Deichmann na dłużej w CH Plejada

uscisk rekiDeichmann oficjalnie przedłużył umowę najmu w sosnowieckim centrum handlowym Plejada na dotychczas zajmowaną powierzchnię 546,55 m kw. Za przeprowadzenie transakcji odpowiedzialna była międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield.

Centrum Handlowe Plejada Sosnowiec powstało w 2001 roku. Na terenie obiektu znajduje się wiele popularnych marek odzieżowych, sklepy RTV/AGD, sklepy spożywcze i liczne punkty usługowe, m.in. fryzjer, apteka, biuro podróży czy pralnia. Centrum posiada również food court z licznymi restauracjami i kawiarniami.

Przedłużenie umowy najmu to nie tylko kontynuacja owocnej współpracy, to również okazja do nowego otwarcia, gdyż wydarzenie to zbiega się w czasie z planowanym odświeżeniem salonu obuwniczego. Zyskają na tym przede wszystkim odwiedzający CH Plejada, gdyż odświeżony sklep będzie prezentować się jeszcze atrakcyjniej, a sam komfort robienia zakupów znacząco wzrośnie” – powiedziała reprezentująca wynajmującego Izabela Sekrecka, Starszy Konsultant w Dziale Powierzchni Handlowych, Cushman & Wakefield.

DOMPRESS: Ilu nabywców mieszkań planuje odsprzedać je z zyskiem?

ATOM deweloper_Osiedle ZIELONE
Specjaliści z serwisu domopress.pl opracowali raport nt tego, czy na rynku deweloperskim zauważalne jest zjawisko spekulacyjnego zakupu mieszkań.

Specjaliści Dompress pytali m.in. o to, jak wielu kupujących planuje zarobić na odsprzedaży lokali lub praw do umowy w trakcie ich budowy? Czy deweloperzy umożliwiają cesję umowy w czasie realizacji projektu?

Odpowiedzi w sondzie serwisu dompress.pl udzielił m,in. Mirosław Kujawski, członek zarządu LC Corp S.A., który tak wypowiedział się na ten temat:
„Motywacją do zakupu mieszkań przez klientów inwestycyjnych jest chęć ulokowania na rynku nieruchomości wolnego kapitału i czerpanie zysku z najmu, a nie zakup stricte spekulacyjny. Klientów kupujących z myślą o cesji jest niewielu. Należy zaznaczyć, iż przez dłuższy okres ceny utrzymywały się na niezmiennym poziomie, a ich widoczny wzrost nastąpił dopiero w ostatnich miesiącach, kiedy branża spodziewała się spowolnienia rynkowego, które nie nastąpiło.
Ze względu na stosowane przez nas zabezpieczenia w postaci powierniczego rachunku bankowego, na którym przechowywane są środki pieniężne oraz konieczności uzgadniania zmian dotyczących wierzyciela z bankiem, nie przeprowadzamy cesji umów”.

PRCH – Forum Dyrektorów Centrów Handlowych

redicms
Dnia 7 czerwca odbędzie się Forum Dyrektorów Centrów Handlowych – ReDI Center Management Summit.

Wydarzenie organizowane jest przez Polską Radę Centrów Handlowych (PRCH). Jest to pierwsza tego rodzaju konferencja w Polsce dla osób zarządzających obiektami komercyjnymi.
Organizowane po raz pierwszy ReDI Center Management Summit będzie jednym z wydarzeń towarzyszących Targom ReDI 2018. W Forum udział weźmie 100 dyrektorów centrów handlowych.

Cieszymy się, że jesteśmy inicjatorem pierwszej w Polsce konferencji dla osób zarządzających obiektami komercyjnymi. Do tej pory nie było takiego miejsca, gdzie dyrektorzy centrów handlowych mogliby spotkać się, wymienić doświadczeniami oraz porozmawiać o ważnych dla branży tematach niezależnie od tego, w jakiej firmie pracują, na szczeblu ogólnokrajowym. Osoby bezpośrednio odpowiedzialne za sprawne funkcjonowanie obiektów handlowych codziennie podejmują strategiczne
z punktu widzenia firmy decyzje. Dlatego postanowiliśmy zorganizować ReDI Center Management Summit, by stało się dla nich pomocą i inspiracją do dalszych działań” – powiedział Radosław Knap, Dyrektor Generalny Polskiej Rady Centrów Handlowych.

Jakie projekty mieszkaniowe przyciągają kupujących?

na woli_lc corp.

Serwis Dompress przeprowadził wywiad z czołowymi deweloperami, zadając im pytanie o sytuację na rynku mieszkaniowym.

Dompress pytał deweloperów m.in. o to, które projekty mieszkaniowe przyciągają największą liczbę kupujących?

W sondzie wypowiedział się m.in. Mirosław Kujawski, członek zarządu LC Corp S.A.

Największą sprzedaż odnotowujemy obecnie na warszawskiej inwestycji Osiedle na Woli. Tylko w zeszłym roku sprzedało się w niej blisko 400 mieszkań. Za sukcesem projektu kryje się przede wszystkim lokalizacja, w której mieszkań poszukują zarówno klienci kupujący nieruchomości w celach inwestycyjnych, jak i na własne potrzeby. Nie bez znaczenia jest też szeroka oferta kompaktowych mieszkań i ciekawa architektura” – powiedział Mirosław Kujawski.

Skonsolidowane wyniki finansowe MLP Group S.A.

DCIM100MEDIADJI_0024.JPG

fot.: materiały prasowe

MLP Group opublikowało skonsolidowane wyniki finansowe za I kwartał 2018 roku.

Jak wynika z raportu finansowego, Grupa osiągnęła 27,7 mln zł przychodów. Stanowi to wynik o 19,4% lepszy, niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Grupa wypracowała jednocześnie 4,3 mln zł zysku netto wobec straty poniesionej przed rokiem. Wielkość wynajętej powierzchni magazynowej w ujęciu rok do roku wzrosła o 25% –  ponad 0,5 mln metrów kw.

Na tak dobry wynik finansowy wpływ miała m.in. zmiana wyceny wartości nieruchomości inwestycyjnych. Przez pierwsze trzy miesiące tego roku ich wartość wzrosła o blisko 4 mln euro i na koniec marca 2018 roku wyniosła 281,4 mln euro.

