Polskie magazyny z bardzo niskimi czynszami

wysłano 13 lutego 2015

Polski rynek powierzchni magazynowych, mimo dużego zapotrzebowania, charakteryzuje się bardzo niskimi czynszami najmu. Uczestnicy rynku szacują, że odbicie w tym zakresie nastąpi dopiero w 2016 r.

Paweł Sapek, dyrektor zarządzający na Polskę firmy Prologis podkreślaja, że mimo iż podaż nowoczesnych powierzchni magazynowych maleje i spada poziom pustostanów stawki czynszów pozostają rekordowo niskie, co jest swoistą anomalią, w stosunku do innych rynków Europy Centralnej i Europy

Te opinie znajdują potwierdzenie w raportach. Wg JLL w 2014 roku czynsze efektywne (po uwzględnieniu ulgi i zachęty od właścicieli) były stabilne w okolicach Warszawy (2,1-2,8 euro z mkw. miesięcznie), na Górnym Śląsku (2,4-3,3 euro za mkw.) i w Polsce centralnej (2,1-2,8 mkw.). Spadły za to w Poznaniu (do 2,1-3 euro za mkw.) i we Wrocławiu (2,5-3,1 euro za mkw.).

Milion metrów kw. biur wynajętych w 2014 roku

wysłano 29 stycznia 2015

Zakończył się pod wieloma względami rekordowy rok dla polskiego rynku nieruchomości biurowych. W 2014 r. w Polsce podpisano umowy najmu na ponad milion metrów kwadratowych biur, z czego rekordowe 445 000 mkw. przypadło na główne rynki poza Warszawą – tak wynika z najnowszego raportu JLL ( Rynek biurowy w Polsce – IV kw. 2014). Łącznie polski rynek wzbogacił się o 600 000 mkw. nowej powierzchni biurowej, a ponad 700 000 mkw. może trafić do użytku w 2015 r.

POPYT

Warszawa nadal cieszy się dużym zainteresowaniem najemców. Ubiegły rok był bardzo dobry pod względem popytu na biura. Łącznie w 2014 r. na stołecznym rynku podpisano umowy najmu na 612 000 mkw. – tylko o 21 000 mkw. mniej od rekordowego wyniku zarejestrowanego w 2013 r.

2014 okazał się rekordowy pod względem popytu na największych rynkach biurowych poza Warszawą , na których podpisano umowy najmu na ponad 445 000 mkw. (23% wzrost r-d-r). Wolumen wynajętej powierzchni w Krakowie, Wrocławiu oraz Łodzi był najwyższy w historii (odpowiednio 144 000 mkw., 97 000 mkw. oraz 44 000 mkw.). Największe umowy najmu w 2014 r. podpisały takie firmy jak: Infosys w Łodzi (odnowienie i ekspansja – 21 000 mkw. w Green Horizon, największa ubiegłoroczna umowa najmu w Polsce ogółem), HP GBC we Wrocławiu (przednajem 16 400 mkw. w Dominikańskim oraz odnowienie na 10 700 mkw. w Renomie) oraz Nokia Networks we Wrocławiu (przednajem na 14 000 mkw. w West Gate).

PODAŻ

Podaż – 600 000 mkw. w 2014 i ponad 700 000 mkw. w 2015 r.

wykres

2014 był znakomitym rokiem dla rynków biurowych w największych aglomeracjach poza Warszawą. Wybudowano ponad 323 000 mkw. biur, a to więcej niż w stolicy w tym samym okresie. Blisko 70% nowej podaży przypadło na Kraków, Trójmiasto i Katowice. Znaczącej aktywności deweloperów towarzyszył historycznie rekordowy popyt rzędu 445 000 mkw. w całym roku, co doprowadziło do chwilowego obniżenia współczynników powierzchni niewynajętej na niektórych rynkach.

