Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce rozkiwta

Powierzchnie biurowe, I poł. 2012, źródło: Cushman and Wakefield

źródło: Cushman & Wakefield

Bardzo dobre dane na temat sytuacji na rynku nieruchomości komercyjnych w naszym kraju przynosi najnowszy raport Cushman & Wakefield, „Marketbeat Polska – Jesień 2014”, podsumowujący pierwszą połowę roku. Wynika z niego, że praktycznie w każdym segmencie rynku nieruchomości komercyjnych można zauważyć ożywienie. 

Inwestycje:

W pierwszej połowie 2014 r. na polskim rynku nieruchomości komercyjnych zawarto transakcje inwestycyjne o łącznej wartości ok. 1,4 mld EUR, czyli o ponad 27% więcej, niż w tym samym okresie ubiegłego roku. W dalszym ciągu na rynku dominują inwestorzy z Niemiec, USA oraz Wielkiej Brytanii. Ich łączny udział w całkowitym wolumenie transakcji wynosi ok. 85%. Polskie podmioty utrzymały swoją pozycję rynkową z zeszłego roku (ok. 5%). Szczególnie wysoką aktywność inwestycyjną odnotowano w sektorze biurowym, na który przypadło 51,5% wolumenu transakcji (719 mln EUR). Przedmiotem największej transakcji biurowej pierwszego półrocza był warszawski biurowiec Rondo 1 kupiony przez fundusz DeAWM za ok. 300 mln EUR.

Nieruchomości biurowe:

Do końca czerwca 2014 roku zasoby Warszawy wynosiły ponad 4,3 mln mkw. nowoczesnej powierzchni biurowej (434 budynki). Dla porównania jest to więcej, niż w takich miastach europejskich jak Stambuł, Dublin, czy Praga. W pierwszej połowie roku deweloperzy dostarczyli na warszawski rynek 17 nowych projektów, o łącznej powierzchni ponad 190 000 mkw., a więc o blisko 40 000 mkw. więcej niż w tym samym okresie 2013 r. Największe z nich to Gdański Business Center (44 500 mkw., HB Reavis). Łączne zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej w sześciu głównych ośrodkach miejskich, oprócz Warszawy, wynosiły pod koniec drugiego kwartału br. 2,6 mln mkw. Spośród miast regionalnych najwięcej nowej powierzchni w pierwszym półroczu oddano w Krakowie (60 000 mkw.). W mieście tym jest również najniższa stopa pustostanów (niecałe 3,6%). Największym oddanym budynkiem w pierwszej połowie roku na tych rynkach był projekt Green Day we Wrocławiu (15 300 mkw., Skanska). Czynsze najmu wynoszą od 13 do 15 euro za metr kwadratowy miesięcznie.

Nieruchomości handlowe:

W pierwszej połowie 2014 r. w Polsce oddano do użytku 245 000 mkw. nowoczesnej powierzchni handlowej, dzięki czemu krajowe zasoby przekroczyły 10 mln mkw. Podaż pierwszego półrocza 2014 r. była o ponad 20% większa od podaży tego samego okresu roku 2013. Do końca czerwca otworzyło się 11 nowych obiektów handlowych oraz zakończyła się rozbudowa dwóch istniejących nieruchomości. W odróżnieniu od roku ubiegłego centra handlowe otwierano głównie w mniejszych ośrodkach miejskich. Największym ukończonym obiektem było Atrium Felicity w Lublinie (75 000 mkw.). Pozostałe galerie otwarto w miastach takich jak Kalisz, Kutno, Ostrołęka i Siedlce.

Średnia stopa pustostanów dla nieruchomości handlowych w miastach powyżej 200 000 mieszkańców utrzymuje się na stałym poziomie ok. 3%. Wśród ośmiu największych polskich miast najbardziej nasycone są rynki we Wrocławiu i Poznaniu, a najmniej w aglomeracji warszawskiej i Szczecinie. Najwyższe czynsze obowiązują w najlepszych centrach w stolicy i wynoszą ok. 80-90 EUR/mkw./miesiąc, a nawet 120-140 EUR/mkw./miesiąc za najlepsze lokale w tych lokalizacjach. W pozostałych siedmiu aglomeracjach czynsze wynoszą średnio 35-45 EUR/mkw./miesiąc, natomiast w miastach średniej wielkości i małych 20-25 EUR/mkw./miesiąc.

