Magnicity otworzy tarasy widokowe w nieruchomości komercyjnej Varso Tower w Warszawie

VarsoTower_taras01
HB Reavis, właściciel Varso Tower w Warszawie, najwyższego wieżowca Unii Europejskiej, wybrał Magnicity do obsługi trzech ostatnich pięter budynku, na których powstanie wyjątkowa przestrzeń z panoramicznym tarasem widokowym. Będzie to szósty obiekt w portfolio Magnicity na świecie. Podpisanie umowy ogłoszono zaledwie kilka tygodni po podpisaniu kontraktu na obsługę najwyższego piętra Zalmhaven I Tower w Rotterdamie oraz uzyskaniu patentu na Spiral Tower – zrównoważoną atrakcję miejską, stworzoną z poszanowaniem zarówno środowiska, jak i społeczności lokalnych. Podpisane w ostatnich tygodniach umowy ugruntowują pozycję Magnicity jako globalnego lidera w dziedzinie miejskiej turystyki wysokościowej.

Kultowe Varso Tower, zaprojektowane przez brytyjskie biuro architektoniczne Foster + Partners, wznosi się nad stolicą na wysokość 310 metrów. Biurowiec z widokiem na kompleks Varso Place ma też tarasy widokowe i idealną lokalizację w centrum Warszawy. Przestrzeń Magnicity w Varso Tower będzie obejmowała wypełniony drzewami taras na 49. piętrze, a także dach znajdujący się na szczycie wieżowca (piętro 53.). Miejsce to będzie oferowało odwiedzającym piękną panoramę Warszawy, niesamowite doświadczenia oraz przestronny bar z widokiem na ogród na szczycie wieżowca i Pałac Kultury i Nauki.

Celem Magnicity jest stworzenie nowego, atrakcyjnego punktu na turystycznej mapie Warszawy i promocja miasta na arenie międzynarodowej. Prace nad tworzeniem nowej przestrzeni rozpoczną się w drugim kwartale 2024 roku, a oficjalne otwarcie zaplanowano na lato 2025 rok.

mat.prasowy

 

Zwolnienie z podatku dochodowego przy wynajmie nieruchomości komercyjnej

adamska
Przedsiębiorca nie musi być właścicielem nieruchomości, żeby skorzystać ze wsparcia w ramach Polskiej Strefy Inwestycji. Znaczna część działalności prowadzonej w wynajmowanych halach produkcyjnych i magazynowych kwalifikuje się do zwolnień od podatku. Jak to więc możliwe, że wielu najemców nie korzysta z ulg podatkowych, chociaż mogliby?

Polska Strefa Inwestycji działa od 2018 roku. Głównym założeniem PSI było rozszerzenie na całe terytorium Polski (z wyłączeniem Warszawy i powiatów ościennych) ulg podatkowych dostępnych dotąd wyłącznie na terenach Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE). Wydawane dotychczas zezwolenia w ramach SSE zostały zastąpione decyzjami o wsparciu (DoW). Ważność wydanych dotychczas zezwoleń zgodnie z obecnymi przepisami będzie obowiązywała jedynie do końca 2026 roku.

Przepisy po stronie inwestora

W zamyśle ustawodawcy Polska Strefa Inwestycji miała przyciągnąć do kraju nowych inwestorów, a już obecnych skłonić do reinwestycji. I przynajmniej częściowo, tak właśnie się stało, ponieważ od 2018 roku wydano ponad 2500 decyzji o wsparciu. Jak jednak twierdzi Katarzyna Adamska, doradczyni w dziale Powierzchni Przemysłowych i Magazynowych Newmark Polska, to zdecydowanie za mało.

– Inwestorzy nadal nie są świadomi możliwości wsparcia, a przy odpowiedniej edukacji, skala pomocy publicznej, a co za tym idzie – również nowych inwestycji – mogłaby być dużo większa. Mimo zasadniczych zmian wprowadzonych rozporządzeniem z 2018 roku, w kręgach biznesowych nadal powszechne jest przekonanie, że PSI to tylko wyznaczone obszary inwestycyjne, które w większości są już albo zagospodarowane, albo inwestowanie tam jest bardziej kosztowne niż na innych terenach. A fakty są takie, że inwestorzy mogą ubiegać się o ulgę podatkową na terenie całego kraju. W zależności od województwa, pomoc przyznawana jest na 12-15 lat od chwili uzyskania decyzji – wyjaśnia ekspertka i dodaje, że jest to wynikiem zmiany z końca 2023 roku, kiedy w życie weszła nowelizacja rozporządzenia, która w wielu regionach wydłużyła o dodatkowe dwa lata wsparcie dla przedsiębiorców.

Fragment raportu / materiał prasowy
Źródło: Newmark Polska.

 

Nowy Dworzec Metropolitalny w Lublinie utożsamia współczesne rozumienie architektury

14. Dworzec Lublin Tremend fot. Rafał Chojnacki
Nowy Dworzec Metropolitalny w Lublinie utożsamia współczesne rozumienie architektury. Obiekt łączy nowoczesne rozwiązania i technologie z dbałością o środowisko oraz potrzeby mieszkańców.

Od stycznia 2024 roku wszyscy odwiedzający Lublin, a także lokalni pasażerowie mogą korzystać z nowego Dworca Metropolitalnego. To nie tylko przykład udanego projektu, który sprzyja poprawie infrastruktury miejskiej i wpisuje się w potrzeby mieszkańców regionu. To również dowód, że zrównoważony rozwój jest przyszłością architektury i polskich miast.

Projektanci Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego Lublin położyli duży nacisk nie tylko na jego funkcjonalność, ale też sięgnęli po rozwiązania wpisujące się w ideę zrównoważonego rozwoju. Zadbali o zminimalizowanie wpływu inwestycji na środowisko i w przemyślany sposób wykorzystali zasoby odnawialne.

Nasz projekt to symbol przemiany miasta oraz wyraz troski o naszą wspólną przyszłość. Zaproponowane przez nas rozwiązanie opiera się na równowadze pomiędzy poszczególnymi, kluczowymi elementami: funkcjonalnością dla użytkowników, impulsem dla rewitalizacji tej części miasta oraz zastosowaniu technologii w myśl zrównoważonego rozwoju na wielu różnych poziomach” – tłumaczy architektka Magdalena Federowicz-Boule, główna projektantka Dworca Lublin, prezeska pracowni Tremend, a także jurorka w uznanych konkursach architektonicznych jak Konkurs Geberit „Projekt Łazienki”, Saint-Gobain Glass Design Award czy międzynarodowy konkurs Paradyż Designers.

Zastosowanie struktury architektonicznej typu „box in box” – gdzie większa, zewnętrzna bryła kryje w sobie drugą, mniejszą – pozwoliło zredukować koszty ogrzewania, gdyż bezpośrednio ogrzewana jest wyłącznie część wewnętrzna. By zoptymalizować działanie systemu grzewczego, użyto energooszczędnych pomp gruntowych i rekuperacji z odzyskiem ciepła. Poszczególne układy grzewcze i wentylacyjne posiadają funkcje indywidualnego dostosowania temperatury i automatykę czasową. Poza tym na szczycie wiat przystankowych znalazły się panele fotowoltaiczne, które dostarczają prądu niezbędnego do funkcjonowania dworca. Nie można też zapomnieć o energooszczędnych źródłach światła. W ten sposób projektanci z pracowni Tremend znacznie ograniczyli ślad węglowy towarzyszący użytkowaniu budynku.

Potwierdzeniem architektonicznych i ekologicznych wartości lubelskiego dworca są liczne nagrody. Wśród nich na uwagę zasługują choćby wyróżnienie w kategorii „Najlepszy projekt ekologiczny”, które otrzymał projekt pracowni Tremend w 2022 roku w konkursie „PLGBC Green Building Award”, oraz prestiżowa nagroda „Real Estate Impactor” w kategorii „Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni” w konkursie organizowanym przez dziennik „Rzeczpospolita”. Z kolei w 2024 roku obiekt zaprojektowany przez projektantów z pracowni Tremend zyskał uznanie jurorów „Property Design Awards”, otrzymując nagrodę w kategorii „Bryła – obiekty publiczne”.

Nowy dworzec w Lublinie stał się nie tylko centrum komunikacyjnym miasta, ale również zyskał status jego architektonicznej wizytówki, będąc przykładem nowoczesnej, przyjaznej mieszkańcom i ekologicznej infrastruktury.

Źródło: Tremend.

Nowy najemca w nieruchomości handlowej Dekada Konin

Dekada Konin - autor LM Lokalne Media
Dekada Konin to otwarte w październiku ubiegłego roku zintegrowane centrum handlowo-komunikacyjne, które już zdążyło zdobyć serca okolicznych mieszkańców i podróżnych.

W ramach obiektu funkcjonuje nowoczesny dworzec kolejowy wraz z poczekalnią, a w części handlowej klienci mają do dyspozycji 20 sklepów znanych polskich i zagranicznych marek. Od marca mogą korzystać także z lokalu gastronomicznego Multi Kulti (30 mkw.) oferującego szybkie dania kuchni z całego świata, który dodatkowo uatrakcyjnia ofertę obiektu.

– Nowo otwarty punkt gastronomiczny to ukłon zarówno w stronę naszych klientów, którzy chcieliby zjeść posiłek w trakcie zakupów, jak i pasażerów, którzy od teraz mogą skosztować smaków z innych zakątków świata np. oczekując na pociąg – mówi Jacek Przybyłek, Dyrektor zintegrowanego centrum handlowo-komunikacyjnego Dekada Konin. – Zależy nam, aby zarówno nasi klienci, jak i podróżni znaleźli w naszym centrum nie tylko bogatą ofertę handlową, ale też usługową i restauracyjną. Dlatego bardzo się cieszę, że grono naszych najemców się powiększa – dodaje.

Za komercjalizację centrum odpowiada firma BOIG The Blue Ocean Investment Group.

Źródło: DEKADA.

Logicor zakończył budowę nowej nieruchomości magazynowej dla swojego klienta

Walki1
Logicor zakończył budowę nowej nieruchomości magazynowej dla swojego klienta – Walki Sp. z o.o.

Logicor ukończył realizację obiektu magazynowego dla producenta opakowań ochronnych Walki Sp. z o. o. Dzięki rozbudowie istniejącej działki o dodatkowe 10,4 tys. mkw., Walki podwoił powierzchnię magazynową, którą dotychczas zajmował w nieruchomości inwestycyjnej Logicor Wrocław II, do 21 tys. mkw. Rozbudowa oznacza całkowite zakończenie inwestycji w strategicznie położonym parku logistycznym.

BARTŁOMIEJ ENGEL, HEAD OF PRODUCTION CLUSTER W WALKI, powiedział:

– Kilka lat temu firma Walki podjęła strategiczną decyzję dotyczącą budowy swojej obecności w Polsce. Dostrzegliśmy ogromny potencjał wzrostu na rynku opakowań konsumenckich i przemysłowych; okazało się, że to założenie było słuszne. Nieustannie szukamy tu kolejnych sposobów rozwoju naszej działalności, stąd nowy magazyn, który – w razie potrzeby – można łatwo przekształcić w zakład produkcyjny.

ERNEST ZIÓŁKOWSKI, HEAD OF PROJECT MANAGEMENT CEE W LOGICOR, powiedział:

W odpowiedzi na potrzeby Walki dotyczące dalszego rozwoju, w nowym magazynie wprowadziliśmy istotne usprawnienia. Obejmuje to naturalne oświetlenie magazynu, zwiększenie możliwości zasilania obiektu oraz nowy układ dostosowany do realizowanych funkcji. Pozwala to na elastyczne podejście do funkcjonalności obiektu, który w przyszłości można łatwo przekształcić na produkcyjny. W magazynie zainstalowano najwyższej jakości oświetlenie LED z pełną automatyką DALI, co pozwala klientowi na zaoszczędzenie 58 proc. energii rocznie.

Nieruchomość inwestycyjna Logicor Wrocław II znajduje się w granicach miasta, zaledwie 15 minut jazdy od centrum Wrocławia. Generalnym wykonawcą była poznańska firma budowlana Pekabex, która już po raz kolejny współpracowała z Logicor.

Źródło: Logicor.

Knight Frank ze stabilnymi prognozami dla segmentu magazynowego na polskim rynku nieruchomości komercyjnych

Przemysław Jankowski_Knight Frank
Knight Frank ze stabilnymi prognozami dla segmentu magazynowego na polskim rynku nieruchomości komercyjnych.

Sektor magazynowy z wynikami na stabilnym poziomie zakończył 2023 rok. Udział transakcji magazynowych dominował w całkowitym wolumenie inwestycji, stanowiąc 47%. Aktywność najemców na poziomie 5,6 mln m kw. ustąpiła jedynie wynikom z dwóch poprzednich lat. Deweloperzy dostarczyli drugi co do wielkości wolumen powierzchni magazynowej.

Zasoby rynku magazynowego w minionym roku wzrosły o 12% względem 2022 roku i szacowane były na ponad 31,7 mln m kw. Aktywność deweloperów była drugim pod względem wielkości zrealizowanym wolumenem po rekordowym 2022 roku, a na rynek trafiło 3,7 mln m kw.

Stabilny wzrost sektora, chociaż nie tak dynamiczny jak podczas pandemii, jest silnie związany z kilkoma czynnikami. Za inwestowaniem w Polce przemawia strategiczna lokalizacja w centralnej części Europy, jak również wciąż konkurencyjne stawki wynagrodzeń i zachęty dla przyszłych inwestorów,” – komentuje Szymon Sobiecki, konsultant w dziale badań rynku w Knight Frank.