Ze względu na bardzo ograniczoną nową podaż w IV kw. 2014 r. współczynnik powierzchni niewynajętej w Warszawie obniżył się nieznacznie do poziomu 13,3%, niemniej jednak cały czas trend pozostaje wzrostowy. Większość głównych rynków biurowych poza Warszawą zanotowała spadek wskaźnika pustostanów na przestrzeni roku. Jedynie Katowice i Kraków zarejestrowały niewielki wzrost. Pomimo wahań najniższym współczynnikiem powierzchni niewynajętej nadal odznacza się Kraków (6,0%), najwyższym – Szczecin (15,8%).

wykres

Stawki czynszu za najlepsze powierzchnie biurowe w Warszawie pozostały relatywnie stabilne, jednak ze względu na spodziewaną wysoką nową podaż będą w najbliższym czasie pod presją zniżkową. Obecnie, najwyższe stawki najmu w Centrum wahają się między 22 a 24 euro za metr kwadratowy miesięcznie i 11 – 18,5 euro poza nim. Najwyższe czynsze transakcyjne w miastach regionalnych wynoszą odpowiednio od 11-12 euro w Lublinie do 14 – 15 euro za mkw. miesięcznie w Poznaniu.

Nowy człowiek w JLL

wysłano 8 stycznia 2015

Paulina Krasnopolska to nowy pracownik międzynarodowej firmy doradczej JLL. Zajęła stanowisko dyrektora ds. Komunikacji. Zajmować się będzie komunikacją z zespołem, klientami, partnertami bizensowymi oraz mediami. Paulina Krasnopolska od 19 lat zajmuje się pracą na rynku nieruchomości komercyjnych. Zanim przyszła do JLL zajmowała się PR i marketingiem w CBRE Poland.

Rynek powierzchni biurowych – rekordowy rok 2014

wysłano 23 grudnia 2014

Dzielna 60_Ochnik Developmentx Na stołeczny rynek trafi w tym roku największa ilość powierzchni biurowej od 14 lat. Warszawa z 4,3 mln m kw. nowoczesnej powierzchni biur stała się największym rynkiem biurowym w Europie Środkowej. Drugim rynkiem w regionie jest Budapeszt z 3,1 mln mkw., trzecim Praga z ok. 2,9 mln mkw., a czwartym Bratysława z 1,4 mln mkw. powierzchni biurowej.

Obecnie w Warszawie w budowie jest prawie 640 tys. m kw. powierzchni biurowej, która zostanie oddana w ciągu najbliższych 2 lat, obliczają analitycy Jones Lang LaSalle. To więcej niż buduje się łącznie na pozostałych rynkach w kraju, na których powstaje ok. 520 m kw. biur. Poza stolicą, najwięcej powierzchni biurowej przybywa obecnie we Wrocławiu, Krakowie i Trójmieście.

W trzecim kwartale tego roku w Warszawie oddane zostały do użytku cztery budynki o łącznej powierzchni prawie 60 tys. m kw. Nowej powierzchni dostarczyły Warsaw Spire B (20 tys. m kw.), Nimbus (19 tys. m kw.), Plac Małachowskiego (12 tys. m kw.) i Garden Plaza (8,5 tys. m kw.). Do końca 2014 roku deweloperzy zapowiadają ukończenie kolejnych 90 tys. m kw. biur.

Dodatkowo oddane zostaną także starsze biurowce, które przechodzą obecnie gruntowną modernizację, należą do nich m.in. Spektrum Tower, czy odnawiane, dawne obiekty fabryczne jak np.: Ferio Wawer i Copernicus Square.

Inwestorzy rewitalizowanych budynków starają się znaleźć swoją niszę, wyeksponować unikalne cechy budynków by wyróżnić się na konkurencyjnym, warszawskim rynku. Udaje się to firmie Ochnik Development modernizującej biurowiec Dzielna 60 na warszawskim Muranowie.

W całej Polsce inwestorzy oddadzą w tym roku do użytku 680 tys. m kw. powierzchni biurowej (dane JLL). To rekordowa ilość biur w całej historii branży.

Rynek powierzchniu biurowych w Katowicach – podsumowanie

wysłano 23 grudnia 2014

Dobra lokalizacja, rozwinięta infrastruktura i dostęp do wykształconych kadr – to atuty Katowic, które sprzyjają napływowi nowych inwestycji, również z sektora usług dla biznesu – uważają eksperci JLL. Z danych ABSL, w Aglomeracji Katowickiej działają już 64 centra usług dla biznesu. Są tu tak znane firmy, jak m.in. Capgemini, IBM, ING, Unilever, Ericsson, Oracle czy PwC.