Nasza działalność rozwija się bardzo dobrze. Dynamicznie zwiększamy skalę działania rozbudowując posiadane parki logistyczne i rozpoczynając nowe projekty. W tym roku w naszych wynikach pojawiają się już przychody z zagranicznej działalności na rynku niemieckim, a wkrótce także rumuńskim. Ekspansja w Niemczech jest dla nas priorytetowa i będzie miała coraz większy wpływ na wyniki kolejnych okresów” – podkreślił Radosław T. Krochta, Prezes Zarządu MLP Group S.A.

PRCH podpisała nowe porozumienie z ICSC

ICSC-PRCH

Polska Rada Centrów Handlowych (PRCH) podpisała nowe porozumienie dotyczące dalszej współpracy z International Council of Shopping Centers (Międzynarodowa Rada Centrów Handlowych).

Wspólnym celem obu tych organizacji jest działanie na rzecz rozwoju branży nieruchomości handlowych.

ICSC zrzesza organizacje pozarządowe działające w branży nieruchomości handlowych w różnych krajach, m.in. Austrii, Białorusi, Belgii, Danii, Finlandii, Francji, Niemczech, Islandii, Włoszech, Luksemburgu, Holandii, Norwegii, Portugalii, Południowej Afryce, Hiszpanii, Szwecji, Turcji. PRCH natomiast od wielu lat reprezentuje rynek polski w stowarzyszeniu.

Podpisanie nowego porozumienia z ICSC wpłynie pozytywnie na dalszą współpracę międzynarodową.

Członkostwo w Międzynarodowej Radzie Centrów Handlowych (ICSC) daje naszym członkom w Polsce dostęp do platformy skutecznego dzielenia się dobrymi praktykami i ekspertyzami z rynków międzynarodowych. Zyskanie tak szerokiej perspektywy pozwala dostrzec nowe możliwości rozwoju branży nieruchomości handlowo-rozrywkowych w naszym kraju. To cenne wsparcie i ogromny zastrzyk wiedzy, zwłaszcza w tak ważnym i dynamicznym dla branży w Polsce okresie” – mówi Radosław Knap, Dyrektor Generalny Polskiej Rady Centrów Handlowych.

 

SAVILLS: raport Automotive – producenci planują inwestycje w nieruchomości

Michał Śniadała_Savills

Specjaliści z firmy doradczej Savills opracowali raport „Automotive: Analiza rynku nieruchomości magazynowych i przemysłowych dla sektora motoryzacyjnego”.

Jak wynika z raportu Savills, pojazdy mechaniczne stanowią 40%, a akcesoria i części 57% produkcji sprzedanej w branży motoryzacyjnej w Polsce.
75% producentów części, a więc znacząca większość, planuje inwestycje w nieruchomości w 2018 lub 2019 r.
Firmy z sektora motoryzacyjnego w 2017 r. wynajęły ponad 210 000 mkw. powierzchni w nowoczesnych obiektach magazynowych i przemysłowych, co stanowiło 5% popytu brutto.

W branży motoryzacyjnej w Polsce wyraźną dominację zaczyna zdobywać segment części i akcesoriów, których wartość produkcji już od siedmiu lat przekracza wartość produkcji samochodów. Jak wynika z najnowszego raportu firmy doradczej Savills, dynamiczny rozwój tego sektora napędza inwestycje w zaplecze logistyczne. Od trzech lat obserwujemy wzrost wolumenu transakcji najmu powierzchni magazynowych i przemysłowych dokonywanych przez firmy motoryzacyjne.

Motoryzacja jest drugą co do wielkości gałęzią przemysłu w Polsce. Z kolei sektor nieruchomości magazynowych i przemysłowych jest liderem rynku nieruchomości komercyjnych notując największe wzrosty od trzech lat. Dynamiczny rozwój motoryzacji i obiektów logistycznych jest ze sobą ściśle związany. Na rekordowe wyniki nieruchomości magazynowych ogromny wpływ ma oczywiście m.in. branża e-commerce, ale niebagatelna w tym również zasługa sektora motoryzacyjnego, który od zawsze stanowił jeden z fundamentów polskiej gospodarki” – podkreślił Michał Śniadała, dyrektor w dziale powierzchni magazynowych i przemysłowych firmy doradczej Savills.

ALDI z nowym sklepem we Wrocławiu

Wroclaw _otwracie 23.04.2018

Nowy sklep ALDI we Wrocławiu otworzył się w dzielnicy Fabryczna. To kolejna inwestycja sieci w tym regionie.

W dniu 26 kwietnia br. otwarty został nowy sklep ALDI przy ulicy Średzkiej 41 we Wrocławiu. Sklep ma łączną powierzchnię około 1300 metrów kw. To już 6. sklep sieci ALDI we Wrocławiu.
W dniu otwarcia sklepu na klientów czekał szereg atrakcji, m.in. festiwal grillowy, gry i zabawy na świeżym powietrzu czy degustacje flagowych produktów ALDI. Świętowanie przedłużono do 28 kwietnia.

Dolny Śląsk i Wrocław są dla sieci ALDI wyjątkowo ważnym regionem. Inwestujemy w większość miejscowości w tym regionie. We Wrocławiu jest to już 6. market naszej sieci, a kolejne są w planach z racji bardzo dobrego przyjęcia przez mieszkańców. Zgodnie z naszą strategią, wybieramy lokalizacje w miejscach najlepiej osiągalnych dla klientów i projektujemy je tak, aby urbanistycznie wpisywały się w okolice, stanowiąc uzupełnienie architektonicznej struktury miasta” – komentuje Paweł Kleszczewski, Kierownik Ekspansji.

Savills wzmacnia struktury regionalne

Rafał Oprocha_SavillsFirma doradcza Savills postawiła na wzmocnienie struktur regionalnych w ramach działu powierzchni biurowych.

Dyrektorem regionu Polski południowej został Rafał Oprocha. Posiada on niemal 17-letnie doświadczenie na rynku nieruchomości komercyjnych. Specjalizuje się w doradzaniu przy projektach biurowych.

Do podlegającego mu zespołu dołączyła również Agnieszka Kuehn, która objęła stanowisko starszego konsultanta. Będzie ona odpowiedzialna za pracę na rynku biurowy w Krakowie.

 

Panattoni Europe buduje dla Leroy Merlin rekordową inwestycję

chuttersnap-473334-unsplashPanattoni Europe jest głównym wykonawcą inwestycji dla Leroy Merlin.

