Biurowiec Silver Tower we Wrocławiu jest już w całości wynajęty. Ostatnia podpisana umowa na wynajem 561 mkw. dotyczyła firmy Red Embedded.
Silver Tower Center to nieruchomość komercyjna zlokalizowana w centrum Wrocławia, tuż obok dworca głównego PKP. Budynek składa się z części biurowej, handlowej, hotelowej (Ibis Styles) oraz konferencyjnej. Jego powierzchnia użytkowa wynosi ponad 25 000 m kw. W obiekcie znajduje się dwupoziomowy parking na ponad 184 miejsca.
Torus – deweloper kompleksu biurowego Alchemia w Gdańsku podsumowuje minione 12 miesięcy. Dla firmy był to bardzo udany czas. M.in. zawarta została największa transakcja na trójmiejskim rynku najmu – ponad 14 tys. mkw. powierzchni biurowej wynajęte przez światowego potentata finansowego – firmę State Street. Firma Torus realizuje obecnie III etap inwestycji Alchemia. Kolejna część kompleksu będzie miała 14 kondygnacji nadziemnych, kształt litery H i będzie największym wolnostojącym budynkiem biurowym w północnej Polsce. Jego łączna powierzchnia biurowa wyniesie blisko 36 tys. mkw., a całkowita powierzchnia typowej kondygnacji aż 3 tys. mkw.. Zakończenie budowy planowane jest na IV kwartał 2017 roku.
Londyn nadal pozostaje biurową stolicą Świata. Dzielnica West End drugi rok z rzędu zajmuje pierwsze miejsce na liście najdroższych lokalizacji biurowych. Tak wynika z raportu Global Prime Office Occupancy Costs przygotowanego przez Globalny Dział Doradztwa i Badań Rynku w firmie CBRE.
Ile trzeba zapłacić za biuro w tej lokalizacji? Średnie koszty najmu wynoszą 219 EUR/mkw./m-c.Drugie miejsce zajął Hong Kong (Centrum) z czynszami na poziomie 216,50 EUR/mkw./m -c,trzecie – ulica Finansowa w Pekinie oferująca stawki najmu o wartości 153,50 EUR/mkw./m – c. Czwartą najdroższą lokalizacją biurową na świecie jest dzielnica Centralnego Obszaru Biznesu w Pekinie z poziomem czynszów 147 EUR/mkw./m-c, a pierwszą piątkę zamyka Hong Kong West Kowloon – 130,25 EUR/mkw./m-c.
Stolica Polski jest natomiast 79 rynkiem biurowym Świata, jeśli chodzi o ceny, z przeciętnym miesięcznym czynszem na poziomie 33 EUR miesięcznie. To najwięcej wśród stolic krajów regionu, poza Moskwą – która uplasowała się w rankingu na 11 pozycji.
Warto dodać, że Warszawa jest o 6 miejsc wyżej w stosunku do rankingu z pierwszego kwartału 2015oraz o 8 pozycji niżej w porównaniu rok do roku. Raport pokazuje również, że Warszawa jest dziesiąta na świecie wśród lokalizacji o największym spadku kosztów najmu (w porównaniu rok do roku).
III kw. 2015 roku przyniósł bardzo dobre dane dla rynku biurowego w Europie. W ponad połowie badanych lokalizacji odnotowano wzrost aktywności najemców. Najwyższy został odnotowany w Dublinie i Amsterdamie – odpowiednio o 142% i 120%; w Dublinie dzięki ekspansji branży usług teleinformatycznych i profesjonalnych a w Amsterdamie głównie dzięki dużym transakcjom w sektorze TMT (technologie, media, telekomunikacja). Takie wnioski płyną z raportu Savills.
2015 rok był kolejnym rekordowym na rynku biur. Wynajęto rekordową powierzchnię. Po raz pierwszy w historii obiekty biurowe zlokalizowane poza Warszawą cieszyły się większym zainteresowaniem inwestorów niż biurowce w stolicy- pisze w swoim komentarzu Walter Hertz.
W całym kraju wynajęto ok. 1,3 mln m kw. biur. Na rynki biurowe poza Warszawą przypada niewiele mniej niż połowa z wynajętej powierzchni. Już w ciągu trzech pierwszych kwartałów 2015 roku w miastach regionalnych wynajęło się łącznie więcej powierzchni biurowej niż w całym 2014 roku.
Największe wzięcie w regionach miały w tym roku biura w Krakowie, Wrocławiu i Trójmieście. Strategicznym najemcą poza Warszawą są od lat firmy outsourcingowe. W 2015 roku sektor usług dla biznesu (BPO/SSC) wygenerował w aglomeracjach pozawarszawskich około połowy wolumenu najmu. We Wrocławiu, który jest trzecim rynkiem biurowym w kraju, firmy z tej branży podpisały umowy na 70 proc. z wynajętych biur.
W 2015 roku krajowy rynek wzbogaci się o ponad 700 tys. m kw. nowoczesnej powierzchni biurowej. Do największych obiektów z oddanych do użytku, zlokalizowanych poza Warszawą należą m.in. poznański Business Garden, czy wrocławski projekt Dominikański. W 2015 roku ukończone zostały także m.in. Olivia Business Center w Gdańsku, Bonarka for Business E w Krakowie, A4 Business Park II w Katowicach i West Gate we Wrocławiu.
Mimo wyjątkowo dużej, nowej podaży stawki czynszowe pozostają stabilne, a poziom powierzchni niewynajętej w ciągu roku w wielu miastach nawet się obniżył.. Stawki poza Warszawą, w zależności od miasta, kształtują się w przedziale od 11 euro / m kw. / m-c w (Lublin) do 14 euro / m kw. / m-c (Kraków, Wrocław, Poznań).
W 2015 roku po raz pierwszy w historii globalni inwestorzy dokonali w największych aglomeracjach w kraju większych zakupów niż w stolicy. Na Warszawę przypada tylko jedna czwarta wartości transakcji inwestycyjnych zawartych w 2015 roku na rynku biurowym w Polsce.