337 tys. mkw. to całkowite zasoby nowoczesnych powierzchni biurowych w Katowicach (stan na III kw. 2014). Miasto zajmuje pod względem wielkości rynku biurowców 5 miejsce w kraju – podkreślają eksperci JLL – po Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Trójmieście.

Od początku roku do końca III kw. br. w Katowicach do użytku oddano 26 900 mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej. Do końca roku rynek zasili kolejne 33 000 mkw., a całkowita nowa podaż w 2014 r, sięgnie ok. 60 000 mkw. Największe inwestycje to GPP Business Park II&III (15 000), Silesia Star I (12 700) czy Silesia Business Park I (10 700).

– Z naszych analiz wynika, że w ostatnich pięciu latach rynek biurowy w Katowicach urósł o ok. 55%. Deweloperzy błyskawicznie zareagowali na duże zapotrzebowanie na biura generowane przez zwiększającą się liczbę najemców, ze szczególnym uwzględnieniem firm z sektora usług dla biznesu – wylicza Mateusz Polkowski, Dyrektor w Dziale Badań Rynku i Doradztwa, JLL.

Poziom pustostanów w Katowicach wynosi obecnie niecałe 10 proc. Stawki najmu w najlepszych obiektach biurowych utrzymują się na stałym poziomie od 12,5 do 13,75 euro za mkw. miesięcznie.

JLL zajmie się komercjalizacją CEDET

wysłano 20 grudnia 2014

Firma JLL będzie zajmować się wynajmem powierzchni w projekcie CEDET w Warszawie. Inwestorem jest Immobel. CEDET zakłada odnowienie i rozbudowę zabytkowego obiektu z lat 50. zlokalizownego przy ulicy Kruczej 50. Po rozbudowie ma on mieć dwie części – zrewitalizowaną zabytkową – dawnego domu handlowego, oraz nową u zbiegu ul. Brackiej i Kruczej. Docelowo CEDET ma zaoferować 15 000 mkw. powierzchni biurowej oraz 7 000 mkw. powierzchni handlowej. Ma być gotowy w II kw. 2017.

Londyn najatrakcyjniejszy dla sieci handlowych

wysłano 5 grudnia 2014

Londyn to miasto najatrakcyjniejsze w Europie dla najemców powierzchni handlowych. Tak wynika z najnowszego raportu JLL „Destination Europe 2015” Zestawienie analizuje dane dotyczące ekspansji i obecności 250 międzynarodowych marek na 57 rynkach w Europie.

Pierwsza dwudziestka najatrakcyjniejszych miast w Europie dla sieci handlowych to (od najmocniejszego): Londyn, Paryż, Moskwa, Mediolan, Madryt, Rzym, Stambuł, Monachium, Berlin, Barcelona, Amsterdam, Hamburg, Sankt Petersburg, Praga, Warszawa, Kijów, Wiedeń, Bruksela, Düsseldorf oraz Frankfurt.

Londyn zwiększył swoją przewagę nad Paryżem jako najbardziej atrakcyjna lokalizacja dla marek luksusowych. Powierzchnie handlowe na New Bond Street w Londynie cechują najwyższe stawki najmu w Europie wynoszące nawet 12 300 euro za mkw. rocznie, co oznacza aż 42% wzrost w porównaniu do 2012 r.

Moskwa (3 miejsce w rankingu) oraz Stambuł (pozycja 7) to miasta, które przyciągnęły w ciągu ostatnich dwóch lat najwięcej nowych marek.

Jeśli chodzi o Warszawę – znajduje się na 15 pozycji w Europie pod względem atrakcyjności dla międzynarodowych sieci handlowych, awansując z miejsca 19 sprzed dwóch lat. Stolica Polski wyprzedza takie lokalizacje jak Bruksela, Frankfurt czy Zurych. Najwyżej notowanym miastem z regionu Europy Środkowo – Wschodniej jest Praga na miejscu 14.

