– Projekt ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa jest kompletnie oderwany od realiów cyberzagrożeń, a zarazem bardzo groźny dla polskich przedsiębiorców, którzy wykorzystują urządzenia producentów pochodzących z Azji. Jeśli jakiekolwiek państwo UE wprowadziło rozwiązania dotyczące dostawcy wysokiego ryzyka w sieciach telekomunikacyjnych, dotykają one wyłącznie sieci 5G – zauważa Karol Skupień, Prezes Zarządu Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej (KIKE).
W przygotowywanej przez Ministerstwo Cyfryzacji nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa znalazł się zapis wart miliardy złotych. Kolegium ds. Cyberbezpieczeństwa ma otrzymać kompetencje do uznania dostawcy sprzętu używanego przez operatorów wszystkich sieci telekomunikacyjnych (w tym stacjonarnych) i wszystkich technologii za stwarzającego ryzyko w zakresie cyberbezpieczeństwa, szczególnie jeśli jest to dostawca spoza UE lub NATO. Konsekwencją tej skrajnej nadregulacji, której nie przyjął żaden z krajów Unii Europejskiej, może być dla dostawcy nakaz wycofania z rynku sprzętu danego producenta, a dla użytkownika – wymiany sprzętu na własny koszt.
Z badania dotyczącego wykorzystania w sektorze telekomunikacyjnym sprzętu dostawców pochodzących spoza Unii Europejskiej lub Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego, przeprowadzonego w październiku 2024 roku przez KIKE, w związku z prowadzonymi pracami legislacyjnymi nad projektem ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa wynika, że 100 proc. ankietowanych wskazało, że przy budowie sieci telekomunikacyjnych, mali i średni polscy operatorzy telekomunikacyjni, w przeważającej liczbie wykorzystują urządzenia producentów pochodzących z Azji. Szacunkowa wartość infrastruktury telekomunikacyjnej wykorzystującej sprzęt i/lub oprogramowanie dostawców spoza UE i NATO to średnio 3,3 mln zł na operatora, natomiast łączny szacowany koszt ewentualnej wymiany takich urządzeń, zadeklarowany przez ankietowanych, wynosi 209 mln zł, przy czym wielu zastrzegło, przekazując indywidualne uwagi, iż jest to koszt jaki co najmniej byliby zmuszeni ponieść, oszacowany na dzień wypełnienia ankiety. Finalnie może być znacznie wyższy.
– Raport, który wykonaliśmy jako izba pokazuje, że tylko w segmencie polskich operatorów lokalnych świadczących usługi stacjonarne dla około jednej trzeciej polskich abonentów, koszt usunięcia sprzętu chińskiego z ich sieci byłby na poziomie 6 miliardów złotych. To oznacza, że dla wszystkich polskich sieci to będzie już koszt prawie 20 miliardów zł, a jeszcze nie uwzględniliśmy sieci bezprzewodowych – mówi Karol Skupień.
Według eksperta, który od 25 lat aktywnie działa w branży telekomunikacyjnej, sprzęt telekomunikacyjny jest bardzo specjalistyczny i wyłącznie inżynierowie w firmach telekomunikacyjnych potrafią rozpoznać niuanse, również te związane z jego bezpieczeństwem. Przyznanie politykom uprawnień do decydowania o tym jaki sprzęt usunąć z polskich sieci jest, jak wykazano w raporcie KIKE, bardzo kosztowne. Ponadto konsekwencją ich decyzji – jak ocenia ekspert – nie technicznych a stricte politycznych, może być konieczność usunięcia sprzętu dobrej klasy i zakupu droższego czy nawet gorszej jakości. Do uznania dostawcy za dostawcę wysokiego ryzyka nie będzie konieczne wykrycie poważnej podatności, ani zaistnienie poważnego incydentu z winy sprzętu lub oprogramowania, a zarazem nie będą analizowane ekonomiczne skutki takiej decyzji. Decyzji, która będzie podlegać natychmiastowemu wykonaniu i nie będzie od niej przysługiwać odwołanie.
– W żadnym państwie UE nie ma tak groźnych przepisów dotyczących tzw. dostawcy wysokiego ryzyka. Początkowo przepisy dotyczyły sprzętu z sieci 5G, ale obecnie w projekcie rozszerza się działanie tej ustawy na systemy 2G, 3G i 4G, od wielu lat bardzo szeroko stosowane w Polsce, nie uznawane za niebezpieczne. Gdyby doszło do usunięcia sprzętu chińskiego ze wszystkich polskich sieci stacjonarnych, bezprzewodowych, samorządowych itd. to kosztowałoby to kilkadziesiąt miliardów złotych. Ale tego nikt w ministerstwie cyfryzacji nie oszacował i nikt nie ma zamiaru pytać polskich przedsiębiorców jak inaczej można poradzić sobie z ewentualną naprawą błędów bezpieczeństwa w sieci – podsumowuje Karol Skupień.