Obecnie Panattoni Europe buduje magazyn w Polsce Centralnej o powierzchni ponad 123 600 metrów kw. Część magazynowa będzie wynosiła w sumie 121 212 metrów kw., natomiast część biurowo-socjalna zajmie pozostały metraż.

Pod kątem powierzchni nowy magazyn Leroy Merlin będzie największy na polskim rynku magazynów. Prace budowlane maja się rozpocząć w drugim półroczu 2018 roku. Zakończenie budowy planowane jest z kolei na ostatni kwartał przyszłego roku.

Cushman & Wakefield wprowadza nową platformę

Cushman & Wakefield wprowadza nową platformę

Międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield powiększa dział Project & Development Services. Wzbogaci się on o platformę Design & Build.

W Europie Środkowo-Wschodniej nową platformą pokieruje Glyn Evans – przedstawiciel firmy z Pragi. Ma on ponad 10.letnie doświadczenie zawodowe w zarządzaniu projektami oraz aranżacji powierzchni komercyjnych w swoim regionie. Glyn Evans będzie również nadzorował dział Project & Development Services w Czechach. Design & Build to platforma służąca projektowaniu i realizacji prac budowlanych.
Najemcy i właściciele budynków komercyjnych coraz chętniej korzystają z usług projektowania, zarządzania projektami i realizacji prac budowlanych oferowanych w ramach jednego, kompleksowego kontraktu. Nie uważają już inwestycji w biuro jedynie za dodatkowy koszt, lecz za niezbędną inwestycję w jakość środowiska pracy, co przekłada się zarówno na zainteresowanie najemców, jak i wydajność kadry. Odpowiednio zaprojektowane i wykonane wnętrza mają także kluczowe znaczenie przy pozyskiwaniu i retencji nowych pracowników” – powiedział Glyn Evans.

 

WGN sprzedaje luksusowy hotel w Świdnicy

hotelswidnicaGrupa WGN objęła pieczę nad sprzedażą atrakcyjnego hotelu w Świdnicy.

Hotel, który trafił pod skrzydła WGN, to luksusowy obiekt zlokalizowany w samym sercu Świdnicy. 3.gwiazdkowy hotel mieści się w sąsiedztwie zabytkowych nieruchomości, co przydaje mu klimatu. budynek powstał w 1905 roku i niezmiennie od tego czasu pełni on funkcję hotelową. Obiekt ma powierzchnię 1929 metrów kw. i mieści się na działce o pow. 1528 metrów kw. To niewątpliwie inwestycja o dużym potencjale, posiadająca już ugruntowaną pozycję.

 

Konferencja „Czas na Warmię i Mazury. Czas na Olsztyn” już niebawem

konferencja17 kwietnia 2018 r. o godzinie 10:00 w Hilton Warsaw Hotel & Convention Centre odbędzie się konferencja z udziałem władz Olsztyna.

Konferencja adresowana będzie do przedsiębiorców, którzy poszukujących atrakcyjnych miejsc pod inwestycje. Organizatorami wydarzenia pt. „Czas na Warmię i Mazury. Czas na Olsztyn” są Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Urząd Miasta Olsztyna.

O rozwoju przedsiębiorstw będą mówili przedstawiciele m.in. Citi Handlowy oraz Transcom Worldwide.

Na udziale w konferencji najbardziej skorzystają osoby, które odpowiedzialne są za rozwój biznesu z obszaru usług outsourcingowych oraz przedstawiciele firm z otoczenia tego sektora.

Centrum handlowe Gemini Park Tychy już gotowe!

Gemini Park Tychy na 16 dni przed otwarciem, fot. Gemini Park Tychy, materiały prasowe (2)

Najnowsza galeria handlowa na Śląsku otrzymała właśnie zgodę na użytkowanie budynku. Liczące sobie ponad 36,6 tys. m kw. centrum handlowe Gemini Park Tychy otworzy się już 21 marca.

W obiekcie trwają właśnie ostatnie prace wykończeniowe. Porządkowana jest także przestrzeń wokół obiektu. W najbliższych dniach prace skupiać będą się na aranżacji części wspólnych i lokali handlowych.

– Decyzja, którą właśnie dostaliśmy oznacza, że kończymy trwającą blisko 2 lata budowę galerii. Teraz pozostały nam tylko wykończeniowe prace na pasażu i przygotowania do otwarcia, które czeka nas już za 2 tygodnie – mówi Tomasz Misztalewski, dyrektor Gemini Park Tychy.

Gemini Park Tychy to najnowszy obiekt handlowy na Śląsku i pierwsza tak duża galeria w Tychach, to również jedna z najbardziej wyczekiwanych inwestycji handlowych w regionie. Na powierzchni ponad 36,6 tys. m kw. znajdzie się blisko 130 sklepów, punktów usługowych i restauracji. Ponad 90% galerii jest już wynajęte.

Centrum handlowe Gemini Park Tychy zrealizowane zostało jako część liczącej sobie dziś blisko 100 tys. m kw. koncepcji Power Center, na którą obok galerii, składają się także wielkopowierzchniowe sklepy Tesco, Obi i Saturn.

Za projekt architektoniczny obiektu odpowiadała pracowania Vide Studio z Krakowa. Galeria położona jest tuż przy uczęszczanej trasie DK1 łączącej m.in. Śląsk z Podbeskidziem, zaledwie 3,5 km. od ścisłego centrum Tychów. W otoczeniu galerii mieszka ponad 1,5 miliona osób.
W ofercie Gemini Park Tychy znajdą się: H&M, TK Maxx, Cropp, Reserved, Mohito, Sinsay, House, Diverse, Orsay, Medicine, Silesia Jeans, CCC, Deichmann, KiK, Gatta, Lavard, Good Label, Ochnik, Vistula, Wólczanka, Triumph, Greenpoint, Quiosque, Monnari, Big Star, Ryłko i Wojas, Martes Sport, 4F, Street Style czy 50 Style, Coccodrillo i Smyk, W.Kruk, Apart, By Dziubeka, Yes, Swiss i Time Trend, Jysk, Komort Łazienki, Komfort, Home&Deco, PEPCO, Homla, KFC, McDonald ’s, Olimp, Companeros, Thai Express, Grycan, Lodomania, Kebab by Olimp, Douglas, Yves Rocher, Rossmann, INGLOT, Ziaja, Hebe, delikatesy Piotr i Paweł, Fabryka Formy, Euro RTV AGD, Maxi Zoo, Empik Kolporter, Świat Książki, Rainbow Tours, TUI, Itaka, Wezyr Holidays, Vision Express, Orange, Plus, Play, T-mobile, E-Smoking World, pralnia ekologiczna Wicher, myjnia samochodowa, punkt obsługi klienta firmy Tauron i Poczta Polska.
Gemini Park Tychy to najnowszy – trzeci już komercyjny projekt krakowskiego dewelopera Gemini Holding, właściciela m.in. Gemini Park Bielsko-Biała i Gemini Park Tarnów.