Powodem tak małego udziału Warszawy w wolumenie inwestycyjnym była słaba dostępność atrakcyjnych projektów biurowych, które byłyby wystawione na sprzedaż. W tej sytuacji inwestorzy zdecydowali się na zakup wysokiej jakości biurowców, zlokalizowanych w innych miastach.
Na biurowcach Business Garden w drugim etapie inwestycji przy ul. Żwirki i Wigury w Warszawie zawieszono symboliczną wiechę.Stan surowy zamknięty obiektów osiągnięto po 15 miesiącach prac. Zakończenie zaplanowano na początku 2017 roku.
Ostatni, obecnie realizowany etap inwestycji, obejmujący pięć budynków zaoferuje 56000 m2powierzchni biurowej. Budynki zostały zaprojektowane z wykorzystaniem nowoczesnych rozwiązań projektowych i technicznych, zgodnie ze standardami certyfikacji LEED Platinum.
Inwestorem i deweloperem Business Garden jest spółka Vastint Poland.Projekt architektoniczny powstał w pracowni JSK, zaś wykonawcą generalnym jest firma HOCHTIEF Polska.
2600 mkw. – tyle powierzchni biurowej wynajmie firma MAN w kompleksie Business Garden w Poznaniu. Firma przeprowadzi się tam w połowie 2016 roku. Będzie prowadzić w nowej lokalizacji centrum księgowe. W transakcji najmu pomagał Colliers International.
Business Garden zlokalizowany jest na skrzyżowaniu ulic Marcelińskiej i Bułgarskiej na poznańskim Marcelinie. Docelowo będzie obejmował dziewięć budynków o łącznej, planowanej powierzchni 80000 m2. Oddany na początku tego roku pierwszy etap inwestycji dostarczył na rynek 42000 m2 nowoczesnej powierzchni biurowej.W projekcie wdrożono także wiele rozwiązań w zakresie ograniczenia zużycia energii, wody, emisji gazów cieplarnianych i ilości wytwarzanych odpadów, co zostało potwierdzone przyznaniem wszystkim czterem budynkom certyfikatu LEED Platinum.
Business Garden Poznań jest jednym z trzech parków biznesowych realizowanych przez Vastint pod marką Business Garden w Polsce. Podobne kompleksy powstają w Warszawie i Wrocławiu.
Kompleks biurowy Malta Office Park zrealizowany przez Echo Investment w Poznaniu otrzymał certyfikaty BREEAM In-Use z oceną „Very Good”.
Pierwszy to Asset (charakteryzuje m.in. efektywność energetyczną, materiały, lokalizację, transport, drugi to Building Management (ocenia zarządzanie budynkiem, relacje z najemcami, zużycie mediów, gospodarkę odpadami). W obu przypadkach poznański kompleks biurowy uzyskał oceny „Very Good” (z wynikiem odpowiednio 62,11 i 61,25 proc.).
W portfolio spółki Echo Investment znajdują się 23 budynki, które posiadają certyfikaty BREEAM – sześć budynków Malta Office Park, Nobilis Business House, trzy budynki Opolska Business Park, Tryton Business House, West Gate, Q22, dwa budynki Parku Rozwoju w Warszawie, Aquarius Business House we Wrocławiu, I i II etap A4 Business Park w Katowicach, Oxygen w Szczecinie (2 certyfikaty BREEAM In-Use: Building Management oraz Asset Rating), a także inwestycje handlowe – Galeria Amber w Kaliszu, CHR Galaxy w Szczecinie, Galeria Olimpia w Bełchatowie i Galeria Echo w Kielcach.
Powstający nowy kompleks biurowy – Business Garden, przy ulicy Legnickiej we Wrocławiu ma już wiechę, co oznacza zakończenie stanu surowego.Termin oddania pierwszego etapu inwestycji – trzech z dziewięciu planowanych budynków biurowych oraz restauracji- zaplanowano na koniec 2016 roku.
Park biznesowy powstanie w sąsiedztwie centrum handlowego Magnolia i stacji kolejowej Mikołajów oraz bliskiej odległości od centrum Wrocławia.
W sumie kompleks zaoferuje 110 tys. mkw. powierzchni najmu biur. W części ogrodowej zaplanowano pawilon restauracyjny oraz strefy relaksu. Pierwsze trzy budynki biurowe o powierzchni najmu ok.35 000 m2zgodnie z harmonogramem prac zostaną oddane do użytku we wrześniu 2016 roku.
Inwestorem i zarazem deweloperem Business Garden jest spółka Vastint Poland, należąca do PropertyDivision Grupy Inter IKEA. Projekt architektoniczny powstał w pracowni APA Wojciechowski. Generalnym wykonawcą inwestycji jest firma Budimex.
Firma GTC podpisała umowę przedwstępną kupna biurowca Pixel w Poznaniu. Ta nieruchomość komercyjna zlokalizowana jest u zbiegu ulic Grunwaldzkiej i Babimojskiej. Biurowiec został oddany do użytku w 2013 roku. Oferuje 14 500 metrów kwadratowych całkowitej powierzchni najmu brutto (przestrzeń biurowa oraz komercyjna) i 431 miejsc parkingowych. Budynek jest w pełni wynajęty przez Grupę Allegro.
Biurowiec ma 7-pięter, tarasy, zielone dachy, a także zadbany teren zielony, który otacza budynek, poprzecinany jest przez ścieżki spacerowe i rowerowe. 1 400 pracowników Grupy Allegro ma również możliwość skorzystania z restauracji, żłobka i przedszkola zlokalizowanych na terenie budynku.
Firma Sii z sektora IT wynajęła biura w powstającym wieżowcu Olivia Star, w ramach kompleksu Olivia Business Centre. Gdański oddział wynajął 6 tys. mkw. powierzchni biurowej i został pierwszym najemcą Olivia Star
Tzw. Mordor przy ulicy Domaniewskiej w Warszawie to chyba najbardziej znane biurowe zagłębie Polski. Podobne, choć oczywiście mniejsze, dzielnice biznesowe spotykamy jednak również i w innych miastach regionalnych. Tzw. polskie city rosną jak na drożdżach.