Autor: Karol Skupień, Prezes Zarządu Krajowej Izby Komunikacji Ethernetowej (KIKE)
materiał prasowy
Mimo spadku poczucia bezpieczeństwa, bankowość internetowa wciąż pozostaje obszarem, w którym respondenci czują się najbardziej bezpieczni – wynika z drugiej fali badań przeprowadzonych przez SW Research na zlecenie Banku Pocztowego. Na drugim miejscu pod względem czynności uznawanych za bezpieczne uplasowały się zakupy online (72% wskazań), które wyprzedziły przeglądanie stron internetowych (67%). Badanie ujawnia, że najmniej bezpieczne według respondentów są rozmowy telefoniczne oraz wymiana SMS-ów z nieznajomymi. Wśród metod oszustw finansowych najczęściej rozpoznawaną pozostaje „metoda na wnuczka”, znana aż 89% badanych, zarówno wśród osób dojrzałych, jak i ich dzieci powyżej 40. roku życia. Badanie jest częścią programu edukacyjno-społecznego „Cyberdojrzali. Bądź mądrzejszy od oszusta”, podczas którego eksperci Banku Pocztowego we współpracy z Komendą Stołeczną Policji prowadzą bezpłatne webinary i konferencje zwiększające wiedzę Polaków nt. cyberzagrożeń oraz sposobów na to, by nie paść ofiarą oszustów. 
Firmy muszą się chronić przed cyberatakami. Liczba cyberprzestępstw stale rośnie, a ofiarami ataków padają organizacje posiadające pozornie doskonałą infrastrukturę bezpieczeństwa. Stosowane przez cyberprzestępców techniki manipulacyjne pomagają skutecznie realizować ataki, przed którymi nie chronią nawet najlepsze systemy. Psychologia cyberbezpieczeństwa pozwala zrozumieć motywy działania cyberprzestępców oraz przewidzieć ich kolejne kroki, dzięki czemu organizacje mogą lepiej przygotować się na ewentualne zagrożenie.
Badanie „Postawy Polaków wobec cyberbezpieczeństwa” – przygotowane przez Biostat na zlecenie agencji doradczej 2PR – wskazuje, że większość ankietowanych (51,6%) wyraża zaufanie do instytucji finansowych w kwestii cyberbezpieczeństwa. Z raportu wynika również, że ponad połowa respondentów (53,6%) jest przekonanych o odpowiedniej ochronie swoich finansów internetowych. 
Netskope, lider w dziedzinie Secure Access Service Edge (SASE) i cyberbezpieczeństwa, przygotował raport podsumowujący działalność cyberprzestępców na świecie w I kwartale tego roku. Wynika z niego, że atakujący znajdują coraz to nowe sposoby na ukrycie się i wtopienie w normalny ruch sieciowy, aby dostarczyć do użytkownika złośliwe oprogramowanie. Analitycy Netskope zidentyfikowali jednocześnie, że w I kwartale 2023 r. 5 pracowników na 1000 z dużych firm pobierało nieświadomie wirusy, wysyłając lub pobierając dane. Aż 72% złośliwego oprogramowania stanowiły nowe rodziny i warianty wirusów.
Firma Netskope opracowała raport, z którego wynika, że nastąpił znaczący wzrost ataków cyberprzestępców w ciągu ostatniego półrocza w porównaniu do roku ubiegłego. Amerykańska firma lider na rynku cyberbezpieczństwa, która niedawno otworzyła data center w Warszawie opracowała raport na ten temat. Ataki cyberprzestępców dotyczą środowiska aplikacji chmurowych na całym świecie. W styczniu 2023 roku 54% wszystkich pobrań złośliwego oprogramowania pochodziło z aż 142 aplikacji chmurowych. Znaczącą część wszystkich pobrań złośliwego oprogramowania stanowią pliki ZIP, które umożliwiają archiwizację i konwersję plików przed wysyłką. Natomiast wciąż większość pobrań złośliwego oprogramowania to tzw. trojany. Należy zauważyć, że aż 58% przypadków to zupełnie nowe, trudne do wykrycia przez standardowe narzędzia, rodzaje złośliwego oprogramowania atakującego użytkowników na całym świecie. Według różnych analiz w skali globalnej dziennie jest atakowanych 30 000 stron internetowych.
