Spada liczba budowanej powierzchni biurowej w Polsce. Jak pokazuje raport REDD, na początku września w budowie pozostawało 639 tys. mkw. i jest to najniższy wynik od początku 2022 roku. W sumie do wynajęcia pozostaje w Polsce ponad 2,8 mln mkw. powierzchni biurowej w budynkach dostępnych oraz pozostających w budowie, ale już komercjalizowanych.

Spis treści:
Zasoby biurowe w Polsce
Średni czas wynajmu biur w Polsce

Jeszcze w styczniu 2022 roku w budowie pozostawało ponad 1,2 mln mkw., w kwietniu budowało się 875 tys. mkw., a w sierpniu w budowie pozostawało 700 tys. mkw. Jak pokazuje raport REDD, na początku września w budowie pozostawało 639 tys. mkw. i jest to najniższy wynik od początku 2022 roku.

Zasoby biurowe w Polsce

Według analityków REDD zasoby powierzchni biurowej w całej Polsce wynosiły na początku września 13,7 mln mkw. – Przez ostatni miesiąc zasoby zwiększyły się o 66,4 tys. mkw. – mówi Krzysztof Foks, head of research w REDD. Na najemców w całej Polsce czeka w sumie ponad 2,8 mln mkw. powierzchni biurowej. W budynkach oddanych to 2,3 mln mkw., a w budynkach w budowie 522 tys. mkw. wolnej powierzchni.

Z danych REDD wynika, że w Warszawie tzw. współczynnik pustostanów to 11,1 proc., we Wrocławiu 17 proc. w Trójmieście 12,3 proc. w Katowicach 16,4 proc. w Poznaniu 11,3 proc., w Łodzi 15,7 proc., a w Krakowie 12,6 proc. Od początku roku średni poziom pustostanów spadł we Wrocławiu, Krakowie, Łodzi, Warszawie i w Trójmieście. – Znacznie wzrósł w Katowicach, na co wpływ ma oddanie do użytku sporej liczby biur, które teraz czekają na najemców – wyjaśnia Krzysztof Foks.

Średni czas wynajmu biur w Polsce

Z analiz REDD wynika, że średni czas wynajmu biur w Polsce wynosi 420 dni. – W I kw. odnotowywaliśmy stopniowy wzrost liczby dni, kiedy biura stałe puste. W II kw. czas ten się skrócił, ale teraz znów się wydłuża – dodaje Krzysztof Foks. Raport pokazuje, że najszybciej biura wynajmują się w Poznaniu (362 dni), a najdłużej biura czekają na najemców w Trójmieście, gdzie REDD Index wynosi 550 dni. – Nasze dane pokazują, że szybciej wynajmują się stosunkowo niewielkie moduły. Ze względu na pracę zdalną wiele firm szuka mniejszych biur – zaznacza Foks.

W ocenie eksperta szybciej wynajmują się także biura w tańszych lokalizacjach. Na początku września najwyższa stawka za mkw. była w Warszawie i wynosiła prawie 14 euro za mkw. Najmniej najemcy zapłacą z kolei w Łodzi — niecałe 10 euro za mkw.

Raport został opracowany przez Dział Analiz na podstawie zaktualizowanych danych w 95% budynków w Polsce.

Źródło: REDD Group.

Jak podaje międzynarodowa firma doradcza Savills, popyt na europejskim rynku biurowym w pierwszej połowie 2022 r. wyniósł 4,3 mln m kw. i był wyższy o 11 proc. od średniej pięcioletniej za pierwsze półrocze.

Według danych Savills, w pierwszym półroczu najbardziej aktywne nadal były firmy świadczące usługi dla biznesu, których udział w całkowitym wolumenie transakcji sięgnął 21 proc. i był zbliżony do odnotowanego w pierwszych sześciu miesiącach 2021 r. Tuż za nimi uplasowały się sektory ICT (20 proc.) oraz bankowy, ubezpieczeniowy i finansowy (20 proc.), które odnotowały 6-procentowy wzrost rok do roku. Udział sektora zaawansowanej produkcji, branży farmaceutycznej i przemysłowej zmniejszył się z 13 proc. w 2021 r. do 6 proc. obecnie, czyli do poziomu zarejestrowanego w 2020 r.