Poza stolicą, dominującym rynkiem biurowym (z zasobami przekraczającymi 630 tys. mkw.) jest Kraków. Tzw. dzielnica biznesu rośnie tu na Bonarce w dzielnicy Podgórze. Rejon ten jeszcze do niedawna kojarzył się mieszkańcom przede wszystkim z dawnymi zakładami chemicznymi, jednak dzięki realizacji projektu Bonarka for Business przy ul. Puszkarskiej zaczęła zmieniać swój charakter. Obecnie jest kojarzona jako krakowskie „city”. Do wiodących inwestycji w tym rejonie należą również m.in. Enterprise Park i Organe Office Park. Wśród innych lokalizacji biurowych w Krakowie wymienić należy m.in. Dębniki z inwestycją Skanski – Kapelanka 42 oraz kompleksem Green Office.
Wrocław to drugi rynek regionalny w kraju i trzeci – wliczając Warszawę. Całkowity zasób nowoczesnych powierzchni biurowych w stolicy Dolnego Śląska to 530 tys. mkw. Obszar biznesu, podobnie jak w przypadku Krakowa (Bonarka) i Warszawy (Wola) wyrasta tu na dawnych obszarach przemysłowych. Mowa o dzielnicy Fabryczna i rejonie ulic Strzegomskiej oraz Robotniczej. Do największych inwestycji należą m.in. kompleks Millenium Tower, Green Towers oraz West Forum Business Center. Wśród nowych realizacji, są też obiekty położone w ścisłym centrum miasta – z nowym dużym kompleksem biurowym Dominikański, zrealizowanym przez firmę Skanska. Nowy biurowiec Echo Investment (West Gate) powstał również przy ul. Lotniczej – w zachodniej części Wrocławia.
Trójmiasto ma obecnie około 400 tysięcy mkw. nowoczesnych biur. Czwarty rynek biurowy kraju, rozwija dzielnicę biznesową głównie w Oliwie i na Przymorzu. Najbardziej reprezentatywna inwestycja to kompleks Olivia Business Centre. Warto wspomnieć również o nowej lokalizacji biznesowej stolicy Pomorza, a mianowicie rejonie wokół portu lotniczego im. Lecha Wałęsy, zwanym roboczo Airport City. Gdańscy urzędnicy i inwestorzy widzą potencjał w tym obszarze, m.in. dzięki uruchomieniu Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Wśród nowych realizacji są m.in. hotel Hampton by Hilton i biurowiec BCB Business Park.
Warszawa – oczywiście dzierży palmę pierwszeństwa i dominuje absolutnie. Całkowity zasób nowoczesnej powierzchni biurowej stolicy wynosi około 4,5 mln mkw. Dzielnice biurowe stolicy mieszczą się w trzech głównych lokalizacjach: Śródmieście, Mokotów oraz Wola. Wśród sztandarowych nieruchomości biurowych na Śródmieściu są m.in. Rondo 1, Warsaw Financial Center i PZU Tower. Do 2016 roku ukończone zostaną m.in. biurowce The Tides, czy Gdański Business Center II. Mokotów ze słynnym już „Mordorem” czyli ulicami Domaniewską I Konstruktorską, gdzie mieści się prawdziwe „zagłębie” biurowców, to kolejna topowa lokalizacja warszawska. Zaletą Mokotowa jest niewątpliwie dobre położenie – między centrum stolicy a Portem Lotniczym im. Fryderyka Chopina. Wola to stosunkowo młoda dzielnica biznesu, ale cechująca się największym przyrostem podaży nowych powierzchni. To tu powstaje m.in. kolejna sztandarowa inwestycja biurowa stolicy, czyli wieżowiec Warsaw Spire.. Ten rejon miasta znacznie zyskał na atrakcyjności inwestycyjnej po uruchomieniu drugiej linii metra. Symptomem tego jest choćby duża podaż nowych inwestycji biurowych przy rondzie Daszyńskiego.
Zalety i wady polskich city:
Zalety:
Koncentracja biurowców i firm na jednym obszarze przynosi wiele korzyści dla zarówno miastu, jak i samym firmom oraz otoczeniu biznesowemu. Miasto korzysta, bo wykorzystywane są luki w zabudowie – puste, jałowe przestrzenie. Często biurowce powstają w dawnych rejonach przemysłowych (Fabryczna we Wrocławiu, Wola w Warszawie). Koncentracja biznesu w jednym miejscu stanowi też istotną zaletę dla samych najemców, zwłaszcza, że niejednokrotnie wśród „sąsiadów” mają firmy, z którymi współpracują. W otoczeniu są również wyższe uczelnie, parki technologiczne, centra badawcze.
Na dzielnicach biznesowych zarabia też handel i usługi. W nowoczesnych biurowcach standardem jest już szeroki pakiet usług i funkcjonalności dla najemców: są więc kantyny, przestrzenie relaksu, obiekty sportowe. Koncentracja placówek biznesu przyciąga też w okolice centra handlowe.
Wady:
W centralnych lokalizacjach biznesowych najczęściej czynsze najmu biur są podwyższone. Największy problem to jednak komunikacja i braki w infrastrukturze. Błyskawiczny rozrost dzielnic biurowych nie współgra często z rozwojem infrastruktury. Na ulicach szczególnie „naładowanych” biurowcami w godzinach szczytu tworzą się duże korki, które stają się utrapieniem mieszkańców i pracowników. Komunikacja miejska jest z kolei często przeładowana. Brak wystarczającej liczby miejsc parkingowych to kolejny mankament. Problemy komunikacyjne w szczególności dotyczą takich lokalizacji, jak choćby warszawska Domaniewska i Konstruktorska czy ulica Strzegomska we Wrocławiu.
Marcin Moneta – WGN / komercja24
Krakowski biurowiec, który powstaje przy ulicy Konopnickiej 31 jest już w całości wynajęty. Najemca to firma CH2M. Chodzi o 13,4 tys. mkw. Nowy obiekt będzie nosił nazwę CH2M Cente. Inwestorem jest 3One.Przy transakcji najemcę reprezentowali ekspercki Knight Frank.