Inwestycje w hotele podbijają rynek

Raffles

Hossa na rynku nieruchomości skłania inwestorów do poszukiwania nowych aktywów. Coraz częściej ich wybór pada na inwestycje w hotele i pokrewne nieruchomości – pensjonaty, apartamenty na wynajem, zajazdy w zabytkowych budynkach itp. Segment turystyczno – noclegowy notuje coraz lepsze wyniki. Branża rośnie – stąd optymizm inwestorów.

Polska znacznie zyskała na atrakcyjności, jako lokalizacja turystyczna. Rok rocznie pobijane są rekordy – zarówno odwiedzalności hoteli i obiektów noclegowych przez obywateli jak i gości z zagranicy. Nie znamy jeszcze pełnych danych za zeszły rok, ale wg GUS liczba turystów korzystających z noclegów w obiektach hotelowych w ciągu pierwszych dziesięciu miesięcy 2017 roku wzrosła w porównaniu z tym samym okresem rok wcześniej o 1,5 mln, co stanowi wzrost na poziomie 6 proc.

O poprawie wyniku z roku 2016, który był rekordowy, świadczą dane cząstkowe. Przykładowo – w Krakowie gościło w minionych 12 miesiącach, 12,9 mln turystów – o 400 tys. więcej niż rok wcześniej. Z danych GUS wynika także, że zwiększyła się odwiedzalność wielu kurortów nadbałtyckich – m.in. w Kołobrzegu, gdzie odnotowano wzrost liczby gości o ponad10 proc. rok do roku, a w Gdańsku – ponad 8.

Całościowy obraz jest więc bardzo optymistyczny dla inwestorów w hotele i pokrewne nieruchomości. Stąd rekord inwestycji w tym segmencie. Wg CBRE (raport „Poland Investment MarketView 2017”) wynika, że wartość zakupów inwestycyjnych na rynku hotelowym w zeszłym roku wyniosła najwyższy w historii poziom 0,35 miliarda euro.

Ciągle też rynek jest nienasycony. Obiektów hotelowych w Polsce na tle Zachodu jest stosunkowo mało. Ponad 2700 hoteli i 135 tys. pokojów – taka jest aktualnie baza hotelowa naszego kraju. To wciąż niewiele, ale nowych inwestycji przybywa. Można podać przykłady ze stołecznego rynku: w tym roku w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu ma zostać oddany m.in. reprezentacyjny hotel Raffles ze 103 pokojami. Zostanie ukończony m.in. hotel Renaissance na Lotnisku Chopina z 225 pokojami, hotel Four Points by Sheraton na Służewcu Przemysłowym ze 192 pokojami, Moxy Koneser na Pradze ze 141 pokojami, 163 pokojowy Hampton by Hilton przy ulicy Postępu, Krakowska Residence w warszawskiej dzielnicy Włochy, czy 220 pokojowy Ibis Styles przy ulicy Grzybowskiej.

Szacuje się, że uruchomienie ekonomicznego hotelu ze 100 pokojami to koszt rzędu przynajmniej 20 mln zł. Realizacja projektu w wyższym standardzie kosztuje 40 mln zł.
Ile natomiast kosztują inwestycje w hotele na rynku wtórnym? Z danych WGN wynika, że kilkadziesiąt milionów złotych to rząd cenowy za hotele nowe i kilkuletnie. Podobne pieniądze płaci się za odrestaurowane, prestiżowe obiekty hotelowe – w zabytkowych murach. Do najdroższych obecnie nieruchomości tego typu, wystawionych na sprzedaż w WGN należy zachwycający zamek rycerski z XV wieku w miejscowości Krąg na Pomorzu. Ten uroczy, gruntownie odrestaurowany obiekt, wraz z parkiem i całą zabudową działa obecnie jako hotel. Nieruchomość o powierzchni 2880 mkw. wyceniono na 23 mln zł, co daje stawkę rzędu blisko 8000 zł od metra kwadratowego.

Inwestorzy indywidualni, którzy natomiast chcą wejść na ten rynek – mogą np. kupić pokój hotelowy w systemie condo, w którym mają gwarantowany zwrot z wynajmu, albo też zainwestować np. w apartament na wynajem. Popularność takich zakupów – z myślą o branży noclegowej – rośnie. Ceny są bardzo zróżnicowane, w zależności od lokalizacji, rodzaju obiektu i standardu. Zaczynają się od kilkuset tysięcy złotych, jednak apartamenty w bardzo wysokim standardzie wycenia się często nawet powyżej 20 tys. zł/mkw

Dodatkowym impulsem zakupowym są tanie kredyty. Aktualnie przychodami z najmu czy działalności noclegowej można finansować zobowiązanie kredytowe. Co więcej – z zapowiedzi przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej wynika, że rekordowo niskie stopy procentowe będą obowiązywać co najmniej do 2019 a może i do 2020 roku.

Marcin Moneta – komercja24

Centra handlowe: EPP podsumowało wyniki za 2017 rok

amber

Firma EPP – inwestor i zarządca centrów handlowych – opublikowała wyniki finansowe za ubiegły rok. Firma wypracowała zysk przypadający na akcjonariuszy w wysokości 76,6 mln zł. 

  • Wartość aktywów zwiększyła się o 29 proc., do 1,95 miliarda euro.
  • odwiedzalność centrów handlowych wzrosła o 4,6 proc. (największy wzrost – w Pasażu Grunwaldzkim we Wrocławiu – o  8,8 proc. , dalej Galeria Amber w Kaliszu – 8,1 proc. i Galaxy  w Szczecinie – 7,1 proc.).
  • obroty zwiększyły się o 7 proc.
  • Współczynnik pustostanów spadł do 1,41 proc.
  • przeprowadzenie akwizycji o wartości 334 mln EURO
  • ogłoszenie zakupu portfela M1 wycenionego na 692 miliony euro. Do 2020 roku wśród aktywów EPP znajdzie się kolejnych 12 nieruchomości. Pierwsza transza, obejmująca centra M1 w Czeladzi, Krakowie, Łodzi i Zabrzu, została kupiona w styczniu 2018 roku.
  • W grudniu 2017 roku sprzedane zostały trzy nieruchomości biurowe – A4 Business Park, West Gate i Tryton Business House. Kolejne trzy biurowce są w trakcie sprzedaży.