Sieci handlowe planują dalszą ekspansję, amerykańskie marki dominują w Europie. Zara i H&M to marki, które są obecne na wszystkich 57 analizowanych w raporcie rynkach handlowych w Europie. Za nimi w zestawieniu znajdują się Mango, The Body Shop, Benetton czy Lush. Indeks 25 kluczowych sieci handlowych w Europie zdominowany jest właśnie przez marki ze średniej półki, za którymi plasują się marki z kategorii premium (m.in. Hugo Boss czy Diesel). Kategorię marek luksusowych reprezentują Louis Vuitton i Max Mara.

Stany Zjednoczone, dzięki ekspansji marek premium, wyprzedziły Włochy jako największy eksporter marek w Europie. Sieci pochodzące z USA stanowią 18% najemców obecnych na europejskim rynku. Na trzecim miejscu znalazły się marki brytyjskie.

Rynek biurowy w Krakowie bije rekord podaży

wysłano 4 listopada 2014

enterprise_park_krak Rynek biurowy w Krakowie oferuje blisko 650 tys. mkw. nowoczesnych powierzchni biurowych – tak wynika z ostatniego raportu JLL za III kw. 2014.

W tym roku ma zostać w sumie oddanych do użytku 105 tys. mkw. biur. Tym samym krakowski rynek biurowy pobije rekord pod względem podaży. W kolejnych latach wg szacunków przybędzie 83 tys. mkw. biur w 2015 r. i 93 tys. mkw. w 2016 r.

Jeśli chodzi o III kwartał – przyniósł on oddanie pięciu inwestycji w zakresie biurowców: Kapelanka 42 bud. A (17 300 mkw.), Enterprise Park II C (13 600 mkw.), Quattro Business Park D (12 200 mkw.), Orange Office Park I (8 100 mkw.) oraz Futuro (1 100 mkw.).

Popyt na nowe powierzchnie biurowe generują głównie firmy z zakresu usług dla biznesu. 70% popytu na biura zarejestrowanego w 2013 r. przypadło właśnie na firmy z tej branży.

W Krakowie jest najniższy w Polsce poziom pustostanów powierzchni biurowych – wynosi 6 proc. Wg prognoz JLL nie zmieni się także na początku 2015 roku. Większość powierzchni niewynajętej dotyczy obiektów klasy B.

Czynsze najmu, pozostają stabilne – mieszczą się w przedziale 13,5 – 14 euro za metr kwadratowy powierzchni biurowych.

Biurowce w III kw. 2014

wysłano 31 października 2014

Dominikański/Skanska/Wrocław

130 tys. mkw. biur oddano do użytku w III kw. 2014, tak wynika z najnowszego raportu JLL. W całym kraju utrzymuje się duży popyt, z kolei w Warszawie widać trend polegający na odnawianiu starszych biurowców.

Popyt na powierzchnie biurowe

Od stycznia do końca września w Warszawie wynajęto 422 tys. mkw. biur z czego ponad 160 tys. w ostatnim kwartale. Popyt netto za III kw. 2014 wyniósł 115 000 mkw.

Największe umowy najmu w Warszawie:

– Raiffeisen w Prime Corporate Center (przednajem na 19 500 mkw.),

– Media Saturn Holding w Blue City Offices (odnowienie, 8 000 mkw.),

– Moneygram w Konstruktorska Business Center (nowa umowa 7 300 mkw.)

Poza Warszawą podpisano w III kw. umowy najmu na łącznie 117 000 mkw., a wolumen kontraktów od początku roku sięgnął 320 000 mkw. Zapotrzebowanie dotyczy głównie firm z branży BPO,

Największe transakcje poza Warszawą w III kw.:

– odnowienie umowy i ekspansja Infosys na 21 000 mkw. w Green Horizon w Łodzi,

– HP GBC 16 400 mkw. w Dominikańskim we Wrocławiu

– odnowienie umowy AON Hewitt na prawie 4 400 mkw. w Diamante Plaza w Krakowie.