Firma CH2M stworzy w Krakowie pierwsze na świecie Globalne Centrum Inżynieryjne oraz Centrum Usług Wspólnych.W związku z planami zatrudnienia dodatkowych 800 osób do 2017 r. W nowym biurze firma będzie docelowo zatrudniać ponad 1200 osób tworząc tym samym drugie co do wielkości biuro CH2M
Firma ubezpieczeniowa Generali Polska – to nowy najemca w biurowcu Olivia Four kompleksu Olivia Business Centre w Gdańsku.
Olivia Four to elegancki, czternastokondygnacyjny wieżowiec o charakterystycznej, śnieżnobiałej elewacji, oddany do użytkowania w zeszłym roku. Obiekt ma 11 pięter. Mieści ponad 14,7 tys. mkw. powierzchni biurowej do wynajęcia oraz podziemny parking. Od czasu oddania Olivia Four do użytku w marcu 2014 r. swoje siedziby założyły w nim firmy takie jak: Allianz, Alnet Systems, Competence Call Center, Epam Systems, Generali, HK Finance, Moore Stephens, Omida Logistics, Playsoft czy Schibsted Tech Polska.
Budynek wyróżnia się nowoczesnymi eko-rozwiązaniami, potwierdzonymi prestiżowym certyfikatem BREEAM na bardzo wysokim poziomie Excellent:
Olivia Business Centre w Gdańsku to najnowocześniejsze centrum biznesowe w Polsce północnej. Jego docelowa wielkość to 170 000 mkw., co uczyni Olivia Business Centre największym kompleksem biurowym w Polsce.
Biurowiec Marynarska Point II zlokalizowany przy ul. Postępu 15C w Warszawie otrzymał certyfikat BREEAM In-Use, czyli dla budynków już użytkowanych. Marynarska Point II ma 7 lat.
Obiekt był oceniany za rozwiązania techniczne zastosowane w budynku (Asset) oraz zarządzania budynkiem (Building Management). Zarówno w pierwszym jak i w drugim obszarze biurowiec uzyskał bardzo wysokie wyniki. Wyposażenie techniczne budynku Marynarska Point II zostało ocenione zgodnie z brytyjskim systemem certyfikacji na poziom Very Good, natomiast procedury zarządcze na poziomie Excellent.
W 2009 roku Marynarska Point otrzymał certyfikat w systemie European GreenBuilding, w którym wykazano, że budynek zużywa o 31% mniej energii niż wymagają tego polskie normy. Certyfikat BREEAM In-Use potwierdza, że mimo upływu 7 lat od powstania obiektu budynek nadal spełnia najwyższe standardy „Zielonego Budownictwa”.
Biurowiec Equal Business Park w Krakowie pozyskał kolejnego najemcę. Jest nim firma SWECO, świadcząca specjalistyczne usługi w zakresie doradztwa technicznego, technologii środowiskowej i architektury, która w przyszłym roku obejmie ok. 1 400 m kw biur. Agentem projektu odpowiedzialnym za jego komercjalizację jest firma doradcza Knight Frank.
Equal Bussines Park (budynek A), oferujący ok. 7 950 m kw. powierzchni do wynajęcia, to pierwszy z kilku obiektów nowo powstającego parku biurowego na krakowskim Podgórzu. Inwestorem projektu jest spółka MIDWEST.
Biurowiec firmy LPP w Gdańsku jest już gotowy. Nieruchomość przeszła procedury odbioru. Wykonawcą była spółka ALLCON Budownictwo. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 8 792 m², a kubatura19 750 m³.
Prace polegały na przebudowie i rozbudowie nieruchomości zabytkowej – modernistycznego budynku magazynowo-biurowego wzniesionego w latach 1924-1927 i przekształceniu go w nowoczesny biurowiec. Z uwagi na to, że obiekt jest umiejscowiony na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, wszelkie plany i modernizacja odbywały się pod ścisłym nadzorem konserwatora
W sześciokondygnacyjnym budynku zachowano najważniejsze, charakterystyczne cechy architektury modernistycznej, jednocześnie tworząc nowoczesne przestrzenie wewnętrzne.
Zamierzeniem inwestora było stworzenie najlepszych i zarazem atrakcyjnych warunków do pracy dla kilkuset pracowników LPP. Nowe przestrzenie pełnią nie tylko funkcję biurową, ale także rekreacji, wypoczynku, fitness, odnowy biologicznej, klubokawiarni.
Biurowiec Multimedialny Dom Plusa – główna siedziba giganta polskiego rynku telekomunikacyjnego, Polkomtela – został sprzedany. Nowym właścicielem nieruchomości komercyjnej z ulicy Konstruktorskiej w Warszawie jest W.P. Carey, międzynarodowy fundusz nieruchomości typu REIT, specjalizujący się w sprzedaży i leasingu zwrotnym dla klientów komercyjnych oraz projektach finansowania opartych na zasadzie „build-to-suit” (‚szyty na miarę’).
– Ta transakcja jest zwieńczeniem wieloaspektowego procesu, któremu przewodził dział Rynków Kapitałowych BNP Paribas Real Estate Poland. Oprócz standardowych usług doradczych w procesie wyłaniania nabywcy oraz negocjacji warunków zbycia, dostarczylismy ważny komponent jakim jest doradztwo w procesie strukturyzacji kapitałowej transakcji.” – mówi Mateusz Skubiszewski, Dyrektor, Rynki Kapitałowe, CEE, BNP Paribas Real Estate Poland.
Multimedialny Dom Plusa to nowoczesny, sześciopiętrowy biurowiec klasy A o całkowitej powierzchni biurowej 23.000 m kw.. Biurowiec został zaprojektowany na potrzeby i według specyfikacji głównego najemcy, Polkomtela. Charakteryzuje się nowoczesną architekrurą autorstwa pracowni Kuryłowicz & Associates.
HB Reavis ogłosiła sprzedaż biurowca Forum Business Center I („Forum BC I“). Nabywcą obiektu zlokalizowanego w Bratysławie u zbiegu ulic Bajkalskiej i Prievozskiej został fundusz ČS Nemovitostní fond. Kontrakt warty 46,2 mln euro jest jedną z najważniejszych transakcji zawartych w 2015 r. na słowackim i czeskim rynku nieruchomości.