Biorąc pod uwagę główne obszary koncentracji, największy wolumen zrealizowano na rynkach wschodzących (900 000 m kw.), a następnie w warszawskim obszarze koncentracji (700 000 m kw.) oraz na Górnym Śląsku (600 000 m kw.). Z kolei, największymi oddanymi do użytku projektami były Panattoni BTS Zalando Bydgoszcz (146 000 m kw.), Panattoni Park Wrocław Logistics Sount Hub (125 000 m kw.) oraz DL Invest Psary (120 000 m kw.).

Prognozy względem dalszego wzrostu rynku magazynowego są dobre. Na koniec 2023 roku w realizacji znajdowało się 2,8 mln m kw. nowoczesnej powierzchni logistycznej. W samym IV kwartale 2023 roku inwestorzy rozpoczęli projekty o powierzchni 830 000 m kw. Warto jednocześnie dodać, że połowa powierzchni w budowie jest już zabezpieczona umowami najmu,” – komentuje Szymon Sobiecki.

W IV kwartale 2023 roku aktywność najemców zanotowała 25% wzrost zarówno względem do III kwartału, jak i analogicznego okresu w 2022 roku.

Zainteresowanie najemców powierzchnią magazynowo-logistyczną utrzymuje się na stabilnym poziomie. Popyt w 2023 roku wyniósł ponad 5,6 mln m kw., a imponujący wynik ustąpił jedynie dwóm rekordowym dotychczas latom w 2021 i 2022 roku. Na celowniku firm znalazły się w większości obiekty zlokalizowane w kluczowych obszarach koncentracji: Warszawa, Dolny Śląsk i Górny Śląsk. To tam podpisane umowy dotyczyły blisko 60% całkowitego wolumenu,” – wyjaśnia Przemysł Jankowski, dyrektor działu wynajmu powierzchni magazynowych i przemysłowych w Knight Frank.

W strukturze umów na rynku magazynowym połowę wynajętej powierzchni stanowiły nowe umowy. Renegocjacje odpowiadały za 40% umów, a na ekspansje przypadło 10% udziału w całkowitym wolumenie.

Niższy popyt w 2023 roku w porównaniu do poprzedniego roku oraz część zrealizowanej na zasadzie spekulacyjnym powierzchni, która nie została jeszcze skomercjalizowana, wiązały się ze wzrostem współczynnika pustostanów. Na koniec grudnia osiągnął poziom 7,4%, co było wynikiem wyższym o 3,3% względem analogicznego okresu w 2022 roku.

Źródło: Knight Frank.

Nieruchomości inwestycyjne Skanska przyjazne dla środowiska i mieszkańców osiedli

3 - Nu! Warszawa Wola
Nieruchomości inwestycyjne Skanska przyjazne dla środowiska i mieszkańców osiedli.

Skanska Residential Development Poland konsekwentnie wdraża na swoich osiedlach rozwiązania, które są przyjazne dla środowiska naturalnego i zwiększają komfort życia mieszkańców. Priorytetem jest stały wzrost efektywności energetycznej budynków, ale spółka przykłada też dużą wagę do redukcji śladu wodnego, aranżacji terenów zielonych oraz udogodnień w przestrzeniach wspólnych. Skuteczność stosowanych działań potwierdza certyfikacja w systemie BREEAM, której od 8 lat poddawane są wszystkie inwestycje mieszkaniowe Skanska. Niedawno BREEAM na poziomie „Very good” otrzymały Hemma Orawska w Krakowie oraz Nu! Warszawa Wola 1. Dla kolejnego projektu – Holm House 5 deweloper będzie ubiegał się o certyfikat na poziomie „Excellent”, co jest ogromną rzadkością na polskim rynku mieszkaniowym.

Redukcja śladu wodnego jest jednym z kluczowych celów w zakresie zrównoważonego rozwoju spółki mieszkaniowej Skanska. Naszym priorytetem pozostaje jednak efektywność energetyczna, ponieważ tylko w Unii Europejskiej budynki odpowiadają za aż 40 proc. zużycia energii końcowej oraz za 36 proc. emisji gazów cieplarnianych związanych z energią. Chcąc osiągnąć neutralność klimatyczną w 2045 roku, konsekwentnie wprowadzamy na osiedlach energooszczędne rozwiązania, które mają zastosowanie nie tylko na etapie budowy, ale przede wszystkim podczas użytkowania powstających obiektów – obecnie są to m. in. odpowiednie materiały izolacyjne, odnawialne źródła energii czy systemy zdalnego zarządzania mieszkaniem, ale w planach mamy już kolejne inwestycje mówi Artur Łeszczyński, dyrektor ds. rozwoju biznesu w Skanska Residential Development Poland.

Źródło: Skanska.

Hines: Ekologiczne rozwiązania na rynku nieruchomości komercyjnych

Paulina Zyśk
Ocieplanie klimatu to obecnie jedno z największych wyzwań, przed jakimi stoją światowe gospodarki. Coraz częściej podejmowane są praktyki mające na celu ograniczenie emisyjności, również przez przedsiębiorstwa. Hines, globalna firma zajmująca się inwestycjami, rozwojem i zarządzaniem nieruchomościami, również obrała za cel zerową emisję dwutlenku węgla netto w swoim portfolio budynków do 2040 r. Ten ekologiczny trend zbiegł się z rosnącymi cenami energii, które zmuszają przedsiębiorców do poszukiwania oszczędności, chociażby w przyjaznych środowisku odnawialnych źródłach energii. Intensywna walka z negatywnymi skutkami zmian klimatu, a także zwiększającymi się kosztami, podejmowana jest także na rynku nieruchomości – zarówno mieszkaniowych, jak i komercyjnych.

Wyzwania, przed jakimi stoi rynek nieruchomości

Deweloperzy, inwestorzy i inni przedstawiciele branży nieruchomości mają szczególną rolę do spełnienia w obliczu postępującego ocieplania klimatu – z jednej strony muszą dbać o neutralność klimatyczną w swojej działalności, a z drugiej umożliwić zrównoważoną pracę użytkownikom ich obiektów. Warto zaznaczyć, że sektor ten ma znaczący wpływ na środowisko naturalne. Według raportu World Economic Forum, pochłania on rocznie ponad 40% światowej energii, a budynki odpowiadają za 20% globalnych emisji gazów cieplarnianych i zużywają ok. 40% surowców1. Ograniczenie tych wskaźników dla dobra planety to niewątpliwie jeden z nadrzędnych celów, jaki powinni obrać sobie uczestnicy rynku nieruchomości.

Wciąż wysokie ceny energii i materiałów widocznie wpływają na koszty budowy i eksploatacji nieruchomości. Z badań wynika, że budowa ekologicznego obiektu może być o 16% bardziej kosztowna niż wzniesienie standardowej konstrukcji2. Przyjazne środowisku rozwiązania, choć wiążą się z dużym wydatkiem, niosą za sobą wiele korzyści. Przede wszystkim generują oszczędności tuż po zainstalowaniu, a w dłuższej perspektywie uodparniają nieruchomości na wzrosty cen w przyszłości.

Zielone rozwiązania to konieczność

Należy pamiętać też o regulacjach prawnych, które często nakładają na firmy obowiązek prowadzenia działalności w sposób bardziej zrównoważony. Na Starym Kontynencie obowiązuje m.in. przygotowany na poziomie unijnym Europejski Zielony Ład, w którym zawarte są przepisy dotyczące branży nieruchomości, takie jak dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej budynków.

Na rynku działa także wiele programów certyfikacyjnych, takich jak BREEAM, w którym budynki oceniane są w takich kategoriach, jak np. energooszczędność, właściwości materiałów wykorzystanych do budowy, poziom zużycia energii, sposób zarządzania gospodarką wodno-ściekową, sposób zarządzania odpadami czy rozwiązania, które zastosowano w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń. Uzyskanie certyfikatu BREEAM może przynieść wiele korzyści. Z punktu widzenia dewelopera najistotniejszym benefitem jest fakt, że inwestycje, którym uzyskały takie poświadczenie, są bardziej atrakcyjne dla potencjalnych najemców. Hines posiada w swoim globalnym portfolio łączenie 71 budynków z tym certyfikatem. Wśród nich są się m.in. nasze warszawskie biurowce: Wola Center, Nestlé House , Ambassador Office Building i Sky Office Center. Firma ma na swoim koncie w wymiarze światowym także potwierdzenia zrównoważonego budownictwa od takich instytucji, jak U.S. Green Building Council, Building Owners and Managers Association czy German Sustainable Building Council.

Popyt na zielone nieruchomości rośnie

Zainteresowanie najemców i nabywców zielonymi rozwiązaniami ma swoje odzwierciedlenie w licznych statystykach. W badaniu przeprowadzonym przez amerykańską organizację National Association of Realtors w 2021 r. blisko jedna trzecia agentów nieruchomości zgłosiła, że w ciągu ostatniego roku była zaangażowana w kupno lub sprzedaż nieruchomości posiadającej certyfikaty ekologiczne. Ponadto niemal dwie trzecie respondentów stwierdziło, że promowanie efektywności energetycznej w ofertach może pomóc przyciągnąć kupujących. Ponad połowa stwierdziła z kolei, że ich klienci są zainteresowani zrównoważonym rozwojem3. W tym samym roku badanie przeprowadziło także stowarzyszenie National Association of Home Builders, w którym wykazano, że większość kupujących preferuje zielone nieruchomości. Nabywcy są także skłonni zapłacić wyższą cenę za ekologiczne funkcje, które mogą obniżyć koszty oraz zapewnić zdrowie i lepsze samopoczucie4.

Podobny trend można zauważyć na rynku komercyjnym. Według JLL 63% wiodących inwestorów zdecydowanie zgadza się ze stwierdzeniem, że zielone strategie mogą zintensyfikować obłożenie, podnieść czynsze i zwiększyć ogólną wartość obiektu5. Ponadto badanie przeprowadzone przez Savills wśród najemców powierzchni logistycznych wykazało, że ekologiczne funkcje i kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem awansowały z 11. na 6. miejsce wśród najważniejszych czynników determinujących wynajem magazynu6.

Szacuje się, że popyt na zielone nieruchomości na rynku komercyjnym może być nawet wyższy niż w sektorze mieszkaniowym. Wynika to m.in. z przywołanych już regulacji prawnych. Firmy szukają sposobów, które pozwolą im na ograniczenie emisyjności do ustalonego przez władze poziomu. Jednym z nich może być przeniesienie działalności do ekologicznego biura lub magazynu. To zapotrzebowanie wzmacniają także kwestie związane z HR-em i employer brandingiem. Zarówno pracownicy wracający do biur po pandemicznej przerwie, jak i młodzi ludzie rozpoczynający swoją przygodę na rynku pracy oczekują od swoich obecnych i przyszłych pracodawców proekologicznych postaw i przedsięwzięć, które pozwolą im zachować zdrowie.

Na polskim rynku ekologiczne aspekty nieruchomości nie są jeszcze głównym determinantem, który wpływa na decyzje firm w kwestii najmu. Jest to jednak istotny dodatek, który podnosi poziom atrakcyjności obiektu.

Zielone inicjatywy Hines

Zrównoważony rozwój jest wpisany w system wartości, jakim w swojej działalności kieruje się Hines. Obowiązująca w firmie polityka ESG oparta jest na założeniu, że doskonałe budynki to takie, które na pierwszym miejscu stawiają ludzi, całe społeczności oraz dobro planety. Na płaszczyźnie środowiskowej głównym celem Hines jest ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery oraz zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza wewnątrz swoich obiektów poprzez m.in. optymalizację efektywności energetycznej, minimalizację poziomu odpadów, zwiększenie zależności od energii odnawialnej, elektryfikację oraz odejście od paliw kopalnych.

Przyjazne środowisku przedsięwzięcia Hines widoczne są także w Polsce. Firma wspiera elektromobilność, czego owocem są stacje ładowania do samochodów elektrycznych dostępne dla najemców oraz gości Ambassador Office Building oraz Wola Center. Wartym uwagi jest również fakt, że w 2020 r. na dachu Nestlé House pojawiły się ule, w których zamieszkało prawie 250 tys. pszczół. Cyklicznie odbywają się również akcje zachęcające pracowników do zamienienia podróży samochodem na rower. Nie można zapominać także o zrównoważonej jakości obiektów Hines, które otrzymały wspomniany wcześniej certyfikat BREEAM. Należy podkreślić, że Wola Center posiada certyfikat BREEAM InUse „Outstanding”, przyznany w grudniu 2022 r. Jako jedyny wyróżniony biurowiec w Polsce, osiągnął drugi najwyższy wynik spośród zaledwie piętnastu tego typu obiektów w Europie. Na uwagę zasługuje fakt, że osiągnął najwyższą ocenę w kategorii Asset Performance w Polsce. Budynek został doceniony przede wszystkim za zabezpieczenia, wykorzystanie ekologicznych materiałów, optymalizację zużycia energii oraz pozytywne oddziaływanie na zdrowie i samopoczucie użytkowników obiektu.

Obecna sytuacja ekonomiczna i regulacje prawne zmuszają uczestników rynku nieruchomości do wdrażania ekologicznych rozwiązań. Należy jednak pamiętać, że alternatywne źródła energii czy przyjazne dla środowiska materiały to inwestycja długoterminowa, która uodporni nieruchomości na przyszłe wzrosty cen, przyciągnie większą liczbę najemców, podniesie wartość obiektu, a przede wszystkim korzystnie wpłynie na dobrostan jego użytkowników i planety.

