Od kilku lat obserwujemy w Polsce znaczny wzrost różnorodności w zakresie realizowanych projektów mieszkaniowych i komercyjnych. Inwestorzy też chętniej wchodzą w takie realizacje dostrzegając zmiany społeczne i demograficzne oraz próbując antycypować sytuację na rynku w dłuższej perspektywie.

Do zmian społecznych i mentalnych, które mają  swoje przełożenie na rynek nieruchomości, możemy zaliczyć rosnącą mobilność społeczeństwa. Obecnie właściwie standardem jest zmiana pracy kilka razy w życiu, także zmiana miejsca zamieszkania. Ewoluuje model rodziny. Tradycyjne rodziny często zastępuje życie w pojedynkę – tzw. singla. Człowiek współczesny przykłada większą wagę do samorozwoju, dłużej trwa kształcenie, proces zdobywania doświadczenia, częściej zmieniamy branżę, dostosowujemy się do tych warunków.

Tak więc odpowiedzią na takie procesy ze strony rynku nieruchomości mogą być projekty związane z rynkiem najmu.  Choć w Polsce ciągle dominujący model mieszkaniowy to ten oparty na własności, to jednak należy się spodziewać – analogicznie do Zachodu – rozwoju rynku najmu instytucjonalnego. W takie realizacje celują inwestorzy.

Akademiki i malutkie mieszkania

Przykładem mogą być projekty typu akademik. W Polsce takie inwestycje przeprowadza choćby Griffin Real Estate. Pierwszy prywatny akademik tego inwestora z częścią handlowo – usługową wyrósł w Poznaniu. Do tego doszły także Łódź i Lublin, a inwestor zapowiada podobne projekty także w innych dużych miastach. Oferta skierowana jest m.in. do studentów zagranicznych, którzy przyjeżdżają tu się uczyć m.in. medycyny.

Coraz popularniejsze stają się też mikrokawalerki. Projekty w pełni wyposażonych malutkich mieszkań (kilkanaście mkw.) reklamowane są jako nieruchomości na tzw. start ale też pod późniejszą odsprzedaż bądź wynajem. Kilkanaście metrów kwadratowych z wszystkim, co potrzebne do życia (pokój dzienny z aneksem kuchennym, łazienka) może być traktowane jako alternatywna forma zabezpieczenia mieszkaniowych potrzeb dziecka studiującego. Zamiast płacić co miesiąc wysoki czynsz najmu można zainwestować w takie mieszkanie i z czasem samodzielnie je wynajmować.

Condo hotele

Od mniej więcej 5 lat rosnącą popularnością w Polsce cieszy się branża hotelowa z systemem condo, czyli możliwością kupna na własność pokoju hotelowego i zarabiania na jego wynajmie. Co prawda nie jest to rozwiązanie nowe, segment condo narodził się w USA w połowie ubiegłego wieku, ale u nas dopiero od niedawna zyskuje on na popularności. Condo kusi inwestorów wysokimi, gwarantowanymi przez pewien czas  stopami zwrotu (nawet 8 proc. rocznie)  i możliwością posiadania własnego pokoju w hotelu, z prawem korzystania z niego przez określoną liczbę dni w roku.  Takie projekty realizowane są głównie w pasie nadmorskim, na Mazurach i w dużych miastach.

Osiedla senioralne

Niebagatelny wpływ na sytuację rynkową mają zmiany demograficzne. Polskie społeczeństwo się starzeje. Obecnie w naszym kraju jest nieco ponad 540 tysięcy 25 – latków.  Już w 2020 roku będzie ich o 100 tys. mniej, a w 2025 – liczba takich osób spadnie o blisko 170 tysięcy – do 375 tys. Równocześnie rosnąć będzie grupa emerytów. Obecnie 67 – latków mamy około 442 tysięcy. W 2025 roku będzie ich już 517 tys.