Magazyny:

powierzchnie magazynowe, źródło: Cushman and Wakefield

magazyny, źródło: Cushman and Wakefield

Zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowej w Polsce pod koniec drugiego kwartału wyniosły 8.200.000 mkw. W ciągu pierwszej połowy 2014 r. ukończono budowę 340 000 mkw. nowej powierzchni, czyli niemal tyle, ile w całym 2013 roku. W budowie pozostaje kolejne 863 000 mkw., co pozwala przypuszczać, że roczna podaż osiągnie najwyższy poziom od pięciu lat. Największym obiektem zrealizowanym w pierwszym półroczu był magazyn typu BTS (build-to-suit), jaki deweloper Panattoni wybudował dla Castoramy w Strykowie (50 000 mkw.). Do największych budynków będących w trakcie realizacji nadal należą trzy obiekty przygotowywane dla firmy Amazon, a także kompleks Goodman Poznań II Logistics Centre (82 000 mkw.).

Wolumen transakcji przeprowadzonych w pierwszej połowie 2014 r. wyniósł 1 044 000 mkw. i znacznie wzrósł (o 20%) w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku. Udział nowych umów wyniósł 54%.

Nastąpił wyraźny spadek stopy pustostanów, z 10,9% na koniec zeszłego roku, do 8,8% na koniec czerwca 2014 r. W dalszym ciągu najwyższe stawki czynszów obowiązują w strefie miejskiej Warszawy (4,40–5,50 EUR/mkw./miesiąc), a najniższe w regionie Polski Centralnej (2,40–3,95 EUR/mkw./miesiąc) oraz na obrzeżach stolicy (2,40–3,80 EUR/mkw./miesiąc). W pozostałych regionach kształtują się na poziomie 2,90–3,60 EUR/kw./miesiąc.

Analizy WGN:

Wnioski  Cushman and Wakefield znajdują potwierdzenie w raportach rynkowych WGN, które wskazują m.in. na dużą podaż nowoczesnych powierzchni handlowych w miastach mniejszych, co wskazuje na dalszą ekspansję i rozwój tego segmentu rynku. W ostatnim półroczu w ofercie WGN pojawiły się nowoczesne obiekty handlowe na sprzedaż w takich lokalizacjach, jak choćby Trzebinia, Chrzanów czy Kłodzko.

Przeciętnie koszt kupna takiego budynku w miastach średniej wielkości bądź małych wynosi około 3 – 4 mln zł.  Ceny metra kwadratowego średnio kształtują się natomiast w przedziale około 3000 – 3500 zł. Najdroższe oferty mają obecnie w WGN stawkę powyżej 5000 zł za metr.

Do niedawna nie obserwowaliśmy nowej podaży w na mniejszych rynkach. Jest to niewątpliwie sygnał potwierdzający optymizm wśród inwestorów.

Źródło: Cushman & Wakefield/ WGN

 

 

Zagraniczni inwestorzy stawiają na Polskę

źródło: freedigitalphotosNieruchomości komercyjne w Polsce cieszą się rosnącym zainteresowaniem kapitału zagranicznego – tak wynika z najnowszego raportu RICS. Rosnący popyt to efekt poprawy nastrojów wśród inwestorów. Niestety inaczej rzecz ma się odnośnie rynku najmu – pomimo rosnącego popytu, nastroje są wśród najemców negatywne.

Wskaźnik Nastrojów Inwestorów RICS powstaje  w oparciu o liczbę zapytań ze strony inwestorów. W przypadku Polski dużym zainteresowaniem cieszył się przede wszystkim sektor powierzchni biurowych. Odnotowano wzrost transakcji. Inny dowód poprawy nastrojów to  pierwszy  spadek w ujęciu kwartał do kwartału ilości aktywów wysokiego ryzyka dostarczonych na rynek od czasu początku 2011 roku.

Jeśli chodzi o rynek najmu – wskaźnik Nastrojów Najemców RICS w drugim kwartale znów nieznacznie spadł, co potwierdza tendencję negatywną. Co prawda popyt na powierzchnie najmu rośnie, ale nie podąża za tym popyt na najem długoterminowy. Z kolei rośnie skala zachęt dla najemców.

Wg Moniki Dębskiej – Pastiaki, z Knight Frank, wartość inwestycji w Polsce w segmencie nieruchomości komercyjnych może przekroczyć w tym roku wynik zeszłotoczny, czyli  3,12 mld euro.