ALDI otwiera trzy kolejne sklepy w trzech różnych województwach

HyperFocal: 0

ALDI otwiera trzy kolejne sklepy w trzech różnych województwach.

ALDI kontynuuje swoje ambitne plany ekspansji. W środę 13 listopada sieć uruchomiła aż trzy nowe sklepy: w Strzegomiu, Środzie Wielkopolskiej oraz Kielcach. W przypadku dwóch pierwszych lokalizacji jest to debiut sieci w danej miejscowości, natomiast w Kielcach będzie to już druga placówka ALDI. Łącznie w skali kraju dyskonter posiada już 339 sklepów.

Na osoby odwiedzające nowe sklepy ALDI przygotowało atrakcyjne promocje na produkty marek własnych. W dniu otwarcia sklepu klienci mogą również skorzystać z degustacji asortymentu dostępnego tylko w ALDI, takich jak np. sery, wędliny czy szeroki wybór słodyczy, natomiast w kolejnych tygodniach funkcjonowania sklepu klienci mogą zdobyć bony zakupowe o łącznej wartości 100 zł.

Dzięki najnowszemu otwarciu placówki w Strzegomiu przy ulicy Witosa nasza łączna liczba sklepów w województwie dolnośląskim wyniesie już 39. Mamy nadzieję, że nasze nowe sklepy spotkają się z ciepłym przyjęciem wśród mieszkańców, którzy szybko przekonają się, że ALDI to doskonałe połączenie wysokiej jakości i dyskontowej ceny – mówi Marek Ostrówka, Kierownik Sprzedaży ALDI w Polsce.

Źródło: ALDI
materiał prasowy

Galerie i centra handlowe znowu na zakręcie

galeria-srodek
W trzecim kwartale 2024 roku ruch w centrach i galeriach handlowych spadł o 12,4% w porównaniu z analogicznym okresem 2023 roku. Tak wynika z najnowszego raportu firmy technologicznej Proxi.cloud. Spadki można zaobserwować we wszystkich województwach. Zmniejszyła się również liczba unikalnych klientów – o 9,9% rdr. Komentujący te dane eksperci uważają, że z powodu zmiany zachowań zakupowych konsumentów i spowolnienia gospodarczego trudno oczekiwać wielkich zmian w końcówce roku.

Galerie i centra handlowe wciąż odczuwają odpływ klientów. Jak wynika z najnowszego raportu firmy technologicznej Proxi.cloud, w trzecim kwartale br. ruch w ww. obiektach spadł o 12,4% w porównaniu z analogicznym okresem 2023 roku. Dane pochodzą z analizy zachowań przeszło 1,5 mln użytkowników. Zbadano ruch w ponad 710 placówkach.

– Jedną z przyczyn spadku ruchu była na pewno ogólna sytuacja gospodarcza wpływająca na kondycję finansową gospodarstw domowych. Inflacja z ostatnich kilkunastu miesięcy znacząco zmniejszyła ich siłę nabywczą. Wydajemy mniej, kupujemy bardziej rozsądnie i mocniej zwracamy uwagę na ceny. Zmienił się też przeciętny polski koszyk zakupowy. Niższe wydatki są ponoszone na rozrywkę i hobby, a w centrach handlowych dawniej przeznaczane były na nie spore kwoty – komentuje Tomasz Przewoźnik z Uniwersytetu WSB Merito.

Jak stwierdza dr Maria Knecht-Tarczewska z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, pozycja centrów handlowych jako miejsc, w których klienci spędzają czas wolny, wydaje się niezachwiana. – Niewielkie spadki poziomu footfall można tłumaczyć m.in. wyższymi cenami towarów i usług dostępnych w centrach handlowych, rosnącą popularnością e-commerce oraz wzrostem konkurencji na rynku nowoczesnej powierzchni handlowej – wyjaśnia ekspertka.

Patrząc na bardziej szczegółowe dane, widać, że w trzecim kwartale br. frekwencja w centrach i galeriach handlowych spadła rdr. we wszystkich województwach, najmniej w świętokrzyskim – o 4,7%, mazowieckim – o 5,5%, a także opolskim – o 8,4%. Na drugim biegunie, z najwyższymi wynikami, mamy zaś podkarpackie – 21,3%, warmińsko-mazurskie – 20,5%, jak również podlaskie – 18,1%.

– Spodziewać się można, że na taki obraz rzeczy oddziałuje zróżnicowana sytuacja społeczno-ekonomiczna w poszczególnych częściach kraju. Znaczenie mogą mieć też czynniki losowe, tj. możliwe remonty części galerii handlowych. Na różnicowanie dynamiki ruchu w galeriach handlowych może mieć wpływ również różne tempo ekspansji sieci dyskontów w poszczególnych regionach – ocenia Sylwia Kaska z firmy technologicznej Proxi.cloud.

Dr Andrzej Szymkowiak, prof. UEP z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, uważa, że województwa z mniejszym spadkiem frekwencji, takie jak świętokrzyskie czy mazowieckie, mogą oferować bardziej atrakcyjne centra handlowe z szerszą ofertą, co przyciąga klientów. Natomiast większe spadki w podkarpackim czy warmińsko-mazurskim mogą być spowodowane mniejszą liczbą nowoczesnych placówek lub niższą siłą nabywczą mieszkańców.

– Oferta poszczególnych centrów ma tu kluczowe znaczenie. Im bardziej zróżnicowana i dostosowana do potrzeb lokalnej społeczności, tym większa szansa na utrzymanie ruchu. Patrząc na te zestawienia, można być częściowo zaskoczonym, ale bez dogłębnej analizy lokalnych rynków trudno o jednoznaczną ocenę – zastrzega dr Andrzej Szymkowiak.

W mediach w ostatnich miesiącach pojawiały się informacje, że piłkarskie Mistrzostwa Europy (14.06-14.07), a w mniejszym stopniu również Letnie Igrzyska Olimpijskie (26.07-11.08) mogły przyciągnąć sporo konsumentów do tego typu obiektów handlowych. Ostatecznie widać, że wpływ tych imprez na footfall był mniejszy od oczekiwań.

– Mistrzostwa Europy w piłce nożnej mogły się przyczynić do wzrostu ruchu w galeriach handlowych, ale taki efekt mógł mieć miejsce jeszcze przed rozpoczęciem trzeciego kwartału. Czerwiec to okres, kiedy odbywały się jeszcze mecze reprezentacji Polski na turnieju. W tym miesiącu obserwowaliśmy wzrost liczby klientów w galeriach i centrach handlowych 5,9 w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku. Wizyty te mogły być spowodowane eventami o zabarwieniu sportowym, organizowanymi przez galerie, chęcią nabycia atrybutów do kibicowania czy zakupami okołospożywczymi na spotkania towarzyskie w hipermarketach, zlokalizowanych w galeriach. Z kolei jeśli chodzi o Igrzyska Olimpijskie, nie widać przesłanek, żeby potwierdzić pozytywne przełożenie tej imprezy na ruch w tego typu obiektach – twierdzi Sylwia Kaska.

Z raportu wynika również, że w trzecim kwartale br. liczba unikalnych klientów w centrach i galeriach handlowych spadła o 9,9% w porównaniu z analogicznym okresem 2023 r. i to we wszystkich województwach, najmniej w mazowieckim – o 6,1%, opolskim – o 7,1%, a także wielkopolskim – o 7,4%. Największe spadki nastąpiły w podkarpackim i warmińsko-mazurskim – po 14,4%, a także świętokrzyskim – o 13,5%.

– Wynika to prawdopodobnie z faktu, że mówimy o relatywnie ubogich regionach Polski i takich, gdzie nasycenie dużych centrów handlowych nie jest duże. Skoro konsumenci odczuli boleśnie szalejącą od miesięcy inflację i drożyznę, to najbardziej dotknęło to w praktyce najuboższych Polaków. A to w konsekwencji powodowało w ich zachowaniach zakupowych tendencję do zmniejszenia wydatków i ograniczania ich do tych niezbędnych – analizuje Tomasz Przewoźnik.

Z kolei w trzecim kwartale częstotliwość zakupów, mierzona średnią liczbą wizyt, wzrosła rdr. w dwóch województwach – świętokrzyskim (III kw. br. – 2,89, wcześniej – 2,63) i mazowieckim (III kw. br. – 3,35, wcześniej –3,33). W pozostałych widoczne są nieznaczne spadki. Z kolei skróceniu uległ średni czas trwania wizyty – o 18 sekund (III kw. br. – 46:48, III kw. ub.r. – 47:06) oraz średni łączny czas trwania wizyt – nieco ponad 5 minut (III kw. br. – 2:26:52, wcześniej – 2:31:58).

– Roczne zmiany dot. średniego trwania pojedynczej wizyty i łącznego czasu są znikome i nie powinny być odczuwalne dla galerii oraz centrów handlowych. Pokazuje to, że nawyki klientów, którzy dalej uczęszczają do tego typu obiektów pozostają niezmienne – przewiduje Mateusz Nowak z Proxi.cloud.

Ekspert z Uniwersytetu WSB Merito zauważa też, że największe spadki ruchu dotyczą największych galerii i centrów handlowych. Dla porównania, np. parki handlowe o relatywnie mniejszych powierzchniach (ok. 5 tys. mkw.) nie odczuły utraty odwiedzających. Co więcej, ogólne zmniejszenie odwiedzalności tego typu obiektów handlowych niekoniecznie spowodowało spadek obrotów, na co wskazują choćby dane Polskiej Rady Centrów Handlowych za lipiec tego roku.

– Wyniki raportu PRCH „Rynek obiektów handlowych w Polsce” pokazują, że w pierwszym półroczu 2024 roku obroty najemców wzrosły o 4,2% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 roku. Warto zwrócić uwagę, że największe wzrosty odnotowano w sektorach rozrywki – o 11,4%, zdrowia i urody – o 10,9%, a także gastronomii – o 5,9% – informuje dr Knecht-Tarczewska.

Do tego ekspertka z UE we Wrocławiu dodaje, że ww. kategorie zyskują na popularności w centrach handlowych o charakterze multifunkcjonalnym. Zaspokajają one nie tylko potrzebę realizacji zakupów, ale również oczekiwania klientów w zakresie socjalizacji i dlatego są chętnie odwiedzane przez klientów.

– Głównym czynnikiem, który zadecyduje o dalszych wzrostach czy też spadkach, będzie sytuacja ekonomiczna polskiego społeczeństwa. Jeżeli ulegnie poprawie, to również można spodziewać się mniejszych spadków ruchu czy zasięgu rdr. w IV kw. br. Niemniej należy podkreślić, że przewidywanie tych wskaźników na obecnym etapie jest bardzo trudne – zaznacza Sylwia Kaska.

Zdaniem Tomasza Przewoźnika, ogólna koniunktura nie ulegnie jakiejś diametralnej poprawie w tym okresie. Do tego dochodzi jeszcze aspekt skutków powodzi, jaka nawiedziła znaczącą część regionów południowo-zachodniej Polski. To też może mieć nieznaczny wpływ na zachowania zakupowe konsumentów dotkniętych jej skutkami.

– Handel w IV kw. br. napędzają w dużej mierze święta, a na nich z reguły staramy się nie oszczędzać. Ale czy zakupy spożywcze nie przeniosą się jeszcze bardziej do sklepów dyskontowych. I czy prezenty jeszcze częściej i chętniej będziemy kupowali w Internecie? Jeżeli tak, to spadki odwiedzających w centrach handlowych będą widoczne również w czwartym kwartale tego roku – podsumowuje ekspert z Uniwersytetu WSB Merito.

(MN, Listopad 2024 r.)

© MondayNews Polska | Wszelkie prawa zastrzeżone
materiał prasowy

W Miliczu powstanie nowa nieruchomość handlowa

Multibox - Milicz
W mieście Milicz, w województwie dolnośląskim, rozpoczęto działania inwestycyjne obejmujące przygotowanie nowoczesnego parku handlowego Multibox. To przedsięwzięcie ma na celu stworzenie przestrzeni, która wypełni lukę zakupową w mieście i zaspokoi potrzeby mieszkańców i odwiedzających, oferując szeroki wybór sklepów i usług.

Obecnie trwają intensywne prace projektowe i administracyjne, uruchomiono także komercjalizację powierzchni handlowo-usługowej.
Inwestorem obiektu jest Zakład Budowlano-Remontowy BUDREM Inwestycje i Nieruchomości spółka komandytowa, specjalizujący się w tworzeniu i zarządzaniu parkami handlowymi. Za komercjalizację powierzchni odpowiada BOIG Consulting.

„Decyzja o otwarciu nowoczesnej powierzchni handlowej w Miliczu była dla nas oczywista. O jej potencjale świadczy liczba jego mieszkańców i coraz liczniejsze odwiedziny turystów, a to stanowi solidną podstawę naszego przedsięwzięcia. Jesteśmy przekonani, że Multibox stanie się miejscem, które zaspokoi potrzeby lokalnej społeczności i przyciągnie odwiedzających, tworząc nowe możliwości gospodarczego rozwoju regionu” – mówi Bogdan Szombara, przedstawiciel inwestora.

„Budrem to doświadczony i wiarygodny partner, który daje wielu firmom możliwość ekspansji handlowej na polskim rynku. Koncepcja parków handlowych Multibox spotyka się ze stałym zainteresowaniem najemców. Wiele marek handlowych zdecydowało się już na partnerską współpracę w obiektach realizowanych przez Budrem. Kolejne parki handlowe Multibox, które obecnie komercjalizujemy powstaną w Ostrowie Wielkopolskim i Sochaczewie” – mówi Katarzyna Szabelska, Associate Director w BOIG.

Otwarcie obiektu zaplanowano na 2026 rok.

Źródło: The Blue Ocean Investment Group (BOIG)
materiał prasowy

Nieruchomość handlowa ETC Swarzędz wciąż atrakcyjnym obiektem

swarzedz_etc_fot_piotr_krajewski_1_jpg_lq_27_n_5d3_0496
Pionier wśród centrów handlowych w regionie Wielkopolski – ETC Swarzędz – świętuje w tym roku 30 lat swojej działalności. Centrum zadebiutowało na rynku w 1994 roku, a 12 lat później – za sprawą Grupy Capital Park i Akron Group – przeszło transformację, stając się nie tylko miejscem zakupów, ale i centrum życia społecznego. Od ponownego otwarcia, ETC Swarzędz odwiedziło ponad 15 milionów klientów.

ETC Swarzędz otwarte zostało w 1994 roku jako jedno z pierwszych centrów handlowych w Wielkopolsce. Kamieniem milowym w historii tego miejsca była jego modernizacja. W 2016 roku, dzięki współpracy Grupy Capital Park i Akron Group, ETC Swarzędz przeszło kompleksową przebudowę, której głównym celem było zadaszenie trzech odrębnie funkcjonujących hal i stworzenie z nich jednego budynku. Centrum zyskało nową elewację i komfortowe klimatyzowane wnętrza. To wtedy także powstała tu nowa strefa gastronomiczna.

– Decydując się na zakup ETC wiedzieliśmy, że jest to centrum z historią i odgrywa ważną rolę wśród lokalnej społeczności. Z czasem galeria przestała jednak spełniać potrzeby współczesnego świata retailu, dlatego postawiliśmy sobie za cel dostosowanie jej do aktualnych trendów rynkowych i to nam się udało. Ta poważna, 13-miesięczna, modernizacja pozwoliła na rozszerzenie oferty handlowej i usługowej oraz stworzenie przestrzeni na organizację eventów dla naszych klientów. Obecnie ETC spełnia wszystkie codzienne potrzeby zakupowe klientów, posiada mix najemców typowy dla centrów convenience i przez 30 lat działania wypracowało sobie dominującą pozycję na wschód od Poznania – mówi Marcin Juszczyk, partner zarządzający w Capital Park.