Wg GUS  w 2050 roku populacja Polski będzie wynosiła tylko 34 miliony osób. Dominującą grupę wiekową będą stanowić ludzie w wieku emerytalnym. 67 – latków będzie blisko 600 tysięcy, a narodzi się  tylko 259 tysięcy dzieci. Już w 2030 roku liczba mieszkańców w wieku 65 lat i wzwyż wyniesie 11 mln, co stanowić będzie około 1/3 populacji. Obecnie takich ludzi jest około 6 mln.

Tak więc domy spokojnej starości, obiekty służby zdrowia i mieszkania dla seniorów stają się coraz atrakcyjniejszą formą inwestowania. W Polsce takie projekty już są realizowane. Można tu wymienić Angel Care we Wrocławiu, ale także w wielu innych lokalizacjach. Inwestorzy komercyjni coraz chętniej też wchodzą w projekty typu prywatne przychodnie itp.

Nieruchomości na trudne czasy

Polska jest obecnie ważnym rynkiem europejskim. Na pewno najważniejszym w swoim regionie. Kusi inwestorów dobrymi wynikami gospodarczymi i wysokimi stopami kapitalizacji. Co więcej rynek nieruchomości, tradycyjnie uważany za bezpieczny, wydaje się odporny na wstrząsy polityczne. Negatywnego efektu dla naszego regionu nie przyniósł Brexit, także sytuacja polityczna wewnątrz Polski i napięcia na linii Polska – UE nie wydają się zagrożeniem i nie odstraszają inwestorów. W ubiegłym roku wartość transakcji na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce wyniosła 4,1 mld euro. W tym prawdopodobnie będzie wyższa.

Marcin Moneta – komercja24

W drugim kwartale bieżącego roku utrzymał się wysoki poziom aktywności inwestycyjnej na głównych rynkach nieruchomości komercyjnych Europy Środkowej, tj. w Polsce, Czechach, Rumunii oraz na Słowacji i Węgrzech. Wartość transakcji inwestycyjnych wyniosła 2,6 mld euro, czyli o 56% więcej niż w pierwszym kwartale.

Takie dane dostarcza Cuushman and Wakefield. Wzrost oznacza, że  wolumen obrotów za ostatnie 12 miesięcy wzrósł do 9,3 mld euro, zbliżając się do rekordowego poziomu z 2007 r.

– Tendencja wzrostowa utrzymuje się na wszystkich rynkach Europy Środkowo-Wschodniej. Brexit to gorący temat od miesiąca, ale nie wpłynął w widoczny sposób na ceny nieruchomości ani nie spowodował wstrzymania zawieranych transakcji – powiedział James Chapman, Partner CE, Dział Rynków Kapitałowych w Cushman & Wakefield.

Polska jest nadal najchętniej wybierana przez inwestorów zagranicznych, którzy w drugim kwartale ulokowali tu ponad 1,5 mld euro, co stanowi 59% łącznej wartości transakcji inwestycyjnych przypadających na Europę Środkową.

Prawie dwie trzecie kapitału pochodzi z trzech krajów: USA (27%), Niemiec (19%) i RPA (18%). W drugim kwartale inwestorzy z RPA zainwestowali ponad 1 mld euro, co wynika z rosnącego zainteresowania rynkami Europy Środkowej, a zwłaszcza Polską.

Wartość transakcji inwestycyjnych w sektorze nieruchomości handlowych, na które przypadła większość obrotów, wyniosła prawie 1,5 mld euro, a w sektorze biurowym 0,8 mld euro.

Dominującą pozycję na rynku inwestycyjnym miały pozagiełdowe fundusze inwestycyjne, które zainwestowały nieco ponad 1 mld euro,

– Lokalny kapitał nadal odgrywa istotną rolę na rynku instytucjonalnym. Dotyczy to przede wszystkim Czech, gdzie stopy kapitalizacji dla najlepszych aktywów pokrywają się ze stopami kapitalizacji dla najbardziej atrakcyjnych nieruchomości w skali całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej –  dodaje Jeff Alson, Partner CE, Dział Rynków Kapitałowych w Cushman & Wakefield.