Z analizy wskaźników podaży i popytu wynika, że luka podażowa występuje na większości europejskich rynków biurowych, a przede wszystkim we Francji i Niemczech. Współczynniki pustostanów utrzymują się na niskim poziomie i wynoszą od 2 do 5 proc. w paryskim COB, Berlinie, Kolonii, Hamburgu, Brukseli, Monachium i Sztokholmie.

„Pogorszenie koniunktury gospodarczej może skłaniać do pesymistycznych prognoz dotyczących popytu na powierzchnią biurową w Europie. Nadal jednak obserwujemy duże zainteresowanie biurami o wysokim standardzie w atrakcyjnych lokalizacjach, które wpisują się w kulturę korporacyjną firm i ich cele związane z polityką zrównoważonego rozwoju” – mówi Matthew Fitzgerald, dyrektor, dział doradztwa dla najemców międzynarodowych w regionie EMEA, Savills.

Na polskim rynku, pierwsza połowa 2022 r. to rekordowy popyt na powierzchnie biurowe w Warszawie. W tym czasie wynajęto łącznie ponad 479 400 m kw., czyli o 94 proc. więcej niż w analogicznym okresie rok wcześniej i tylko 26 proc. mniej niż w całym ubiegłym roku.

„Widzimy, że firmy nadal chcą przyciągać pracowników nową powierzchnią biurową dostosowaną do ich potrzeb. Największy popyt w Warszawie obserwujemy w COB i centrum miasta, ponieważ bliskość stacji metra jest dla wielu najemców najważniejszym czynnikiem przy wyborze biura. Z uwagi na rosnącą lukę podażową prognozujemy wzrost czynszów związany z ograniczoną dostępnością powierzchni na wynajem oraz coraz wyższymi kosztami budowy i zarządzania obiektami biurowymi, co może wskazywać na zwrot w kierunku rynku wynajmującego” – dodaje Marcin Sabowicz, dyrektor w dziale reprezentacji najemców, Savills.

Pomimo spadku wolumenu transakcji inwestycyjnych na europejskim rynku nieruchomości komercyjnych w drugim kwartale 2022 r., wartość obrotów w sektorze biurowym w pierwszej połowie bieżącego roku wyniosła 43 mld euro i była zbliżona do średniej pięcioletniej za pierwsze półrocze. Ta klasa aktywów nadal ma największy udział w całkowitym wolumenie inwestycyjnym, kształtujący się w tym roku na poziomie 31 proc.

„Dane RCA pokazują, że w lipcu liczba transakcji na europejskim rynku biurowym spadła do najniższego miesięcznego poziomu w ostatnich latach. Może to wynikać to z większej selektywności i zainteresowania inwestorów produktami wysokiej jakości, a przede wszystkim biurowcami klasy A w najbardziej atrakcyjnych lokalizacjach” – komentuje Georgia Ferris, analityczka w dziale badań firmy Savills.

Źródło: Savills.

W pierwszym półroczu 2022 roku na rynku magazynowym w Polsce aktywność deweloperów i najemców utrzymywała się na wysokim poziomie. Do końca czerwca ukończono inwestycje o łącznej powierzchni ok. 2,42 mln mkw., natomiast popyt brutto wyniósł niemal 3,9 mln mkw. – to dwa najwyższe wyniki w swoich kategoriach w historii polskiego rynku. W obliczu wojny w Ukrainie pojawił się również nowy trend – tzw. „friendshoring”.

Od nearshoringu do friendshoringu

Podczas pandemii COVID-19 na rynku powierzchni przemysłowo-logistycznych pojawiło się zjawisko nearshoringu – spodziewano się przenoszenia produkcji z Azji do Europy i lokowania magazynów na naszym kontynencie. W obliczu wojny w Ukrainie to zjawisko przekształciło się w tzw. „friendshoring”, czyli tworzenie wzajemnie powiązanych sieci dostawców w obrębie współpracujących politycznie i militarnie państw.

– Przewiduje się, że firmy działające na obszarach objętych wojną lub sankcjami gospodarczymi będą przenosić swoją działalność do krajów, w których jest bezpieczniej, a takim krajem jest właśnie Polska. Na razie ten trend nie jest zjawiskiem masowym – dotyczy pojedynczych przypadków. Można się jednak spodziewać, że w obecnej sytuacji geopolitycznej będzie się stawał coraz bardziej popularny – mówi Dominika Jędrak, Dyrektor Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.