Źródła:

1. CBRE, Panattoni, raport „Confidence Index 2023. Barometr nastrojów najemców w sektorze magazynowym”: https://mktgdocs.cbre.com/2299/c4efbcf1-1c6f-4932-bef3-df3965931396-654112733.pdf
2. A.S.Ingale, “Life Cycle Cost Analysis of Green & Conventional Building based on Rain Water Harvesting”, https://www.irjet.net/archives/V7/i7/IRJET-V7I7345.pdf
3. National Association of REALTORS, “REALTORS® and Sustainability: Residential”: https://www.nar.realtor/research-and-statistics/research-reports/realtors-and-sustainability
4. Deloitte, „The Value of Green Buildings. How technology is pushing the Real Estate industry to become more sustainable”: https://www2.deloitte.com/ce/en/pages/real-estate/articles/the-value-of-green-buildings.html
5. JLL, “Decarbonizing the Built Environment”: https://www.jll.co.uk/en/trends-and-insights/research/decarbonizing-the-built-environment
6. Savillis, “Does demand for green buildings lead to a premium?”: Savills UK | Does demand for green buildings lead to a premium?

¹Obejmuje zarówno globalną organizację Hines, jak i RIA AUM na dzień 30 czerwca 2023 r.

Źródło: Hines.

WPIP Construction powiększa fabrykę Fey o halę produkcyjną i nieruchomość biurową

Fey - wizualizacja
WPIP Construction powiększa fabrykę Fey o halę produkcyjną i nieruchomość biurową.

Fabryka łóżek i materaców firmy Fey zwiększa swoją powierzchnię. Dzięki budowie nowej hali produkcyjnej oraz budynku biurowego, wzrośnie ona do 18 tys. m kw. Generalnym wykonawcą inwestycji jest WPIP Construction. Jej zakończenie jest planowane na październik 2024 r.
Rozbudowywany kompleks mieści się w podchojnickich Topolach w woj. pomorskim.

Dzięki rozbudowie, którą realizuje WPIP Construction, powierzchnia fabryki wzrośnie z 13,5 do 18 tys. m kw. W ramach inwestycji powstanie dwukondygnacyjny budynek biurowy (500 m kw.) oraz nowa hala produkcyjna (4 tys. m kw.). Zostanie ona wyposażona w instalację fotowoltaiczną o mocy 50 kWp – z możliwością jej dalszej rozbudowy. Do zadań WPIP Construction należy także budowa infrastruktury zewnętrznej, m.in. miejsc parkingowych.
Zakończenie inwestycji planowane jest na październik 2024 r.

– Dzięki umowie, którą zawarliśmy z renomowanym producentem łóżek i materaców, umacniamy się w czołówce generalnych wykonawców realizujących w Polsce inwestycje przemysłowe – mówi Janusz Signetzki, prezes zarządu WPIP Construction. – Cieszymy się, że możemy brać aktywny udział w rozwoju firmy Fey, która po rozbudowie swojego zakładu będzie mogła jeszcze mocniej zaznaczyć swoją obecność na rynkach europejskich. To nasz zaufany partner, z którym współpracujemy już od 2017 r.

– Rozbudowa zakładu to kolejny etap konsekwentnie realizowanej strategii, skutkującej umacnianiem naszej pozycji na rynku dzięki zwiększającej się liczbie zamówień – dodaje Zbigniew Rogulski, dyrektor operacyjny w firmie Fey. – Wszystko to sprawia, że zamierzamy zwiększyć zatrudnienie w zakładzie. Poszukujemy ok. 70 osób, w tym pracowników produkcyjnych oraz biurowych.

mat.pras.

Nieruchomość handlowa Blue City podsumowuje 2023 rok

Blue City_1
Nieruchomość handlowa Blue City podsumowuje 2023 rok. Centrum handlowe Blue City zakończyło rok z dobrymi wynikami. Tylko w grudniu przy Alejach Jerozolimskich 179 swoje podwoje otworzyło pięciu nowych najemców.

Na początku grudnia ofertę wzbogaciła restauracja Popeyes oraz sklep ze słodyczami z różnych stron świata ODStore i The Whiskey, czyli coś dla koneserów mocniejszych trunków.

Szerokim echem w mediach odbiło się otwarcie centrum bilardowego Złota Bila. W zajmującym powierzchnię ponad 2000 m2 lokalu znajduje się 40 stołów do różnych odmian bilardu, co czyni Złotą Bilę największym tego typu miejscem w Warszawie. Dodatkowo, na miejsce swoich treningów klub wybrał Wojciech Szewczyk – jedyny Polak w historii, który zdobył bilardowe mistrzostwo świata. Klub rozpoczął też nabór do profesjonalnej szkółki bilardowej dla dzieci – właściciele mają bowiem ambicje znalezienia kolejnego mistrza świata.

Kolejny z najemców, który zasilił rozrywkową ofertę Blue City, to Centrum Twórcze Przerób-my. Idea jest tu tyle prosta, co nowatorska.  Od frontu działa sklep z polskim designem i rękodziełem uznanych twórców, natomiast z tyłu lokalu, na ponad 300 m2, mieści się warsztat wyposażony w narzędzia, urządzenia, stoły i materiały służące do pracy twórczej. W Przerób-my odbywają się warsztaty rękodzielnicze dla dzieci i dorosłych w pełnym przedziale tematycznym – od krawiectwa, przez tworzenie własnych lamp, doniczek, po prace stolarskie czy decoupage.

– W najbliższym czasie mamy w planach otwarcie dużego sklepu znanej marki odzieżowej, dojdzie też do kilku relokacji obecnych najemców. W 2023 roku osiągnęliśmy mocny, 13-procentowy wzrost liczby odwiedzających w porównaniu do roku ubiegłego, a co za tym idzie, udało się nam powrócić do poziomu odwiedzin sprzed pandemii – mówi wiceprezes zarządu Yoram Reshef.

2023 rok był też rokiem prestiżowych wyróżnień. W ramach 15. edycji konkursu CEE Retail & Marketplace organizowane przez EuropaProperty i nadzorowanego przez ekspertów z EY Blue City zostało docenione podwójnie.

Centrum otrzymało nagrodę w kategorii Ultimate Retail Destination za ofertę modowo-rozrywkowo-gastronomiczną. Z kolei wiceprezes Blue City Yoram Reshef został uhonorowany nagrodą Lifetime Achievement Award za całokształt działalność. Yoram Reshef od lat jest uznawany za jednego z najwybitniejszych specjalistów w dziedzinie rozwoju centrów handlowych w kraju. Nadzorował budowę Blue City, a od 2004 roku zarządza nim pełniąc funkcję wiceprezesa zarządu spółki. Z branżą centrów handlowych w Polsce jest związany od 25 lat.

Jaki będzie 2024 rok, jubileuszowy dla Blue City, które będzie obchodziło 20-lecie działalności? Yoram Reshef nie chce zdradzać za wiele. W planach jest z pewnością rozwój niestandardowej oferty rozrywkowej, z której słynie centrum, a także rozbudowanie oferty gastronomicznej. Poza tym nieustanny rozwój w ramach wprowadzonej strategii ESG.

–  Jesienią zaprosimy warszawiaków na wydarzenie specjalne z okazji naszych dwudziestych urodzin. I zapewniam, że jest na co czekać, bo unikalnych pomysłów na świętowanie nam nie brakuje – mówi Yoram Reshef.

Źródło: Blue City.

Bizzarto: dom w klimacie swobodnej elegancji

Projekt Emilia Piesik Fot. Yassen Hristov (1)
Jest szykowny, a zarazem przytulny. Gustownie łączy styl nowoczesny i glamour. Motywem przewodnim aranżacji wnętrz jest niebywała lekkość, której symbolem są wyjątkowe dekoracje. Swoje miejsce znalazły tutaj zarówno drewniane i wiklinowe meble, jak i nowoczesna sofa Bizzarto. Tak mieszka projektantka z rodziną.

Ten parterowy dom w Wesołej pod Warszawą jest doskonałym przykładem wnętrza z duszą, ale i charakterem. Pewnie dlatego, że na każdym kroku dosłownie czuć artystyczną rękę Emilii Piesik, która od 10 lat zawodowo zajmuje się projektowaniem wnętrz. Obecnie pod szyldem studia Milumila, pracowni, w której powstają projekty wnętrz, ale również unikatowe dodatki.

– Urządzanie wnętrz to dla mnie dużo więcej niż dopasowanie do siebie ładnych mebli i dodatków. Tu chodzi o poprawę jakości funkcjonowania na co dzień. O to, by było wygodnie. Każdy zasługuje, aby żyć pięknie i to wcale nie musi dużo kosztować – mówi Emilia Piesik, która poza projektowaniem tworzy również dodatki do wnętrz. Są to m.in. wykonywane własnoręcznie lampy ścienne, stoliki kawowe czy obrazy. – Czasem tworzę to, co w duszy mi gra, a czasem są to indywidualne zamówienia szyte na miarę – opowiada projektantka.

Zaprojektowanie wnętrz własnego domu stało się idealną okazją, aby połączyć zawodowe doświadczenie w pracy projektantki wnętrz, o której jak sama mówi jest dla niej realizacją dziecięcego marzenia oraz artystycznej pasji. Ale zanim pomieszczenia przybrały swój ostateczny wygląd, musiał powstać projekt budynku spełniający wymagania całej rodziny. Dom miał być parterowy z częścią dzienną na jednym poziomie i poddaszem przeznaczonym na pracownię. Kolejnym priorytetem był wysoki sufit w salonie oraz antresola. – Punktem wyjścia było znalezienie odpowiedniej działki w spokojnej okolicy, w otoczeniu lasu. Taką właśnie znaleźliśmy w Wesołej. Pomimo, że na pierwszy rzut oka wydawała się dość „nieustawna”, to nie porzuciliśmy swych marzeń o domu parterowym. Osadziliśmy bryłę nieco inaczej – bokiem, a nie frontem do ulicy – i dzięki temu zbudowaliśmy dom dokładnie taki, jaki chcieliśmy – opowiada projektantka.

Jak mówi sama autorka projektu, trudno jest jednoznacznie określić styl wnętrz. Ponieważ oboje z mężem lubią przytulne, jasne przestrzenie z nutą elegancji, tak właśnie postanowiła urządzić dom dla swojej rodziny. A ponieważ na liście preferencji były także naturalne barwy, surowe drewno oraz akcenty złota, powstało eleganckie i przytulne wnętrze, które łączy elementy różnych konwencji w spójną koncepcję. Motywem przewodnim aranżacji jest niebywała lekkość. Można ją poczuć nie tylko w salonie, który za sprawą wysokiego sufitu, dużych okien tarasowych jest wypełniony światłem, ale i w pozostałych strefach. Symbolicznie tę lekkość podkreślą absolutnie wyjątkowe dekoracje. Starannie dobrane, jak pierzasta półkula nad łóżkiem w sypialnie lub własnoręcznie wykonane przez Emilię, jak te nad kominkiem – organiczne formy z gipsu z akcentami złota.

W całym domu dominują jasne barwy, sprzyjające wypoczynkowi. Ścianom w salonie, w chłodnym odcieniu beżu, trójwymiarowości dodają proste listwy sztukateryjne. Na podłodze dębowy parkiet stanowi ponadczasową bazę, podczas gdy przestrzeń urozmaicają dodatki w postaci lamp, kinkietów, obrazów, tkanin. Uwagę zwraca wybór mebli współtworzących aranżację salonu i jadalni. W eklektycznym zestawie znalazły się wiklinowy fotel, stolik z surowego drewna, „plecionkowe” krzesła oraz nowoczesna sofa Bizzarto. Emilia wybrała model Grande tej polskiej marki, bo jak mówi jest prosty w formie i jednocześnie ma elegancki look. Ponadczasowe wzornictwo to jeden z atutów sofy Bizzarto. Domownicy cenią również niezwykłą wygodę, jaką zapewnia na co dzień. Mniejsze poduchy stanowią znakomite podparcie dla dolnego odcinka kręgosłupa, dzięki czemu nie potrzeba już dodatkowych poduszek. Niezwykle ważnym aspektem, na który zwracała uwagę projektantka, było również to, że po rozłożeniu oparcie sofy pozostaje bez zmian.

– Sofa sprawdza się idealnie podczas codziennego użytkowania. Dzięki mniejszym poduszkom, utrzymujemy wygodną pozycję siedzącą. Przekładając poduchy na bok, zyskujemy większą przestrzeń do relaksu, a po rozłożeniu w pełni możemy relaksować się całą rodziną podczas wieczornych seansów. Co ważne, wypełnienie wszystkich poduch jest niezwykle miękkie i nie odkształca się. Pomimo że jest to dość duży mebel, nie przytłacza swoim gabarytem. Wydaje mi się, że kluczem są dobrze zachowane proporcje – dodaje Emilia.

Jasne kolory i naturalne materiały stanowiące kanwę wystroju sypialni sprawiają, że wnętrze jest autentyczną oazą spokoju, na czym zależało projektantce. – Ponieważ na co dzień mam do czynienia z wieloma kolorami, stylami, w swoim domu potrzebowałam zastosować jasne tonacje. W takiej przestrzeni dobrze mi się odpoczywa i wita kolejny, cudowny dzień – mówi Emilia. Szczególną rolę odgrywa oświetlenie. Poza głównym punktem świetlnym, obowiązkowe było nastrojowe światło oraz takie, przy którym wieczorne czytanie jest prawdziwą przyjemnością. Łazienka to niejako kontynuacja sypialni. Aranżacja jest równie kojąca i sprzyjająca relaksowi. Płytki w beżowej, chłodnej tonacji korespondują z kolorem ścian w sypialni. Biała szafka pod umywalkę z ramkowym wykończeniem nawiązuje do frontów szafy.