Wartość transakcji inwestycyjnych na rynkach nieruchomości komercyjnych w Europie Środkowo – Wschodniej  w I półroczu sięgnęła ok. 5,1 mld euro, z czego 2,07 mld euro przypadło na Polskę, 950 mln na Czechy, 910 mln euro na Węgry, 340 mln euro na Rumunię, a 310 mln euro na Słowację. Na pozostałych rynkach regionu sfinalizowano transakcje o wartości 540 mln euro. Takie dane dostarcza JLL.

To aż o 69% wyższy wynik niż w analogicznym okresie roku poprzedniego, a zarazem najlepsze pierwsze półrocze od 2007.  Łączna wartość transakcji w regionie może w tym roku przekroczyć 10 mld euro.

Agata Sekuła, Dyrektor Działu Rynków Kapitałowych Nieruchomości Handlowych w Europie Środkowo – Wschodniej, JLL: „Polska przyciąga inwestorów ze względu na takie atuty jak m.in. skala i transparentność rynku oraz dobre wskaźniki gospodarcze. W I półroczu wartość transakcji inwestycyjnych wyniosła 2,07 mld euro, z czego na sektor nieruchomości handlowych przypadło 1,02 mld euro, biurowych – 786 mln euro, a magazynowych –261 mln euro.

Największą transakcją inwestycyjną sfinalizowaną na polskim rynku nieruchomości w I półroczu był zakup przez Redefine 75% udziałów w portfelu nieruchomości komercyjnych Echo Investment w Polsce. Obejmował on obiekty handlowe (Amber w Kaliszu, Galaxy w Szczecinie, Galeria Echo w Kielcach, Galeria Olimpia w Bełchatowie, Outlet Park Szczecin, Pasaż Grunwaldzki we Wrocławiu, CH Echo w Przemyślu i Bełchatowie, Galeria Sudecka w Jeleniej Górze oraz Galeria Veneda w Łomży) i biurowe (A4 Business Park w Katowicach, Astra Park w Kielcach, Malta Office Park w Poznaniu, Oxygen w Szczecinie, Park Rozwoju w Warszawie czy West Gate we Wrocławiu).

Inwestorzy boją się wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii i wstrzymują projekty biurowe, handlowe i przemysłowe – tak wynika z raportu  The Royal Institution of Chartered Surveyors (RICS).

Wskaźnik popytu wśród inwestorów zagranicznych w Wielkiej Brytanii na nieruchomości komercyjne jest najniższy od czasu jego pomiaru przez RICS tj. od 2014 roku. Tylko 5 procent badanych potwierdza wzrost zainteresowania brytyjskim rynkiem ze strony zagranicznych firm w ciągu ostatnich trzech miesięcy. To znaczny spadek w porównaniu  zII kwartałem2015 roku, gdy ten sam wskaźnik był na poziomie 36 procent.

38 procent członków RICS pracujących w sektorze jako główny powód nerwowości po stronie kluczowych zagranicznych detalistów i podaje niepewność wywołaną unijnym referendum.

43 procent respondentów uważa, że spełnienie się scenariusza Brexitu będzie miało negatywny wpływ na sektor nieruchomości komercyjnych, a tylko 6 procent stwierdziło, że wpływ ten będzie pozytywny.

Komentarz głównego ekonomisty RICS, Simona Rubinsohna:

„Nie ulega wątpliwości, że od czasu gdy referendum w sprawie członkostwa Zjednoczonego Królestwa w UE stało się pewne w rezultacie wyników wyborów powszechnych w maju minionego roku mogliśmy obserwować spadek zainteresowania zagranicznych inwestorów rynkiem nieruchomości komercyjnych w Wielkiej Brytanii; międzynarodowi sprzedawcy detaliczni i usługodawcy w perspektywie krótkoterminowej oceniają ten rynek jako mniej atrakcyjny. Nie powinniśmy jednak rozpatrywać tego wyłącznie w kategoriach negatywnych; w konsekwencji ostudzenia rynku wartości czynszu rosną w znacznie wolniejszym tempie co sugeruje, że wkrótce możemy się spodziewać bardziej korzystnych warunków wejścia i rozwoju biznesu na rynku brytyjskim. ”