Przezorni właściciele mieszkań ją lubią, najemcy niekoniecznie. Umowa najmu okazjonalnego to jeden z rodzajów najmu długoterminowego, który zabezpiecza przede wszystkim właściciela mieszkania, nie najemcę. Jeśli jednak przyszły lokator jest uczciwy, nie musi się niczego obawiać.

Są przypadki, kiedy właściciel mieszkania chce zakończyć jego najem osobom obecnie je zajmującym. Powodów może być kilka. Umowa najmu może zwyczajnie wygasnąć, lub wynajmujący może chcieć rozwiązać ją z powodu braku regularnych płatności za najem, naruszeń ustaleń zawartych w umowie, popsuciu relacji najemcami itp. Wynajmujący może również zwyczajnie przestać chcieć wynajmować swoje mieszkanie, np. ze względu na podjęcie decyzji o jego sprzedaży. Umowa najmu okazjonalnego zabezpiecza interesy właściciela mieszkania. Jest więc dla niego korzystna, kosztem niekorzyści dla najemców. Nie każdy zatem może chcieć ją podpisać. Z punktu widzenia właściciela, któremu zależy na takim zabezpieczeniu, powinien on jednak podjąć trud znalezienia najemcy chętnego do zawarcia takiego rodzaju umowy.

Z umowy najmu okazjonalnego mogą korzystać wszyscy właściciele lokali mieszkalnych, w tym również przedsiębiorcy, jednak warunkiem jest, aby najemcą była osoba fizyczna. Oznacza to, że właścicielem może być zarówno osoba fizyczna, jak i firma. Ten rodzaj umowy jest zatem niemożliwy do podpisania np. z firmą, która chciałaby wynająć mieszkanie pod siedzibę swojej firmy.
Ponadto ten rodzaj umowy nakłada ograniczenia czasowe. Umowa może zostać podpisana na okres co najwyżej 10 lat. Podpisanie umowy, jak i wszelkie zmiany w jej treści, wymagają formy pisemnej.
w przypadku umowy o najem okazjonalny wysokość kaucji, jaką wnosi przyszły lokator, nie może być wyższa niż 6.krotność miesięcznego czynszu za wynajem.

Na umowę najmu okazjonalnego składa się nie tylko sama umowa najmu, ale również załączniki. Strony muszą dołączyć do umowy oświadczenie najemcy, że poddaje się on egzekucji i zobowiązuje opuścić lokal w ustalonym terminie i określonym w umowie stanie technicznym. Przyszły lokator musi ponadto wskazać adres, pod który będzie mógł wyprowadzić się po opuszczeniu wynajmowanego mieszkania. Co ważne, oświadczenia to muszą być sporządzone w formie aktu notarialnego.
Jeśli najemca straci możliwość wyprowadzki do wskazanego w akcie notarialnym lokalu, musi napisać oświadczenie z informacją o nowym lokalu do ewentualnej wyprowadzki. Na taka informację ma 21 dni od momentu zmiany adresu, czyli utraty możliwości wyprowadzki pod adres wskazany w akcie notarialnym.
Ostatnim załącznikiem do umowy jest oświadczenie właściciela mieszkania, wskazanego w akcie notarialnym jako lokal do wyprowadzki, że posiada on tytuł prawny do tego mieszkania oraz wyraża zgodę na zamieszkanie w nim najemcy po konieczności wyprowadzki z wynajmowanego lokalu mieszkalnego.

Najemca ma obowiązek opuścić mieszkanie w ustalonym terminie, jeśli strony zdecydują się na jej rozwiązanie lub umowę wypowie właściciel mieszkania. Jeżeli lokator nie będzie chciał się wyprowadzić, wynajmujący musi wystosować żądanie opróżnienia mieszkania w terminie co najmniej 7 dni. Jeśli mimo wszystko lokator nie opuści mieszkania, jego właściciel ma prawo wystąpić na drogę sądową. Gdy sąd wyda klauzulę wykonalności, właściciel mieszkania będzie mógł skierować się do komornika w celu dokonania eksmisji lokatora.

Droga sądowa to często ostateczność. Procedura pozbycia się niechcianego lokatora pociąga za sobą dodatkowe koszty i jest czasochłonna, jednak dzięki niej właściciel mieszkania może osiągnąć zamierzony cel, czyli odzyskać swoje mieszkanie.