Podaż powierzchni biurowych

Aktualnie w budowie znajduje się prawie 640 000 mkw. W III kw. całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w Warszawie sięgnęły prawie 4 365 000 mkw., a deweloperzy deklarują ukończenie kolejnych 90 000 mkw. do końca 2014 r. Coraz ważniejszym trendem staje się renowacja starszych obiektów

Łącznie w III kw. polski rynek biurowy wzbogacił się o ok. 130 000 mkw.

Pustostany:

W III kw. wskaźnik powierzchni niewynajętej w Warszawie osiągnął poziom 13,8%, Prawdopodobnie wskaźnik ten będzie rósł. Najniższy w kraju wskaźnik powierzchni niewynajętej nadal notuje Kraków (6,0%) a najwyższy Szczecin (17,7%).

Czynsze najmu

W centrum Warszawy najwyższe stawki najmu wahają się między 22 a 24 euro za mkw. miesięcznie, a np. na Mokotowie 14,5 – 14,75 euro. Poza Warszawą, najwyższe czynsze transakcyjne kształtują się na poziomie 14-15 euro we Wrocławiu i Poznaniu.

Centra handlowe w III kw. 2014

wysłano 22 października 2014

wiz. Brama Mazur w Ełku

Całkowita podaż nowoczesnych obiektów handlowych w Polsce wynosi 12,2 mln mkw. przy czym ponad 8,76 mln przypada na galerie handlowe (centra handlowe i handlowo – rozrywkowe). W III kw. 2014 rynek powiększył się o dwa nowe centra handlowe, które dostarczyły ponad 64 tys. mkw. powierzchni najmu – podaje w swoim najnowszym raporcie JLL („Rynek handlowy w Polsce, III kw. 2014).

Nowe centra handlowe otworzyły się w województwie warmińsko -mazurskim, w miastach o liczbie mieszkańców poniżej 200000. Galeria Warmińska (41000 m2) w Olsztynie i Brama Mazur (17250 m2) w Ełku. Dodatkowo trwa rozbudowa Magnolii Parku we Wrocławiu – największego centrum handlowego na Dolnym Śląsku.

Inne nowopowstałe obiekty w III kw. br. to dwa parki handlowe: firmy Saller w Nowej Soli (5700 m2) , oraz STOP.SHOP. w Kętrzynie (5400 m2). Obecnie, w budowie jest 814 500 m2 nowoczesnej powierzchni handlowej reprezentującej wszystkie formaty na rynku.

Centra handlowe stanowią ponad 700 000 m2 tego wolumenu – w sumie 32 obiekty w
tym dziewięć w ramach rozbudowy. Do końca 2014 r. rynek wzbogaci się o kolejne prawie 80 000 m2 nowej podaży – napisano w raporcie.

Co prawda nasz kraj jest coraz bardziej nasycony nowoczesnymi powierzchniami handlowymi, ale ciągle wskaźnik nasycenia (227 mkw./1000 mieszkańców) jest niższy od średniej z krajów Europy Zachodniej (260 mkw./1000 mieszkańców). Autorzy wskazują, że w związku z tym, że w Polsce słabo rozwinięte są ulice handlowe, to rzeczywisty poziom nasycenia powierzchniami handlowymi w naszym kraju jest niższy.

Jeśli chodzi o popyt – Polska nadal przedstawia się atrakcyjnie jako rynek do ekspansji. W III kw. odnotowano trzy debiuty nowych marek na naszym rynku. Chodzi o sieci z sektora mody: trzy francuskie marki Devred 1902, Sinequanonei Undiz. Sektor „zdrowie i uroda” wzbogacił się o amerykańską markę Kiehl’s Since 1851. Inna sieć z tej branży – Kiko Milano – wkrótce otworzy swój sklep w warszawskiej Arkadii. Apple Shop z kolei właśnie uruchomił swój pierwszy w kraju bezpośredni sklep w Media Markt na Okęciu.

Najwyższe czynsze najmu pozostają w Warszawie. Za 100 metrowe lokale typu „prime” w kategorii moda trzeba płacić do 105 euro/mkw. We Wrocławiu, Łodzi i Katowicach jest to około 50 euro, a w Trójmieście około 40. Wskaźnik pustostanów po pierwszym półroczu 2014 wynosił niecałe 3 proc. i spadł o 0,4 proc. w stosunku do końca 2013 roku.