 

Strategicznie położone przy trasie łączącej Poznań i Warszawę, centrum umożliwia łatwy dostęp zarówno dla mieszkańców Swarzędza, jak i okolicznych miejscowości oraz liczne udogodnienia. Z myślą o swoich klientach posiada strefę gastronomiczną, plac zabaw dla dzieci, miejsca relaksu, bezpłatny parking na ponad 1000 pojazdów, stojaki rowerowe oraz samoobsługową stację napraw rowerów. Obiekt jest w pełni dostosowany do potrzeb rodzin z dziećmi oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej.

Źródło: Grupa Capital Park / materiał prasowy

Nowa nieruchomość komercyjna na rynku: Grupa RWS otworzyła kolejny Park Handlowy

PHNiemodlin_5
Nowa nieruchomość komercyjna na rynku: Grupa RWS otworzyła kolejny Park Handlowy. Grupa RWS otworzyła kolejny Park Handlowy, już drugi w ciągu zaledwie dwóch miesięcy. Nowy obiekt o powierzchni zabudowy blisko 8 tys. m² powstał w Niemodlinie, w województwie opolskim. Wydarzenie z okazji otwarcia spotkało się z ogromnym zainteresowaniem i przyciągnęło liczne grono gości.

Park Handlowy Grupy RWS w Niemodlinie powstał na działce o powierzchni 23 tys. m² i ok. 8 000 m² powierzchni handlowej. Łącznie, w ramach całej inwestycji powstało 14 lokali użytkowych o zróżnicowanych metrażach od 40 do 974 m², oraz dodatkowy budynek o pow. blisko 2 000 m², w którym funkcjonuje sklep niemieckiej sieci Lidl. Wśród najemców znalazły się znane marki będące liderami w swoich kategoriach. W czwartek, 22.08.2024 r swoje sklepy otworzyły takie sieci jak: Lidl, Rossmann, Pepco, KiK, Media Expert, CCC, Sinsay oraz lokalny butik odzieżowy i jubiler. W najbliższym czasie zostaną otwarte jeszcze dwa lokale – Tedi, Żabka oraz sklep wielobranżowy, które wzbogacą ofertę całego Parku Handlowego.

– Otwarcie Parku Handlowego w Niemodlinie i zainteresowanie naszą ofertą przerosły nasze oczekiwania. Pełny parking od pierwszych godzin to dowód na sukces oraz potwierdzenie, że Regionalne Parki Handlowe w mniejszych ośrodkach miejskich są nie tylko potrzebne, ale również bardzo oczekiwane przez lokalną społeczność. mówi Wojciech Sypniewski, Współzałożyciel Grupy RWS.

Źródło: Grupa RWS.

Nieruchomości handlowe: Klienci dobrze oceniają Galerię Jurajską

1_16_fot-galeria-jurajska-3-
Galeria Jurajska w tym roku świętuje 15 lat od debiutu rynkowego. O tym, jak dziś postrzegany jest ten największy w Częstochowie obiekt handlowo-rozrywkowy, rozmawiamy z Anną Borecką, dyrektorem Galerii Jurajskiej. Galeria Jurajska już od 15 lat jest liderem na regionalnym rynku. Co decyduje o jej niezmiennej bezkonkurencyjności?

Anna Borecka: Przede wszystkim nie stoimy w miejscu, rozwijamy się. Jako nowoczesny obiekt podążamy za potrzebami klienta na lokalnym rynku, ale także za zmianami, jakie zachodzą w branży. Jesteśmy otwarci na nowe trendy zarówno w tenant-mixie, jak również w kształtowaniu przestrzeni handlowej i aktywności marketingowej, co widać w inwestycjach czy naszej nowej strategii #kierunekjurajska, która wyróżnia się na rynku wykorzystaniem AI, inkluzywnością czy szerokimi działaniami digitalowymi. Tę elastyczność dostrzegają i doceniają klienci, którzy w Jurajskiej często znajdują zaskakujące ich nowości. Najmocniejszym atutem obiektu jest jednak jego oferta, która lokalnie jest bezkonkurencyjna i to nie tylko z uwagi na liczbę najemców. Jesteśmy jedyną galerią w regionie o profilu fashion. W naszym tenant-mixie klienci mogą znaleźć blisko 70 marek modowych i lifestylowych, w tym brandy tak atrakcyjne konsumencko jak m.in. Zara, Massimo Dutti, H&M, Reserved, Mango, Guess, Levi’s, Stradivarius, CCC, Deichmann, TK Maxx czy HalfPrice. Jednocześnie mamy bardzo ciekawą ofertę rozrywkową, opartą m.in. na największym w regionie kinie Cinema City, a także na atrakcjach pozahandlowych, np. Bulwarach Jurajskich. Dostępność marek, atrakcji oraz fakt, że stale się zmieniamy, sprawiają, że jesteśmy obecnie najczęściej wybieraną galerią w naszym catchmencie, co pokazały nam niedawno przeprowadzone badania Market Side. Pozycja lokalnego lidera, jaką zdobyła Jurajska, pozostaje niezachwiana już od 15 lat, co jest ogromnym sukcesem tej inwestycji.

Nie zmienia się także postrzeganie obiektu?

A.B.: Dostrzegamy pewną ewolucję w odbiorze, bo klienci patrzą na galerię inaczej niż jeszcze dekadę temu. Stałym elementem pozostaje jednak to, że jesteśmy wysoko oceniani przez odwiedzających. Jak pokazały badania Market Side, aż 91% kupujących pozytywnie postrzega nasz obiekt, a 70% daje mu najwyższe noty, czyli 9 i 10 według wskaźnika Net Promoter Score (NPS), co jest bardzo wysokim wynikiem na polskim rynku. Bardzo wysoko oceniana jest także nasza oferta. Aż 91% klientów docenia dostępne u nas marki modowe, a 87% rozwój naszej oferty rozrywkowej i atrakcji czasu wolnego. 88% natomiast ceni obiekt za marki z segmentu zdrowia i urody oraz lokale gastronomiczne. Ale nie tylko oferta zwraca uwagę odwiedzających, równie wysokie noty dostaje stworzona przez nas atmosfera zakupów, która lokalnie jest unikalna. Jest to efektem zmian, jakie zaszły w przestrzeni pasażu oraz inwestycji w doświadczenia zakupowe w ostatnich latach, a które objęły m.in. stworzenie Bulwarów Jurajskich nad Wartą, modernizację alei handlowych, stref wejścia i food courtu czy stworzenie stref relaksu na pasażu.

Pozytywny odbiór przekłada się na rozwój rynku Jurajskiej?

A.B.: Zdecydowanie. Fakt, że jesteśmy niezmiennie tak wysoko oceniani, wpływa pozytywnie na footfall, a także na naszą mocną pozycję w Częstochowie i w sąsiadujących powiatach. Dziś nasz rynek obejmuje już blisko 600 tys. mieszkańców. Klienci napływają do nas zarówno z Częstochowy, gdzie jesteśmy galerią nr 1, jak również z powiatów: kłobuckiego, myszkowskiego, lublinieckiego, a także z ościennych miejscowości w województwie łódzkim, w których nie ma tak dużych obiektów handlowych. Nasz catchment jest więc bardzo szeroki i daleko wykracza poza Częstochowę, co dodatkowo podkreśla naszą bezkonkurencyjność. Nie ma bowiem dziś w północnej części województwa śląskiego drugiego centrum handlowego, którego rynek byłby tak szeroki.

Oferta rozrywkowa ma wpływ na rozwój rynku Jurajskiej?

A.B.: Widzimy tę zależność. Dla 87% klientów zakupy są dominującym powodem wizyt w Jurajskiej, nie brakuje jednak osób, które wybierają nas z uwagi na ofertę rozrywkową lub łączą zakupy z zabawą i wizytą w restauracji. Zresztą od lat dokładamy starań, aby kojarzyć się nie tylko ze sklepami, ale także z różnymi możliwościami spędzania czasu wolnego. W ofercie Jurajskiej jest dziś kino Cinema City, a także popularne wśród dzieci Centrum Rozrywki Bajkowy Labirynt. Działa tutaj także 18 restauracji i kawiarni, w tym lokale m.in. Costa Coffee, KFC, McDonald’s, Grycan, Pizza Hut, Pasibus czy Makarun. Obiekt ma również bardzo rozwinięte atrakcje pozahandlowe, co jest zasługą poczynionych inwestycji. Klienci mają do dyspozycji m.in. mający aż 8,5 tys. m kw. ogród miejski, czyli Bulwary Jurajskie nad Wartą, place zabaw dla dzieci oraz profesjonalne boiska do siatkówki plażowej. Ponadto co roku organizujemy ponad 50 wydarzeń, które przyciągają mieszkańców z całego regionu. Przykładem jest tegoroczny Częstochowa Summer Festival. Dwie edycje ściągnęły do Jurajskiej już ponad 60 tys. osób.

Wspominała Pani, że moda jest jednym z atutów obiektu. Co w tej ofercie przyciąga dziś najbardziej?

A.B.: To, jak ten segment jest zróżnicowany. Tworzymy zestaw marek tak, aby każdy, niezależnie od portfela czy pokolenia, mógł znaleźć ofertę dla siebie. Nasz tenant-mix wypełniają zarówno topowe polskie i międzynarodowe sieci, takie jak Zara, Mohito, H&M, Reserved, House, Cropp, Bershka, Stradivarius, Tatuum, Sinsay, Medicine czy Mango, jak również marki z wyższej półki. Dla przeciwwagi klienci znajdują u nas także brandy off-price, takie jak TK Maxx czy HalfPrice. Nie brakuje także sieci EDLP, które również oferują ubrania. Dysponujemy również szeroką ofertą modową dla mężczyzn. Mocno rozwinięty mamy również segment obuwia i dodatków, na który składa się aż 14 najemców, w tym m.in. CCC, Deichmann, eobuwie.pl x Modivo, Foot Locker, Ecco, Kazar, Wojas, Ryłko czy Venezia. Oznacza to, że klient odwiedzając nas, może zrobić kompletne zakupy modowe. Co więcej, ma dostęp do oferty brandów znanych z największych galerii w kraju.

Tak skomponowana oferta fashion wpływa na wskaźnik konwersji?

A.B.: Tak, zresztą nie tylko w segmencie modowym widzimy pozytywny trend. Jak wynika z badań Market Side, obecnie aż 94% klientów odwiedzających Jurajską, wychodzi z galerii z zakupami w ręku. Sam wskaźnik konwersji w niektórych segmentach sięga nawet 95%. Klienci do nas także często wracają. Co czwarty robi u nas zakupy przynajmniej raz w tygodniu. To pokazuje, jak przyjazną ofertą dziś dysponujemy i jak szerokie potrzeby zaspokaja Jurajska.

Aktywność marketingowa mocno waży obecnie w odbiorze galerii?

A.B.: Ma istotny wpływ na postrzeganie Jurajskiej, bo to jeden z elementów, którym tworzymy klimat i charakter obiektu. Zależy nam na tym, aby klienci postrzegali nas jako najlepszą w regionie destynację zakupową, ale także jako obiekt pełen atrakcji, który bawi oraz integruje lokalną społeczność. Dlatego od lat jesteśmy częścią życia kulturalnego Częstochowy i regionu. Tylko w 2023 roku zorganizowaliśmy aż 43 wydarzenia, a w tym roku już blisko 40. Do grudnia będzie ich 60! Stawiamy przy tym na zróżnicowanie. Obok dużych plenerowych koncertów, orgOdnośnikanizujemy np. wystawy interaktywne oparte na edutainmencie, akcje prosprzedażowe z grywalizacją, tematyczne imprezy targowe oraz wydarzenia przygotowywane wspólnie z lokalnymi partnerami, np. prezentacje drużyn Włókniarz Częstochowa i Raków Częstochowa czy Piknik Służb Mundurowych. Mocnym akcentem są także u nas akcje CSR-owe, np. Motoserce, dzięki któremu wspólnie z mieszkańcami pomagamy ofiarom wypadków czy chorym na nowotwory.

Jakie plany rozwoju ma Galeria Jurajska na najbliższe miesiące?

A.B.: Koncentrujemy się na dalszym rozwoju oferty i to na dwa sposoby. Po pierwsze, poszerzamy ofertę, wprowadzając nowe brandy. Przed nami kilka istotnych otwarć, które wzmocnią ofertę w segmencie modowym oraz zdrowia i urody. Już teraz możemy zapowiedzieć, że w Jurajskiej wkrótce zadebiutują marki Rituals i The North Face. Jednocześnie też trwają zaawansowane rozmowy z kolejnymi, potencjalnymi najemcami. Szczegóły będziemy mogli zdradzić niebawem. Po drugie, wielu naszych najemców modernizuje swoje lokale. Aktualnie trwają prace w salonach Sephora i New Yorker. Stabilny rozwój galerii, a także wysoki poziom komercjalizacji skłaniają dużych rynkowych graczy do współpracy z nami.

Źródło: Biuro Prasowe Galerii Jurajskiej.

Raport Savills: Rynek inwestycyjny budzi się do życia

Mark-Richardson-Savills
W pierwszej połowie 2024 roku rynek inwestycyjny nad Wisłą odnotował zauważalny wzrost aktywności inwestorów. Wartość transakcji wyniosła ponad 1,65 mld EUR, co stanowi wzrost o 86,5% w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 roku. W ramach ponad 50 zawartych umów, rynek zbliżył się do osiągnięcia 85% łączonego wolumenu inwestycji z całego ubiegłego roku. Autorzy raportu z Savills zwracają uwagę, że rynkowi gracze chętnie inwestowali w sektorze biurowym, a w orbicie ich zainteresowań znalazły się również budynki w miastach regionalnych.

Rynek wychodzi z marazmu

Większość transakcji miało miejsce w drugim kwartale, który odpowiadał aż za 80% wartości wszystkich transakcji. W całym pierwszym półroczu inwestorzy krajowi zrealizowali 12% wszystkich zakupów, wydając na wszystkie typy nieruchomości kwotę przekraczającą 206 mln EUR. Inwestorzy z innych krajów Europy Środkowo-Wschodniej odpowiadali za 21% wartości transakcyjnego wolumenu. W pierwszym półroczu Warszawa była miejscem, w którym fundusze zrealizowały zakupy o wartość bliskiej 50% całkowitej wartości wszystkich transakcji. Mimo że inwestorzy działali wybiórczo, skupiając się na aktywach o wysokim potencjale wzrostu, to liczba aktywnych kupujących na rynku wzrosła.

Obecny wolumen transakcji nie odzwierciedla w pełni nastrojów inwestycyjnych. Te prawdopodobnie ulegną poprawie w ciągu najbliższego roku, zwłaszcza, gdy do gry mocniej wejdą fundusze o strategiach pan-europejskich i rozpoczną transakcje na rynkach Europy Zachodniej. Mimo tego, różnica między oczekiwaniami sprzedających a kupujących pozostaje znaczna, co będzie miało odzwierciedlenie w liczbie zawieranych transakcji, szczególnie w segmencie najwyższej klasy aktywów mówi Mark Richardson, Head of Investment, Savills Polska.