Biura we Wrocławiu mają wzięcie

Grabikowski_Michal_Cresa Polska_media

Według najnowszego raportu firmy doradczej Cresa „Occupier Economics: Rynek biurowy we Wrocławiu w 2017 roku” podaż w ubiegłym roku była najniższa od sześciu lat. Natomiast zainteresowanie najemców nowoczesną powierzchnią biurową jest ogromne. W całym 2017 roku wolumen transakcji najmu wyniósł 174.500 mkw. (wzrost o 40% w porównaniu z 2016 r.).

– Wysoka aktywność deweloperów, stabilne warunki najmu wraz z rosnącym potencjałem rynku pracy prognozują dalszy dynamiczny rozwój wrocławskiego rynku powierzchni biurowych – mówi Michał Grabikowski, Dyrektor Działu Reprezentacji Najemców Biurowych we Wrocławiu w firmie Cresa Polska.

Na koniec 2017 r. całkowite zasoby powierzchni biurowej we Wrocławiu wyniosły 906.300 mkw. W całym 2017 r. na rynek dostarczono ponad 53.500 mkw. Największymi ukończonymi inwestycjami ubiegłego roku były Green2Day (17.600 mkw., Skanska), Bielany Business Point (12.000 mkw., Megapolis) oraz Wroclavia (7.500 mkw., Unibail-Rodamco). Największymi podpisanymi umowami najmu w 2017 roku było wynajęcie 15.500 mkw. w Business Garden 2 przez Credit Agricole, przedłużenie umowy najmu 14.000 mkw. w Grunwaldzki Center przez Credit Suisse, wynajęcie 13.100 mkw. w Business Garden 1 przez Capgemini i wynajęcie 10.500 mkw. w biurowcu Sagittarius przez EY. Absorpcja na koniec 2017 r. wyniosła 72.400 mkw. Czynsze wywoławcze we Wrocławiu w budynkach klasy A wynoszą 13-15,5 euro za mkw. miesięcznie.

Obecnie w budowie znajduje się prawie 230.000 mkw. nowej powierzchni biurowej, której oddanie do użytku planowane jest w ciągu najbliższych dwóch lat. Na koniec 2017 roku na rynku znajdowało się 84.500 mkw. wolnej powierzchni, co stanowiło 9,3% całkowitych zasobów miasta (spadek o 3 p.p. w stosunku do 2016 roku).

– Poprzedni rok był najsłabszym od sześciu lat pod względem oddanej powierzchni biurowej, co w połączeniu z rosnącymi kosztami realizacji inwestycji spowodowało wyhamowanie trendu spadkowego stawek czynszowych. W perspektywie wzrostu podaży i niesłabnącego popytu w najbliższych kwartałach warunki najmu powinny pozostać bez zmian – mówi dr Bolesław Kołodziejczyk, Dyrektor Działu Badań Rynkowych i Doradztwa w Cresa Polska.

Biurowiec V.Offices wyróżniony

V.Offices

Powstający w Krakowie biurowiec V.Offices został nagrodzony w prestiżowym konkursie BREEAM Awards 2018. Plebiscyt wyróżnia nieruchomości z całego świata, które powstały z zachowaniem zasad zrównoważonego budownictwa. Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 6 marca w Londynie. Inwestorem tego projektu biurowego jest AFI Europe.

Biurowiec V.Offices został najbardziej ekologicznym budynkiem w Europie Środkowo-Wschodniej. V.Offices Konkurował między innymi z takimi projektami jak Mennica Legacy Tower w Warszawie czy krakowski projekt Podium Park. W tej kategorii sędziowie brali pod uwagę projekty zarówno biurowe, jak i handlowe oraz logistyczne z Europy Środkowo – Wschodniej, które pokazują rosnące możliwości zrównoważonego budownictwa.

Inwestorem tego wyjątkowego projektu jest AFI Europe. Nazwa V.Offices odzwierciedla bryłę budynku przypominającą kształtem literę V. Od samego początku budynek projektowany był z dużym naciskiem na aspekty środowiskowe i nowoczesne rozwiązania architektoniczne i technologiczne. Już na etapie projektowym V.Offices uzyskał certyfikat BREAAM na poziomie „Outstanding”. Wynik 90,57% to najwyższa ocena w Europie Środkowo – Wschodniej. Biurowiec został doceniony nie tylko za zielone budownictwo, ale także za potencjał do generowania różnego rodzaju korzyści dla najemców.

Agentem wyłącznym projektu V.Offices jest firma doradcza Knight Frank.

Centrum handlowe Blue City będzie otwarte w niedziele

002

Zarząd centrum handlowego Blue City w Warszawie, po konsultacjach z Najemcami, zdecydował, że Centrum będzie otwarte w niedziele z ograniczeniami w handlu. Jednocześnie nie zmieniają się godziny otwarcia – w każdą niedzielę Centrum będzie dostępne dla Klientów od 10:00 do 20:00, w dni powszednie i soboty utrzymane zostaną dotychczasowe godziny – od 10:00 do 22:00.

W niedziele z ograniczeniami handlu będą działać lokale rozrywkowe oraz gastronomiczne. Otwarte będą też sklepy, w których za kasą staną ich właściciele. Czynne będą też niektóre usługi: banki, fryzjer dla dzieci, myjnia samochodowa, apteka. Najemcy sami podejmują decyzję, czy mogą prowadzić działalność zgodnie z ustawą. Dla Klientów i Najemców będzie dostępna pełna infrastruktura budynku: parkingi, wejścia, ciągi komunikacyjne i toalety.

Rok 2018 to rok wielkich zmian w Blue City. Już dziś w Centrum działają unikalne formaty rozrywkowe: szkoła tańca dla dzieci, pole do minigolfa, mini boisko piłkarskie, tor dla modeli zdalnie sterowanych i escape room. W planach modernizacji znajdują się: nowoczesne kino, nowy plac zabaw dla dzieci, dwa nowatorskie koncepty rozrywkowe, które dopiero wchodzą na polski rynek, a także nowe restauracje i największy klub fitness w kraju (prawie 5000 m2). Wszystkie projekty będą zrealizowane do końca 2018 roku. Poważne zmiany zajdą również w części handlowej centrum.

