Dnia 28 kwietnia 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków. Dotychczas obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej dotyczył właścicieli nowo wybudowanych budynków i ich części przeznaczonych do sprzedaży lub wynajmu. Zgodnie z nowymi przepisami obowiązek ten obejmuje teraz wszystkie obiekty – również te, które powstały wcześniej. Istniejące obiekty handlowe, jeżeli jeszcze nie pozyskały świadectw, wkrótce będą musiały to zrobić. Zarówno dla samego budynku jak i wszystkich znajdujących się w nim lokali. Firmy, które nie przekażą świadectwa, mogą narazić się na grzywny w wysokości 5.000 złotych. Problem analizuje mec. Patrycja Chmiel z kancelarii prawnej Causa Finita.

Zobowiązany właściciel lub zarządzający

Świadectwo charakterystyki energetycznej to dokument, który określa wielkość zapotrzebowania na energię potrzebną do zaspokojenia potrzeb energetycznych związanych z użytkowaniem budynku, bądź jego części – a więc lokalu. Mowa tu m.in. o energii niezbędnej do ogrzewania, wentylacji czy chłodzenia. Należy podkreślić, że świadectwa sporządza się zarówno dla budynków jak i dla znajdujących się w nich lokali. Podmioty zobowiązane do ich pozyskania to właściciele lub zarządzający obiektami. Świadectwa podlegają weryfikacji przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, same zaś systemy ogrzewania i klimatyzacji obiektów budowlanych objęte są obowiązkowymi, okresowymi kontrolami prowadzonymi na koszt właściciela.

Tylko nowe umowy najmu

Ustawa nie przewiduje jednak automatycznego obowiązku uzyskiwania świadectw charakterystyki energetycznej. Przepisy stanowią, że wynajmujący zobowiązany jest przekazać najemcy wydruk świadectwa dopiero przy zawieraniu umowy najmu. Obowiązek nie dotyczy zatem umów najmu zawartych przed wejściem w życie nowelizacji. Najemcy, którzy wynajęli wtedy lokale, nie mają możliwości żądania od wynajmujących, aby ci uzyskali i przekazali im te dokumenty. To samo dotyczy aneksów do już obowiązujących umów najmu. O ile w ich wyniku nie zmienia się lokalizacja salonu najemcy w centrum handlowym, do aneksu nie trzeba dołączać świadectwa. Co zaś stanie się w przypadku, gdy wbrew ustawie świadectwo charakterystyki energetycznej nie zostanie przekazane najemcy przy zawieraniu umowy najmu? Fakt ten nie będzie powodował nieważności umowy najmu. Wynajmujący narazi się jednak na karę grzywny.

Więcej danych w ogłoszeniach

Wydaje się, że większość wynajmujących nie będzie czekać na zakończenie umów najmu i od razu przystąpi do uzyskiwania świadectw charakterystyki energetycznej dla wszystkich lokali w swoich centrach handlowych. Przemawiają za tym względy praktyczne. Przepisy wymagają, aby „w ogłoszeniu lub reklamie” dotyczącej najmu lokalu, wynajmujący podawał wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, energię końcową i nieodnawialną energię pierwotną, udział odnawialnych źródeł energii w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową oraz jednostkową wielkość emisji CO2. Potrzeba posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej ujawni się zatem znacznie szybciej. Trzeba je będzie wręczyć pośrednikowi w momencie podjęcia decyzji o poszukiwaniu nowego najemcy.

Świadectwo do publicznej wiadomości

Jeżeli natomiast wynajmujący uzyska świadectwo dla galerii, parku handlowego czy innego obiektu, w którym świadczone są usługi dla ludności, powinien umieścić jego kopię, bez zaleceń w nim zawartych, w widocznym miejscu. Co oznacza ten termin, nie jest w ustawie jasno określone. Wydaje się jednak, że strona internetowa centrum lub tablica ogłoszeń przy wejściu do administracji obiektu spełnia ten wymóg. Co ważne, obowiązek ten powstaje w momencie uzyskania przez wynajmującego świadectwa energetycznego i dotyczy tych budynków, których powierzchnia użytkowa przekracza 500 m2.

Pojawiają się wątpliwości

Jakkolwiek ustawodawca najwyraźniej starał się, aby nowe przepisy nie były dla obywateli zanadto uciążliwe, o czym świadczy chociażby możliwość przygotowywania świadectwa dla lokalu na bazie świadectwa już przygotowanego dla innego lokalu, trudno jest pozbyć się wrażenia, że przepisy nie do końca uwzględniają specyfikę funkcjonowania nieruchomości komercyjnych. Umowy najmu zawiera się często przed rozpoczęciem budowy, kiedy wydanie najemcy świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu jest w praktyce niewykonalne. Co więcej, poszczególni najemcy mają przecież własne standardy jeżeli chodzi o aranżację wnętrza salonów. Jeżeli nowy najemca i tak musi od nowa wykonać większość prac adaptacyjnych, świadectwo charakterystyki energetycznej dla lokalu ma dla niego niewielkie znaczenie praktyczne.

Źródło: Causa Finita.