Biura

Sektor biurowy zdominował rynek inwestycyjny w Polsce, osiągając wartość transakcji przekraczającą 800 mln EUR, co stanowi wzrost o 301% w porównaniu do pierwszego półrocza ubiegłego roku. W sumie od stycznia do końca czerwca podpisano 22 umowy sprzedaży, w tym sześć transakcji dotyczyło budynków biurowych w miastach regionalnych. W odróżnieniu do 2023 roku, teraz inwestorzy sfinalizowali transakcje dotyczące nieruchomości typu „premium”. Choć z drugiej strony, autorzy raportu zaznaczają, że wciąż zdecydowanie popularniejsze były biurowce dysponujące potencjałem do wzrostu wartości nieruchomości (biurowce typu value-add).

Nieruchomości handlowe

W sektorze nieruchomości handlowych zawarto transakcje o łącznej wartości 497 mln EUR, co stanowi wzrost o 149% w porównaniu do ubiegłego roku. Znaczący wpływ na wyniki miała sprzedaż portfela sześciu centrów handlowych do Star Capital Finance. Łączna wartość transakcji wyniosła 285 mln EUR. W pierwszym półroczu inwestorzy nadal wykazywali spore zainteresowanie parkami handlowymi i mniejszymi obiektami.

Źródło: Savills Polska [fragment raportu].

Nieruchomość handlowa Galeria Północna z wysoką oceną od klinentów

fot. Galeria Północna (2)
Nieruchomość handlowa Galeria Północna z wysoką oceną od klinentów. 94% klientów Galerii Północnej wysoko ocenia obiekt, a 96% wychodzi z niego z zakupami – takie wyniki płyną z najnowszego badania konsumenckiego, jakie zleciła warszawska galeria. Pozytywne noty obiekt otrzymał od klientów zarówno za swoją ofertę handlową, jak również za aspekty operacyjne, takie jak np. bezpieczeństwo czy komfort.

Galeria Północna umacnia swoją pozycję na warszawskim rynku centrów handlowych. Znajduje to także odzwierciedlenie w ocenach, jakie obiektowi wystawiają osoby robiące tu zakupy. W najnowszych badaniach przeprowadzonych przez Market Side aż 94% klientów pozytywnie oceniło centrum.

Najwyższe noty, czyli 9 i 10 według wskaźnika Net Promoter Score (NPS), przyznało aż 69% ankietowanych. Oznacza to, że tzw. promotorzy przeważają obecnie wśród odwiedzających galerię. Wpływ na tak wysokie oceny ma wiele czynników, począwszy od stworzonej oferty po klimat galerii – czytamy w badaniach.

Aż 98% klientów Północnej przyznaje, że są zadowoleni z ilości sklepów i dostępnych tu marek. 87% pozytywnie ocenia ofertę spędzania czasu wolnego dla rodzin z dziećmi, co w dużej mierze jest zasługą m.in. największego w tej części miasta kina Cinema City, lokali gastronomicznych oraz ogrodów na dachu.

Jednocześnie aż 99% klientów wypowiada się pozytywnie o czystości oraz komforcie zakupów w Północnej, a 97% czuje się tu bezpiecznie. 91% docenia natomiast łatwość, z jaką można zaparkować samochód w galerii, a 99% – przejrzystość układu sklepów.

– To już kolejne badanie, w którym klienci tak wysoko ocenili Północną. Podobne noty obserwowaliśmy już w 2022 roku. Ta konsekwencja pokazuje nam, że rozwijamy się we właściwym kierunku oraz w zgodzie z oczekiwaniami lokalnego rynku, tworząc miejsce coraz atrakcyjniejsze zakupowo, komfortowe oraz bezpieczne – mówi Marek Ciszewski, dyrektor Galerii Północnej.

 

Co trzeci klient odwiedza obiekt ze względu na dostępną tu zróżnicowaną ofertę zdrowia i urody oraz gastronomiczną. Z kolei co czwartego przyciąga oferta butów i dodatków. Z udanymi zakupami z Północnej wychodzi aż 96% odwiedzających, co jest wysokim odsetkiem – czytamy w danych dostarczonych przez Market Side.

 

Źródło: Galeria Północna/Guarana PR
materiał prasowy

Nieruchomości komercyjne: Galerie i centra handlowe na długo oczekiwanym plusie

galeria-srodek
Obserwacja zachowań ponad 2,8 mln konsumentów wykazała, że w pierwszych pięciu miesiącach br. ruch w centrach i galeriach handlowych w całej Polsce zwiększył się o 9,5% rdr. Aż 13 województw odnotowało wzrosty, a tylko 3 wykazały spadki. Do tego jeszcze bardziej niż wizyt przybyło unikalnych klientów. Liczba tych ostatnich urosła o 17,3% rdr. Pod tym względem 11 województw jest na plusie, a 5 – na minusie. Niektórzy eksperci komentujący ww. wyniki potwierdzają, że sytuacja omawianych obiektów widocznie się poprawiła. Przekonują też, że nawet wzrost inflacji w bieżącym kwartale nie jest w stanie zagrozić temu sektorowi.

Widoczny wzrost ruchu

W pierwszych pięciu miesiącach tego roku ruch w centrach i galeriach handlowych wzrósł o 9,5% rdr. Takie są wyniki najnowszego badania firmy technologicznej Proxi.cloud. Wielkość próby przekroczyła 2,8 mln unikalnych konsumentów. Obserwacją objęto ponad 712 placówek. Dane zostały zgromadzone za pomocą identyfikacji wejść i wyjść konsumentów do wyznaczonych stref. Były one rejestrowane jako wizyty klientów w danych obiektach, gdy trwały co najmniej 5 minut i nie więcej niż 6 godzin.

– Faktyczny spadek inflacji w analizowanym okresie pomógł temu rynkowi konsumpcyjnemu. Do tego przyrost wynagrodzeń przewyższył wzrost wydatków. Konsumenci zobaczyli większą ilość pieniędzy w portfelach, a galerie powolutku zaczęły odbudowywać się po covidowej zapaści. Widać to nie tylko po wynikach badania, ale nawet gołym okiem. W takich placówkach jest coraz mniej wolnych powierzchni do wynajęcia. Oczywiście niektóre sklepy zniknęły z rynku bezpowrotnie, ale generalnie popyt rośnie – zauważa dr Maria Andrzej Faliński, były dyrektor generalny POHiD-u.

Patrząc na szczegółowe dane, widać, że w ww. okresie ruch w centrach i galeriach handlowych wzrósł aż w trzynastu województwach, a spadł tylko w trzech. Najbardziej poszło w górę woj. łódzkie (13,6%). Za nim uplasowało się mazowieckie (12%), a dalej – świętokrzyskie (11,1%). Z kolei na minusie znalazły się takie województwa, jak warmińsko-mazurskie (-7,3%), podkarpackie (-5,2%) i zachodniopomorskie (-3,9%). – Nie jest dla mnie zaskoczeniem, że woj. mazowieckie jest jednym z liderów wzrostów, głównie ze względu na Warszawę i bogactwo całego jej regionu. Z kolei spadki zanotowały obszary, które często wypadają dość słabo w rankingach ekonomicznych – komentuje Mateusz Nowak z Proxi.cloud.

Więcej unikalnych klientów

To nie koniec dodatnich wyników galerii i centrów handlowych. Od początku stycznia do końca maja br. odnotowały wzrost liczby unikalnych klientów o 17,3% rdr. Dr Nikodem Sarna z Proxi.cloud zastrzega jednak, że sam wynik nie świadczy jeszcze o poprawie kondycji finansowej galerii i centrów handlowych. To mogą zweryfikować tylko i wyłącznie zarządcy badanych obiektów, analizując twarde dane finansowe.

– Tego typu obiektom ewidentnie coraz lepiej się powodzi. Wychodzą one z trendu dyskontyzacji rynku i tzw. potaniania zakupów. Podniosły zarówno opłaty czynszowe, jak i eksploatacyjne. Wiedzą, że klienci ich sklepów stawiają na wyższą półkę. Zatem butikom i tak opłaca się prowadzić działalność w tego typu placówkach. Dla przykładu, 10 transakcji premium daje większy zarobek niż 50 tanich. Jednak wiadomość, że unikalnych klientów przybyło, może doprowadzić do kolejnych wzrostów opłat za lokale – stwierdza dr Faliński.

Według raportu, liczba unikalnych klientów wzrosła rdr. w jedenastu województwach, a spadła w pięciu. Najbardziej zyskało dolnośląskie (11,4%). Na podium widać też lubuskie (5,4%), jak również śląskie (4,3%). Z kolei największe spadki dotyczą podkarpackiego (-5,38%), warmińsko-mazurskiego (-3,3%), a także podlaskiego (-3,1%). – Powyższe dane odzwierciedlają różnice w zamożności przeciętnego mieszkańca danego województwa i w kondycji finansowej każdego regionu. Oczywiście potwierdzenie tej hipotezy wymagałoby jeszcze pogłębionej analizy – dodaje Mateusz Nowak.

Nieistotne spadki i dobre prognozy

Raport wykazał też nieznaczne spadki, które jednak – zdaniem autorów raportu – nie powinny niepokoić zarządców oraz najemców galerii i centrów handlowych. W relacji rocznej skróceniu uległ przeciętny czas trwania wizyty (od stycznia do maja br. – 47:18, rok wcześniej – 48:16). Zmniejszył się również średni łączny czas odwiedzin (ostatnio – 9:44, poprzednio – 10:26). – Takie zmiany nie są odczuwalne dla placówek handlowych. Względna stałość ww. wartości jest nawet świadectwem niezmienności w nawykach zakupowych Polaków – przekonuje Mateusz Nowak.

Minimalnie zmniejszyła się też częstotliwość zakupów. Ostatnio średnia liczba wizyt przypadająca na jednego konsumenta wyniosła 12,4, a poprzednio – 13,2. – Ta różnica wynika z faktu, że liczba klientów urosła bardziej niż ilość wizyt. Zatem w ww. okresie br. przeciętny konsument mógł spędzić w galeriach i centrach handlowych trochę mniej czasu niż rok wcześniej. Możliwe jest też to, że nowi klienci zaniżyli statystykę odwiedzin. W celu ustalenia przyczyny należałoby sprawdzić, czy spadki dotyczą całej populacji, czy to nowi klienci z jakichś względów spędzają w tych placówkach mniej czasu niż reszta odwiedzających – wyjaśnia dr Nikodem Sarna.

Jak zaznacza Mateusz Nowak, na wyniki w obecnym kwartale wpłynie aktualna sytuacja ekonomiczna naszego kraju. Przede wszystkim będzie się liczył wskaźnik inflacji. Pod tym względem początek br. był dla Polaków zdecydowanie lepszy niż analogiczny okres ub.r. – Jeżeli ta sytuacja powtórzy się w drugiej połowie roku, to wyniki mogą pozytywnie zaskoczyć galerie i centra handlowe. Wprawdzie wielu ekonomistów uważa, że inflacja pójdzie w górę. Jednak – moim zdaniem – nie powinna zagrozić temu sektorowi – uspokaja Nowak.

Do tego dr Sarna dodaje, że o ile nie nastąpi żadne tąpnięcie na rynku, np. w postaci drastycznego skoku cen, można spodziewać się dalszych wzrostów w zakresie ruchu i liczby unikalnych klientów. Ewentualnie powinna być widoczna względna stabilizacja. – Chociaż e-commerce rozwija się prężnie, to nic nie wskazuje na to, żeby w najbliższym czasie Polacy zrezygnowali z zakupów stacjonarnych, szczególnie że zamówienia złożone online mogą odbierać też w galeriach i centrach handlowych – podsumowuje ekspert.

(MN, Lipiec 2024 r.)
© MondayNews Polska | Wszelkie prawa zastrzeżone / materiał prasowy

Knight Frank: Inwestorzy prywatni wyprzedzają instytucje

Michał Grabara_Knight Frank_
Według
The Wealth Report, sztandarowego globalnego raportu Knight Frank, prywatni inwestorzy* pozostali najaktywniejszymi nabywcami globalnych nieruchomości komercyjnych w 2023 roku trzeci rok z rzędu. W 2023 r. kapitał prywatny zainwestował na całym świecie 338 miliardów dolarów, co stanowi 49% udziału w całkowitych inwestycjach – najwyższy udział w historii. W 2022 roku udział kapitału prywatnego stanowił 44% wszystkich inwestycji w nieruchomości. Chociaż inwestycje prywatne w 2023 r. zmniejszyły się prawie o połowę w porównaniu z wolumenem z 2022 r., był to mniejszy spadek niż inwestycje instytucjonalne i publiczne, które spadły o 53%. Oceniamy, że stopy procentowe na całym świecie nie spadną znacząco do końca 2024 roku – można więc oczekiwać, że kapitał prywatny pozostanie aktywny.

Alex James, szef działu Private Client Advisory – Commercial w Knight Frank Private Office powiedział: Inwestycje w nieruchomości komercyjne na świecie spadły w 2023 r. o 46% do 698 miliardów dolarów, ponieważ inwestorzy zmagali się z podwyższonymi stopami procentowymi i wyższymi kosztami zadłużenia. Mniejszy wolumen w dużym stopniu wynika z ograniczonej aktwności inwestorów z USA. W 2023 r. inwestycje amerykańskiego kapitału spadły o 52% rok do roku. Wyższa aktywność prywatnych inwestorów w obecnych warunkach rynkowych nie powinna również zaskakiwać. Grupa ta jest stosunkowo dobrze przygotowana do zawierania transakcji w środowisku wyższych stóp procentowych, ponieważ kapitał prywatny jest zazwyczaj mniej zależny od zadłużenia w porównaniu do innych grup inwestorów”.

Michał Grabara, Dyrektor w dziale Capital Markets w polskim oddziale Knight Frank dodaje: „W Polsce od lat są aktywne zagraniczne family office inwestujące najczęściej w bezpieczne aktywa z długimi umowami najmu – biurowce, magazyny oraz parki handlowe. Obszar zainteresowań obejmuje również obiekty z potencjałem wzrostu wartości. W ostatnim czasie dostrzegamy jednak większe zainteresowanie ze strony prywatnego, polskiego kapitału. Do tej pory zamożni Polacy inwestowali najczęściej w mieszkania na wynajem. Obecnie na ich celowniku znajdują się również nieruchomości komercyjne, ale takie z długimi umowami najmu i niewymagające aktywnego asset maagement’u, lub też nieruchomości w bardzo atrakcyjnych cenach. Limit inwestycji dla polskich inwestorów prywatnych można określić na około 10 milionów euro.”

Po raz pierwszy w historii sektor przemysłowy i logistyczny był sektorem cieszącym się największym zainteresowaniem, pochłaniając jedną czwartą wszystkich światowych inwestycji o wartości 174 miliardów dolarów. W czasie gdy sektory logistyczny i przemysłowy, handlowy, hotelowy oraz senior housing zwiększyły swój udział w całkowitych inwestycjach w 2023 r., rynek biurowy spadł z 25% w 2022 r. do 22% w 2023 r., a udział sektora mieszkaniowego spadł z 30% do 24% . Wszystkie sektory odnotowały roczny spadek inwestycji ogółem w 2023 r., przy czym najmniejszy spadek odnotowano w sektorach mieszkaniowym i senior housing (-28%).

W przypadku kapitału prywatnego udział poszczególnych sektorów się zmienił. Najczęściej był przez nich wybierany segment living, w dalszej kolejności logostyka i przemysł oraz biura. Dla grupy High-Net Worth Individuals (HNWI) pierwszym wyborem były jednak biura, które odzyskały pozycję najpopularniejszego sektora inwestycyjnego, po tym jak w 2022 r. pozostały w tyle za inwestycjami w sektorze mieszkaniowym. Ta grupa inwestorów skorzystała na mniejszej konkurencji.