Na koniec 2018 roku Blue City będzie unikalnym miejscem, które będzie mogło zaoferować trzy piętra pełne rozrywki i gastronomii – punktów, które będą otwarte we wszystkie niedziele. Do tego czasu Centrum będzie prowadzić szereg działań, mających na celu uatrakcyjnienie niedziel z ograniczeniami w handlu.

Centrum handlowo-rozrywkowe Blue City to unikalny w skali kraju projekt centrum czwartej generacji, łączący w sobie funkcje handlową, rozrywkową i biurową, koncept wielokrotnie wyróżniany za komfort zakupów i przyjazność klientom, doceniony za proekologiczność certyfikatem BREEAM In-Use. Blue City to obecnie ponad 200 sklepów, punktów gastronomicznych, usługowych i rozrywkowych, fitness klub, liczne atrakcje dla dzieci, a także kilkadziesiąt wydarzeń specjalnych rocznie.

Magazyny Prologis na Węgrzech zmieniają właściciela

Prologis_Park_Hegyeshalom_3

Prologis, Inc. poinformował dziś o sprzedaży magazynów Prologis Park Hegyeshalom na Węgrzech firmie Horvath Rudolf Intertransport Ltd, węgierskiemu dostawcy usług logistycznych.

Zawarta transakcja obejmuje w pełni wynajęty obiekt magazynowy klasy A o łącznej powierzchni 32 300 metrów kwadratowych oraz 24 hektary gruntów.

Prologis Park Hegyeshalom jest pierwszym parkiem logistycznym klasy A w północno-zachodnim regionie Węgier, który leży w tak zwanym „magicznym trójkącie”, na styku trzech granic: węgierskiej, austriackiej i słowackiej. Z parku można łatwo dostać się autostradą do Bratysławy (M15), Wiednia i Budapesztu (M1).

Nasza strategia koncentruje się na rynkach z wysokimi barierami wejścia, które wykazują wysoki popyt przy jednoczesnym niskim wskaźniku pustostanów. Zgodnie z tą polityka inwestycyjną, będziemy dalej skupiać naszą uwagę na kluczowych lokalizacjach w regionie Budapesztu – komentuje László Kemenes, senior vice president and country manager Prologis na Węgrzech. W zawarciu umowy spółkę Prologis reprezentowała agencja JLL, a firmę Horvath Rudolf agencja Deloitte.

ROHLIG SUUS Logistics najemcą magazynów 7R w Krakowie

7r

ROHLIG SUUS Logistics wynajęło 15,5 tys. mkw. powierzchni magazynowej  nowo powstającym Centrum Logistycznym 7R Kraków Kokotów. Najemca zajmie powierzchnię w szóstym obiekcie powstającym na terenie parku logistycznego 7R pod Krakowem, którego oddanie jest planowane na III kw. 2018 r. Budynek będzie oferował 26 000 mkw. powierzchni magazynowej na wynajem.

– 7R dostarczy nam budynek w systemie cross – dock zaprojektowany według naszych autorskich rozwiązań, zmienionej siatki słupów czy ponadstandardowej wysokości. Wprowadzone zmiany umożliwią naszej firmie użycie nowoczesnych rozwiązań m.in. takich jak wózki systemowe – komentuje Anna Galas, Dyrektor ds. Logistyki Kontraktowej w ROHLIG SUUS Logistics.

Empik z lokalem handlowym w Galerii Katowickiej

Photo_Galeria_Katowicka

Od niedawna Galeria Katowicka ma nowego najemcę. Jest nim salon Empik, należący do jednej z najbardziej lubianych i popularnych sieci z kategorii „Książki, multimedia i elektronika”. Lokal znajduje się na poziomie +2 i zajmuje powierzchnię ok. 485 m kw.

– Stawiając na rozwój Galerii Katowickiej staramy się zaproponować naszym klientom maksymalnie szeroką ofertę, dostosowaną do dynamicznie zmieniających się oczekiwań. Różnorodna i bogata propozycja Empiku może stać się źródłem inspiracji i rozwoju zainteresowań osób w każdym wieku  – mówi Joanna Bagińska, Dyrektor Galerii Katowickiej.

Galeria Katowicka mieści się w ścisłym centrum Katowic i jest unikalnym kompleksem komunikacyjno-komercyjnym. Powierzchnia najmu wynosi 47,500 m2 i obejmuje ponad 200 lokali, restauracji i punktów handlowych, m.in. Peek & Cloppenburg, TK Maxx, Multikino, Zara, Pull & Bear, Bershka, C&A, Reserved, Euro, Douglas czy Flying Tiger Copenhagen. Posiada także 10 salowe Multikino z salą Xtreme – najnowocześniejszą w Polsce, wyposażoną w system dźwiękowy Dolby Atmos. Centrum handlowe połączone jest bezpośrednio z dworcem kolejowym i podziemnym terminalem autobusowym komunikacji miejskiej. W sąsiedztwie powstaje kompleks biurowy Grand Central. Galeria Katowicka została otwarta 18 września 2013 r.

Deichmann z lokalem handlowym w Olkuszu

quick_park

Deichmann – to nowy najemca lokalu handlowego w Quick Parku w Olkuszu. Deichmann zajmie tam 462 mkw. Quick Park będzie gotowy w przyszłym roku. 

Quick Park zaoferuje 55 sklepów, punktów usługowych, gastronomicznych oraz czterosalowe Oh Kino. Wiadomo już, że na ok. 14 tys. metrów kwadr. będą m.in. takie firmy jak Reserved, House, Sinsey, Croop, Rossmann, Euro RTV AGD, House, Pepko, Smyk, Martens, jubiler Briju, Empik i duży sklep spożywczy Spar.

Lokale handlowe na wynajem – jakie koszty wejścia w ten biznes?

kantu

Inwestycje w lokale handlowe mogą być potencjalnie znacznie bardziej zyskowne niż w mieszkania. Czynsze najmu takich nieruchomości są wyższe, rotacja najemców mniejsza, a bezpieczeństwo transakcji większe. Na jakie przychody można liczyć? Sprawdziliśmy to na przykładzie ofert WGN z największych miast kraju.