Jak mówi projektantka, każdy zakończony sukcesem projekt, czy ten mały, czy duży, daje powody do dumy i napełnia ogromną radością. – Czuję duży sens w tym co robię, a każdy projekt daje motywację do kolejnego. Poza urządzaniem wnętrz domów, mieszkań, salonów fryzjerskich, chętnie podjęłabym wyzwanie zaprojektowania wnętrz hotelu bądź pensjonatu. Marzy mi się również, aby kinkiety mojego autorstwa upiększały ściany pokoi hotelowych czy wnętrz restauracji – dodaje Emilia Piesik.

Projekt wnętrza: Emilia Piesik, Pracownia Milumila,
Zdjęcia: Yassen Hristov

Źródło: Bizzarto.

Inwestorzy szukają okazji na rynku nieruchomości komercyjnych

jodkoInwestorzy szukają okazji na rynku nieruchomości komercyjnych. 2024 rok wydaje się znacznie lepszy dla rynku nieruchomości, co potwierdzają apetyty inwestorów. Ci – jak wynika z badania firmy doradczej CBRE – szukają okazji na rynku nieruchomości. W badaniu „2024 European Investor Intentions Survey” inwestorzy międzynarodowi wskazali Polskę jako jeden z trzech najbardziej atrakcyjnych rynków nieruchomościowych w Europie. 

W badaniu firmy CBRE „2024 European Investor Intentions Survey” wzięło udział 888 europejskich specjalistów z funduszy nieruchomościowych, REIT-ów, funduszy private equity, dużych prywatnych inwestorów, przedstawicieli funduszy emerytalnych, firm ubezpieczeniowych oraz banków. Okazało się, że wciąż najbardziej przyciągającym inwestorów krajem jest Wielka Brytania. Polska z kolei znalazła się w czołówce jako jeden z tych rynków, na którym inwestorzy szukać będą okazji, jeśli chodzi o inwestycje w nieruchomości.

Skąd takie zainteresowanie polskim rynkiem?
– Oczywiście stosunkowo dobrze inwestorzy z Europy oceniają stan polskiej gospodarki. Trzeba też zauważyć, że Polska należy do tych nielicznych krajów w Europie, w których ceny nieruchomości nie spadły w zeszłym roku, podczas gdy w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych ceny mieszkań i biurowców spadły od 10 do 20 proc. Wciąż zresztą ceny nieruchomości w Polsce są dla europejskich inwestorów relatywnie niższe niż w innych krajach Europy – wskazuje Radosław Jodko, ekspert ds. inwestycji RRJ Group.

Jego zdaniem, Polsce pomaga niezmiennie geograficzne ułożenie – zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę sektor magazynowy. – Nie tylko zresztą magazyny, ale i parki handlowe okazują się świetną inwestycją. Widzimy duże zainteresowanie inwestorów, a spodziewam się, że druga połowa roku będzie jeszcze lepsza. Kluczowe oczywiście, co będzie się działo z inflacja i stopami procenowymi – przewiduje Jodko.

Mieszkaniówka i logistyka przed biurowcami
– Co ciekawe, w badaniu inwestorów, które co roku przeprowadza firma CBRE, po raz pierwszy teraz rynek mieszkaniowy i logistyczny wyprzedził sektor biurowy, jeśli chodzi o najbardziej pożądane sektory inwestycyjne. Ale wydaje się, że jeszcze nie pora żegnać się z biurami. 2024 rok pokaże nam, czy i jak firmy wracają do pracy w biurach. Na pewno liczą się biura wysokiej jakości. Badanie pokazało na przykład, że w Holandii niedobór biur jakości premium przełożył się na wzrost cen najmu – zwraca uwagę Jodko.

Kluczowe znaczenie okazuje się mieć – w przypadku sektora biurowego – certyfikacja budynków, jeśli chodzi o dostosowanie do standardów zrównoważonego rozwoju.

Nowy trend i nowy typ inwestycji
Rośnie także zainteresowanie nowym typem inwestycji: w mieszkania dla studentów i seniorów. Jak wynika z ankiety CBRE, dwie trzecie pytanych inwestorów będzie realizować inwestycje alternatywne w 2024 roku – zdecydowanymi faworytami są właśnie mieszkania dla studentów i seniorów.

– Rynek inwestycji w postaci pensjonatów czy mieszkań dla seniorów widać szczególnie mocno w Niemczech, od lat obserwujemy to w krajach nordyckich. Wydaje się, że to będzie trend rosnący przede wszystkim z uwagi na demografię i starzenie się społeczeństw. Cała Europa mierzy się dziś także z tym, żeby rynek nieruchomości odpowiadał mocniej na potrzeby społeczne – podsumowuje Jodko.

Autor: Radosław Jodko – ekspert ds. inwestycji, z rynkiem finansowym związany od 2005 roku. Pracował w biurach maklerskich. Specjalizuje się w badaniach psychologicznych podstaw decyzji finansowych. Popularyzator i propagator analizy ekonomicznych aspektów stylów życia pracowników i ich wpływu na koszty pracodawców. Zwolennik zasad uczciwej informacji w marketingu finansowym.

Nowa nieruchomość komercyjna spod szyldu Castoramy w Łomiankach

Nowa nieruchomość komercyjna spod szyldu Castoramy pojawiła się w Łomiankach.

Budowa wielkopowierzchniowego obiektu handlowego w Łomiankach pod Warszawą dobiegła końca. Castorama Polska otworzyła tu swój 101 sklep. Za realizację inwestycji odpowiadał Dekpol Budownictwo. Nowy obiekt powstał przy zbiegu ulic Brukowej i Pancerz. Jego powierzchnia całkowita wynosi ponad 9 000 mkw., z czego 7 000 mkw. zajmuje przestrzeń handlowa. Pozostała część jest podzielona na strefę magazynową i ogród zewnętrzny.

Źródło: Dekpol Budownictwo.

Colliers: Odmrożenie budów, ożywienie najemców – 2023 r. na rynku nieruchomości magazynowych w Polsce

Chmielewski Maciej_Colliers_2
Colliers: Odmrożenie budów, ożywienie najemców – 2023 r. na rynku nieruchomości magazynowych w Polsce. Pomimo istotnych zmienności warunków gospodarczych w ostatnich miesiącach, rynek powierzchni przemysłowo-logistycznych jest w bardzo dobrej kondycji. Na koniec grudnia 2023 roku jego zasoby przekroczyły
31 mln mkw. W ubiegłym roku deweloperzy rozpoczęli budowę ponad 3,2 mln mkw. nowej powierzchni, z czego około 2,8 mln mkw. nadal pozostaje w trakcie realizacji – wynika z danych firmy doradczej Colliers.

2023 przyniósł ożywienie i wzrost podaży

Pod względem podaży liderami rynku w 2023 roku były województwa mazowieckie (6,3 mln mkw.), śląskie (5,5 mln mkw.) i łódzkie (4,5 mln mkw.). Mazowieckie i śląskie dominują na rynku także pod względem nowej podaży – dostarczono tu odpowiednio 690 i 590 tys. mkw. Zaraz za nimi znajduje się woj. lubuskie z 437 tys. mkw. nowej powierzchni.

Wśród największych zrealizowanych w 2023 roku obiektów magazynowych wyróżnia się wybudowany przez Panattoni obiekt BTS dla Zalando w Bydgoszczy o powierzchni 146 tys. mkw., kolejne etapy CTPark Iłowa oferujące 131 tys. mkw. oraz pierwszy etap Panattoni Park Wrocław Logistics South Hub o powierzchni 125 tys. mkw.

Wojna w Ukrainie spowodowała znaczące zmiany na rynku budowlanym w 2022 roku, co miało odzwierciedlenie w mniejszej dostępności generalnych wykonawców, wyższych kosztach materiałów, wydłużeniu czasu realizacji projektów oraz mniejszej liczbie nowych inwestycji rozpoczynanych przez deweloperów – tłumaczy Maciej Chmielewski, Senior Partner, Dział Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych w Colliers. – 2023 r. przyniósł znaczną poprawę sytuacji na rynku. Koszty budowy spadły, zwiększyła się dostępność generalnych wykonawców, a czas realizacji skrócił się do średnio dziewięciu miesięcy (po otrzymaniu wszystkich potrzebnych pozwoleń do rozpoczęcia budowy). Deweloperzy wrócili więc do większej aktywności, co wpłynęło na kwartalny wzrost wolumenu powierzchni w budowie w drugiej połowie ub. r. Realizacja części projektów, których budowa została rozpoczęta na początku 2022 r., lecz musiała zostać wstrzymana na skutek niepewnej sytuacji gospodarczej, została wznowiona pod koniec 2023 r. i niedługo również zasilą one zasoby rynku – dodaje ekspert.

W 2023 roku deweloperzy rozpoczęli budowę 3,2 mln mkw., z czego ok. 40% stanowiły obiekty spekulacyjne. Rekordy wolumenu powierzchni znajdującej się w trakcie realizacji w 2023 roku padły w województwach: dolnośląskim (832 tys. mkw.), mazowieckim (475 tys. mkw.) oraz łódzkim (402 tys. mkw.). Łącznie na zakończenie 2023 roku w trakcie budowy pozostawało 2,8 mln mkw.

Popyt i stawki czynszów – wzrosty mimo rynkowych wyzwań

Trwałe zainteresowanie najemców powierzchniami przemysłowo-logistycznymi odzwierciedlał relatywnie wysoki popyt brutto, wynoszący 5,7 mln mkw.

Choć pierwsze dwa kwartały roku charakteryzowały się najniższym wolumenem w ciągu czterech ostatnich lat, to w drugiej połowie roku odnotowano zdecydowanie wyższą aktywność najemców – tłumaczy Dominika Jędrak, Dyrektorka Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers. – Sprawiło to, że pomimo prognoz z czerwca ub. r. wskazujących na spadek wynoszący około 40% w rzeczywistości zmalał on o około 15% r/r. W samym czwartym kwartale wolumen popytu był trzecim najwyższym wynikiem w historii rynku. W 2024 r. możemy spodziewać się stabilizacji popytu na rynku powierzchni przemysłowo-logistycznych – dodaje Dominika Jędrak.

Najwyższy wolumen wynajętej powierzchni osiągnęło województwo mazowieckie (1,5 mln. mkw.). Silną pozycję na rynku utrzymały także Dolny Śląsk z 1 mln mkw. oraz województwo śląskie z 915 tys. mkw. Wzrosty i spadki popytu różniły się w zależności od regionu – podczas gdy lubuskie doświadczyło znaczącego spadku, zachodniopomorskie i pomorskie zanotowały imponujące wzrosty odpowiednio o 70% i 60%.

W minionym roku widoczna była także zmiana struktury umów najmu. Nowe umowy stanowiły 51% popytu, podczas gdy odsetek renegocjacji wzrósł do 40%, w porównaniu do 59% i 34% w roku poprzednim. Wśród branż najemców pozycję lidera utrzymał sektor 3PL, mający 34-proc. udział w rynku. Zaraz za nim uplasowały się e-commerce z 12% i handel z 11%.

Znacząco wzrosły stawki czynszów, co spowodowane było wyższymi kosztami paliw, materiałów budowlanych i finansowania. Obecne nadal pną w górę, choć wzrost ten jest łagodniejszy niż w roku ubiegłym. Najwyższe stawki tradycyjnie zarejestrowano w Warszawie, gdzie kwota bazowa zaczynała się od 4,40 EUR/m²/miesiąc, a najwyższa przekraczała 6,95 EUR/m²/miesiąc. Stawki efektywne w stolicy oscylowały pomiędzy 4,00 a 6,10 EUR/m²/miesiąc. Na innych rynkach regionalnych stawki bazowe mieściły się w przedziale 3,40 do 5,90 EUR/m²/miesiąc, a efektywne wahały się od 2,80 do 5,20 EUR/m²/miesiąc.

Dynamika dostępności i pustostanów

Współczynnik stopy pustostanów wzrósł do 7,3% na koniec grudnia 2023 roku (o 3,3 pp. w stosunku do poprzedniego roku). Jest to rezultat znacznego wolumenu nowej podaży wprowadzonej na rynek w ostatnich latach, z której aż 65% to obiekty zrealizowane w 2022 i 2023 roku. Wyższe stopy pustostanów w nowo oddanych obiektach mogą więc wskazywać na to, że absorpcja nowej przestrzeni magazynowej wymaga więcej czasu niż oczekiwano. Najwyższe współczynniki powierzchni niewynajętej odnotowały województwa świętokrzyskie, lubuskie oraz łódzkie – odpowiednio 18,5%, 14,4% i 10,2%. Najniższy odsetek pustostanów zarejestrowano natomiast w województwach pomorskim (1,5%), podkarpackim (1,7%) i małopolskim (2,1%).

Intratne inwestycje

Już teraz Polska jest drugim największym producentem baterii do samochodów elektrycznych, a planowane inwestycje takie, jak fabryka elementów do akumulatorów w Nysie przez Umicore i PowerCo z grupy Volkswagen czy rozpoczęcie produkcji baterii przez polską spółkę Impact Clean Power Technology w Pruszkowie, umacniają tę pozycję. Jednakże, pomimo tej optymistycznej perspektywy, rynek magazynowy może doświadczać też lekkiej presji na czynsze z powodu relatywnie wysokiej dostępności powierzchni w obiektach istniejących. Może to prowadzić do wyhamowania trendu wzrostowego, a w niektórych przypadkach nawet obniżenia stawek czynszowych.