Inwestorzy z USA, Kanady i Singapuru odpowiadali za niemalże połowę wszystkich transgranicznych globalnych inwestycji w nieruchomości komercyjne w 2023 r. Jednak spośród 10 największych globalnych źródeł kapitału jedyni inwestorzy, którzy zwiększyli inwestycje w 2023 r., pochodzili ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich (+349%) i Japonii (+156%). Dla japońskiego kapitału rok 2023 był rekordowy pod względem inwestycji transgranicznych, które wyniosły 8 miliardów dolarów. Kupujący skorzystali między innymi z wolniejszego tempa transakcji oraz zmniejszonej globalnej konkurencji. Japońscy inwestorzy byli piątym co do wielkości źródłem kapitału transgranicznego w 2023 r. i jednocześnie po raz pierwszy znaleźli się w pierwszej dziesiątce.

Największym źródłem prywatnego kapitału transgranicznego w 2023 r. byli inwestorzy z Francji, którzy zainwestowali 3,1 mld USD. Prywatny kapitał francuski w 2024 r. celował głównie w aktywa europejskie, szczególnie w Niemczech, Hiszpanii, Włoszech i Wielkiej Brytanii. Inwestorzy z USA spadli z czołowego miejsca w 2022 r. na szóste miejsce w rankingu 10 największych źródeł prywatnego kapitału transgranicznego w 2023 r., przy spadku inwestycji o 72% rok do roku do 1,3 mld USD. Tymczasem transgraniczny kapitał z Hiszpanii był największym źródłem inwestycji dokonanych przez grupę HNWI w 2023 r., a te ukierunkowane były na nieruchomości komercyjne w USA, Irlandii, Holandii i Wielkiej Brytanii.

Oceniamy, że w 2024 r. największym popytem ze strony inwestorów będzie się cieszył sektor living – 14% respondentów badania Attitude Survey przeprowadzonego przez Knight Frank chce skupić się na tej klasie aktywów. Zainteresowanie jest największe w Europie, na Bliskim Wschodzie, w Ameryce Północnej i w Azji.

*Prywatni inwestorzy – spółki kontrolowane przez osoby prywatne i których działalność koncentruje się głównie na obsłudze, budowie lub inwestowaniu w nieruchomości komercyjne.

Źródło: Knight Frank.

Polski rynek handlowy z dobrym startem w 2024 roku

ewaderlatkachilewicz
Polski rynek handlowy z dobrym startem w 2024 roku. Międzynarodowa agencja doradcza Cushman & Wakefield podsumowała sytuację na rynku nieruchomości handlowych.

Otwarcie 2024 roku może napawać optymizmem. Pod względem nowej podaży kolejne miesiące mogą być zbliżone lub nawet lepsze w porównaniu do ubiegłego roku. Polskim rynkiem niezmiennie interesują się też nowe marki, co znajduje odzwierciedlenie w kilku debiutach. Do kolejnych wejść mogą zachęcić coraz lepsze wyniki po stronie sprzedaży detalicznej, rosnąca odwiedzalność centrów handlowych, a także wyższe obroty, na które negatywny wpływ przestała mieć inflacja.

„Całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wynoszą obecnie ok. 16,3 mln mkw. Prognozy dotyczące 2024 roku są dobre, gdyż analizując obiekty w budowie możemy spodziewać się, że wyniki podaży będą zbliżone lub nawet lepsze niż w 2023 roku. Centra handlowe stanowią jedynie 18% powierzchni w budowie, a dominującym formatem pozostają niezmiennie parki handlowe z 76% udziałem” – komentuje Ewa Derlatka-Chilewicz, Head of Research, Cushman & Wakefield.

Źródło: Cushman & Wakefield (fragment raportu).

Artur Czuba o dzisiejszych możliwościach nieruchomości handlowych

Artur Czuba_Investment_AY_2Na przestrzeni ostatnich lat parki handlowe rozwijały się głównie w rozmiarach zazwyczaj nie przekraczających 5 000 mkw. Funkcjonowały jako dopełnienie już istniejącej oferty handlowej lub powstawały w mniejszych miastach, często będąc pierwszym obiektem handlowym o nowoczesnym charakterze. Aktualnie widzimy trend rozszerzania tych metraży – w procesie budowy lub rozbudowy znajdują się 32 duże parki handlowe (GLA powyżej 5 000 mkw.). 6 z nich przekracza 20 000 mkw. GLA i łącznie odpowiada za ponad 50% nowej powierzchni w tym segmencie. Największym parkiem handlowym na etapie budowy jest Sun Park Mysiadło, który pod koniec 2024 roku zaoferuje 55 000 mkw. GLA.

Duże parki handlowe często zastępują centra handlowe o znaczeniu regionalnym, zapewniając najemcom niższe koszty operacyjne i umożliwiając ekspansję na terenach dotychczas niedostępnych. Ze względu na swoją atrakcyjność i zdolność do przyciągania klientów, duże parki handlowe zaczęły skupiać uwagę operatorów tradycyjnie kojarzonych z centrami handlowymi, którzy chętniej otwierają tam swoje sklepy, widząc potencjał dla rozwoju. Często są to marki z ekonomicznego sektora odzieżowego, punkty gastronomiczne czy usługi takie, jak np. sale zabaw, przedszkola lub siłownie.

Mimo spowolnienia, parki handlowe dalej poszukiwane

Mimo ogólnego spowolnienia na rynku inwestycyjnym, parki handlowe nadal cieszą się dużym zainteresowaniem, pozostając jednym z preferowanych typów aktywów wśród inwestorów. Te obiekty są postrzegane jako względnie stabilne i bezpieczne pod względem inwestycyjnym, przy czym ich koszt jest relatywnie niski, z typowymi wartościami transakcji wahającymi się między 5 a 15 milionami euro.

W 2023 roku, parki handlowe i mniejsze obiekty typu „convenience” reprezentowały 56% łącznego wolumenu inwestycji w sektorze handlowym, stanowiąc także około połowy wszystkich zrealizowanych transakcji. Pierwszy kwartał 2024 roku przyniósł już kilka takich transakcji, z udziałem Avison Young w roli pośrednika sprzedającego 2 z nich. I spodziewamy się kilku kolejnych przejęć dużych parków handlowych w najbliższych miesiącach.

Polska, z uwagi na swój rozmiar, dynamiczny rozwój ekonomiczny i dużą liczbę miast, wyróżnia się na tle innych krajów, gdzie ceny parków handlowych są znacznie wyższe. Z tego względu, nasz kraj co roku przyciąga nowych inwestorów szukających atrakcyjnych ofert. W 2023 roku na polskim rynku zadebiutował francuski inwestor FREY, nabywając Park Handlowy Matarnia w Gdańsku, co było jedną z trzech największych transakcji w 2023 roku. Z kolei 2 parki handlowe typu „convenience” na Śląsku zainteresowały austriackiego inwestora typu „family office”, którego wprowadził na rynek zespół Avison Young.

Ze względu na dostępność gruntów inwestycyjnych, a także na fakt, że segment parków handlowych nie jest jeszcze nasycony, oczekujemy kolejnych projektów deweloperskich tego typu formatów handlowych. Aktualnie w budowie jest ok. 50 obiektów tego typu. Warto zwrócić uwagę, że wolumen inwestycyjny zależy w głównej mierze od deweloperów dostarczających na rynek nowy produkt: w 2023 roku to właśnie nowe projekty (istniejące do 2 lat na rynku) stanowiły 40% sprzedanych parków handlowych.

Brak portfeli, więcej indywidualnych kupujących

Polski rynek parków handlowych jest ciągle rozdrobniony, co potwierdza również niska liczba transakcji portfelowych. W 2023 roku na rynku handlowym sprzedano 3 mniejsze portfele parków handlowych, z czego Avison Young doradzał przy 2 z nich.

Na lokalnym rynku nie ma zbyt wielu ofert portfeli parków handlowych czy sklepów operatorów spożywczych, co wyraźnie odróżnia Polskę od rynków zachodnich. Główni lokalni inwestorzy, nabywając parki handlowe, nie planują ich szybkiej odsprzedaży, celując w długoterminowe zyski z wynajmu. Tym samym, rynek portfeli parków handlowych pozostaje stosunkowo mało aktywny.

Kto kupuje?

W Polsce, ponad 20 podmiotów inwestycyjnych poszukuje parków handlowych, co świadczy o znacznej konkurencji na rynku, mimo jego ochłodzenia. Jeśli chodzi o pochodzenie inwestorów, wyraźnie widoczny jest wzrost zainteresowania graczy z Europy Środkowo-Wschodniej, krajów bałtyckich, a także lokalnych. Często są to inwestorzy indywidualni lub małe „family offices”. Inwestorzy indywidualni wciąż chętnie kupują również pojedyncze sklepy spożywcze, przebijając często oferty funduszy inwestycyjnych.

Największym wyzwaniem jest aktualnie znalezienie obiektu w odpowiedniej cenie, oferującego przy tym wysoką jakość. Preferowane są nowe obiekty w dużych miastach z długoterminową umową z sieciowym operatorem spożywczym. Na rynku nie brakuje ani chętnych do kupna, ani ofert sprzedaży.

Autor: Artur Czuba, Associate Director, Investment.

Nowa nieruchomość komercyjna w Żyrardowie – Auchan w Osada Park Handlowy

Żyrardów wizualizacja
Nowa nieruchomość komercyjna w Żyrardowie – Auchan w Osada Park Handlowy. W największym projekcie komercyjnym w regionie powstanie hipermarket Auchan. Najnowszy koncept marki zajmie ponad 2.200 m2. Będzie to jedyny sklep tej sieci w mieście.

Park Handlowy OSADA powstanie na terenie ok. 10 ha, a jego powierzchnia najmu wyniesie ponad 33.000 m2. Oprócz operatora spożywczego Auchan w ramach inwestycji powstanie jedyny w regionie wielkopowierzchniowy market budowlany DIY oraz park handlowy, w którym zaplanowano około 50 sklepów wszystkich branż, w tym najbardziej znane krajowe i zagraniczne sieci handlowe. Dodatkowo ofertę uzupełni restauracja KFC w formacie drive-thru. Dla klientów dostępny będzie komfortowy bezpłatny parking dla ponad 800 samochodów.
Budowa już się rozpoczęła, a otwarcie I etapu parku handlowego nastąpi jeszcze w tym roku, natomiast całość działać będzie w 2025r.

Inwestorem jest firma Mabrok K.Kuran, posiadająca duże doświadczenie w realizacji parków handlowych. Inwestycją zarządza firma CMP S.A. Za koncepcję komercyjną oraz wynajem odpowiada firma Mallson Polska, a do podpisania umowy z Auchan doprowadziła firma Delta – Sebastian Kwiatkowski.

Źródło: Mallson Polska.

Nieruchomość handlowa Mikołów Park z dużym zainteresowaniem najemców

Mikołów_Park_wizualizacja_1
Nieruchomość handlowa Mikołów Park z dużym zainteresowaniem ze strony najemców.

Nhood Services Poland świadczący eksperckie usługi dla branży nieruchomości komercyjnych, realizuje projekt budowy inwestycji Mikołów Park na Śląsku i jednocześnie prowadzi zaawansowane rozmowy z najemcami zainteresowanymi obecnością w obiekcie. Poziom komercjalizacji powstającego parku handlowego osiągnął 70 proc. a swoją obecność zapowiedziały duże międzynarodowe marki. Otwarcie obiektu zaplanowano na IV kwartał 2024 roku.

Mikołów Park będzie nowoczesnym obiektem o 5 400 GLA, który wspólnie z sąsiadującym z nim Centrum Auchan Mikołów stworzy silny punkt handlowy w regionie. Ten potencjał oraz korzyści biznesowe wynikające z ugruntowanej pozycji istniejącego centrum handlowego, jego zróżnicowanej oferty oraz szerokiej grupy klientów dostrzegają firmy, które zdecydowały się otworzyć swoje sklepy w powstającym w Mikołowie obiekcie.

Wśród najemców powierzchni Mikołów Park będą Drogeria dm, Martes Sport, Maxi Zoo oraz TEDi. Finalizowane są umowy na ostatnie dostępne metry kwadratowe z elektromarketami oraz marką Sinsay. Na początku lutego 2024 roku poziom komercjalizacji Mikołów Park osiągnął poziom 70 proc.

Zaledwie dwa miesiące po rozpoczęciu budowy Mikołów Park możemy pochwalić się wysokim poziomem komercjalizacji jego powierzchni. Swoje sklepy otworzą tu marki, które dostrzegają potencjał w tradycyjnych kanałach sprzedaży i lokalizacji obiektu. Rozpoczynamy współpracę z silnymi markami, a Drogeria dm będzie pierwszą lokalizacją tego partnera w portfolio obiektów komercjalizowanych przez Nhood Services Poland. Zapraszamy do współpracy inne firmy zainteresowane obecnością w Mikołowie, szczególnie gastronomię czy piekarnię – mówi Marcin Matysiak, dyrektor komercjalizacji Nhood Services Poland.

Mikołów Park powstaje na części dotychczasowego parkingu Centrum Handlowego Auchan Mikołów po zachodniej stronie tego obiektu.

– Takie usytuowanie obiektów sprawi, że klienci będą mogli swobodnie korzystać z ich szerokiej oferty handlowej, przechodząc z jednego do drugiego miejsca praktycznie „suchą stopą” – mówi Marcin Wawiernia, Project Manager / Design & Concept Manager w Nhood Services Poland, odpowiedzialny za projekt Mikołów Park.

Budowa Mikołów Park rozpoczęła się w listopadzie 2023 roku, a zakończenie prac zaplanowano na IV kwartał 2024 roku. Przedsięwzięcie jest realizowane przez zespół projektowy Nhood Services Poland na zlecenie Ceetrus Polska, który jest właścicielem nieruchomości w Mikołowie. Generalnym wykonawcą prac budowlanych jest firma Infine.

Źródło: Nhood Services Polska.

ALDI z pierwszą nieruchomością handlową w Żurominie

HyperFocal: 0

ALDI z pierwszą nieruchomością handlową w Żurominie.

W środę 7 lutego o godzinie 6:00 swoje progi dla klientów otworzy pierwszy sklep ALDI w Żurominie. Nowa placówka zlokalizowana jest przy ul. Lidzbarskiej 25A. Z okazji otwarcia ALDI zaplanowało dla swoich klientów degustacje i specjalne promocje – 25% na odzież i obuwie. Sklep w Żurominie będzie już 310 placówką ALDI w Polsce i 30 w województwie mazowieckim.

Na odwiedzających nowy sklep ALDI w Żurominie czekać będą atrakcyjne promocje na produkty marek własnych. Dodatkowo, w dniu otwarcia sklepu, klienci mają okazję skorzystać z degustacji asortymentu dostępnego tylko w ALDI, takich jak np. sery, wędliny i szeroki wybór słodyczy. Degustacja odbędzie się przy specjalnie przygotowanych stanowiskach w godzinach od 11:00 do 19:00. Natomiast w kolejnych tygodniach funkcjonowania sklepu na klientów czeka niespodzianka w postaci bonów.

– Mamy nadzieję, że osoby odwiedzjące naszą nową placówkę w Żurominie przekonają się, że warto do nas wracać w myśl zasady „Raz ALDI – zawsze ALDI”. Aby jeszcze mocniej ich do tego zachęcić, przygotowaliśmy dodatkową propozycję bonów na zakupy. Akcja ruszy w kilka tygodni od otwarcia. W jej ramach każdy klient, który zrobi zakupy za 100 zł, otrzyma bony o łącznej wartości 100 zł (20 zł x 5) na kolejne zakupy.– mówi Wojciech Seroczyński, Kierownik Sprzedaży ALDI w Polsce.