Należy zacząć od tego, że czynsze najmu lokali handlowych są wyższe od czynszów za mieszkania i to o dobrych kilkadziesiąt procent. W dużych miastach za wynajem mieszkań lokatorzy płacą przeciętnie 30 – 35 zł miesięcznie. W Warszawie jest to około 40 – 45 zł. Jeśli chodzi o czynsze najmu lokali – te wynoszą średnio około 50 – 70 zł/mkw. co miesiąc. Oczywiście może być taniej, ale i znacznie drożej – wiele zależy od lokalizacji.

Istotne jest też przeznaczenie lokalu i jego parametry. Najwyżej wycenia się nieruchomości pod handel. Pożądane lokalizacje to te, gdzie przewija się dużo ludzi. Bardzo drogie są centra miast, okolice dużych węzłów komunikacyjnych, dworce, obiekty użyteczności publicznej, także nowe osiedla mieszkaniowe. We Wrocławiu najwyższe obecnie ceny w WGN spotykamy na Stary Mieście gdzie średnio za wynajem lokalu handlowego płaci się 70 – 100 zł/mkw. 80 – metrowy lokal przy ul. Kościuszki, niedaleko dworca kolejowego można wynająć za 7000 zł miesięcznie. W Warszawie za 30 metrowy lokal przy ul. Czerniakowskiej najemca zapłaci aż 2700 zł miesięcznie, co daje stawkę wynoszącą 90 zł/mkw.

Generalnie – średnie czynsze w dużych miastach za lokale o pow. 100 mkw. wynoszą około 5000 – 7000 tys. zł. Oprócz lokalizacji i przeznaczenia liczy się też umiejscowienie lokalu na parterze, duże witryny i wejście od ulicy, sprzęt gastronomiczny w przypadku działalności restauracyjnej, czy też możliwość otwarcia letniego ogródka.

Pogoda na wynajem

Inwestycje w nieruchomości dawno nie miały się tak dobrze. Oczywiście wśród inwestorów indywidualnych największą popularnością cieszą się mieszkania, jako „najłatwiejsze” do inwestowania i najbardziej dostępne. Świetna koniunktura na rynku mieszkaniowym i wysokie zwroty z najmu, szacowane nawet na 5 – 6 proc. rocznie, przyciągają chętnych. Wielu inwestorów decyduje się na rynek nieruchomości wskutek rozczarowania niską zyskownością lokat bankowych. Rekordowo niskie stopy procentowe, plus dość wysoka inflacja sprawiają, że takie produkty stają się de facto nieopłacalne. Podobnie ma się rzecz z obligacjami skarbowymi.

Rynek mieszkaniowy postrzegany jest natomiast jako bezpieczna przystań, dająca szansę zarobku w długiej perspektywie. Na fali hossy na popularności zyskują też alternatywne wobec mieszkań, aktywa – dostępne dla tzw. zwykłego Kowalskiego. Rośnie wolumen transakcji w inne segmenty rynku – choćby hotelowy. Zyskowność na poziomie 8 proc. oferują kupującym deweloperzy tzw. condohoteli, które formalnie nie są mieszkaniami, a lokalami użytkowymi. Podobnie rzecz ma się z inwestycjami w lokale handlowe, które również są wynajmowane przez dewelopera – operatora.

Ile za własny lokal ?

Ceny metra kwadratowego lokali handlowych są zbliżone (w górnym pułapie) cen za mieszkania. Niestety całościowy wydatek będzie zazwyczaj wyższy, głównie dlatego, że lokale mają generalnie większe metraże. Inwestor rozglądający się za przyzwoicie zlokalizowanym lokalem handlowym o przeciętnej powierzchni 80 – 100 mkw. powinien liczyć się ze średnim wydatkiem rzędu 500 – 700 tys. Za dobrze położone lokale handlowe czy gastronomiczne w wiodących miastach płaci około 6 – 7 tys. zł/mkw. Stawki za naprawdę świetne lokalizacje mogą być jednak znacznie wyższe. Z danych WGN wynika, że przykładowo – za 100 metrowy lokal na Starym Mieście we Wrocławiu trzeba zapłacić niecałe 10 tys. zł/mkw. Podobne ceny spotykamy w takich miastach jak Kraków, Warszawa, Gdańsk. Za niecałe 50 mkw. lokalu gastronomicznego w Warszawie – na granicy Mokotowa i Wilanowa – zapłacimy 500 tys. zł., a więc po 10 tys. zł/mkw. ale zdarzają się i ceny powyżej miliona złotych.

Paweł Kanturski – komercja24

Centrum handlowe Metropolitan Outlet Bydgoszcz zmienia inwestora

Metropolitan Outlet Bydgoszcz

5 marca 2018 r. firma Metropolitan Investment S.A. podpisała umowę przedwstępną na zakup realizowanej przez Carrefour Polska inwestycji – Metropolitan Outlet Bydgoszcz. Nowy inwestor będzie odpowiadał za dalszą realizację, w tym budowę oraz zarządzanie projektem.

Metropolitan Outlet Bydgoszcz to nowoczesny kompleks handlowo-usługowy, łączący
w sobie przestrzeń outletu z hipermarketem Carrefour. Obiekt wpisuje się w zapotrzebowanie lokalnego rynku oraz preferencje zakupowe mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego.

Dotychczas za realizację inwestycji odpowiadała firma Carrefour Polska Sp. z o.o. W związku z podpisaniem umowy przedwstępnej, Metropolitan Investment S.A. będzie kontynuował realizację inwestycji, w tym budowę oraz zarządzanie obiektem. Za komercjalizację i najem powierzchni obiektu odpowiada będzie The Blue Ocean Investment Group (BOIG).

Doskonała analiza specyfiki danego miasta, potencjału zakupowego jego mieszkańców i ich zachowań konsumenckich sprawia, że obiekty Metropolitan Investment S.A. spełniają oczekiwania najemców oraz społeczności lokalnej. Centra wyprzedażowe to naturalna odpowiedź na zmieniające się potrzeby klientów. Dostrzegamy potencjał tego typu obiektów, dlatego zdecydowaliśmy się na zainwestowanie w rozwój bydgoskiego projektu – mówi Łukasz Włodarczyk, Prezes Zarządu Metropolitan Investment S.A.

Rozpoczęcie budowy Metropolitan Outlet Bydgoszcz zaplanowane jest na II kwartał 2018 roku.