Kluczowym czynnikiem dla rozwoju rynku przemysłowo-logistycznego pozostaje infrastruktura transportowa, z polskim transportem morskim będącym obecnie w fazie dynamicznego rozwoju. Budowa głębokowodnego nabrzeża w terminalu kontenerowym BalticHub w Gdańsku czy rozbudowa portu w Świnoujściu, a także planowana modernizacja portu w Elblągu, mogą znacząco wpłynąć na wzrost atrakcyjności i dostępności logistycznej, zwłaszcza dla województwa warmińsko-mazurskiego. Równolegle rozwija się też transport lotniczy, z nowymi terminalami cargo w Krakowie-Balicach oraz Lublinie, znajdującymi się obecnie w trakcie budowy, zapowiedzianą budową nowego terminala cargo w Katowice Airport oraz remontem pasa startowego na lotnisku Rzeszów-Jasionka.

Wśród istotnych trendów rynkowych zauważalny jest także znaczący wzrost popularności obiektów oferujących zielone rozwiązania, potwierdzone certyfikatami.

Coraz częściej nowe powierzchnie przemysłowe i logistyczne realizowane są zgodnie z założeniami ESG. To już nie trend, lecz rynkowy standard, który jest korzystny nie tylko wizerunkowo, ale również pod względem finansowym. Znajduje to także odzwierciedlenie w poziomach certyfikatów przyznawanych realizowanym w Polsce budynkom – wyjaśnia Antoni Szwech, Starszy Analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.

W 2023 r. Panattoni Park Szczecin III jako pierwszy w Polsce projekt przemysłowo-logistyczny otrzymał certyfikat BREEAM na najwyższym poziomie Outstanding, a niedługo później to samo odznaczenie otrzymały jeszcze trzy inne polskie parki. W kolejce do wyróżnienia czekają już kolejne obiekty.

Źródło: Colliers.

Matexi Polska wybrała generalnego wykonawcę nieruchomości inwestycyjnej w Warszawie

MATEXI_Żelazna 54 (1)
Firma Matexi Polska wybrała generalnego wykonawcę nieruchomości inwestycyjnej w Warszawie.

Matexi Polska zawarła z firmą CFE Polska umowę o generalne wykonawstwo inwestycji mieszkaniowej przy ul. Żelaznej 54 w Warszawie i przekazała jej teren budowy.
Obie firmy należące do grup o belgijskich korzeniach współpracują z sukcesem już od 2015 roku. Inwestycja przy ulicy Żelaznej to trzeci, po kilkuetapowej inwestycji Kolska od Nowa i inwestycji Domaniewska 24 w Warszawie, projekt Matexi Polska realizowany z firmą CFE Polska.
„Wybraliśmy firmę CFE Polska ze względu na jej wieloletnie doświadczenie na warszawskim rynku budowlanym i renomę w realizacji projektów mieszkaniowych. To nasz sprawdzony i zaufany partner biznesowy – zespół tworzony przez młodych ludzi z pasją do budownictwa. Dotychczasowy sukces naszej współpracy stanowi gwarancję, że również tym razem projekt zostanie zrealizowany w sposób bezpieczny, terminowy i z dochowaniem najwyższych standardów prac budowlanych” – skomentował wybór generalnego wykonawcy Hubert Żdanuk, Project Engineer w Matexi Polska.
Źródło: Matexi Polska.

Ostatni kwartał 2023 roku na rynku biurowym w regionach – raport BNP Paribas Real Estate Poland

Raport At A Glance BNP RE Poland - biura w regionach
BNP Paribas Real Estate Poland podsumowuje rynek nieruchomości w segmencie biurowym na koniec ubiegłego roku. Wolumen powierzchni biurowej w budowie na ośmiu największych rynkach regionalnych w Polsce, choć jest większy niż w Warszawie, zdecydowanie się zmniejsza. Takie wnioski płyną z raportu „At a Glance – rynek powierzchni biurowych w miastach regionalnych w IV kwartale 2023 roku” przygotowanego przez ekspertów BNP Paribas Real Estate Poland. Na koniec grudnia 2023 roku zaobserwowano także rekordowy wskaźnik pustostanów.

Ostrożne inwestycje

Na koniec ostatniego kwartału 2023 roku całkowite zasoby nowoczesnej powierzchni biurowej na ośmiu największych rynkach regionalnych poza Warszawą (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin, Szczecin) wyniosły prawie 6,67 mln m kw. W minionym roku deweloperzy dostarczyli na rynek biurowy w regionach 21 nowych budynków, które łącznie przyniosły prawie 280 tys. m kw. nowej powierzchni do wynajęcia. Do największych inwestycji zrealizowanych w 2023 roku można zaliczyć Ocean Park B oraz Kreo w Krakowie, Craft w Katowicach oraz Nowy Rynek E w Poznaniu. IV kwartał przyniósł z kolei największe inwestycje w Krakowie (Mogilska 35 Office, The Park Kraków II) oraz w Poznaniu (nowa siedziba firmy Tetos).

Choć w perspektywie kolejnych kwartałów więcej nowej powierzchni zostanie oddane do użytkowania w miastach regionalnych niż w stolicy, to wolumen powierzchni w budowie na koniec grudnia 2023 roku jest mniejszy o 40% w porównaniu do analogicznego okresu w 2022 roku. Jak zapowiadają deweloperzy, w ośmiu głównych rynkach biurowych w Polsce w latach 2024-2026 zostanie oddane 367 tys. m kw.,
z kolei w Warszawie jedynie 238 tys. m kw. nowej powierzchni biurowej.

Według ekspertów BNP Paribas Real Estate Poland sytuacja jest dynamiczna i start kolejnych inwestycji może przyśpieszyć ze względu na mniejszą podaż powierzchni biurowej. Niemniej jednak, zmniejszający się wolumen powierzchni w budowie jest jednym z najważniejszych czynników kształtujących rynek biurowy w miastach regionalnych w całym 2023 roku.

Mniejsze powierzchnie, więcej udogodnień

Na przestrzeni ostatnich 2-3 lat większość firm zmniejszyła swoją powierzchnię biurową o ok. 20-30% w porównaniu do umów, które były zawierane przed pandemią. Jest to efekt modelu pracy hybrydowej, który przyjęło wiele firm.

Przestrzenie biurowe przeszły rewolucje. Firmy, chcąc zachęcić pracowników do powrotu do biura coraz większą wagę przywiązują do udogodnień wspierających dobre samopoczucie pracownika. Większość z nich wspiera stronę fizyczną lub psychiczną dobrego samopoczucia, m.in. pokoje do relaksu, dostęp do świeżego powietrza czy ciche przestrzenie do refleksji. Dodatkowo oferta gastronomiczna, fitness, centrum medyczne w biurowcu czy bezpłatne posiłki – takich m.in. usług oczekują pracownicy wracający do biur – ocenia Agnieszka Witkowska, Konsultantka, Reprezentacja Najemcy, Sektor Biurowy BNP Paribas Real Estate Poland.

Jednocześnie na koniec roku 2023 na ośmiu głównych rynkach regionalnych zaobserwowano rekordy jeśli chodzi o poziom wakatów w istniejących biurowcach. Do wynajęcia od zaraz oferowane było około 17,5% powierzchni biurowej, co w ujęciu kwartalnym stanowi wzrost o 0,2 p.p., a w ujęciu rocznym wzrost o aż 2,2 p.p. Najwyższy wskaźnik pustostanów odnotowano w Katowicach (21,5%), najniższy zaś w Szczecinie (4,8%).

Trend wynajmowania powierzchni na zapas mamy za sobą. Optymalizacja zajmowanej powierzchni przekłada się na zmniejszenie średniej wielkości wynajmowanej powierzchni, która na koniec roku wynosiła 938 m kw., podczas gdy rok wcześniej – 966 m kw. Aktywność najemców w 2024 roku będzie zależała od ogólnej sytuacji makroekonomicznej oraz dalszych planów ekspansji poszczególnych firm. Dodatkowo wiele organizacji będzie dążyć do zgodności ze standardami ESG – podkreśla Dorota Mielke, Zastępczyni Dyrektorki, Dział Wynajmu Powierzchni Biurowych BNP Paribas Real Estate Poland.

Raport podsumowujący powierzchnie biurowe w regionach w czwartym kwartale 2023 roku pokazuje, że popyt brutto między październikiem, a końcem grudnia wyniósł 219,1 tys. m kw. i był o 11% większy od całkowitego wolumenu transakcji najmu zarejestrowanych kwartał wcześniej. Najwięcej biur wynajęto w Krakowie (80,2 tys. m kw.), Wrocławiu (43,3 tys. m kw.) oraz Poznaniu (27,7 tys. m kw.).

Analizując wyniki z całego roku, widać, że aktywność najemców utrzymuje się na stabilnym poziomie. W całym 2023 podpisano umowy na ponad 750 tys. m kw., co stanowi wzrost o 20% względem roku poprzedniego.

Źródło: BNP Paribas Real Estate Poland.

PINK: rynek magazynowo-przemysłowy w Polsce w IV kwartale 2023 r.

PINK_logo
PINK: rynek magazynowo-przemysłowy w Polsce w IV kwartale 2023 r. Polska Izba Nieruchomości Komercyjnych (PINK) opublikowała zagregowane dane dotyczące rynku powierzchni magazynowo-przemysłowych w Polsce za IV kwartał 2023 roku.

Na koniec grudnia 2023 roku rynek nowoczesnej powierzchni magazynowo-przemysłowej osiągnął ponad 31,7 mln m kw., a trzy województwa z największymi zasobami to: mazowieckie (6,49 mln m kw.), śląskie (5,47 mln m kw.) i łódzkie (4,51 mln m kw.).

W IV kwartale 2023 roku na rynek dostarczono około 580 tys. m kw. nowej powierzchni. Najwięcej nowej powierzchni w tym kwartale dostarczono w województwie śląskim i mazowieckim (po prawie 127,5 tys. m kw. w każdym województwie) oraz łódzkim (87 tys. m kw.). W okresie I-IV kw. 2023 roku nowa podaż przekroczyła 3,7 mln m kw.

Na koniec grudnia 2023 roku aktywność deweloperów wynosiła 2,820 mln m kw. w całej Polsce, a największy jej udział przypadł na województwa: dolnośląskie (około 29% budowanej powierzchni), mazowieckie (17%) i łódzkie (14%).

Na koniec IV kwartału 2023 roku wskaźnik pustostanów osiągnął 7,4% (spadek o 0,4 pkt. proc. w porównaniu z poprzednim kwartałem i wzrost o 3,2 pkt. proc. w odniesieniu do analogicznego okresu w 2022 roku). Najwyższą wartość odnotowano w województwie świętokrzyskim (18,4%), lubuskim (14,2%) oraz łódzkim (10,2%). Najniższy poziom wskaźnika pustostanów odnotowano w województwach pomorskim (1,7%), podkarpackim (1,7%) i małopolskim (2,2%).

W okresie październik-grudzień 2023 roku popyt na nowoczesne powierzchnie magazynowo-przemysłowe osiągnął niemal 1,903 mln m kw. Największym zainteresowaniem najemców cieszyły się województwa: mazowieckie (popyt brutto na poziomie 566 tys. m kw.), dolnośląskie (ponad 428 tys. m kw.) oraz śląskie (ponad 245 tys. m kw.). W okresie I-IV kw. 2023 roku łączny popyt wyniósł blisko 5,612 mln m kw.

Najwyższy udział w strukturze popytu w IV kwartale 2023 roku odnotowały przedłużenia umów najmu – ponad 50%, a nowe umowy (w tym projekty typu BTS) i ekspansje objęły odpowiednio 45% i 5% całkowitego popytu.

Źródłem informacji są firmy doradcze działające na rynku nieruchomości komercyjnych (Axi Immo, BNP Paribas Real Estate Poland, CBRE, Colliers, Cushman & Wakefield, Knight Frank, Newmark Polska, Savills), a podsumowanie dotyczy zasobów istniejącej nowoczesnej powierzchni magazynowo-przemysłowej, wolumenu nowej podaży, powierzchni w budowie, wielkości transakcji wynajmu oraz powierzchni niewynajętej.

Źródło: PINK.

Panattoni wchodzi na rynek belgijski rynek nieruchomości inwestycyjnych

Antwerp, Belgium. Flying over the roofs of the historic city. Schelde (Esco) river. Industrial area of the city, Aerial View

Panattoni wchodzi na rynek belgijski rynek nieruchomości inwestycyjnych.

Belgia odgrywa kluczową rolę w europejskim sektorze logistycznym, ze względu na swoje strategiczne porty i doskonałe połączenia z głównymi rynkami, takimi jak Niemcy, Francja, Holandia i Wielka Brytania. Korzystna lokalizacja sprawia, że kraj ten staje się atrakcyjnym miejscem do inwestowania w wielofunkcyjne obiekty logistyczne. Rozpoczęcie działalności w Belgii stanowi strategiczny krok dla Panattoni, z uwagi na bogate doświadczenie dewelopera w dostarczaniu wysokiej jakości, zrównoważonych obiektów logistycznych.

Jeroen Gerritsen został mianowany Dyrektorem Generalnym, odpowiedzialnym za rozwój obecności firmy w kraju. Pierwsza inwestycja Panattoni w Belgii powstanie w Walonii. Rozpoczęcie budowy planowane jest na jesień.