Forum BC I oferuje 18 500 m kw. nowoczesnej powierzchni biznesowej klasy A zlokalizowanej na siedemnastu kondygnacjach naziemnych. Biurowiec, jako jeden z pierwszych na Słowacji, otrzymał prestiżowy certyfikat środowiskowy BREEAM Excellent. Od 2013 r. w budynku mieści się siedziba spółki Slovak Telekom.
BrightOne i Work Service – to nowi najemcy w biurowcu Dominikański we Wrocławiu. Firmy zajmą w sumie 1200 mkw. biur. . w budynku B kompleksu oraz ok. 500 mkw. w Pałacu Oppersdorfów. Dzięki temu Dominikański został już niemal w 90% wynajęty.
Do tej pory o przeprowadzce do nowego biurowca zdecydowały już m.in. HP Global Business Center, Deloitte, BGŻ BNP Paribas oraz Skanska. Do tego grona dołączyła firma BrightOne, oferująca kompleksowe usługi IT dla globalnych klientów, która wynajęła ponad 1200 mkw. powierzchni w budynku B. W marcu 2016 do Dominikańskiego wprowadzi się Work Service – największa w Polsce firma HR . Zajmie prawie 500 mkw. powierzchni w należącym do kompleksu Dominikański XVIII-wiecznym Pałacu Oppersdorfów, który Skanska zrewitalizowała i zaaranżowała w nim powierzchnię biurową.
Biurowiec Dominikański został oddany do użytku w sierpniu 2015 roku. Zlokalizowany jest w ścisłym centrum Wrocławia przy skrzyżowaniu ulic Piotra Skargi, Wierzbowej i Oławskiej, w pobliżu placu Dominikańskiego. Składa się z sześciu kondygnacji naziemnych i dwóch podziemnych z 380 miejscami parkingowymi. Oferuje najemcom 40 000 mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej.
Rozwój rynku biurowego w miastach regionalnych nie traci impetu – uważa Krzysztof Misiak, Partner, Dyrektor Sekcji Miast Regionalnych, Cushman & Wakefield . Najemców i deweloperów przyciągają już nie tylko główne aglomeracje, ale również rynki wschodzące.
W pierwszych trzech kwartałach br. wolumen transakcji na biura na rynkach regionalnych wyniósł ok. 350 000 mkw. Największą aktywność wykazują najemcy z sektora usług biznesowych (m.in. outsourcing, centra usług wspólnych, IT), stanowiący ok. 80% popytu.
Coraz większą popularnością wśród najemców z sektora BPO cieszą się Szczecin i Lublin, największe tzw. „rynki wschodzące”. Również Rzeszów, Bydgoszcz i Opole zaczynają się wyróżniać na tle pozostałych miast o podobnej wielkości. Są to korzystne lokalizacje m.in. ze względu na różnego rodzaju ulgi ze strony władz.
Wg eksperta w 2016 r. w Krakowie, Trójmieście i Łodzi nastąpi luka podażowa, co może spowodować wzrost liczby transakcji przednajmu na projekty biurowe planowane na 2017 r.
W nadchodzących latach na największych rynkach regionalnych (Wrocław i Kraków) czynsze bazowe w centrum, w tym w najlepszych lokalizacjach będą się stopniowo różnicowały w stosunku do lokalizacji poza centralnych.
Wskaźnik pustostanów w Poznaniu wynosi 18%, co jest jednak spowodowane oddaniem do użytku dużego projektu, kompleksu Business Garden (41 900 mkw.). W przyszłym roku na poznański rynek trafi ponad 25 000 mkw. powierzchni biurowej, głównie za sprawą projektu Maraton, budowanego przez dewelopera Skanska, a wskaźnik pustostanów w stolicy Wielkopolski zmniejszy się do poziomu 15%.
W przypadku Krakowa (3,72% wolnej powierzchni), Łodzi (6,13%) i Trójmiasta (11,31%), wskaźnik powinien się stopniowo zmniejszać ze względu na ograniczoną podaż. W Katowicach (12,25%) oczekiwana jest stabilizacja stopy pustostanów. We Wrocławiu natomiast w związku z wprowadzeniem na rynek nowych projektów spodziewamy się, że wskaźnik powierzchni niewynajętej wzrośnie z obecnego poziomu 8,69% do 10%.
Stopy kapitalizacji na rynkach regionalnych wahają się w przedziale od 6,75% do 8% dla najlepszych aktywów. Najpłynniejsze rynki (np. Kraków i Wrocław) osiągają najlepsze wskaźniki poniżej 7% w przypadku najlepszych produktów. Na takich rynkach jak Łódź i Katowice kształtują się one zwykle powyżej 7,5%.
Według danych Cushman & Wakefield do końca przyszłego roku najwięcej powierzchni biurowej przybędzie w Krakowie 130 000 mkw. We Wrocławiu zostanie oddanych do użytku ok. 95 000 mkw., w Katowicach ok. 45 000 mkw., a w Łodzi ok. 45 000 mkw.. W Poznaniu, podobnie jak w Trójmieście na rynek trafi ok. 20 000 mkw.
Firma Skanska podpisała z PKS Poznań SA umowę przedwstępną na kupno byłego dworca autobusowego na skrzyżowaniu ulic Matyi i Wierzbięcice. Wartość transakcji wyniesie 63 500 000 zł.
– Będzie to nowa jakość przestrzeni w centrum Poznania i wypełnienie pustego miejsca pomiędzy secesyjną Wildą, Dworcem Głównym oraz ścisłym Śródmieściem.Mocno wierzymy w potencjał gospodarczy Poznania, a nasza inwestycja jest odpowiedzią na dobry klimat do rozwoju biznesu. Chcemy wspierać dalszy dynamiczny rozwój sektora nowoczesnych usług. W ciągu ostatnich lat zasoby biurowe miasta wzrosły niemal dwukrotnie, a Poznań stał się atrakcyjną lokalizacją dla dużych firm.Widzimy to i chcemy nadal inwestować w stolicę Wielkopolski”, mówi Łukasz Kaleciński, dyrektor regionalny Skanska Property Poland.