Nowy najemca magazynów MLP Pruszków I

MLP Pruszkow Ic

Betterware Polska Sp z o.o.- międzynarodowy dystrybutor sprzętu i środków czyszczących, przeznaczonych do gospodarstw domowych, przedłużył najem około 1750 m2 powierzchni magazynowej i biurowej w parku logistycznym MLP Pruszków I należącym do MLP Group.

Około 1465 m2 jest przeznaczone na cele magazynowe, a około 285 m2 stanowią powierzchnie socjalne i biurowe. Najemca jest związany z MLP Group od 2012 roku.
Betterware jest międzynarodowym dystrybutorem sprzętu i środków czyszczących przeznaczonych do gospodarstw domowych. Firma pochodząca z Wielkiej Brytanii działalność w Polsce rozpoczęła w 2007 roku. W kolejnych latach ze swoją ofertą weszła także do Czech, Słowacji i na Węgry.

MLP Pruszków I to pierwszy park stworzony przez MLP Group. Na terenie 43 hektarów  powstało łącznie 170 695 m² powierzchni magazynowo-produkcyjnej.

Rusza budowa kompleksu biurowego Nowy Rynek w Poznaniu

Nowy Rynek Poznań - Skanska 3

Firma Skanska rozpoczęła budowę drugiego biurowca w ramach kompleksu Nowy Rynek w Poznaniu. Nowa nieruchomość komercyjna powstaje w pobliżu Dworca Głównego i Starego Miasta. Docelowo na obszarze 3,8 ha powstanie zabudowa o różnych funkcjach i nowy miejski rynek – przestrzeń dostępna dla wszystkich, sprzyjająca spotkaniom, rekreacji i rozrywce.

W sierpniu zeszłego roku Skanska rozpoczęła budowę pierwszego biurowca o powierzchni ok. 25 tys. mkw. Drugi budynek dostarczy niemal 12 tys. mkw. powierzchni biurowej. Budynek, którego realizacja właśnie się rozpoczyna, zostanie oddany do użytku w III kwartale 2019. I etap składający się z dwóch obiektów biurowych zaprojektowała Maćków Pracownia Projektowa

– Skanska zrealizowała już na świecie kilka dużych i złożonych projektów łączących budynki biurowe, mieszkaniowe, hotelowe i kulturalne. Mamy przykłady takich inwestycji m.in. w Sztokholmie, Malmo i Bostonie. Teraz, po raz pierwszy w historii naszej obecności w Europie Środkowo-Wschodniej, realizujemy projekt o mieszanej funkcji na taką skalę. Nowy Rynek powstanie w miejscu, które warto przywrócić Poznaniowi i mieszkańcom – mówi Mariusz Krzak, dyrektor regionalny biurowej spółki Skanska.

Wszystkie budynki projektu Nowy Rynek będą ubiegać się o certyfikat „Obiekt bez Barier”. Oznacza to, że będą dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, rodziców z dziećmi, seniorów oraz nieposługujących się językiem polskim.

***

Nowy Rynek – kluczowe fakty i liczby:

Całkowita powierzchnia użytkowa: ponad 100 000 mkw.
W budowie: I budynek biurowy – 25 000 mkw. (zakończenie II kwartał 2019), II budynek biurowy – 12 000 mkw. (zakończenie III kwartał 2019)
Garaż pod I i II budynkiem dostarczy odpowiednio 267 + 125 miejsc parkingowych.
Certyfikacja: LEED Gold.
Generalny wykonawca budynku: Skanska S.A.
Autor projektu architektonicznego dla dwóch budynków biurowych w budowie: Maćków Pracownia Projektowa

Polska na równi z Niemcami atrakcyjna dla inwestycji w centra handlowe

people-2594681_640

Polska i Niemcy uplasowały się na pierwszym miejscu w Europie w indeksie atrakcyjności inwestycyjnej nieruchomości handlowych opracowanym przez Union Investment

Nowy indeks Union Investment mierzy atrakcyjność 17 kluczowych rynków na świecie
Rynki handlu detalicznego na świecie zaczynają 2018 rok w dobrej formie – to najważniejszy wniosek z najnowszej edycji indeksu GRAI (Global Retail Attractiveness Index) opracowanego przez Union Investment, badającego atrakcyjność inwestycyjną nieruchomości handlowych.

Pozytywny trend na rynkach nieruchomości handlowych kształtuje się za sprawą rosnącego optymizmu zarówno konsumentów, jak i przedsiębiorców na niemal wszystkich rynkach otwartych na inwestycje. Nastroje konsumentów i detalistów uległy znaczącej poprawie we wszystkich trzech badanych regionach za sprawą globalnej hossy, dzięki czemu wartość indeksu w każdym z nich kształtuje się na poziomie powyżej 100 punktów, oznaczającej neutralną wartość indeksu. Z drugiej strony negatywny wpływ na atrakcyjność inwestycyjną mają wyższe ceny konsumenckie i wolniejsze niż przeciętnie tempo wzrostu sprzedaży detalicznej, szczególnie w Europie.

– Mimo że Ameryka Północna zmaga się obecnie z nadwyżką powierzchni detalicznej, wciąż nieźle sobie radzi. Z kolei na europejskich rynkach handlu detalicznego obserwujemy wyraźne rozbieżności: niektóre rynki odnotowały wzrosty, inne spadki – mówi Henrike Waldburg, dyrektor zarządzania inwestycjami w handlu detalicznym w Union Investment Real Estate GmbH.

W Europie wygrywa Polska 

Indeks EU-12, który obejmuje 12 europejskich rynków detalicznych, spadł o trzy punkty w porównaniu do ubiegłorocznego badania do poziomu 112 punktów (w skali od 0 do 200), tuż za liderem – Ameryką Północną. Największy udział w dobrych wynikach indeksu EU-12 miały Niemcy i Polska: oba kraje otrzymały po 120 punktów. Polski rynek handlu detalicznego wyróżnia się na tle wszystkich badanych krajów europejskich: w porównaniu z ubiegłym rokiem wskaźnik GRAI dla Polski wzrósł o osiem punktów. Kluczową rolę odegrało tu ponadprzeciętne tempo wzrostu sprzedaży detalicznej. Dobrze radzi sobie również Portugalia, która zajęła trzecie miejsce w rankingu europejskim. To wyraźnie pokazuje, że kraj ten poradził sobie z ogromnym kryzysem finansowym i gospodarczym.

źródło: Union Investment