– „Belgia jest kluczowym węzłem w europejskim sektorze logistycznym. Dzięki zapewnianiu przyjaznych środowisku, nowoczesnych rozwiązań, będziemy wspierać dalszy rozwój infrastruktury i zapewniać naszym klientom możliwość ulokowania biznesu w tym strategicznym miejscu” – skomentował Robert Dobrzycki, CEO i współwłaściciel Panattoni w Europie i Indiach.

– „Z optymizmem patrzymy na szanse, jakie oferuje nam belgijski rynek. Nie możemy się doczekać rozpoczęcia budowania lokalnych relacji i rozwijania naszej obecności w tym dynamicznym środowisku logistycznym. Cieszymy się, że już wkrótce będziemy mogli zaprezentować nową ofertę wielofunkcyjnych powierzchni biznesowych” – dodał Jeroen Gerritsen, General Manager, Panattoni Belgium.

Źródło: Panattoni.

Czy zielone budownictwo rewolucjonizuje rynek nieruchomości w Polsce?

alexander-abero-OypnYfdiQgg-unsplash
Czy zielone budownictwo rewolucjonizuje rynek nieruchomości w Polsce? Zielone budownictwo to nie tylko pojęcie, ale również postawa, która rewolucjonizuje podejście do projektowania, budowy i utrzymania budynków. Wraz z narastającymi wyzwaniami, związanymi z globalnym ociepleniem i degradacją środowiska, staje się kluczowym elementem współczesnej architektury. Czym dokładnie jest i dlaczego warto je rozwijać?

Zielone budownictwo to jedna z koncepcji, która powstała w celu zmniejszenia obciążeń środowiskowych budynków w całym cyklu ich życia. Ale to tylko jedna strona medalu. Zielone budynki mają także wyższą wartość komercyjną w porównaniu z budynkami tradycyjnymi ze względu na niską emisję dwutlenku węgla, oszczędność energii i maksymalne korzyści ekonomiczne w okresie ich eksploatacji. Ponadto cechy konstrukcyjne zielonego budynku pomagają zabezpieczyć go przed zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi i niedoborem zasobów.

Wsparcie zrównoważonego rozwoju w architekturze i budownictwie

Rozwiązanie wyzwań związanych ze zrównoważonym budownictwem na poziomie pojedynczego budynku to początek tworzenia skalowalnych rozwiązań na poziomie społeczności. Mogą one bowiem pełnić rolę istotnych „punktów orientacyjnych”, symbolizując nowy sposób kształtowania zielonego jutra. Przykładem może być kompleks wieżowców mieszkalnych i biurowych Marina Ona w Singapurze, posiadających certyfikat LEED Platinum, które stały się światowej sławy emblematem bardziej zrównoważonej przyszłości.

– Proces certyfikacji budynków to konsekwentne dążenie do zastosowania praktyk budowlanych, które mają minimalny wpływ na naturalne środowisko. – wyjaśnia Andrzej Przesmycki, CEO w PM, firmie, która pełni rolę Inwestora Zastępczego. – Certyfikowane budynki charakteryzują się między innymi zwiększoną efektywnością energetyczną, racjonalnym zarządzaniem zasobami wodnymi, wykorzystaniem materiałów o ograniczonym wpływie na środowisko oraz redukcją ilości odpadów budowlanych podczas ich tworzenia – wylicza.

Obecnie istotne jest także propagowanie dostępu do korzyści zielonego budownictwa w społecznościach o niskich dochodach. Te społeczności często doświadczają jednych z najgorszych skutków zanieczyszczenia, jednocześnie najmniej się do niego przyczyniając.

Rozwój zrównoważonych projektów, technologii i materiałów

Sektor zielonego budownictwa pełni kluczową rolę w stymulowaniu innowacji projektowych, zwłaszcza w kontekście zasad cyrkularności, ponownego wykorzystywania, recyklingu i zastosowania materiałów biodegradowalnych. Projektanci starają się zoptymalizować zużycie materiałów poprzez ich wielokrotne wykorzystanie w różnych fazach budowy i eksploatacji.

Ponowne wykorzystywanie elementów konstrukcyjnych, recykling odpadów budowlanych i wprowadzanie do projektów materiałów biodegradowalnych to strategie, które nie tylko ograniczają negatywny wpływ na środowisko, ale także wpisują się w długoterminową strategię zrównoważonego budownictwa. Jakie konkretne działania podejmuje się w tym celu? Rozwijane są nowe receptury oparte na zamiennikach cementu, jak na przykład popiół lotny, który zmniejsza emisję CO2 związaną z produkcją betonu. Materiały izolacyjne, takie jak wełna mineralna czy pianki poliuretanowe, są zastępowane bardziej ekologicznymi alternatywami, np. izolacją celulozową, wykonaną z przetworzonych gazet i kartonów. Jest to przykład materiału biodegradowalnego, który również charakteryzuje się niskim wpływem na środowisko. Także popularne płyty gipsowo-kartonowe są teraz dostępne w wersjach wykonanych z materiałów pochodzących z recyklingu, co zmniejsza zużycie surowców naturalnych.

Stawienie czoła globalnym wyzwaniom

Stowarzyszenie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju (Environmental Partnership Association, EPA) szacuje, że zanieczyszczenie powietrza wewnątrz pomieszczeń może przewyższać zanieczyszczenie powietrza na zewnątrz od 2 do 5 razy. W jaki sposób zielone budownictwo może temu zaradzić?

– Technologie stosowane w ramach inteligentnych, zielonych budynków pozwalają na zdalne zarządzanie środowiskiem w jego wnętrzach. Obejmują m. in. kontrolę nad systemami grzewczymi, wentylacyjnymi, klimatyzacyjnymi oraz monitorowanie jakości powietrza. – wymienia Andrzej Przesmycki z PM. – Współczesne budownictwo kładzie także nacisk na stosowanie materiałów o niskim poziomie emisji substancji chemicznych, takich jak farby, kleje czy podłogi. To zapobiega uwalnianiu toksycznych związków organicznych do powietrza wewnątrz pomieszczeń. – dodaje.

Według WHO, około 3,8 miliona osób umiera przedwcześnie z powodu zanieczyszczenia powietrza wewnątrz pomieszczeń. Biorąc pod uwagę, że wielu ludzi spędza 90% czasu wewnątrz budynków, jakość powietrza, jakim tam oddychają, jest szczególnie istotna.

Tworzenie wartości dla inwestorów

Z dostępnych danych wynika, że wdrażając rozwiązania związane z projektowaniem ekologicznych budynków, inwestorzy mają możliwość zwiększenia zwrotu z inwestycji. Jak wskazują bowiem amerykańskie badania, aż 73% właścicieli domów jest gotowych płacić wyższą cenę za nieruchomości przyjazne dla środowiska. Z kolei właściciele budynków mieszkalnych wielorodzinnych, odnotowują wyższe czynsze i obłożenie w przypadku nieruchomości certyfikowanych zgodnie z normą LEED.

Działając zgodnie z zasadami zrównoważonego budownictwa, właściciele budynków mogą również osiągnąć istotne oszczędności. Ostatecznie wprowadzanie usprawnień energetycznych, korzystanie z materiałów przyjaznych dla środowiska oraz efektywne zarządzanie zasobami nie tylko przekłada się na realne obniżenie kosztów eksploatacyjnych, ale redefiniuje standardy branżowe, stając się kluczowym elementem budownictwa przyszłości.

Źródła:
https://greenly.earth/en-us/blog/ecology-news/green-building-what-you-need-to-know
https://www.mdpi.com/2071-1050/14/21/14393
https://www.econstor.eu/bitstream/10419/267764/1/1813290679.pdf
https://strefainwestorow.pl/artykuly/nieruchomosci/20230809/zielone-zrownowazone-budownictwo

Źródło: Commplace Sp. z o. o. Sp. K.

Colliers: Prognozy dla rynku nieruchomości w regionie CEE-6

Jędrak_Dominika_Colliers
Region Europy Środkowo-Wschodniej odnotuje znaczący, trzykrotny wzrost PKB z poziomu poniżej 1% w ubiegłym roku do około 2,5%; motorem wzrostu rynku w regionie będą nadal parki handlowe, a mniejsza podaż nowych powierzchni biurowych pomoże w wypełnieniu pustostanów, zwłaszcza w nowoczesnych biurach zgodnych z wymogami ESG – to tylko niektóre z 10 najważniejszych prognoz dla regionu CEE-61 w 2024 r., które opublikował Colliers.

1. Gospodarka: perspektywa wzrostu

– Korzystna dynamika rozwoju regionu Europy Środkowo-Wschodniej wyrażona trzykrotnym wzrostem PKB jest efektem kilku czynników: od poprawiającej się sytuacji zewnętrznej (strefa euro również ma odnotować odbicie), przez malejącą inflację / stopy procentowe w porównaniu z poziomami z lat 2021-2023, po silny napływ kapitału na inwestycje. Warto zauważyć, że perspektywy długoterminowe wyglądają jeszcze lepiej. Zgodnie z prognozami MFW2 do 2028 r. kraje Europy Środkowo-Wschodniej, jeśli miałyby być traktowane jako jedna gospodarka, byłyby jedną z 10 największych gospodarek na świecie – tłumaczy Silviu Pop, dyrektor Colliers ds. badań w regionie Europy Środkowo-Wschodniej i Rumunii.

2. Geopolityka: w poszukiwaniu nowej równowagi

Inwazja Rosji na Ukrainę oraz przetasowania w stosunkach między Chinami a krajami zachodnimi są powodem do niepokoju i niepewności, jednak jak pisze Financial Times w serii artykułów The Rise of Middle Powers, otwiera to nowe możliwości dla krajów na całym świecie, zwłaszcza tych średniej wielkości.

Polska i Rumunia są jedynymi krajami z regionu CEE-6, które pasują do tego zestawienia pod względem wielkości, przy czym pozostają zakorzenione w zachodniej strefie wpływów. Jednakże położenie geograficzne regionu sprawia, że ma on o wiele większe znaczenie w kontekście zmieniających się stosunków międzynarodowych, co w dłuższej perspektywie powinno być dla niego korzystne. Duże znaczenie dla równowagi geopolitycznej mają wybory, które odbędą się w 2024 r., nie tylko w niektórych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, lecz także w głównych gospodarkach świata, takich jak USA, Indie i Wielka Brytania.

3. Przepływy kapitałowe: nowa gorączka złota w Europie Środkowo-Wschodniej

Z punktu widzenia gospodarek zachodnich Europa Środkowo-Wschodnia nadal zapewnia atrakcyjne możliwości reshoringu (przenoszenia produkcji z powrotem do kraju macierzystego) i nearshoringu (przenoszenia produkcji do państw sąsiednich), zważywszy na dużą różnicę między produktywnością a kosztami pracy we wszystkich krajach regionu. Zmiany w tym zakresie już zachodzą, a cała Europa Środkowo-Wschodnia odnotowuje, także w 2023 r., solidny poziom nakładów inwestycyjnych w gospodarce, który jest znacznie powyżej średniej z poprzedniego cyklu.

Co więcej, w 2023 r. Czechy, Polska i Rumunia zanotowały rekordowe poziomy akumulacji kapitału brutto. Wszystko to wskazuje na optymistyczne perspektywy średnioterminowe – dużą liczbę nowych miejsc pracy prowadzącą do wzrostów płac i rosnącej siły nabywczej. Pozytywne oznaki powinny być widoczne już w tym roku.

4. Handel detaliczny: perspektywy rozwoju

Spadek inflacji i lepsze perspektywy gospodarcze z pewnością będą w centrum uwagi wielu deweloperów i inwestorów analizujących kraje Europy Środkowo-Wschodniej w poszukiwaniu miejsca na nowe projekty. W porównaniu z Europą Zachodnią dostępność nowoczesnych obiektów handlowych w regionie CEE jest mniejsza, więc nie jest to kwestia „czy”, a raczej „kiedy” ta różnica zostanie zniwelowana. Parki handlowe pozostają motorem napędowym rynku w Europie Środkowo-Wschodniej, ponieważ koszty ich budowy są mniejsze i mogą powstawać w mniejszych miastach. Spadek inflacji powinien sprzyjać konsumentom pod względem siły nabywczej. Wciąż rozwijać się będą dyskonty.

5. Inwestycje: jeszcze nie teraz

Mimo że na horyzoncie widoczna jest perspektywa obniżenia stóp procentowych, to wciąż trzeba mieć na uwadze, że przez wiele następnych lat kredyty pozostaną znacznie droższe niż w latach 2021-2022. Co więcej, w ciągu ostatniego półtora roku wartość kapitału stale spadała, w związku z czym wielu inwestorów czeka na lepszą okazję do zakupu, a sprzedający wolą raczej trzymać swoje aktywa, jeśli to tylko możliwe. Dlatego też, przynajmniej w pierwszej połowie 2024 r., spodziewamy się kolejnego słabego okresu dla inwestycji w nieruchomości komercyjne w Europie Środkowo-Wschodniej. Mimo to w drugiej części roku powinniśmy zaobserwować pewne nieśmiałe oznaki ożywienia, pod warunkiem, że stopy procentowe w strefie euro i USA spadną, aktywność gospodarcza utrzyma się na przyzwoitym poziomie, a refinansowanie wymusi sprzedaż.