Na działce będzie realizowany projekt biurowy. Obecnie deweloper prowadzi swoją drugą inwestycję -biurowiec Maraton przy ul. Królowej Jadwigi. Jego zakończenie zaplanowane jest na IV kwartał 2016 r.
Firma Nestle ma nową polską siedzibę. Przenosi się do specjalnie dla niej zaprojektowanego biurowca – Nestle House przy ul. Domaniewskiej 32 w Warszawie. Pod jednym dachem znajdą się tu wszystkie biura Nestlé, które obecnie mieszczą się w różnych lokalizacjach przy ulicach: Szturmowej, Cybernetyki i Domaniewskiej.
W poniedziałek 4 stycznia pracownicy zasiądą przy biurkach już w Nestlé House. Inwestycja została zaprojektowana przez architektów z Estudio Lamela. Całkowita powierzchnia biurowa na ośmiu kondygnacjach wynosi 17,8 tys. m kw., z czego biura Nestlé zajmą 10 tys. mkw. (część parteru oraz 4 piętra).
Na dwupoziomowym parkingu podziemnym do dyspozycji pracowników jest 200 miejsc parkingowych dla samochodów służbowych, a na zewnętrznym parkingu dodatkowe 65 miejsc. Zaletą nowej siedziby jest także jej znakomita lokalizacja w pobliżu stacji metra Wilanowska, Galerii Mokotów, placówek medycznych, przedszkoli i szkół.
– Zależało nam, aby biurowiec był wizytówką firmy oraz miejscem przyjaznym dla naszych pracowników. Chcieliśmy również, aby znajdował się w niewielkiej odległości od obecnej siedziby, w biznesowej części miasta, w miejscu z dobrze rozwiniętą infrastrukturą i komunikacją publiczną – mówi Krystyna Foreman, Kierownik ds. Administracji Nestlé Polska.
Inwestycja oferująca najwyższej jakości powierzchnię biurową klasy A jest w trakcie pozyskiwania prestiżowego certyfikatu BREEAM.
Budowa biurowca Perydot we Wrocławiu zbliża się do końca. Obecnie trwa montaż elewacji, która będzie jednym z najbardziej charakterystycznych elementów tej nieruchomości komercyjnej. Obiekt rośnie przy ulicy Wyścigowej, w pobliżu zjazdu na autostradę A4. Ma być gotowy w lipcu 2016 roku.
Elewacja budynku została wykonana w całości z aluminium (panele extrabond), a fasada dopełniona będzie pionowymi przeszkleniami, dzięki czemu przypominać będzie kamień szlachetny (Perydot), od którego swoją nazwę wziął kompleks. Deweloper zakończył już montaż elewacji od strony północnej (głównego wejścia), wschodniej, oraz zachodniej a całość ma być gotowa w połowie stycznia.
Nowy biurowiec kształtem przypomina literę H, co ma walory nie tylko estetyczne, ale także funkcjonalne. Takie rozwiązanie architektoniczne pozwala na optymalne doświetlenie wszystkich biur i ułatwia podział przestrzeni na niezależne moduły, także w układzie korytarzowym. Poza biurami, na trenie kompleksu znajdzie się także część usługowo-restauracyjna, 135 miejsc postojowych dla samochodów, w tym 98 w części garażowej, a także 18 stanowisk dla rowerów i 9 dla motocykli.
Powierzchnia biurowa kompleksu to ponad 4000 m kw. Za jej komercjalizację odpowiada m.in. Knight Frank. Inwestorem jest Budotex
Polskie miasta od kilku lat przeżywają boom inwestycyjny w segmencie zabytkowych kamienic. Odnawianiu takich obiektów sprzyja zarówno polityka samorządowa, dotacje inwestycyjne i programy rewitalizacji, a także działalność deweloperów, którzy w odnawianiu kamienic widzą szansę na „wejście” do bardzo dobrych, centralnych lokalizacji.
W Polsce największą liczbą kamienic może się pochwalić Wrocław. W mieście jest ich około 3000. Cała duża dzielnica Śródmieście składa się ze zwartej, przedwojennej zabudowy. Podobnie jest na Przedmieściu Oławskim. Bardzo dużą liczbę takich obiektów ma również Łódź – miasto słynące z bogatej, przemysłowej historii, której świadectwem do tej pory są właśnie kamienice.
Skoro jesteśmy przy Łodzi – tamtejszy magistrat szuka sposobu na rewitalizacje i powtórne wykorzystanie potencjału takich obiektów. Jednym z ciekawych pomysłów jest np. plan przebudowy dwóch zabytkowych nieruchomości pofabrycznych na łódzkim Śródmieściu – pod adresem Sienkiewicza 61a i 63. Budynki mają pełnić funkcję usługową o charakterze działalności przede wszystkim artystycznej, kulturalnej i gastronomicznej. Zagospodarowany ma również zostać plac przed budynkami oraz dachy, gdzie mają powstać tarasy z zielenią (tzw. zielone dachy). Prace rozpoczną się w 2016 roku. Ich koszt to około 15 mln zł. Łódź prowadzi aktualnie program rewitalizacji historycznego śródmieścia. Potencjalni inwestorzy mogą liczyć na dofinansowanie prac renowacyjnych nawet do 70 proc. Inne duże miasta – Wrocław, Kraków, Warszawa czy Gdańsk mają również analogiczne programy rewitalizacyjne.
Coraz większe zainteresowanie miejskimi kamienicami przejawiają deweloperzy. Realizują najczęściej dwa typy obiektów: mieszkalne o podwyższonym standardzie oraz biurowe – tzw. biurowce butikowe bądź kameralne.
