – przeznaczony dla projektów urbanistycznych.

Ponadto Building Research Establishment Environmental Assessment Method jest systemem, który dzieli się na 10 kategorii, tj.: Woda; Energia; Odpady; Zarządzanie; Zdrowie i dobre samopoczucie; Transport; Innowacje; Wykorzystanie terenu i ekologia; Zanieczyszczenia oraz Materiały.

Nieruchomość może uzyskać certyfikat na konkretnym poziomie, w zależności od tego, ile punktów zostanie przyznanych nieruchomości. Podział ocen w BREEAM prezentuje się następująco:
– Pass – wynik powyżej 30%;
– Good – wynik powyżej 45%;
– Very Good – wynik powyżej 55%;
– Excellent – wynik powyżej 70%;
– Outstanding – wynik powyżej 85%.

Z kolei system certyfikacji LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) to certyfikat, którego zadaniem jest weryfikacja, w jakim zakresie nieruchomość wpływa na środowisko naturalne.

Nieruchomość może uzyskać certyfikat na konkretnym poziomie, w zależności od tego, ile punktów zostanie przyznanych nieruchomości. Podział ocen w systemie certyfikacji LEED prezentuje się następująco:
– Certified (certyfikowany) przy 40-49 punktach;
– Silver (srebrny) przy 50-59 punktach;
– Gold (złoty) przy 60-79 punktach;
– Platinum (platynowy) przy 80-110 punktach.

Co się buduje w Gdańsku? Na mapie miasta przybędzie nowych inwestycji komercyjnych o charakterze biurowym

Na mapie Gdańska przybędzie całkiem sporo nowych inwestycji komercyjnych o charakterze biurowym. Obecnie buduje się tam kilka interesujących kompleksów biurowych, jest też kilka projektów zatwierdzonych, których realizacja dopiero się rozpocznie. Poniżej prezentujemy przykładowe inwestycje, jakie są obecnie realizowane na terenie Gdańska.

W gdańskiej dzielnicy Oliwa trwa budowa biurowca Oliwa 501. Nieruchomość inwestycyjna realizowana jest w obrębie ulicy Grunwaldzkiej 501, róg Poczty Gdańskiej. Budowa nieruchomości rozpoczęła się w pierwszym półroczu tego roku, natomiast jej zakończenie zostało zaplanowane na ostatni kwartał 2023 roku. Budynek będzie liczył trzy piętra, w ramach których do użytku oddanych zostanie 3300 metrów kwadratowych nowoczesnej powierzchni na wynajem. Biurowiec Oliwa 501 to inwestycja spod szyldu spółki Moderna Holding. Za projekt architektoniczny budynku odpowiedzialni są architekci z pracowni grupa 5 architekci, zaś budowę konstrukcji powierzono firmie Scandiq z Gdyni. Poza funkcją biurową, budynek będzie oferował również przestrzeń handlowo-usługową. W podziemnej kondygnacji zlokalizowany będzie parking.

Na terenie Gdańska, w dzielnicy Wrzeszcz przy Grunwaldzkiej 144 powstaje imponująca inwestycja biurowo-handlowa. Jest to inwestycja o nazwie Alzare Office, której budowa rozpoczęła się w 2022 roku, a zakończyć ma się w 2023 roku. Będzie to nowoczesny budynek o charakterze biurowo-handlowym o powierzchni 2100 mkw., za którym stoi gdański inwestor – spółka Intuo. Budynek będzie liczył 5 pięter. Za projekt architektoniczny odpowiedzialne jest biuro projektowe Design Atelier. Dominującą funkcją budynku będzie działalność biurowa, natomiast nie zabraknie przestrzeni na lokale handlowo-usługowe. Biurowiec będzie przyciągał nie tylko swoją atrakcyjną ofertą powierzchni na wynajem, ale również nowoczesną i bardzo estetyczną elewacją.

Deweloperzy kontra niestabilna gospodarka

Bieżący okres nie sprzyja realizacji nowych projektów inwestycyjnych. Materiały budowlane, jak również materiały wykończeniowe mają bardzo wysokie ceny. Co więcej, ich producenci zapowiadają kolejne podwyżki po nowym roku. Dla deweloperów oznacza to podwyższone koszty budowy inwestycji. Niemniej inwestorzy nie rezygnują z realizacji swoich przedsięwzięć. Już teraz na gdańskim rynku zapowiadane są kolejne inwestycje biurowe, które dostarczą lokalnym przedsiębiorcom kolejne metry nowoczesnych powierzchni biurowych, jak również handlowo-usługowych. Zapotrzebowanie na nowoczesne biura do wynajęcia wciąż jest zauważalne, dlatego deweloperzy nie zamierzają poprzestawać na projektach, których ukończenie jest już na horyzoncie.