Jeśli chodzi o rynek inwestycyjny – wartość transakcji, które dotyczyły nieruchomości handlowych wycenia się na ponad 400 mln euro.

Największą transakcją w III kw. 2014 r. była sprzedaż Galerii Piła przez Rank Progress na rzecz Immofinanz. Na początku października podpisano wstępną umowę sprzedaży Focus Mall w Bydgoszczy przez Aviva Investors na rzecz Atrium European RealEstate (122 mln €) – napisano w raporcie.

Usługi dla biznesu nakręcają rynek biurowy

wysłano 26 września 2014

Sektor usług dla biznesu jest w dużej mierze „odpowiedzialny” za rozwój rynku powierzchni biurowych w Polsce. Tak wynika z najnowszego raportu firmy doradczej JLL – Polska: Rynek biurowy dla sektora nowoczesnych usług dla biznesu.

Jak czytamy w raporcie: „W ciągu ostatnich kilku lat Polska stała się liderem pod względem wielkości zatrudnienia w sektorze nowoczesnych usług dla biznesu w Europie Środkowo – Wschodniej i ważnym punktem na mapie globalnego offshoringu. Na początku 2014 r. branża zatrudniała 128 tysięcy osób, czyli więcej niż wynosi liczba zatrudnionych w górnictwie, które do niedawna uważane było za jedną z głównych gałęzi polskiej gospodarki. Świadczy to o tym, że Polska zmierza mocniej w kierunku usług. Zatrudnienie w sektorze nowoczesnych usług dla biznesu wzrastało w ostatnich latach o 10 – 20% rocznie i ta tendencja utrzyma się w 2014 r. Nowe inwestycje i reinwestycje przyśpieszą ten wzrost w najbliższych latach, co jest dowodem nie tylko na profesjonalizację i ciągłe podnoszenie jakości usług oferowanych przez centra w Polsce, ale również rosnące zaufanie inwestorów.”

Obecnie Polska ma 3,4 proc. udziału w globalnym zatrudnieniu BPO, ale jest liderem w naszym regionie.

Jak napisano w raporcie JLL: obecnie w budowie pozostaje blisko 1,2 mln mkw. powierzchni biurowej, a całkowita podaż nowoczesnych biur w naszym kraju to ponad 7 mln metrów, co daje nam pierwsze miejsce w tej części Europy.

Obecnie większość biurowców to obiekty klasy A, a więc zaopatrzone m.in. w podnoszone podłogi, klimatyzacja, BMS, okablowanie teleinformatyczne, możliwość wyboru operatora telekomunikacyjnego oraz wiele innych udogodnień. W 2013 roku na polski rynek dostarczono blisko 600 tys. mkw. nowoczesnych powierzchni biurowych.

Jak podają twórcy raportu: W ciągu następnych sześciu miesięcy zasoby powierzchni biurowej w Polsce powiększą się o 375 000 mkw. Ponadto w samej Warszawie, w wyniku bardzo wysokiej aktywności deweloperów, potencjalni najemcy mają coraz szerszy wybór opcji najmu. W odróżnieniu od poprzednich lat, deweloperzy koncentrują swoją uwagę na centralnych rejonach stolicy, gdzie obecnie buduje się 50 % powierzchni (m.in.Warsaw Spire –będący największym projektem w budowie ).

Na rynkach regionalnych sytuacja wygląda różnie. Duża nowa podaż i niski poziom pustostanów to cechy Katowic i Krakowa (7,5 i 4,5 proc.). Z kolei wysoki poziom pustostanów – 20 proc. – to cech Szczecina, który ostatnio bardzo dynamicznie rozwijał się pod względem realizacji nowych projektów biurowych.

Czynsze – jak napisano w raporcie – są pod lekką presją zniżkową. Za najlepsze lokalizacje należy płacić od 11 do 14 euro/ mkw. miesięcznie. Na rynkach rozwijających się jest to od 8 do 13 euro. Eksperci spodziewają się, że w najbliższym okresie czynsze pozostaną w tendencji spadkowej.