Biurowce butikowe (ang. boutique office) – wyróżniają się indywidualnym stylem i wysokim standardem. Z reguły znajdują się w centrum miasta i również pod tym względem stanowią alternatywę dla wielkopowierzchniowych kompleksów biurowych. Obiekty tego typu powstają często w ramach historycznej zabudowy, na przykład w zabytkowych, odrestaurowanych kamienicach. Pierwsze butikowe biurowce powstawały w latach 80. XX wieku, w USA i w państwach Europy Zachodniej.
Biura w kamienicach to dobre i pożądane nieruchomości dla kilku określonych grup najemców. Na pewno nie chodzi tu o duże korporacje. Te poszukują większej powierzchni, którą najczęściej znajdują w nowych biurowcach. Odnowione kamienice idealnie nadają się np. pod siedziby kancelarii prawnych, siedziby firm doradczych i świadczących usługi dla biznesu itp.
Bardzo dobre lokalizacje dodają takim nieruchomościom atrakcyjności. Co jeszcze wyróżnia polskie biurowce butikowe? Przede wszystkim są to budynki stosunkowo niewielkie. Powierzchnia tego typu obiektów najczęściej mieści się w przedziale około 2000 do 5000 mkw., choć zdarzają się i biurowce dużo mniejsze – do tysiąca metrów kwadratowych. Biurowce butikowe wyróżnia także wyższa jakość materiałów wykończeniowych (drewno, marmur, piaskowiec).
Warto zaznaczyć, że inwestorzy nie tylko odnawiają istniejące, zabytkowe kamienice, ale często wypełniają też luki w zabudowie, stawiając od nowa nieistniejące już budynki. Nawiązania do historyczności miejsca są w cenie.
Na pewno w najbliższych latach trend przejawiający się dużym zainteresowaniem kamienicami się utrzyma. Dla firm deweloperskich to po prostu często jedyna szansa, by „wejść” z inwestycją do centrum miasta. Zarówno programy samorządowe jak i inwestycje deweloperskie dają szansę na odnowienie coraz większej liczby kamienic. To z kolei pomaga lepiej wykorzystywać przestrzeń w centrach oraz zapobiega nadmiernej rozbudowie ośrodków na peryferie. No i oczywiście znacznie poprawia estetykę i wygląd naszych miast.
Marcin Moneta – komercja24
Biurowiec Alchemia II w Gdańsku dołączy do portfela nieruchomości Grupy Polskiego Holdingu Nieruchomości S.A. w 2016 r.
Drugi etap tej nieruchomości komercyjnej został oddany do użytku w październiku 2015 r. i dostarczył ponad 25 tys. mkw. powierzchni najmu brutto. Składa się z dwóch części – sześcio- i ośmiopiętrowej, połączonych wspólną czterokondygnacyjną podstawą, ale posiadających oddzielne recepcje.
Inwestycja została zrealizowana przez firmę deweloperską TORUS i zaprojektowana przez pracownię architektoniczną APA Wojciechowski.
Mija dobry rok na rynku biurowym w Polsce. W całym 2015 na rynek trafi łącznie ponad 700 000 mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej. Dużej aktywności deweloperów towarzyszy bardzo mocny popyt ze strony najemców. Wolumen umów najmu podpisanych w 2015 r. sięgnął ok. 1,3 mln mkw. na terenie całego kraju, co jest najlepszym wynikiem w historii rynku. Ponad 550 000 mkw. popytu przypadło na największe miasta poza Warszawą – wynika z danych JLL.
Największe obiekty oddane do użytku w 2015 r.
| Obiekt | Miasto | Powierzchnia (mkw.) |
| Business Garden | Poznań | 40 600 |
| Dominikański | Wrocław | 35 600 |
| Postępu 14 | Warszawa | 34 300 |
| Royal Wilanów | Warszawa | 29 800 |
| Domaniewska Office Hub | Warszawa | 27 000 |
Największe projekty biurowe w realizacji
| Obiekt | Miasto | Powierzchnia (mkw.) |
| Warsaw Spire budynek A | Warszawa | 59 100 |
| Business Garden (budynki III – VII) | Warszawa | 54 800 |
| Q22 | Warszawa | 48 000 |
| Gdański Business Center C (planowany do oddania do użytku w 2015 r.)& D | Warszawa | 46 600 |
| Business Garden | Wrocław | 37 700 |
Poziom pustostanów i czynsze
Wskaźnik powierzchni niewynajętych w Warszawie nieznacznie spadł i na koniec III kw. wyniósł 12,9% (16,4% w COB, 12,4% na Obrzeżach Centrum oraz 12,5% poza nim). Poza Warszawą, najniższy poziom pustostanów rejestruje Kraków (4,1%) oraz Łódź (7,0%), a najwyższy Poznań (19,3%). Najwyższe czynsze transakcyjne w Warszawie w centrum miasta wynoszą 21 – 23,5 euro za mkw. miesięcznie oraz 11 – 18 euro poza nim. Stawki w miastach regionalnych wynoszą od 11-12 euro za mkw. miesięcznie w Lublinie do 14 – 14,5 euro za mkw. miesięcznie w Poznaniu i Wrocławiu (13,8-14,5 euro w Krakowie).
„Na przestrzeni roku obserwowaliśmy czasową stabilizację wskaźnika powierzchni niewynajętej, niemniej jednak – ze względu na dużą prognozowaną podaż – spodziewamy się wzrostu poziomu pustostanów w 2016. Z kolei, presja zniżkowa na czynsze odczuwalna jest raczej w coraz atrakcyjniejszych pakietach zachęt oferowanych przez deweloperów niż w obniżce czynszów transakcyjnych”, dodaje Tomasz Czuba.
Rynek inwestycyjny
W 2015 r. inwestorzy byli najbardziej aktywni na rynku nieruchomości handlowych, a następnie biurowych. Istotnym trendem w segmencie biurowym był dalszy wzrost znaczenia regionalnych rynków. Największe transakcje na rynku biurowym w Polsce dotyczą takich nieruchomości jak m.in.: B4B w Krakowie (sprzedający: TriGranit, kupujący: TPG), Empark w Warszawie (sprzedający Heitman, kupujący: Immofinanz) czy Enterprise Park w Krakowie (sprzedający: Avestus, kupujący: Tristan Capital Group).