Redakcja
Komercja24.pl

Eurocash Serwis wprowadzi się do nieruchomości komercyjnej Panattoni Park Toruń i przedłuża umowę najmu w Panattoni Park Tricity West

Panattoni-Park-Torun-scaled

Spółka Eurocash Serwis, specjalizująca się w dystrybucji wyrobów tytoniowych i produktów strefy przykasowej, przenosi swoje operacje do nieruchomości komercyjnej Panattoni Park Toruń.

W budowanej obecnie nieruchomości komercyjnej Panattoni Park Toruń najemca będzie korzystać z 3250 mkw. powierzchni magazynowo-biurowej. Eurocash Serwis zdecydowało się także na przedłużenie umowy najmu 3000 mkw. w Panattoni Park Tricity West. W negocjacjach obu umów najemcę reprezentowała firma doradcza Newmark Polska.

– Aby uzyskać optymalne warunki do dalszego rozwoju, spółka Eurocash Serwis zdecydowała się na relokację oddziału. Ponieważ Panattoni Park Toruń wciąż jest w budowie, spółka Eurocash Serwis może liczyć na dostosowanie przestrzeni do realizowanych procesów. Cieszymy się, że po raz kolejny Klient obdarzył nas zaufaniem i skorzystał z naszych usług – mówi Jakub Kurek, Dyrektor Działu Powierzchni Przemysłowych i Magazynowych w Newmark Polska.

Nowoczesne centra logistyczne odpowiedzią na rosnący popyt wśród wymagających najemców

verstappen-photography-532656-unsplash

Nowoczesne centra logistyczne odpowiedzią na rosnący popyt wśród wymagających najemców.

Nowoczesne centra logistyczne przyciągają najemców coraz to atrakcyjniejszą ofertą. Oferują one powierzchnie biurowe, magazynowe, a nawet hale produkcyjne w ramach jednej lokalizacji.
Nieruchomości komercyjne tego rodzaju cieszą się niesłabnącym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców już od kilku lat. Za zwiększonym popytem kryje się dynamiczny rozwój sektora e-commerce. Obecnie  wpływ na zainteresowanie magazynami i halami na wynajem ma również wojna tocząca się na Ukrainie, i przypływ uchodźców, wśród których znajdują się również przedsiębiorcy.

Nieruchomości komercyjne w sektorze Small Business Unit wciąż rozwijają się na rynku w Polsce

anders-jilden-Sc5RKXLBjGg-unsplash

Nieruchomości komercyjne w sektorze Small Business Unit wciąż rozwijają się na rynku w Polsce.

Sektor Small Business Unit cały czas rozwija się na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce. Wciąż można zauważyć duży popyt na nowoczesne nieruchomości komercyjne w sektorze magazynowym, a także w sektorze biurowym. Często przedsiębiorcy poszukują nieruchomości, które oferują obie te funkcje. Na rynku popularność zyskują więc inwestycje SBU, czyli Small Business Unit. Obiekty takie oferują zarówno biura na wynajem, jak również magazyny na wynajem.

Kameralne biurowce nie ustępują nowoczesnym wieżowcom

scott-walsh-348847-unsplash

Kameralne biurowce oferujące biura na wynajem, nie ustępują nowoczesnym wieżowcom.

Mogłoby się wydawać, że małe biurowce muszą walczyć o każdego najemcę. Na rynku powstaje bowiem wiele innowacyjnych projektów inwestycyjnych, które dostarczają na rynek nowoczesne powierzchnie biurowe z licznymi udogodnieniami.
Tymczasem okazuje się, że mniejsze biurowce radzą sobie dobrze na rynku. Najemców przyciąga kameralny klimat i atrakcyjna oferta. Często nieruchomości te odznaczają się bardziej elastycznymi ofertami, na przykład właściciel biurowca jest skłonny do negocjacji warunków umowy. Przy mniejszych obiektach często znajdują się również naziemne miejsca parkingowe.