6. Biura: mniejsza liczba projektów pomoże w absorbcji

W większości krajów regionu rok 2024 prawdopodobnie przyniesie gwałtowne spowolnienie podaży nowych biur. W niektórych miastach, np. w stolicach Słowacji i Rumunii, w 2024 r. nie powstaną niemal żadne znaczące projekty biurowe. Na razie jest to nadal rynek napędzany w dużej mierze przez najemców, ponieważ wskaźniki pustostanów w stolicach państw Europy Środkowo-Wschodniej (z wyjątkiem Pragi) pozostają dwucyfrowe. Spowolnienie podaży pomoże w zapełnieniu wolnych powierzchni, szczególnie tych w nowoczesnych biurach zgodnych z wymogami ESG, i być może stopniowo przechyli równowagę w kierunku neutralnego rynku do końca 2024 roku.

7. Magazyny: stabilizacja stawek czynszu

Wraz z normalizacją kosztów budowy i, w niektórych przypadkach, wzrostem wskaźnika pustostanów od 2022 lub 2023 roku eksperci Colliers przewidują stabilizację lub przynajmniej wolniejszy wzrost stawek czynszów w Europie Środkowo-Wschodniej. W ciągu ostatnich kilku lat odnotowano bezprecedensowy wzrost czynszów, co zmniejsza ogólną atrakcyjność regionu, choć zdaniem ekspertów Colliers, biorąc pod uwagę dużą lukę między płacami a produktywnością, region nadal prezentuje się znacznie lepiej niż jego zachodnioeuropejskie odpowiedniki.

8. ESG: ekologia nie jest już tylko modnym hasłem

– Najemcy, wynajmujący i inwestorzy we wszystkich krajach Europy Środkowo-Wschodniej w coraz większym stopniu koncentrują się na jakości budynków. Przepaść między starszymi i przestarzałymi a nowoczesnymi i wydajnymi budynkami staje się coraz większa pod względem wielu czynników: od czynszów, przez atrakcyjność dla najemców i wskaźniki obłożenia, po wartości kapitałowe – mówi Dominika Jędrak, dyrektorka Działu Doradztwa i Badań Rynku w Colliers.

Eksperci Colliers postrzegają to jako bodziec do modernizacji starszych budynków, które w efekcie renowacji mogą odzyskać atrakcyjność w oczach najemców. Jednakże zmiany te nadchodzą w złym momencie cyklu gospodarczego, biorąc pod uwagę wysokie stopy procentowe. Wprowadzenie proekologicznych rozwiązań może okazać się także istotne w kontekście finansowania. Banki muszą bowiem uwzględniać nie tylko wartość samego budynku, lecz także to, czy jest on efektywny i gotowy na wyzwania przyszłości.

9. Sztuczna inteligencja: już niedługo w Twoim biurze

Podczas gdy do tej pory debata wokół AI skupiała się głównie na możliwościach w zakresie uczenia maszynowego, obecnie wkraczamy w sferę zastosowania jej w praktyce. Technologie, takie jak multimodalna sztuczna inteligencja, która może znacznie zwiększyć produktywność, stają się rzeczywistością, podczas gdy inteligentne rozwiązania biurowe, które poprawiają relacje między najemcą a wynajmującym, dojrzewają. Wszystkie te czynniki powinny sprzyjać rozwojowi hybrydowego modelu pracy na rynku biurowym. Przedwczesne jednak okazały się prognozy o końcu modelu stacjonarnej pracy biurowej, gdyż jak zaznaczają eksperci Colliers – i nie dotyczy to tylko Europy Środkowo-Wschodniej, lecz całego świata – większość firm nadal potrzebuje swoich pracowników w trybie stacjonarnym.

10. Segment mieszkaniowy: inna historia na każdym kroku

Przystępność cenowa nowych mieszkań może wahać się od całkiem przyzwoitej w miastach, takich jak Bukareszt i Sofia, do bardzo atrakcyjnej w Pradze i Bratysławie. O ile spadek stóp procentowych powinien zwiększyć podaż, o tyle wyzwaniem w regionie pozostają różne kwestie regulacyjne oraz przeszkody legislacyjne (zwłaszcza powolny proces wydawania pozwoleń), co może opóźnić poprawę. W takich warunkach w niektórych częściach Europy Środkowo-Wschodniej popularność powinien nadal zyskiwać segment wynajmu prywatnego (PRS). Jednak w przypadku Polski i Węgier pewne wyzwania w tym sektorze wynikają z ryzyka walutowego, podczas gdy w krajach, w których obowiązuje euro lub w miarę stabilny system walutowy, jest to albo całkowicie lub prawie nieistotne.

1 Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia, Bułgaria
2 Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Źródło: Colliers.

Oferty nieruchomości handlowych, które czekają na drugie życie

leslie-holder-555818-unsplash
R
ynek nieruchomości handlowych w Polsce nieustannie się rozwija. Na rynku nie brakuje nowych obiektów, które zwracają na siebie uwagę potencjalnych najemców. Warto jednak przyjrzeć się również ofercie nieruchomości z drugiej ręki. W sprzedaży dostępne są interesujące obiekty handlowe, które czekają na drugie życie.

Spis treści:
Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce
Nowe obiekty kontra stare nieruchomości
Starsze nieruchomości mają swoje zalety
Jakie nieruchomości handlowe czekają obecnie na nowych właścicieli?

Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce

Rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce wciąż się rozwija. W poszczególnych regionach przybywa nowych inwestycji handlowych. Dzięki temu zwiększa się liczba dostępnych lokali do wynajęcia. Deweloperzy realizują coraz więcej zróżnicowanych nieruchomości. Na rynku dostępne są pojedyncze lokale handlowe, jak również duże kompleksy, jak pasaże czy galerie handlowe. Możemy więc mówić o dużym zróżnicowaniu. Z racji tego, że obiektów komercyjnych przybywa, starsze nieruchomości handlowe maja na rynku coraz większą konkurencję. Co za tym idzie, ich właściciele muszą dokładać większych starań, aby wyróżnić się na tle nowej konkurencji. Często wymaga to od nich modernizacji lokali handlowych. Niekiedy chodzi o odświeżenie wyłącznie wnętrza, innym razem konieczny jest także remont elewacji budynku.

Nowe obiekty kontra stare nieruchomości

Niektóre starsze nieruchomości handlowe popadają w coraz większą ruinę. Właściciele nie dokładają należytych starań, aby utrzymać je na rynku jako atrakcyjne w oczach potencjalnych najemców obiekty. W efekcie odstraszają one potencjalnych nowych najemców, a obecnie odchodzą w bardziej reprezentatywne miejsca. Zaniedbane nieruchomości komercyjne trafiają do sprzedaży i czekają, aż pojawi się inwestor, który tchnie w nie nowe życie. Niekiedy wymaga to naprawdę sporo czasu, innym razem nieruchomość handlowa szybko znajduje nowego właściciela. W przypadku obiektów o przeznaczeniu handlowym bardzo istotną rolę odgrywa lokalizacja nieruchomości. Jeśli obiekt znajduje się w miejscu o dużym natężeniu ruchu osób pieszych oraz w miejscu kojarzonym z handlem, to niejednokrotnie inwestorzy decydują się na nabycie takich nieruchomości, nawet jeśli doprowadzenie och do atrakcyjnego dla najemców wyglądu będzie wymagało czasu i funduszy.

Starsze nieruchomości mają swoje zalety

Nieruchomości handlowe z drugiej ręki mają sporo zalet. Największa z nich jest często bardzo dobra lokalizacja, w miejscu o dużym natężeniu ruchu pojazdów i pieszych, gdzie kwitnie handel. Ważny w przypadku nieruchomości handlowych jest dostęp do odpowiedniej liczby miejsc parkingowych. Atutem używanych lokali handlowych jest również często bogato rozbudowana infrastruktura handlowo-usługowa i gastronomiczna, z czego chętnie korzystają okoliczni mieszkańcy i pracownicy. Używane obiekty, które są w pełni skomercjalizowane, posiadają niejednokrotnie zżyty zespół najemców, co także stanowi duży plus.

Jakie nieruchomości handlowe czekają obecnie na nowych właścicieli?

Jakie nieruchomości handlowe są obecnie w sprzedaży? Postanowiliśmy przyjrzeć się bieżącej ofercie rynkowej. Poniżej prezentujemy oferty z bazy biur WGN. Które mają stanowić przykłady. Pozwolą one zobrazować, jakie nieruchomości czekają obecnie na drugie życie, jaka jest ich lokalizacja, stan techniczny i cena ofertowa sprzedaży.

WGN Szprotawa jest wyłącznym agentem sprzedaży budynku handlowo-biurowego, który zlokalizowany jest w miejscowości Żagań. Nieruchomość pochodzi z rynku wtórnego. Budynek, który został oddany do użytku w 1945 roku liczy 2 kondygnacje. Stan prawny działki to użytkowanie wieczyste. Budynek ma powierzchnię 560 metrów kwadratowych i jest posadowiony na działce o powierzchni 976 metrów kwadratowych. Obiekt wymaga odświeżenia. Na terenie posesji znajduje się przestronny parking. Nieruchomość znajduje się w okolicy, gdzie mieszczą się inne obiekty o funkcji produkcyjno-składowej i handlowej. Cena ofertowa nieruchomości wynosi 899 000 złotych, co daje 1 605 złotych za metr kwadratowy nieruchomości komercyjnej.

WGN Wieluń jest wyłącznym agentem sprzedaży nieruchomości inwestycyjnej, która położona jest w miejscowości Wieluń. Obiekt pochodzi z rynku wtórnego i stanowi pełną własność. Jest to obiekt handlowy o powierzchni niespełna 49 metrów kwadratowych liczący jedną kondygnację. Działka, na której znajduje się budynek, liczy 172 metry kwadratowe powierzchni. Istnieje możliwość nadbudowy nieruchomości, co stanowi dużą wartość dodaną. Obiekt nadaje się pod działalność handlową oraz usługową. Nieruchomość komercyjna wymaga odświeżenia. Cena ofertowa wynosi 180 000 złotych, co daje 3 704 złotych za metr kwadratowy.

WGN Pajęczno jest wyłącznym agentem nieruchomości handlowej, zlokalizowanej w miejscowości Radomsko. Budynek handlowy o powierzchni 261 metrów kwadratowych liczy 1 kondygnację. Obiekt stanowi pełną własność. Nieruchomość handlowa wymaga remontu. Dojazd do posesji zapewniony jest drogą asfaltową. Cena ofertowa nieruchomości wynosi 600 000 złotych, co daje 2 299 złotych za metr kwadratowy.

WGN Bolesławiec jest wyłącznym agentem sprzedaży budynku o przeznaczeniu handlowym, który położony jest w miejscowości Warta Bolesławiecka. Nieruchomość handlowa stanowi pełną własność, liczy 2400 metrów kwadratowych powierzchni i liczy 3 kondygnacje. Działka, na której znajduje się nieruchomość, liczy 27029 metrów kwadratowych powierzchni. Nieruchomość posiada duży potencjał inwestycyjny. Cena ofertowa nieruchomości wynosi 3 800 000 złotych, co daje 1 583 złotych za metr kwadratowy.

WGN Bolesławiec jest wyłącznym agentem sprzedaży nieruchomości komercyjnej, która położona jest w miejscowości Zawidów. Budynek liczy 1 kondygnację i oferuje dostęp do 114 metrów kwadratowych powierzchni. Działka, na której znajduje się obiekt, liczy 671 metrów kwadratowych powierzchni. Stan prawny działki to użytkowanie wieczyste. Obiekt wymaga odświeżenia. Jest to budynek o charakterze handlowo-usługowym, który mieści się blisko przejścia granicznego Zawidów-Habartice. Budynek jest podpiwniczony, co stanowi dodatkowy atut. Na terenie nieruchomości znajduje się murowany garaż. Cena ofertowa nieruchomości komercyjnej wynosi 450 000 złotych, co daje 3 947 złotych za metr kwadratowy.

WGN Bolesławiec jest wyłącznym agentem sprzedaży pawilonu handlowego, który mieści się w miejscowości Świętoszów. Nieruchomość o powierzchni nieco ponad 713 metrów kwadratowych liczy jedną kondygnację. Stan prawny działki stanowi pełną własność. Działka, na której znajduje się budynek komercyjny, ma powierzchnię 3032 metrów kwadratowych powierzchni. Przed budynkiem mieści się duży parking dla klientów, co niewątpliwie stanowi dużą wartość dodaną. Cena ofertowa wynosi 5 700 000 złotych, co daje 7 992 złotych za metr kwadratowy nieruchomości handlowej na sprzedaż.

Jak widać na podstawie powyższych przykładów, nieruchomości handlowe zlokalizowane na rynku wtórnym w Polsce są bardzo zróżnicowane. Nabywcy mogą wybrać dogodną dla siebie lokalizację, standard techniczny budynku z odpowiednio dużą działką itp. Niektóre obiekty wymagają gruntowniejszego remontu, inne jedynie odświeżenia. Różnią się pod kątem cen, więc także pod kątem tego kryterium nabywcy mogą wybierać spośród dostępnych ofert.

Redakcja
Komercja24.pl

Transformacja magazynów w hale produkcyjne – trudne, ale do wykonania

Przebudowy magazynów w hale produkcyjneWedług danych z raportu JLL całkowity popyt na powierzchnie magazynowe w Polsce w pierwszej połowie 2023 r. osiągnął łącznie 1,95 m2. Oznacza to znaczący ogólny spadek. Taki wynik jest 37 proc. mniejszy w porównaniu do 2022 r. oraz 18 proc. poniżej pięcioletniej średniej dla pierwszych sześciu miesięcy roku.