Źródło: ALDI w Polsce.

Prognozy Colliers na rok 2024: nieruchomości handlowe wkraczają w erę modernizacji i poszukiwania nowych formatów

Wojtowicz_Wojciech_Colliers
Rok 2023 był wyjątkowo aktywny
pod względem fuzji i przejęć w sektorze handlowym, a przyszły rok minie pod znakiem modernizacji i tworzenia nowych formatów. Eksperci Colliers, wiodącej firmy doradczej na rynku nieruchomości komercyjnych, przygotowali przegląd najważniejszych wydarzeń w branży w ciągu minionych 12 miesięcy, a także prognozy na rok 2024. Silny wpływ na rynek będzie mieć konieczność dostosowania obiektów do wymogów ESG, a także zmieniające się oczekiwania konsumentów.

Najważniejsze wydarzenia na polskim rynku handlowym w 2023 r.

  1. Fuzje i przejęcia

W 2023 r. odnotowano liczne aktywności na rynku fuzji i przejęć. To właśnie w minionym roku Go Sport – sieć, na którą nałożono sankcje w związku z kapitałem rosyjskim – zyskała nowego właściciela, firmę SPORTSDIRECT.COM Poland. W Polsce widoczna jest także aktywność firm ukraińskich, które poszukują nowych kierunków rozwoju. Przykładem tego jest firma EpicentrK, która została inwestorem w Intersport Polska. Jednak to nie jedyne znaczące transakcje na rynku. W 2023 r. Benefit Systems poinformowało o przejęciu 16 klubów należących do Calypso Fitness, a Lagardère Travel Retail zostało franczyzobiorcą 131 kawiarni Costa Coffee w Polsce i 11 na Łotwie.

  1. Koncepty gastronomiczne sprzyjające budowaniu relacji

Rok 2023 obfitował w nowe otwarcia i transformacje przestrzeni gastronomicznych. Otwarto food hall Montownia w Gdańsku (część projektu wielofunkcyjnego Doki), Halę Targową w Bydgoszczy, a także strefę Pedet w ramach projektu Renoma we Wrocławiu. To wszystko przykłady przestrzeni wpisujących się w trend social eating. Kolejne tego typu przestrzenie są w trakcie realizacji oraz w planach inwestorów i to nie tylko w największych miastach.

Popularność food halli wynika z oferty, która zapewnia wyjątkowe doświadczenia, a także sprzyja nawiązywaniu i wzmacnianiu relacji. Zyskują one na znaczeniu przy realizacji nowoczesnych nieruchomości, zwłaszcza kompleksów wielofunkcyjnych w centrach miast. Warto jednak podkreślić, że tego rodzaju przestrzenie mają coraz większą konkurencję, a umiejętność odpowiedzi na lokalne potrzeby decyduje o ich sukcesie – Agnieszka Winkler, Associate Director, Dział Strategic Advisory w Colliers.

Wyróżnikiem polskich food halli jest różnorodność i unikalność ich oferty – około 90% najemców to koncepty niesieciowe.

  1. Znane marki w nowym formacie

Nowe formaty otwierają także znane już w Polsce marki. Przykładem mogą być sieci DIY, które uruchomiły mniejsze koncepty – Castorama Smart i Express, Pszczółka Express czy IKEA, która rozwija koncept Studia Planowania. Marka Decathlon uruchomiła pierwszy sklep w formacie Easy, dostosowany skalą do lokalizacji śródmiejskiej.

Z sektora usługowego nowy format zaprezentowały Auchan (w postaci sklepu samoobsługowego w Warszawie) czy Żabka, która uruchomiła w aglomeracji warszawskiej opcję Drive.

  1. Aktywność deweloperów: parki handlowe i modernizacje istniejących obiektów

Deweloperzy koncentrują swoją działalność na małych obiektach o profilu convenience, zlokalizowanych głównie w mniejszych ośrodkach. W pierwszych trzech kwartałach 2023 r. aż 73% nowej podaży oddano w formacie parków handlowych. Część parków handlowych otwartych w tym roku powstała na bazie zamkniętych w poprzednich latach budynków należących do sieci Tesco.

  1. Debiuty na polskim rynku

W 2023 roku w Polsce na polski rynek weszły między innymi marki Lush, Candy Pop, Woolworth czy Solmar. W sklepach stacjonarnych zadebiutowały marki Zwieger, Centrumrowerowe.pl oraz Brokuł Spot (marka stacjonarna właściciela cateringu Diety od Brokuła). Na polskim rynku pojawiły się również marki gastronomiczne Master Burger oraz Popeyes.

Prognozy na 2024 rok

  1. Przebudowy, modernizacje, ponowne wykorzystanie nieruchomości

W związku z regulacjami prawnymi nakładanymi przez UE oraz rosnącą świadomością firm w zakresie zrównoważonego rozwoju rok 2024 przebiegać będzie pod znakiem renowacji i modernizacji budynków o funkcji handlowej w proekologicznym kierunku. Obejmować one będą przede wszystkim efektywność energetyczną obiektów oraz ograniczenie emisji CO2.

W wybranych lokalizacjach, gdzie odnotowujemy wysokie nasycenie rynku, a obiekty mierzą się z dużą konkurencją i wysokim poziomem powierzchni niewynajętej, przewidujemy zmiany funkcji części lub całości obiektów handlowych. Przykładem tego może być poznańska Galeria Malta, która niedługo zostanie rozebrana, zapowiadane na 2024 r. zamknięcie centrum handlowego Arkady Wrocławskie czy katowickiego centrum Belg – mówi Wojciech Wojtowicz, analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.

  1. Projekty wielofunkcyjne  

Eksperci Colliers wskazują, że wielofunkcyjność to jeden z kluczowych kierunków rozwoju obiektów branży handlowo-usługowej. Obecnie w realizacji znajdują się projekty takie jak: Waterfront w Gdyni, Towarowa 22 w Warszawie czy Quorum we Wrocławiu, które łączą w sobie funkcje biurową, mieszkaniową oraz handlową.

W 2024 r. planowane jest otwarcie projektów typu food hall m.in. w Radomiu czy Łodzi. Planowana jest również modernizacja zabytkowej Hali Gwardii w Warszawie – wskazuje Wojciech Wojtowicz. Obecnie food halle zlokalizowane są głównie w największych miastach Polski, choć nadal nie we wszystkich, ale nowe realizacje takie jak bydgoska Hala Targowa, w której funkcjonuje teraz aż 11 konceptów gastronomicznych, pokazują, że trend ten rozszerza się również na miasta regionalne.

  1. Rozwój handlu w inwestycjach mieszkaniowych

W 2023 r. ugruntowały się zmiany w branży handlowo-usługowej wywołane przez pandemię. Konsumenci wciąż oczekują „lokalności”, czyli szybkiego i łatwego dostępu do zaspokajania swoich bieżących potrzeb w pobliżu miejsca zamieszkania.

Odpowiedzią na te wymagania są lokale zlokalizowane w inwestycjach mieszkaniowych – zarówno tych na sprzedaż, jak i w budynkach przeznaczonych do najmu instytucjonalnego.

Jest to wyjście naprzeciw potrzebom konsumentów w sferze zakupów, usług i gastronomii. Istotny jest jednak odpowiedni dobór najemców – deweloperzy już na etapie projektowania budynku powinni planować, jakie usługi czy branże są pożądane w ich projekcie. Dzięki temu wpiszą się w ofertę znajdującą się w sąsiedztwie, a nawet ją uzupełnią, a także z wyprzedzeniem dostosują moduły pod względem technicznym do określonego typu działalności – podkreśla Karol Milczarski, Senior Associate z Działu Powierzchni Handlowych w Colliers.

  1. Nowe koncepty znanych marek i regionalne debiuty

W 2024 r. eksperci Colliers prognozują kontynuację trendu otwierania nowych konceptów marek znanych już na polskim rynku. Z pewnością usłyszymy także o debiutach i kolejnych nowo otwartych lokalach marek z krajów bałtyckich czy z Ukrainy, które planują ekspansję w Polsce.

  1. Ekonomiczne podejście do zakupów

Wciąż kontynuowany będzie rozwój marek o profilu ekonomicznym. Sprzyjać temu będzie liczba inwestycji (zwłaszcza budów parków handlowych) zlokalizowanych w małych miastach.

Prognoza inflacyjna NBP zakłada spowolnienie tempa wzrostu cen. Wskaźnik inflacji r/r na koniec 2024 r. wynieść może 4,6%, a więc powyżej celu inflacyjnego. Może to wpływać na wybory konsumentów i świadome podejście do cen, a więc i na dalszy rozwój marek dyskontowych – wskazuje Wojciech Wojtowicz z Colliers.

Źródło: Colliers.

Sieci handlowe widzą potencjał małych miast. Co to oznacza dla firm?

thong-vo-2482-unsplash
Coraz więcej obiektów handlowych budowanych jest w miastach i miasteczkach do 100 tysięcy mieszkańców. Tylko w ubiegłym roku oddano do użytku 192 tysiące metrów kwadratowych powierzchni handlowych właśnie w małych miejscowościach. Stanowi to aż 60 proc. wszystkich inwestycji w Polsce w tym obszarze1. Z najnowszych danych wynika także, iż marki chętnie lokują swoje biznesy w centrach. Co to oznacza dla firm?

Pandemia COVID-19 szerokim echem odbiła się w branży handlowej. Czasowe zamknięcie centrów handlowych spowodowało, że część biznesów przeniosła się do świata online. Nie dziwi zatem fakt, że rynek e-commerce w Polsce regularnie rośnie. Jak wynika z raportu e-Izby, w ciągu dekady dwukrotnie wzrosła liczba osób, które kupują online. Szacuje się, że e-commerce będzie rósł w tempie od 10 do nawet 15 proc. rok do roku. Po okresie izolacji Polacy ponownie zaczęli jednak kupować stacjonarnie: odwiedzać centra handlowe czy mniejsze sklepy.

Ten trend wpłynął na przedsiębiorców. Najnowsze dane wskazują, że firmy coraz chętniej inwestują w małych miejscowościach i właśnie tam powstaje największa liczba centrów handlowych. I to znów pokłosie pandemii. W czasie izolacji, pracy zdalnej i dążenia do dbania o własne zdrowie Polacy migrowali z miast do mniejszych miejscowości. Warto podkreślić, że według GUS w miastach do 200 tysięcy osób żyje 27,5 miliona Polaków2. To ogromna grupa konsumentów, do której warto dotrzeć.

Większe możliwości dla mieszkańców i firm

Coraz większa liczba obiektów handlowych to szansa dla firm, by lokować swoje biznesy w miejscach, gdzie jest duże skupisko ludzi. To także możliwość znalezienia pracy w charakterze sprzedawcy. Powstawanie nowych miejsc wpływa nie tylko na lokalną społeczność, czy zwiększenie popularności danej lokalizacji , ale także na rynek reklamowy. W jaki sposób? Wyjaśnia Sylwia Krysik-Myśliwiec z firmy OOH.pl., zajmującej się reklamą zewnętrzną.

– Rosnąca liczba obiektów handlowych wpływa na rynek reklamy zewnętrznej i daje większe możliwości wszystkim, którzy chcą promować swoje usługi – mówi Sylwia Krysik-Myśliwiec. – Niezwykle skuteczną formą reklamy jest chociażby ta na drzwiach supermarketów. Reklama w punktach sprzedaży to moment , który łączy markę z klientami, tuż przed podjęciem przez niego decyzji zakupowych. To sztuka i wyzwanie być obecnym w odpowiednim miejscu i czasie,komunikując i wzbudzając potrzebę dokładnie tam, gdzie może zostać spełniona. . Na szczęście nowoczesne nośniki reklamowe pozwalają to osiągnąć.

Reklama na drzwiach jest wygodnym rozwiązaniem i bardzo elastycznym. Jest ona drukowana na folii samoprzylepnej i bezpośrednio aplikowana na daną powierzchnię. Kluczowy jest jej przekaz. Ekspertka jest zdania, że wystarczy kreatywna gra słów i dobra grafika, by reklama jeszcze bardziej zapadła w pamięć klientów.

Jak jeszcze można reklamować się w centrach handlowych?

Reklama na drzwiach jest skuteczna, gdyż nie można jej przeoczyć. Jak jeszcze można wykorzystać powierzchnię w centrach handlowych do promowania swoich produktów i usług? Wiele firm wybiera monitory LED, które umożliwiają komunikację interaktywną. Ich dużą zaletą jest możliwość szybkiej zmiany contentu w trybie rzeczywistym. Takie monitory ustawiane w ciągach komunikacyjnych, gdzie jest duże skupisko osób są niezwykle skuteczną formą promocji. Ale poza moniotorami LED, przy wejściach z parkingów znajdziemy również tablice Streetboard składające się z modułów w formacie 1,2×1,8 m, ramki czy plakaty naścienne, które również są chętnie wykorzystywane przez reklamodawców.

Małe miasta mają ogromny potencjał, który – jak pokazują dane rynkowe – został zauważony przez inwestorów centrów handlowych i nie tylko. Jakie są szanse dla ich rozwoju? To przede wszystkim inwestycje, które zapewnią dostęp do nowoczesnych usług, a także pracę. Ponadto mniejsze miasta są kameralne i przyjazne dla mieszkańców, co może być dodatkowym atutem i zachęcić jeszcze większą liczbę osób do wyprowadzki z dużych aglomeracji.

– Trend w kierunku życia w sypialniach dużych miast na pewno zdefiniuje rynek reklamy zewnętrznej, który już dzisiaj się zmienia. Będziemy musieli dostosować rodzaje nośników do preferencji klientów, a także i sam przekaz. Współcześni konsumenci oczekują kreatywności i innowacyjnego podejścia. A to ogromne wyzwanie, jakie stoi przed branżą na cały nadchodzący rok – kończy Sylwia Krysik-Myśliwiec.

1 Raport Colliers.
2 https://ooh.pl/


Źródło: Commplace Sp. z o. o. Sp. K.

2023 – historycznie rekordowy rok dla parków handlowych?

thong-vo-2482-unsplash
Do końca roku wolumen powierzchni parków handlowych może zwiększyć się o dodatkowe 230 tys. mkw. W I połowie 2023 r. deweloperzy oddali do dyspozycji najemców 219 000 mkw. powierzchni handlowych, z czego 122 640 mkw. (56%) stanowiły parki handlowe, a 28 470 mkw. (13%) centra convenience. W rezultacie 2023 może być kolejnym rekordowym rokiem pod względem dostarczenia na rynek nowej podaży.

JLL i Trei Real Estate Poland, autorzy czwartej edycji raportu „Parki handlowe i centra convenience w Polsce”, nakreślają perspektywy rozwoju tego sektora w Polsce.

Parki handlowe – 3.6 mln mkw. GLA

W Polsce funkcjonuje obecnie 600 parków handlowych o powierzchni co najmniej 2000 mkw., co przekłada się na łączną podaż tego typu przestrzeni wynoszącą ponad 3.6 mln mkw. GLA (stan na koniec I półrocza 2023 r.). Ponad 2.6 mln mkw. GLA przypada na parki handlowe, a ok. 958 tys. mkw. GLA na centra typu convenience.