Doskonale zlokalizowane, kameralne biurowce i odrestaurowane kamienice, pełniące funkcję biurową nie rywalizują o najemców z dużymi, nowoczesnymi, warszawskimi obiektami typu Warsaw Spire, czy Q22 – uważają eksperci Walter Hertz. Wg nich segment butikowy to nisza, dla niektórych klientów.
Butikowych biurowców nie ma w Warszawie wiele. Szacuje się, że ponad 70. Z uwagi na kameralny charakter, dostarczają niewielki odsetek powierzchni biurowej w skali warszawskiego rynku. Obowiązują w nich jednak często wyższe stawki czynszu niż w wysokościowcach, dostarczających powierzchnię biurową na kilkudziesięciu piętrach .
Koszt wynajmu metra kwadratowego w topowych, kameralnych obiektach jest o ok. 10 proc. wyższy niż w najlepszych, nowoczesnych obiektach biurowych. W centralnie usytuowanych kompleksach stawki wywoławcze kształtują się w przedziale od 22 do 24 euro/mkw./m-c, w najciekawszych butikowych budynkach wahają się od 23 do 28 euro/mkw./m-c.
Wynika to z prestiżowych lokalizacji i ekskluzywnego charakteru budynków.zrewitalizowane kamienice i pałace oraz inne odrestaurowane obiekty, które powstały na wzór nieistniejących już obiektów, jak również kameralne, nowoczesne biurowce.
Sztandarowymi przykładami odnowionych, warszawskich kamienic, w których oferowana jest powierzchnia biurowa jest Dom pod Gryfami i Dom Dochodowy o Trzech Frontach przy placu Trzech Krzyży. O udanej rekonstrukcji historycznej zabudowy możemy mówić też w przypadku np. budynku Le Palais Offices przy ulicy Próżnej, Pałacu Młodziejowskich przy Miodowej, czy budynku przy Placu Bankowym 1. W te samą biurową niszę wpisują się również obiekty o bardziej modernistycznych bryłach, jak choćby oddany niedawno Foksal City, Plac Zamkowy – Business with Heritage, czy budynek Chmielna 25.
Ze względu na duże zainteresowanie takimi projektami, specjaliści Walter Herz przewidują, że rynek inwestycji butikowych będzie się rozwijał. Ograniczenie jego wzrostu upatrują w słabej dostępności terenów inwestycyjnych w najlepszych rejonach Warszawy. Podkreślają jednocześnie, że rozwój tego segmentu jest istotny w kontekście tworzenia się nowej i odbudowy istniejącej tkanki miejskiej, co w konsekwencji wpływa na ewolucję urbanistyczną miasta.
– Kiedy przeanalizujemy grupę najemców tego rodzaju budynków nie trudno będzie zrozumieć, dlaczego ważna jest dla nich atmosfera pracy. Są to najczęściej spółki z sektora usług biznesowych, firmy finansowe, ubezpieczeniowe, kancelarie prawne, firmy doradcze i marketingowe. Ich klienci oceniają biura w kontekście wizerunkowym – konkluduje Bartłomiej Zagrodnik z firmy doradczej Walter Herz.
Podkreśla jednocześnie, że poza estetyką i aurą miejsca, kluczowym czynnikiem przy wyborze jest również lokalizacja, umożliwiająca sprawny dojazd do budynku różnymi środkami lokomocji.
6600 mkw. – taką powierzchnię we wrocławskim biurowcu Globis przy ul. Powstańców Śląskich wynajęła spółka UNIT4. Najemca zajmuje się dostarczaniem rozwiązań IT dla biznesu.
Doradcami UNIT4 było JLL
Globis Wrocław to biurowiec klasy A o powierzchni 15,5 tys. mkw. Obiekt jest zlokalizowany w ścisłym centrum Wrocławia, kilkaset metrów od dworca kolejowego i autobusowego oraz przy drodze wyjazdowej na południe w kierunku autostrady A4. Inwestorem obiektu jest Globe Trade Centre.
4000 mkw. – taką powierzchnię ma biuro BNP Paribas Securities Services w warszawskim wieżowcu Warsaw Spire. Biuro spółki zaprojektowała pracownia Massive Design, za system informacji wizualnej odpowiedzialna była Grupa Advertis.
Oryginalny styl pomieszczeniom wspólnym nadaje kolorystyka, dobór mebli oraz oświetlenia, elementy dekoracyjne podwieszone pod sufitami, a także grafiki na szybach i lacobelach pokrywających ściany. Na szczególną uwagę zasługują aranżacje kantyn, które zaprojektowane zostały w różnych konwencjach, ale każda tworzy konsekwentną, przemyślaną całość. W procesie doboru stylistyki aktywnie uczestniczyli pracownicy.
Przestrzenie otwarte natomiast cechuje prostota i zestawienie stonowanego grafitowego tła z bielą i zielenią elementów dekoracyjnych, mebli oraz nośników informacji wizualnej.
Biuro oznakowane jest za pomocą tablic podwieszanych z nazwami działów, semaforów informacyjnych z opisemsal konferencyjnych i pomieszczeń socjalnych oraz tabliczek umieszczonych na specjalnie wygospodarowanych salachspotkań– mówi Aldona Strup z Grupy Advertis.Ponadto zakres prac Grupy obejmował szkło lakierowane na biało, wyklejanie przeszkleń oraz wnętrz wybranych pomieszczeń kompozycjami z folii, zaprojektowanymi przez Massive Design oraz wykonanie napisów przestrzennych z plexi. Szkło w przestrzeni biurowej pełni nie tylko funkcje ozdobne, ale również użytkowe, zastępując pracownikom firmy klasyczne tablice informacyjne.
Największa uwagę przykuwa korytarz, którego ściana na całej długościpokryta została czarnym szkłem. Kolejnym oryginalnym elementem jest trójwymiarowa instalacja pokrywająca jedną ze ścian.Jest to autorski projekt Massive Design, wcielony w życie przez Grupę Advertis.
Biuro BNP Paribas Securities Services zajmuje przestrzeń trzech pięter w budynku B kompleksu Warsaw Spire.