Rekordziści na rynku podaży

Dominującymi pod względem podaży rynkami magazynowymi w Polsce pozostały niezmiennie województwa mazowieckie (5,4 mln mkw.), śląskie (4,6 mln mkw.) oraz łódzkie (3,8 mln mkw.). Natomiast biorąc pod uwagę województwa z najwyższą nową podażą, w czołowej trójce uplasowały się: dolnośląskie, łódzkie oraz wielkopolskie, gdzie odnotowano wzrost odpowiednio o 448,7 tys. mkw., 353,1 tys. mkw. oraz 351,5 tys. mkw. Obecnie do największych obiektów w budowie należą: CTPark Iłowa (150,9 tys. mkw.), Panattoni BTS Zalando Bydgoszcz (146 tys. mkw.), Exeter Park Świebodzin (123,9 tys. mkw.), Hillwood Łowicz Południe (108,6 tys. mkw.) oraz GLP Wrocław V Logistics Centre (89,6 tys. mkw.).

Popyt nieustannie wysoki

Obiekty magazynowe w Polsce wciąż cieszą się dużym zainteresowaniem wśród najemców. W pierwszej połowie 2022 roku zostało wynajętych niemal 3,9 mln mkw. powierzchni, co oznacza wzrost w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Województwami, w których w omawianym okresie wynajęto najwięcej powierzchni, były: śląskie (759,3 tys. mkw.), mazowieckie (740 tys. mkw.) oraz łódzkie (469,9 tys. mkw.). Największy wzrost popytu odnotowano w województwie lubuskim (400,3 tys. mkw.), gdzie w I połowie 2022 r. wynajęto więcej powierzchni niż w całym 2021 r.

– Na tak dobre wyniki wpływa kilka czynników, m.in. centralne położenie Polski w Europie i rozwijająca się infrastruktura transportowa. Zainteresowani nieruchomościami przemysłowo-logistycznymi wciąż pozostają najemcy z sektora e-commerce, których aktywność znacznie wzrosła w czasie pandemii COVID-19 – mówi Antoni Szwech, Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.

Pod względem sektorów działalności najemców liderami były branże 3PL (46 proc.), produkcja (15 proc.) oraz handel detaliczny (12 proc.).

Pustostanów coraz mniej

W I połowie 2022 r. wskaźnik pustostanów osiągnął jeden z najniższych w historii rynku wyników (3,2 proc.), co oznacza spadek o 2,4 punktu proc. w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku.

Najwyższy współczynnik powierzchni niewynajętej odnotowano w województwach: zachodniopomorskim (8,2 proc.), opolskim (6,1 proc.) oraz lubelskim (5,1 proc.). Województwo świętokrzyskie wykazało największe zmiany pod względem dostępności powierzchni. Współczynnik powierzchni niewynajętej spadł o 16,6 punktu proc. i na koniec czerwca 2022 roku wynosił 0,6 proc. Natomiast województwa podkarpackie, warmińsko-mazurskie oraz podlaskie wykazują brak dostępnych powierzchni na koniec pierwszego półrocza.

Prognozy „na przyszłość”

Mimo że wojna w Ukrainie spowodowała zmiany na rynku powierzchni przemysłowo-logistycznych, eksperci Colliers spodziewają się jego dalszego dynamicznego rozwoju.

– Dynamika rozwoju rynku przemysłowo-logistycznego jest w dużym stopniu zależna od cen materiałów budowlanych oraz od cen paliw. Ważnym surowcem przy budowie obiektów magazynowych i produkcyjnych jest stal. Jak pokazują dane Polskiej Unii Dystrybutorów Stali, pod koniec lipca 2022 r. obserwujemy spadki jej cen w stosunku do początku br. Obecnie kształtują się one na poziomie podobnym do cen zarejestrowanych przed wojną w Ukrainie – wyjaśnia Maciej Chmielewski, Senior Partner, Dyrektor Działu Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych w Colliers. – Z kolei na rynku inwestycyjnym zauważamy odwrócenie się trendu stóp kapitałowych nieruchomości przemysłowych i logistycznych ze spadkowego na wzrostowy. Pomimo widocznych zmian na rynku, znajduje się on wciąż w bardzo dobrej kondycji i dynamicznie się rozwija – dodaje.

Źródło:  Colliers.