„Parki handlowe i centra convenience na dobre wpisały się w krajobraz polskiego rynku. W sumie, oba formaty zdominowały nową podaż handlową w latach 2020-2023 (ponad 250,000 m² oddawanych rocznie), co podkreśla potencjał tego segmentu nieruchomości. Warto zauważyć, że w ostatnich latach zmienił się jednak charakter nowych inwestycji. Po pierwsze, coraz rzadziej obserwujemy nowe parki handlowe o powierzchni powyżej 20,000-30,000 m² przez co zaciera się granica pomiędzy omawianymi formatami. Po drugie, obserwujemy geograficzną polaryzację nowej podaży – większość nowych obiektów pojawia się w małych miastach, gdzie brakowało nowoczesnej oferty, oraz największych aglomeracjach, które rozrastają się za sprawą nowopowstających osiedli. Wygoda, dostępność, komplementarność oferty i możliwość dokonania szybkich codziennych zakupów niewątpliwie wpływają na utrzymującą się popularność niewielkich parków handlowych.”, mówi Maciej Kotowski, Dyrektor w dziale Badań Rynku, JLL.

W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy, w ramach 57 inwestycji, na rynek dostarczono ok. 376 tys. mkw. GLA w postaci tradycyjnych i regionalnych parków handlowych (31), jak również centrów convenience (26). Większość z nich (38%) jest zlokalizowana w miastach poniżej 50 tys. mieszkańców, a 31% w dużych aglomeracjach. Biorąc pod uwagę ich powierzchnie, najwyższy odsetek tych inwestycji to parki handlowe o metrażu powyżej 10 tys. mkw. Największymi realizowanymi projektami parków handlowych w Polsce są natomiast Koszalin Power Center (38 tys. mkw. GLA), Karuzela w Białej Podlaskiej (23 tys. mkw. GLA, otwarte we wrześniu), Vendo Park w Szczecinie (22 tys. mkw. GLA) i Ozimska Park w Opolu (18 tys. mkw. GLA).

„Znaczna część naszych realizacji koncentruje się wokół parków handlowych o powierzchni nieprzekraczającej 10 tys. mkw. Umożliwia to wybranie korzystnej lokalizacji, pozwalającej dotrzeć z precyzyjną ofertą dla konkretnego rynku, jak również sprawnie przeprowadzić cały proces inwestycyjny. Równolegle, w największych aglomeracjach, widząc ich duży potencjał, wznosimy parki o większym metrażu, przekraczającym 20 tys. mkw. Sektor małych formatów handlowych ma nadal potencjał i uzupełnia ofertę galerii handlowych. W mniejszych miejscowościach spełnia oczekiwania zakupowe lokalnych społeczności, choć często ma też oddziaływanie ponadlokalne. Dlatego tylko w tym roku oddaliśmy do dyspozycji najemców cztery nowe parki handlowe, powiększając nasz portfel do 36 obiektów w Polsce. Dwa kolejne – w Lubinie i Koninie – są obecnie w budowie”, mówi Jacek Wesołowski, Dyrektor Zarządzający, Trei Real Estate Poland.

Źródło: Trei Real Estate, JLL (fragment raportu).

Park handlowy Zakopianka w pełni skomercjalizowany

EPP_Park Handlowy ZakopiankaDo grona najemców krakowskiego Parku Handlowego Zakopianka dołączył nowy najemca – marka VENEZIA. W efekcie nieruchomość komercyjna została w pełni skomercjalizowana.

Salon marki VENEZIA powitał już pierwszych klientów, z kolei otwarcie sieci restauracji Burger King zaplanowano na IV kwartał 2023 r.
Ponadto podpisana została również umowa z siecią restauracji Burger King, dzięki czemu Park Handlowy Zakopianka, zarządzany przez EPP, osiągnął 100% poziom najmu.

– Dogodna lokalizacja naszego kompleksu handlowego i stabilna, dobrze dopasowana oferta uwzględniająca najpopularniejsze marki w swoich kategoriach to skuteczna kombinacja, która od lat przyciąga klientów z Krakowa i okolic. W ramach najnowszych działań leasingowych podpisaliśmy umowy na ostatnie wolne metraże. To duży sukces, podkreślający atrakcyjność tej lokalizacji w oczach najemców komentuje Tomasz Nowakowski, Asset Manager w EPP.

Park Handlowy Zakopianka to jedna z największych lokalizacji usługowo-handlowych w Małopolsce. Obiekt wyróżnia dogodne położenie przy jednej z głównych dróg krajowych oraz obwodnicy Krakowa.

Źródło: EPP.

Colliers: Kolejny kwartał stabilizacji na rynku nieruchomości handlowych w Polsce

Wojtowicz Wojciech_Colliers
Minione miesiące na rynku nieruchomości handlowych w Polsce charakteryzowała stabilność – mimo, że deweloperzy oddali do użytku zaledwie około
43 000 mkw. nowej powierzchni, cały czas pojawiają się nowe marki, a firmy obecne już na polskim rynku powiększają liczbę swoich punktów. Widoczny jest też trend przebudów istniejących obiektów i adaptacji zabytkowych przestrzeni na cele handlowe i usługowe.

– Na koniec III kwartału 2023 r. zasoby powierzchni handlowej na polskim rynku handlowym osiągnęły 12,7 mln mkw, a kolejne 506 000 mkw. jest obecnie w trakcie budowy, z czego blisko 200 000 mkw. zaplanowane jest do oddania do użytku jeszcze w tym roku. W kraju działa 610 centrów handlowych, a nasycenie powierzchnią w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosi 339 mkw. – mówi Wojciech Wojtowicz, Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynkowych, Colliers.

Największym nowo otwartym obiektem jest Karuzela Biała Podlaska o powierzchni 19 tys. mkw. GLA. Oddano do użytku też parki handlowe w Jaśle (Go! Park) oraz w Łapach (Vendo Park). Rozbudowano też projekty we Włocławku, Barczewie, Busku-Zdroju oraz Bytomiu.

Zagraniczne nowości

W obszarze najmu powierzchni handlowej pojawili się nowi gracze. Na rynku zadebiutowały marki takie, jak: Candy Pop, która otworzyła sklepy ze słodyczami w warszawskich Złotych Tarasach, marka odzieżowa Solmar, która na debiut wybrała poznańskie centrum Posnania czy amerykańska sieć barów szybkiej obsługi Popeyes z punktem w Pasażu Grunwaldzkim we Wrocławiu (a od września także w Złotych Tarasach w Warszawie). Do listy najemców centrum handlowego Wola Park dołączyła marka biżuteryjna Acium. W stolicy otwarto też pierwszy sklep Decathlon w koncepcie City – na jego lokalizację wybrano budynek biurowy International Business Centre przy stacji metra Politechnika.

Swoją ekspansję kontytuują też zagraniczne firmy już obecne na polskim rynku. W centrach handlowych Magnolia Park we Wrocławiu i Manufaktura w Łodzi otwarto nowe sklepy Primark. Z kolei Half Price uruchomił sklepy m.in. w Pasażu Grunwaldzkim (Wrocław), Karolince (Opole) oraz Lublin Plaza. Podobne działania podejmują sieci marek typu „value retailers”, czyli marki dyskontowe – Woolworth dołączył do grona najemców m.in. Galerii Łódzkiej oraz parku handlowego w Dzierżoniowie, Action otworzył sklepy m.in. w Galerii Nowy Świat (Rzeszów) czy parku handlowym Stop Shop w Kętrzynie, a Dealz m.in. w Galerii Hosso (Koszalin) czy w Ostrowi Mazowieckiej. Do najemców Gemini Park w Bielsku-Białej dołączyło Alpine Pro, a w Warszawie przy ulicy Bartyckiej uruchomiono nowy sklep sieci Castorama.

Przebudowy i adaptacje

– W III kwartale ogłoszono lub rozpoczęto kolejne przebudowy i rozbiórki obiektów handlowych, wśród których wciąż przeważają te dotyczące dawnych budynków Tesco. Planowana jest także rozbiórka poznańskiej Galerii Malta, centrum handlowego Arkady Wrocławskie, centrum Belg w Katowicach, a także ogłoszono plany rozbiórki obiektów w Poznaniu oraz Warszawie, w których mieściły się kina sieci Multikino – mówi Alicja Tucholska-Kuran, Senior Associate, Dział Powierzchni Handlowych w Colliers.

Coraz częściej stosowanym rozwiązaniem jest adaptacja zabytkowych przestrzeni na cele handlowo-usługowe. Przykładem może być niedawne otwarcie Hali Targowej w Bydgoszczy, w której funkcjonuje teraz aż 11 konceptów gastronomicznych. Podobną funkcję pełnić będzie też zabytkowa hala w Radomiu przy ul. Focha.

Wskaźnik pustostanów w III kwartale wyniósł 3,6% dla ośmiu głównych aglomeracji. Najwyższą stopę pustostanów odnotowano w Poznaniu (4,4%), a najniższą w Krakowie (1,7%).

Źródło: Colliers.

Colliers: Nieruchomości handlowe z największym udziałem w wolumenie inwestycyjnym

Colliers_Paczuski Marek

W pierwszej połowie 2023 roku wolumen inwestycji w Europie Środkowo-Wschodniej wyniósł 2,02 mld euro, o ok. 64% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Eksperci Colliers odnotowali relatywnie duże zainteresowanie sześcioma1 analizowanymi rynkami szczególnie ze strony kapitału z CEE, część inwestorów w dalszym ciągu kontynuuje jednak strategię oczekiwania. W I połowie roku popyt wzrósł w sektorze handlowym – na koniec pierwszej połowy 2023 r. jego udział w całym wolumenie wyniósł 35%.

Wolumeny inwestycji w 2023 roku w Europie Środkowo-Wschodniej były jednymi z najniższych w historii. Spadek o 64%, według wstępnych odczytów, pokrywa się niestety z wynikami europejskimi i światowymi. Biorąc pod uwagę obecne warunki, w szczególności w odniesieniu do kosztów obsługi zadłużenia, przewidywanie aktywności rynkowej w pozostałej części roku pozostaje wyzwaniem. Szacujemy, że przy utrzymaniu się obecnych trendów wolumen inwestycji na koniec 2023 r. może osiągnąć około 5 mld euro — mówi Kevin Turpin, dyrektor ds. rynków kapitałowych na region Europy Środkowo-Wschodniej, Colliers.

W Polsce łączny wolumen inwestycji za drugi kwartał wyniósł 150 mln euro (801 mln euro w pierwszej połowie roku, co zapewniło jej największy udział w wolumenach inwestycyjnych w CEE – ok. 42%). Na drugim miejscu uplasowały się Czechy z udziałem na poziomie 34%, z kolei Bułgaria była jedynym rynkiem w regionie ze wzrostami w skali roku. Pozostałe rynki odnotowały spadki wolumenów od 42 do 87%.

Trendy i perspektywy

Colliers przewiduje, że w Polsce w trzecim kwartale rynek będzie kontynuował poszukiwania odpowiedniego poziomu cen przy niewielkiej aktywności w okresie letnim. W nadchodzących miesiącach eksperci spodziewają się sfinalizowania kilku transakcji biurowych i logistycznych, a także nieznacznego wzrostu zainteresowania aktywami handlowymi. Warto podkreślić, że w Polsce kredyty bankowe są dostępne, ale procesy finansowania nadal się przeciągają. W drugim kwartale ogłoszono jednak szereg transakcji dłużnych w sektorze logistycznym, co wskazuje na utrzymującą się aktywność.

– Biorąc pod uwagę ograniczoną płynność, a co za tym idzie niewielką liczbę transakcji referencyjnych, uczestnicy mają trudności z ustaleniem cen rynkowych, widoczna jest różnica między proponowanymi cenami kupna i sprzedaży. Z tego powodu większość inwestorów o ugruntowanej pozycji czeka na stabilizację cen i zmianę nastrojów na rynku. Stwarza to rzadką okazję dla regionalnych nabywców z Europy Środkowo-Wschodniej i krajów bałtyckich do konkurowania o najlepsze produkty po niższych cenach – podkreśla Marek Paczuski, Senior Director w Dziale Doradztwa Inwestycyjnego Colliers.

Źródło: Colliers (pełny raport znajduje się na oficjalnej stronie internetowej Colliers).

Nieruchomości handlowe w Polsce zwiększają potencjał w sektorze i umacniają swoją pozycję na rynku

parki handlowe w Polsce
Nieruchomości handlowe w Polsce zwiększają potencjał w sektorze i umacniają swoją pozycję na rynku krajowym.

Parki handlowe zwiększają potencjał w sektorze i umacniają swoją pozycję na rynku. Rośnie grupa inwestorów realizujących projekty w tym formacie.

– Największą aktywność inwestorów w sektorze handlowym obserwować możemy przede wszystkim w segmencie parków handlowych i centrów zakupów codziennych, co wynika z zapotrzebowania rynku na niewielkie, lokalne obiekty handlowe typu convenience store. W najbliższych latach głównym rozgrywającym w tym sektorze nadal będą parki handlowe, bo w wielu obszarach kraju brakuje wciąż nowoczesnego handlu. Będą napływać do nich nowi najemcy i chętnie wchodzić globalne marki. Dealz na przykład planuje ekspansję obliczoną na podwojenie liczby placówek w Polsce. Wiosną na naszym rynku zadebiutowała niemiecka sieć dyskontów Woolworth. Działalność na polskim rynku zaczynają rozwijać również nowe koncepty z krajów bałtyckich i Ukrainy – mówi Agata Karolina Lasota, dyrektor zarządzająca LBC Invest..

Według danych firmy, w pierwszym półroczu 2023 roku w Polsce oddano około 150 tys. mkw. powierzchni handlowych, głównie w ramach parków handlowych. O 40 proc. więcej niż w tym samym okresie w roku ubiegłym. Prawie 70 proc. nowej powierzchni dostarczyły debiutujące parki handlowe, oddawane przeważnie w miejscowościach liczących poniżej 100 tys. mieszkańców. Ponadto, po rewitalizacji otwarte zostały również trzy większe obiekty, tj. Fort Wola (22 tys. mkw.) i galeria Atrium Promenada (rozbudowa o 12,6 tys. mkw., łącznie 63 tys. mkw.) w Warszawie oraz Bawełnianka w Bełchatowie (33 tys. mkw.), która od lat stała pusta.

Prawie pół miliona metrów w budowie

W połowie tego roku w budowie pozostawało prawie 470 tys. mkw. powierzchni handlowych. W realizacji jest ponad 30 nowych parków handlowych i kilka obiektów jest rozbudowywanych. Trwają także prace nad rewitalizacją Bonarki City Center i Galerii Wołomin oraz łódzkiej Sukcesji. Przebudowywane są również kolejne hale po hipermarketach Tesco, w Opolu, Bytomiu i Bielsku-Białej.

– Parki handlowe to jeden z najintensywniej rozwijających się segmentów na rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce. Inwestycje w tego typu projekty nie są tak wymagające i czasochłonne, jak budowa dużych kompleksów zakupowych. Także ich utrzymanie jest znacznie łatwiejsze. Dodatkowo, umowy zawierane z najemcami są zwykle dłuższe niż w dużych centrach i standardowo już wyrażane w euro. Bywa, że kontrakty podpisywane są nawet na 10 lat. Parki handlowe oferują znacznie niższe czynsze i opłaty eksploatacyjne w porównaniu z tradycyjnymi centrami, dlatego chętnych do lokowania w nich biznesu nie brakuje. Dla konsumentów są natomiast atrakcyjne z uwagi na to, że zakupy codziennej potrzeby można w nich zrobić szybko, wchodząc do sklepów wprost z parkingu. Popularność formatu podbijają placówki gastronomiczne znanych, sieciowych marek oraz coraz liczniej pojawiające się w nich dyskontowe sklepy przemysłowe i spożywcze oraz sklepy off-price, co pozwala nabywcom zaoszczędzić – informuje Agata Karolina Lasota. – Skala realizacji w tym segmencie utrzymuje się od kilku lat na wysokim poziomie. Jest jeszcze miejsce na nowe obiekty, bo w Polsce nasycenie powierzchnią handlową w centrach zakupowych jest nadal dużo niższe niż w krajach Europy Zachodniej, kształtuje się obecnie średnio na poziomie 330 mkw. na 1 tys. mieszkańców. Inwestorzy wciąż intensywnie poszukują działek pod nowe projekty, najczęściej w mniejszych miejscowościach atrakcyjnie zlokalizowanych pod względem komunikacyjnym i gruntów na obrzeżach największych miast, gdzie powstają nowe osiedla mieszkaniowe. Kluczową kwestią dla nowych inwestycji jest dopasowanie formatu do lokalizacji oraz wybór optymalnej grupy najemców  – dodaje.

W tym roku w planach oddanie jeszcze 300 tys. mkw.

Zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wynoszą 16 mln mkw.  Około 20 proc. z tej powierzchni mieści się w coraz gęściej rozsianych w całej Polsce parkach handlowych. Parki tworzą coraz bardziej rozbudowaną sieć i otwierane są blisko klientów. Nowe obiekty rosną, zarówno w dużych i średnich miastach, jak i w niewielkich miejscowościach, liczących 10 tys. mieszkańców, którym dostarczają ofertę dostępną wcześniej tylko w dużych miastach, gdzie stawki czynszowe za wynajem są nieporównywalnie wyższe.

W najlepszych centrach handlowych w Warszawie trzeba się liczyć z opłatami w wysokości 100-130 euro za metr kw. miesięcznie, w innych, największych miastach w Polsce wynajem kosztuje 40-60 euro za mkw. za miesiąc. W parkach handlowych czynsze kształtują się natomiast w przedziale 9-12 euro /mkw./m-c.

Zgodnie z zapowiedziami inwestorów, do końca 2023 roku zasoby rynku powierzchni handlowych w kraju mają szansę powiększyć się o kolejne 300 tys. mkw. powierzchni najmu. Wśród największych obiektów pozostających w budowie znajduje się Koszalin Power Center (38 tys. mkw.), Karuzela w Białej Podlaskiej (28 tys. mkw.) i Gorzów Power Center (25 tys. mkw.), Nowa Sukcesja w Łodzi (22 tys. mkw.) i Galeria Goplana w Lesznie (15 tys. mkw.).

Źródło: PRESTIGE Public Relations.

Cushman & Wakefield: raport nt rynku handlowego w Polsce

paulina bauer

Firma Cushman & Wakefield zaprezentowała raport nt rynku handlowego w Polsce. Międzynarodowa agencja doradcza Cushman & Wakefield podsumowała sytuację na rynku nieruchomości handlowych. Na koniec II kwartału w budowie pozostawało prawie 500 000 mkw. powierzchni, w okresie od kwietnia do czerwca zadebiutowało w Polsce siedem zagranicznych marek, a swoją ofensywę kontynuowały parki handlowe. Z drugiej strony, najemcy i właściciele obiektów handlowych cały czas mierzą się z wysoką inflacją, która wpływa na wysokość ich realnych obrotów.

PODAŻ: pierwsze półrocze z wynikiem 136 000 mkw. nowej powierzchni handlowej

Jak wynika z najnowszych danych Cushman & Wakefield, całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce sięgają już nieco ponad 16,1 mln mkw., a do końca roku rynek powiększy się jeszcze o ok. 300 000 mkw.

W okresie od kwietnia do czerwca deweloperzy oddali do użytku ok. 70 000 mkw. powierzchni, biorąc pod uwagę obiekty większe niż 5000 mkw. Analizując kwartalne statystyki podaży, był to drugi najniższy wynik od 2015 roku. Łącznie, od stycznia na rynek trafiło 136 000 mkw. powierzchni handlowej – komentuje Ewelina Staruch, Analityczka w Dziale Badań i Doradztwa, Cushman & Wakefield.

Drugi kwartał przyniósł otwarcia sześciu nowych obiektów, rozbudowy dwóch istniejących parków handlowych oraz jedną przebudowę. Nowe inwestycje obejmują centrum handlowe Bawełnianka oraz pięć parków handlowych w Bytowie, Dzierżoniowie, Lublinie, Ostrzeszowie i Piotrkowie Trybunalskim. W tym czasie zakończono także rozbudowy dwóch parków handlowych – Aura Parku w Nakle nad Notecią oraz Nowych Bielaw w Toruniu. Ponadto w ubiegłym kwartale dobiegła końca modernizacja galerii Atrium Promenada, która w nowej odsłonie funkcjonuje od kwietnia.

Na koniec czerwca w budowie pozostawało ok. 465 000 mkw. powierzchni handlowej z terminem otwarcia zaplanowanym na lata 2023-24. 365 000 mkw. dotyczy 37 nowych obiektów, w tym aż 30 parków handlowych. Pozostałe 100 000 mkw. przypada na rozbudowy i przebudowy istniejących nieruchomości – dodaje Ewelina Staruch.

Obecnie prowadzone są rozbudowy sześciu parków handlowych oraz dwóch centrów: Bonarki City Center i Galerii Wołomin, a przebudowie poddawane są trzy obiekty po Tesco i Sukcesja w Łodzi. Najwięcej powierzchni najmu będącej obecnie w budowie dostarczą obiekty: Koszalin Power Center (38 000 mkw.), Nowa Sukcesja w Łodzi (35 000 mkw.), Karuzela w Białej Podlaskiej (28 000 mkw.) i Gorzów Power Center (26 000 mkw.).

POPYT: siedem nowych marek w Polsce

Drugi kwartał był bogatszy w debiuty nowych marek w porównaniu do pierwszego. Od kwietnia do czerwca miały miejsce otwarcia sklepów siedmiu nowych sieci handlowych: Woolworth, Hugo, Helly Hansen, Nuumo, Bob Snail. Z kolei dwie marki działające w Polsce dotychczas wyłącznie online otworzyły pierwsze stacjonarne sklepy: Centrumrowerowe.pl oraz Rowery elektryczne Engwe.

ODWIEDZALNOŚĆ I OBROTY: wielu klientów, nominalne wzrosty i realne spadki obrotów

Odwiedzalność w centrach i parkach handlowych w drugim kwartale 2023 wyniosła średnio 428 000 osób w przeliczeniu na 1 obiekt handlowy. W porównaniu do I kwartału tego roku wyniki poprawiły się o 8,6%, a w ujęciu rocznym wzrosły o 3%. Z kolei w odniesieniu wyłącznie do formatu centrów handlowych średnia dla całego II kwartału była o ok. 12% wyższa rok do roku – tłumaczy Ewa Derlatka-Chilewicz, Head of Research.

Obroty najemców w nowoczesnych obiektach handlowych w maju 2023 roku wyniosły średnio 1037 PLN netto na mkw. powierzchni, co jest nominalnie dobrym wynikiem zarówno w porównaniu do poprzednich miesięcy, jak i w odniesieniu do maja 2022 roku (wzrost o 3,8% r/r). Jednak realnie, po uwzględnieniu inflacji obroty wykazują spadek o 9,2% r/r, należy jednak zaznaczyć, że wstępne dane za czerwiec 2023 r. pokazują prawie 8% realny wzrost rok do roku.

Wzrost cen nadal mocno wpływa na wyniki osiągane przez centra handlowe. Dynamika sprzedaży detalicznej w drugim kwartale była ujemna. Analiza czerwcowej sprzedaży w cenach stałych w poszczególnych kategoriach wykazała natomiast, że najwyższe spadki roczne dotyczyły sklepów z prasą i książkami oraz meblami, RTV i AGD (14,4%). W obszarach szczególnie ważnych dla rynku centrów handlowych, czyli mody oraz kategorii zdrowie i uroda roczne wyniki sprzedaży detalicznej były porównywalne do 2022 roku natomiast wyniki miesiąc do miesiąca poprawiły się odpowiednio o 5,5%, oraz 1,6% – dodaje Ewa Derlatka-Chilewicz.

CZYNSZE: pozytywna dynamika czynszów w segmencie parków handlowych

Drugi kwartał 2023 charakteryzował się dodatnią dynamiką czynszów we wszystkich sektorach handlowych r/r.

W porównaniu do I kwartału odnotowano niewielkie wzrosty jedynie w sektorze parków handlowych, dotyczy to jednak tylko najlepszych lokali w najlepszych obiektach. Gorsza koniunktura na rynku konsumenckim i niższe realne obroty najemców są głównymi czynnikami zwiększającymi presję na obniżkę czynszów w obiektach spoza grupy „prime” – podsumowuje Paulina Bauer, Head of Asset Services Retail w Cushman & Wakefield.

Źródło: Cushman & Wakefield (pełny raport do pobrania na oficjalnej stronie Cushman & Wakefield).

Colliers podsumowuje rynek handlowy w Polsce po I połowie 2023 roku

Piekarska_Agnieszka_ColliersColliers podsumowuje rynek handlowy w Polsce po I połowie 2023 roku. 

W I połowie 2023 r. w Polsce oddano do użytku ok. 150 tys. mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej (głównie w ramach parków handlowych). To o około 40 proc. więcej w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku. Tym samym, na koniec czerwca 2023, łączny zasób powierzchni handlowej wyniósł blisko 12,8 mln mkw. – wynika z danych firmy doradczej Colliers. Eksperci firmy prognozują, że w najbliższym czasie czeka nas dalszy dynamiczny rozwój parków handlowych i centrów zakupów codziennych.

Spis treści:
Parki handlowe wciąż popularne
Warszawa największa, Wrocław najbardziej nasycony
Dyskonty biorą najwięcej
Debiuty w branży
Nowe otwarcia i przebudowy

Parki handlowe wciąż popularne

Aż około 70 proc. nowo oddanej powierzchni (czyli ok. 103 tys. mkw.) powstało w ramach parków handlowych. Pozostała powierzchnia przypadła na dwa tradycyjne centra handlowe – ponownie otwarty Fort Wola w Warszawie oraz Bawełnianka w Bełchatowie, obiekt otwarty w budynku zbudowanym już kilka lat temu.

– Oba projekty wskazują na rosnącą rolę efektywnego wykorzystania już istniejących obiektów. Możemy spodziewać się, że w najbliższych latach będzie więcej takich realizacji. Najbardziej widocznym trendem na rynku pozostaje jednak rozwój parków handlowych i centrów convenience, które powstają w mniejszych miastach. Jak pokazują nasze dane, w ośrodkach, w których mieszka mniej niż 100 tysięcy mieszkańców otworzyło się 70% powierzchni oddanej do użytku w zakończonym półroczu — mówi Agnieszka Piekarska, Associate Director w Dziale Powierzchni Handlowych, Colliers.

Warto odnotować, że dynamicznie rośnie rynek obiektów o powierzchni najmu od 2 do 5 tysięcy mkw. Łączne zasoby w nowoczesnych projektach tej wielkości przekroczyły ponad 2 miliony metrów kwadratowych.

Warszawa największa, Wrocław najbardziej nasycony

Największym rynkiem pod względem powierzchni handlowych pozostaje aglomeracja warszawska z 57 obiektami o łącznej powierzchni 1,76 mln mkw. Rynek ten wyprzedza konurbacje górnośląsko-zagłębiowską, gdzie funkcjonuje 49 obiektów o łącznej powierzchni ok. 1,16 mln mkw. Największa podaż wśród miast poniżej 400 tysięcy mieszkańców oferuje Lublin, gdzie po otwarciu parku handlowego Węglin, podaż przekroczyła 400 tys. mkw.

Nasycenie powierzchnią centrów handlowych w Polsce wynosi 330 mkw. na 1 000 mieszkańców. W grupie największych aglomeracji najwyższe nasycenie w pierwszym półroczu 2023 roku notowane było we Wrocławiu (811 mkw. na 1 000 mieszkańców) oraz Poznaniu (801 mkw. na 1 000 mieszkańców). Wśród miast powyżej 200 tys. mieszkańców największe nasycenie rynku cechuje Lublin (1 220 mkw. na 1 000 mieszkańców), a wśród miast średniej wielkości Opole (1 216 mkw. na 1 000 mieszkańców) i Rzeszów (1 203 mkw. na 1 000 mieszkańców).

Dyskonty biorą najwięcej

Niezmiennie największy popyt na nowe powierzchnie eksperci Colliers obserwują ze strony sieci handlowych z branży ekonomicznej, dyskontów oraz sklepów off-price. Marki te otwierają placówki zarówno w parkach handlowych, jak i coraz aktywniej dołączają do list najemców tradycyjnych centrów handlowych.

Debiuty w branży

W I półroczu na polski rynek weszła niemiecka sieć Woolworth, otwierając swoje sklepy w Krakowie, Warszawie i Poznaniu. Marka Lush na pierwszy sklep wybrała centrum handlowym Złote Tarasy w Warszawie. W centrum handlowym Blue City zadebiutował Master Burger. Marka gastronomiczna Brokuł Spot uruchomiła pierwszy lokal w Gdyni. W pierwszym półroczy 2023 roku w sklepach stacjonarnych zadebiutowały również m.in. ukraińska marka Bob Snail, czy znany ze sprzedaży online sklep CentrumRowerowe.pl.

W lipcu w Pasażu Grunwaldzkim otwarty zostanie pierwszy lokal gastronomiczny pod szyldem Popeyes. W Warszawie planowany jest debiut litewskiej marki Candy Pop, zaś w poznańskim centrum handlowym Posnania będzie można kupić produkty ukraińskiej modowej marki Solmar.

W Warszawie na ul. Nowy Świat otwarto pierwszy salon eobuwie.pl ze strefą MODIVO, zlokalizowany przy ulicy handlowej, a przy Krakowskim Przedmieściu otwarto sklep Hard Rock Cafe w nowym koncepcie, z antykwariatem płyt winylowych.

Nowe otwarcia i przebudowy

W budowie na koniec czerwca 2023 roku było ok. 375 tys. mkw., z czego ponad 227 tys. mkw. planowane jest do oddania w drugim półroczu 2023 roku. Nowa podaż niezmiennie powstaje głównie w formacie parków handlowych.

– Pomimo coraz większego udziału małych formatów powierzchni handlowych, nadal realizowane są także większe inwestycje. Wśród największych powstających obiektów wymienić można Koszalin Power Center (38 000 mkw.), Karuzela Biała (28 000 mkw.) czy Galerię Goplana w Lesznie (15 200 mkw.). Równocześnie można zauważyć, że deweloperzy widzą potencjał już istniejących obiektów. Trwają przebudowy hal po hipermarketach Tesco na parki handlowe w Opolu (Ozimska Park, 16 860 mkw.) oraz w Bytomiu, a w planach jest także przebudowa hali w Bielsko-Białej. W Łodzi z kolei trwają prace nad ponownym otwarciem centrum Sukcesja, w której część powierzchni ma zostać przeznaczona na cele rozrywki i rekreacji – wskazuje Wojciech Wojtowicz, Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku, Colliers.

Odnotować warto także rosnącą rolę konceptów gastronomicznych w dedykowanych obiektach. W Gdańsku otwarty został Food Hall Montownia w ramach projektu Doki. Trwają również prace nad uruchomieniem Hali Targowej Bydgoszcz. Na zmiany czeka z kolei warszawska Hala Gwardii, która została zamknięta w czerwcu, po zakończeniu umowy z dotychczasowym operatorem.

Źródło: Colliers.

Cushman & Wakefield: Lublin z najbogatszym rynkiem handlowym

michal masztakowski

Jak wynika z danych międzynarodowej agencji doradczej Cushman & Wakefield, Lublin zajmuje pierwsze miejsce wśród najbardziej nasyconych powierzchnią handlową (>5000 mkw.) aglomeracji w Polsce. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców poziom nasycenia dla aglomeracji Lublina wynosi 1094 mkw., a dla porównania, w przypadku aglomeracji warszawskiej, najbardziej dojrzałego rynku handlowego w kraju, jest to 831 mkw. Paradoksalnie, taka sytuacja nie zamyka drogi rozwoju dla aktywnych na tym rynku deweloperów. W mieście wciąż jest miejsce dla tradycyjnych parków handlowych, które wybierają alternatywne lokalizacje niejednokrotnie na obrzeżach miast, skupiają przede wszystkim najemców z podstawową ofertą zakupową i zaspokajają codzienne potrzeby mieszkańców.

Aktualnie całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni handlowej w Lublinie sięgają już ok. 515 tys. mkw. GLA. Do największych obiektów w tym mieście należą centrum handlowo-rozrywkowe Lublin Plaza, Galeria Olimp, VIVO! Lublin, SKENDE Shopping wraz ze sklepem IKEA i centrum handlowe Felicity.

W porównaniu do Warszawy, Krakowa i Wrocławia, Lublin charakteryzuje się wyższym odsetkiem powierzchni zajmowanej przez galerie handlowe, który oscyluje na poziomie 72%. Przykładowo na stołecznym rynku wynosi on 62%. Pamiętajmy jednak, że na przestrzeni ostatnich kilku lat polski rynek handlowy przeszedł proces dywersyfikacji. Wielu deweloperów zaczęło celować w mniejsze formaty, które powstają poza centrami miast, zaspokajając w ten sposób codzienne potrzeby zakupowe konsumentów. Jest to też prawdopodobny scenariusz rozwoju dla lubelskiego rynku handlowego – komentuje Ewelina Staruch, Analityczka w Dziale Badań i Doradztwa, Cushman & Wakefield.

Jak wynika z danych Cushman & Wakefield, najwięcej nowoczesnej powierzchni handlowej, powyżej 5000 mkw., zostało dostarczone na rynek Lublina w 2014 i 2015 roku. Z kolei w ostatnich 5 latach do użytku oddano jedynie ok. 20 000 mkw. nowej powierzchni.

Według ogólnodostępnych informacji w najbliższych latach inwestorzy nie zapowiadają budowy nowych obiektów o powierzchni powyżej 5000 mkw. w Lublinie. Ostatnim projektem dostarczonym na rynek jest Park Handlowy Węglin Park, w którym większość sklepów już funkcjonuje. Klienci mogą zrobić zakupy w sklepach Aldi, Pepco, Dealz i Rossmann. Wkrótce otworzą się także Komfort i King Zoo. Powierzchnia GLA wynosi 10 600 mkw. Węglin Park dołączył do pozostałych trzech istniejących parków handlowych w Lublinie – dodaje Ewelina Staruch.

Dodatkowo w Świdniku pod Lublinem znajdują się dwa wielkopowierzchniowe obiekty handlowe – Galeria Venus i Park Handlowy „M Park”, którego otwarcie miało miejsce w marcu tego roku.

W miarę dalszego rozwoju Polski Wschodniej deweloperzy powinni mocniej koncentrować się na poszerzaniu tam swoich portfeli, w tym przede wszystkim budowie alternatywnych formatów handlowych, które niekoniecznie będą zlokalizowane jedynie w takich miastach jak Lublin, Białystok czy Rzeszów, ale również mniejszych miejscowościach. Jest to również związane z zyskującym na znaczeniu konceptem 15-minutowych miast i trendem wygodnych zakupów, które konsument może zrobić blisko swojego miejsca zamieszkania – podsumowuje Michał Masztakowski, Leasing Team Manager, Cushman & Wakefield, Cushman & Wakefield.

Źródło: Cushman & Wakefield.

Nieruchomości handlowe przechodzą transformację – Galeria Wołomin zmienia się dla swoich klientów

Galeria Wołomin

Nieruchomości handlowe przechodzą transformację. Obecnie trwa przebudowa Galerii Wołomin.

Dzięki wprowadzanym ulepszeniom odwiedzający centrum zyskają dostęp do nowych poszerzonych ofert znanych marek, a najnowsze koncepty i formaty salonów i ich wielkość znacząco wpłyną na komfort zakupów. W ramach zaplanowanych zmian swoje lokale wyremontuje i powiększy kilka dużych marek w tym: Martes Sport, Cropp, House czy Reserved. Modernizacja wiąże się z czasowym zamknięciem i przeniesieniem niektórych lokali. W nowej przestrzeni parku handlowego Galerii Wołomin przygotowywane są również dedykowane przestrzenie dla marek HalfPrice oraz Sinsay.

Galeria Wołomin rozwija się i poszerza swoją ofertę. W ramach rozbudowy powstanie 3000 m2 nowoczesnej przestrzeni.  Z modernizacją wiążą się czasowe zamknięcie kilku salonów. Martes Sport będzie w obecnej lokalizacji czynny do 17 lipca włącznie i otworzy się ponownie w Parku Handlowym 28 lipca br. Reserved, House i Cropp – zamykają się dla klientów pod koniec lipca. Lokalne będę powiększane i remontowane, aby ponownie otworzyć się listopadzie br.

– „Rozbudowa i modernizacja Galerii Wołomin nie zwalnia tempa. Naszym celem jest zapewnienie wszystkim klientom dostępu do jeszcze szerszej, atrakcyjnej oferty oraz wszystkich nowości, które wprowadzają znane i cenione marki. Już w krótce mieszkańcy Wołomina będą mogli zobaczyć Galerię Wołomin w zupełnie nowej odsłonie” – komentuje Małgorzata Rupert, Dyrektorka Galerii Wołomin.

mat.pras.

Firma LCP Properties w pierwszym półroczu 2023 wynajmuje prawie 27.000 m kw. powierzchni

jhon-jim-5BIbTwXbTWk-unsplash

Firma LCP Properties w pierwszym półroczu 2023 wynajmuje prawie 27.000 m kw. powierzchni.

LCP Properties, jeden z czołowych inwestorów i deweloperów na polskim rynku parków handlowych podpisał w pierwszym półroczu tego roku łącznie 63 umowy najmu na niemal 27.000 m kw. 20% podpisanej powierzchni dotyczy umów nowych. Z kolei pozostała część to przedłużenia istniejących najmów.

LCP jest właścicielem ponad 95 nieruchomości zlokalizowanych niemalże w każdym zakątku kraju. W ostatnim czasie firma szczególnie mocno skupia się na ujednolicaniu swojego portfela pod marką M Park. Spośród największych podpisanych w pierwszym półroczu nowych umów wyróżnić można m.in. Sinsay (750 m kw.) oraz Dealz (451 m kw.) w M Park Ostrów Mazowiecka, czy Pepco (411 m kw.) w M Park Rumia.

Ponadto, patrząc na aktualną część najemców LCP, którzy przedłużając umowy jednocześnie powiększyli swoje zajmowane powierzchnie, wymienić można m.in. siłownię i klub fitness McFit. W połowie października ta lubiana i popularna marka otworzy się na swojej nowej, powiększonej powierzchni ponad 2.300 m kw. w M Park Białystok.

„Dzięki sprawnie poprowadzonym negocjacjom i partnerskiemu podejściu podpisaliśmy w pierwszym półroczu aż 63 umowy, a 24 z nich na ponad 5.000 m kw. to te nowe. Na wynik umów nowych należy patrzeć także przez pryzmat niewielkiej dostępności powierzchni, która w naszym portfelu była do wynajęcia, gdyż rok 2023 zaczynaliśmy z poziomem komercjalizacji 98%. Tym bardziej osiągnięty wynik zasługuje na uznanie”, skomentowała Katarzyna Szeleźnik, Leasing & Acquisitions Director, LCP Properties w Polsce. „Poprzez nieprzerwane ujednolicanie naszego portfela, marka M Park staje się coraz bardziej rozpoznawalna i kojarzona z odpowiednią jakością, co jest jedną ze zmiennych pozwalającą nam na finalizowanie tak wielu umów”, dodała.

Źródło: LCP Properties.

Nieruchomość komercyjna zmienia się dla klientów – Galeria Jurajska modernizuje przestrzeń

fot. galeria jurajska (4)

Galeria Jurajska to największe centrum handlowe w Częstochowie (49 tys. m kw. GLA). Nieruchomość komercyjna zmienia się dla klientów – Galeria Jurajska modernizuje przestrzeń.

Galeria Jurajska inwestuje w swoją przestrzeń. W największym w Częstochowie centrum handlowym trwa właśnie zakrojona na szeroką skalę, wieloetapowa modernizacja parkingów wielopoziomowych, które przewidziane są na 733 samochody.
Pierwsza część prac już się zakończyła. W jej efekcie wymieniono nawierzchnię żywiczną na poziomie 2 i 2A. parkingu, a także nawierzchnię w częściach wjazdowych i zjazdowych pomiędzy poziomem 1A. a poziomem 2A. Kolejne prace zaplanowane są na ten rok – informuje galeria.

– To jedna z naszych ważniejszych inwestycji w ostatnich latach, kluczowa dla footfallu i atrakcyjności galerii. Dziś zdecydowana większość odwiedzających Jurajską to zmotoryzowani, którzy na zakupy do galerii dojeżdżają samochodem lub motocyklem z całego regionu, a także z 3 ościennych województw – mówi Anna Borecka, zastępca dyrektora Galerii Jurajskiej.

 

W Galerii Jurajskiej można dziś znaleźć łącznie 2200 miejsc postojowych, z czego 2145 przewidziano dla samochodów, 30 dla motocykli, a 25 dla autokarów wycieczkowych. Z myślą o tych ostatnich stworzono nawet osobny parking, który znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie obiektu.

mat.prasowy

Colliers: Polski rynek handlowy atrakcyjny dla firm z regionu Europy Środkowo-Wschodniej

Wykrzykowski Krzysztof_Colliers

Centra handlowe w Polsce kuszą nie tylko globalne marki i znane brandy. Na nasz rynek coraz chętniej spoglądają także firmy z krajów bałtyckich oraz z Ukrainy. W II kw. roku eksperci Colliers wspierali debiuty litewskiej marki Candy POP, która otworzy pierwsze lokale w Złotych Tarasach oraz Westfield Mokotów w Warszawie, a także marki modowej Solmar, której produkty będzie można kupić w poznańskim centrum handlowym Posnania.

Od wielu miesięcy obserwujemy ożywienie w kontekście rozwoju marek z krajów bałtyckich oraz z Ukrainy, które planują ekspansję w naszym kraju. W przypadku firm pochodzących z krajów takich jak Litwa, Łotwa czy Estonia, strategia ich rozwoju w kontekście Polski dojrzewała od długiego czasu. Pamiętajmy, że kraje bałtyckie to około 6,5 mln mieszkańców łącznie. Polska stanowi więc dla nich naturalny kierunek rozwoju w oparciu o większą skalę. Niepewna sytuacja geopolityczna, nasilona przez toczącą się na wschodzie wojnę, wzmocniła ten trend i przyspieszyła pewne procesy. Z drugiej strony, marki pochodzące z Ukrainy ze względu na sytuację polityczną i wojnę mają utrudnione zadanie, jeśli chodzi o ekspansję we własnym kraju. Niepewność i nieprzewidywalność obecnej sytuacji sprawia, że w sposób naturalny próbują rozwijać się na najbliższym możliwym rynku, który w dodatku jest im bliski kulturowo – mówi Krzysztof Wyrzykowski, senior associate z Działu Powierzchni Handlowych w Colliers.

Atuty Polski

Duży i chłonny rynek oraz większa stabilność geopolityczna to główne powody, które składniają zagraniczne marki do obecności w Polsce. Dodatkowym argumentem jest rosnąca w kraju powierzchnia handlowa. Na lokalizację swoich lokali często wybierają duże i rozpoznawalne centra handlowe.

Szczególnym zainteresowaniem firm spoza Polski cieszą się śródmiejskie centra handlowe o ugruntowanej pozycji. To właśnie one są wybierane na lokalizacje debiutów wśród wielu marek. Wśród kluczowych czynników wpływających na ich popularność są między innymi lokalizacja oraz szeroki miks najemców obecnych w tych obiektach – mówi Wojciech Wojtowicz, analityk w dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.

Znalezienie atrakcyjnej powierzchni handlowej ułatwia też jej rosnąca dostępność. W pierwszym półroczu 2023 roku oddano do użytku ponad 150 tys. mkw. powierzchni handlowej, z czego ok. 30 proc. stanowiły tradycyjne centra handlowe. Eksperci Colliers wskazują, że coraz popularniejsze stają się także parki handlowe – mniejsze obiekty, które powstają poza dużymi miastami, jednak ich udział w strukturze rynku jest wciąż niewielki w porównaniu do tradycyjnych galerii handlowych (stanowią one ponad 80 proc. powierzchni polskiego rynku handlowego).

Źródło: Colliers.

Colliers: czeka nas fala zmian w centrach handlowych

Wojtowicz_Wojciech_Colliers

Około 30% spośród przeanalizowanych przez Colliers obiektów1 handlowych powstało ponad 20 lat temu i zlokalizowanych jest głównie w aglomeracjach i dużych miastach – wynika z najnowszego raportu firmy „Drugie życie jest możliwe. Przebudowy centrów handlowych”. Autorzy prezentują w nim trendy 4RE (Refurbishment, Rebranding, Relaunch, Recommercialisation), według których ewoluują centra handlowe w Polsce, wskazują potencjalne strategie dla właścicieli, a także opisują przykłady ich realizacji.

Jak czytamy w raporcie Colliers, pierwsze nowoczesne centra handlowe w Polsce oddano do użytku w połowie lat 90. w aglomeracji warszawskiej, poznańskiej i w Trójmieście. Największy boom budowlany w tym sektorze przypada na lata 1998-2002 – to wtedy otwarto m.in. centra handlowe Galeria Mokotów (obecnie Westfield Mokotów) i Wola Park w Warszawie, Korona we Wrocławiu czy Zakopianka w Krakowie.

Drugi okres intensywnego powstawania obiektów handlowych to lata 2008-2012 – wtedy do użytku oddano ¼ istniejących obiektów, także w miastach średniej wielkości, w tym Forum Koszalin, Galerię Jurajska (Częstochowa) czy Millennium Hall (Rzeszów). Równolegle właściciele prowadzili modernizacje, rozbudowy i remonty.

Na ten moment około połowa wszystkich istniejących w Polsce centrów handlowych przeszła procesy rozbudowy. Początkowo wynikały one głównie z potrzeby rynkowej i biznesowej (szczególnie te w latach 2008-2012). Ich celem było wzmacnianie pozycji obiektu i odpowiedź na rosnący popyt na powierzchnie handlowe. W kolejnych latach podstawą zmian była konieczność sprostania wymaganiom zmieniającego się rynku, przyciągania klientów poprzez poprawę oferty, funkcjonalności i komfortu spędzania czasu oraz budowania doświadczeń. Znaczenie miało też tworzenie przestrzeni oferujących najemcom możliwość rozwoju ich biznesu – mówi Wojciech Wojtowicz, Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku, Colliers.

1 Eksperci Colliers przeanalizowali 224 obiekty w całej Polsce o powierzchni najmu ponad 20 tys. mkw. (tradycyjne centra handlowe, parki handlowe oraz centra wyprzedażowe).

Źródło: Colliers (fragment raportu).