Eksperci powodów stłumionego popytu doszukują się w spowolnieniu największych graczy e-commerce, którzy po gorącym dla rynku okresie pandemii odnotowują znaczne spadki. Udział wspomnianych liderów w omawianym okresie wyniósł zaledwie 4 proc., podczas gdy w rekordowym 2021 r. był on na poziomie aż 20 proc. Tymczasem sektor produkcyjny radzi sobie świetnie. Według badania Global Manufacturing Prospects 2023 przeprowadzonego przez KPMG, aż 84 proc. firm stwierdza, że są pewne swoich perspektyw wzrostu do 2025 r.

Stabilna sytuacja firm produkcyjnych oraz pozytywne prognozy jej wzrostu sprawiają, że coraz więcej podmiotów planuje zwiększać moce wytwórcze. W następstwie rośnie zainteresowanie wynajmem powierzchni przystosowanych do produkcji. Coraz częściej zauważalnym na rynku efektem tego trendu jest adaptowanie istniejących magazynów w pełnoprawne hale produkcyjne. Taki proces, mimo swojego zaawansowania, jest wykonalny i stanowi praktyczną alternatywę dla wielu przedsiębiorców – komentuje Weronika Kantorska, Młodszy Kierownik Projektów w SPIE Building Solutions.

Od magazynu do hali produkcyjnej skomplikowana droga

Dostosowanie istniejącej hali magazynowej do prowadzenia działalności produkcyjnej jest możliwe. Jednak różnice w wymogach, które muszą spełniać poszczególne powierzchnie sprawiają, że transformacja magazynu to proces złożony i wymagający udziału sprawdzonych specjalistów. Weryfikacja potrzeb danego przedsiębiorstwa to dopiero początek zaawansowanych prac. Drugim krokiem, zaraz po określeniu wymogów, które musi spełniać konkretna hala produkcyjna, jest skonfrontowanie ich ze stanem istniejącej hali magazynowej.

Do podstawowych zmian niezbędnych do prowadzenia jakiejkolwiek produkcji należy, m.in. zmiana sposobu użytkowania obiektu, dostosowanie natężenia oświetlenia, zapewnienie odpowiedniej, określonej w przepisach temperatury czy rozbudowa i modernizacja zaplecza socjalno-biurowego. Przedsiębiorcy zakładający prowadzenie ciężkiej produkcji muszą wziąć pod uwagę takie parametry jak nośność posadzki czy wytrzymałość konstrukcji w przypadku konieczności montażu suwnicy do transportu wielogabarytowych elementów. W wielu przypadkach niezbędna będzie również instalacja gazów technologicznych.

Do najbardziej angażujących i często koniecznych zmian należą m.in.: przebudowy układów klimatyzacji i wentylacji, oświetlenia podstawowego, awaryjnego oraz ewakuacyjnego, instalacji służących bezpieczeństwu pożarowemu np. tryskaczowej, instalacji SSP czy wodnej i kanalizacyjnej. Ważnym elementem wpływającym pozytywnie nie tylko na finanse przedsiębiorstwa, ale również na środowisko jest montaż układów odzysku ciepła z urządzeń technologicznych – dodaje Weronika Kantorska ze SPIE Building Solutions.

Wg ekspertki do innych zaawansowanych zmian, które często okazują się niezbędne należą też wymiany czy dobudowy transformatorów, przebudowy układów zasilania po stronie średniego oraz niskiego napięcia czy poprowadzenie linii zasilających do urządzeń i maszyn, a także montaż szynoprzewodów. Niejednokrotnie należy wykonać instalacje i urządzenia teletechniczne takie jak np. sieć strukturalna, serwerownie.

Częsta dogodna lokalizacja magazynów sprzyjająca planowaniu działań logistycznych jest jednym z decydujących czynników przemawiających za przeprowadzeniem transformacji. Choć przystosowanie powierzchni magazynowej do prowadzenia działalności produkcyjnej nie należy do najbardziej oczywistego rozwiązania, przedsiębiorcy zdają się coraz chętniej korzystać z możliwości modyfikacji dostępnej już infrastruktury.

Źródło: SPIE Building Solutions.

CPI z bardzo dobrymi wynikami najmu w segmencie office oraz retail za 2023 rok

WFC_mat_prasowe
CPI z bardzo dobrymi wynikami najmu w segmencie office oraz retail za 2023 rok.

CPI Property Group (CPIPG), największy właściciel nieruchomości komercyjnych
w Czechach, Berlinie i regionie Europy Środkowo-Wschodniej, podsumował rok 2023
w obszarze leasingu powierzchni biurowych oraz handlowych. Bardzo dobry wynik potwierdza efektywność strategii, opierającej się na dywersyfikacji portfela, właścicielskim modelu zarządzania i ciągłym doinwestowaniu budynków w oparciu o założenia ESG.

 CPI Property Group jest liderem warszawskiego rynku nieruchomości biurowych pod względem GLA. Grupa zarządza 24 budynkami, o łącznej powierzchni ponad 560 000 m kw. i wartości przekraczającej 1,7 mld euro. Położone są w najbardziej pożądanych przez najemców dzielnicach Warszawy, z dobrą infrastrukturą usługową i komunikacyjną. We wszystkich sukcesywnie wdrażana jest strategia ESG, a co za tym idzie – stale podnoszona jest ich wartość. W 2023 roku zespół Leasing Office sfinalizował umowy najmu ze 168 najemcami na powierzchnię blisko 101 500 m kw., z czego ok. 63 500 m kw. to umowy rekomercjalizacyjne, a ok. 38 000 m kw. – stanowią nowi najemcy. Rozmowy z kolejnymi najemcami trwają.

W 2023 roku CPIPG przejął zarządzanie we wszystkich obiektach retail z portfela IMMOFINANZ. Aktualnie połączone portfolio assetów własnych to ponad 272 000 m kw. powierzchni o wartości 437 mln euro, zlokalizowanej w 23 obiektach, w 20 regionalnych miastach całej Polski. Dywersyfikację geograficzną wzmacnia różnorodność jakościowa. CPIPG zarządza 6 centrami handlowymi – 2 niezależnymi oraz 4 marki Vivo! oraz 17 parkami handlowymi 2 sieci – STOP SHOP (11 lokalizacji) oraz CityMarket (6 lokalizacji). W obrębie swoich stref oddziaływania wszystkie obiekty stanowią lokalne ośrodki handlu pierwszego wyboru. W 2023 roku powierzchnię handlowo-usługową wynajęto 143 najemcom, co przekłada się na 41 800 m kw. Łączna powierzchnia przedłużonych umów wyniosła 29 500 m kw. (99 unitów), a nowych kontraktów – 10 276 m kw. (33 unity). Średni poziom wynajmu we wszystkich obiektach wynosi 99%! CPIPG dysponuje także ponad 20 000 m kw. przestrzeni handlowo-usługowej w biurowcach. W minionym roku podpisano 27 umów na 6000 m kw. W znacznej części budynków poziom wynajętej powierzchni wynosi 100%.

W pełnym wyzwań 2023 zespół CPI Property Group wykazał się ogromną pracowitością oraz umiejętnościami negocjacyjnymi. Obiekty biurowe CPIPG spełniają oczekiwania obecnych najemców, jak również przyciągają nowych. To bez wątpienia zasługa naszego warszawskiego portfolio. Wszystkie biurowce w jego obrębie charakteryzuje wysoka jakość, dzięki stałemu dofinansowaniu, modernizacjom oraz podnoszeniu ich wartości zgodnie z wymaganiami najemców oraz wymogami ESG. Możemy zaproponować różnej jakości powierzchnie w dowolnym rozmiarze, w lokalizacjach dopasowanych do charakteru operacyjnego poszczególnych firm. Powyższe benefity przekładają się na wysoki poziom occupancy. Jak widać – doceniany jest również nasz autorski model zarządzania, oparty na długoterminowych relacjach, optymalnych kosztach utrzymania i sprawnym działaniu naszego zespołu. Liczę, że podobne tempo utrzymane zostanie również w tym roku. W segmencie retail zdecydowanie wygrywamy dywersyfikacją geograficzną oraz jakościową. Rynkowi gracze chętnie lokują swoje sklepy właśnie w lokalnych ośrodkach handlowych. Przejęcie w 2023 property managementu już pozwoliło na wypracowanie zoptymalizowanych rozwiązań, choćby w zakresie kosztów zewnętrznych, co spotkało się z uznaniem najemców – praktycznie wszyscy, którzy renegocjowali swoje umowy pozostali z nami. Dodając do tego wysoki poziom najmu – jestem bardzo usatysfakcjonowana naszymi wynikami”komentuje Barbara Topolska, Country Manager w CPI Property Group Polska.

Źródło: CPI Property Group Polska.

Deweloper Panattoni sprzedał nieruchomości inwestycyjne warte ok. 500 000 000 euro

Panattoni_exits_2023Deweloper Panattoni sfinalizował w 2023 roku sprzedaż dwunastu parków przemysłowych w całej Polsce. Łączna wartość transakcji to około 500 000 000 euro.

Zrealizowane transakcje potwierdzają wysoką jakość produktów inwestycyjnych kreowanych przez Panattoni oraz dominującą pozycję sektora przemysłowego na tle pozostałych nieruchomości. W 2023 roku Panattoni udało się zrealizować ponad 50% udziału w wolumenie transakcji przemysłowych w Polsce a całkowity krajowy wolumen inwestycyjny wyniósł około 2 miliardy euro.

– „W ubiegłym roku Panattoni zamknęło w Polsce transakcje sprzedaży obiektów za kwotę blisko pół miliarda euro, po raz kolejny potwierdzając długoterminową siłę naszego sektora. To, co jednak pozostaje najistotniejsze, to perspektywy na kolejne kwartały. Stabilizujące się prognozy dotyczące kosztów finansowania mają kluczowe znaczenie dla dalszej poprawy płynności. Wielu inwestorów zebrało znaczące kwoty kapitału, który nie został zainwestowany, a kupujący monitorują rynki poszukując produktu właściwego dla ich strategii. Polski rynek opiera się na zdrowych fundamentach i jest szczególnie atrakcyjny na tle Europy. Strategiczne położenie, rozwinięta infrastruktura, wykwalifikowana kadra pracownicza, a także dostępność nowoczesnych, spełniających wymogi ESG obiektów przemysłowych, buduje długofalową przewagę wzrostową naszego kraju. Ta siła jest dostrzegana przez międzynarodowy kapitał” – komentuje Michał Stanisławski, Head of Asset Disposition w Panattoni.

Największym zainteresowaniem kupujących cieszyły się inwestycje zrealizowane na Dolnym Śląsku – tego regionu dotyczyło aż 5 z 12 transakcji Panattoni, w tym jedna z rekordowych dla całego rynku nieruchomości w ubiegłym roku – Wrocław Campus o powierzchni 185 000 m kw. W okolicach Wrocławia deweloper sprzedał także zlokalizowany przy węźle autostrady A4 i drogi ekspresowej Panattoni Park Wrocław S8 South, znajdujący się we wschodniej części aglomeracji Panattoni Park Wrocław East, a także obiekt miejski – City Logistics Wrocław II. W innych regionach sprzedane zostały Panattoni Park Żory o powierzchni 37 600 m kw., Panattoni Park Poznań XIII o powierzchni 42 000 m kw. oraz Panattoni Park Łódź A1, zajmujący 56 000 m kw. Wszystkie nieruchomości odznaczają się doskonałymi lokalizacjami i stabilną strukturą najmu, pozwalając asset managerom realizować ich strategiczne założenia.

Źródło: Panattoni.

Inwestor Van der Vorm kupił 119 mieszkań w Warszawie pod PRS

IMG_1202
Inwestor Van der Vorm kupił 119 mieszkań w Warszawie pod PRS.

Grupa Van der Vorm, wiodący holenderski fundusz inwestycyjny, z sukcesem sfinalizowała transakcję nabycia 119 mieszkań zlokalizowanych przy ulicy Siennickiej w Warszawie. Gotowe mieszkania przeznaczone są do wynajmu długoterminowego w sektorze PRS. W transakcji pośredniczyli Ilona Stanik i Sebastian Materko z Hamilton May, a nadzór prawny sprawowali eksperci z kancelarii KWKR Konieczny Wierzbicki i Partnerzy, Marcin Wierzbicki i Łukasz Łanoszka.

Transakcja stanowi kolejny kamień milowy w ekspansji VDV w polskim sektorze PRS i wzbogaca jej portfel nieruchomości w Warszawie i Krakowie, składający się głównie z nieruchomości mieszkalnych na wynajem oraz o przeznaczeniu hotelowym.

Margarethe van der Vorm, nadzorująca inwestycje zagraniczne w zarządzie Grupy Van der Vorm, wyraziła entuzjazm w związku z ostatnią transakcją: „Rynek najmu instytucjonalnego (PRS) w Polsce jest mniejszy w porównaniu z innymi miastami europejskimi, w których działamy. Traktujemy go jako miejsce, w którym możemy połączyć nasze krajowe i międzynarodowe doświadczenie, aby stworzyć piękny i dochodowy projekt mieszkaniowy. Polska to według nas obiecujący rynek z dużą, młodą, i dobrze wykształconą grupą docelową, zaangażowaną w zbudowanie dobrej kariery zawodowej. Oferujemy tym osobom wysokiej jakości, w pełni wyposażone apartamenty na wynajem, zlokalizowane w strategicznych punktach Warszawy i Krakowa: świetnie skomunikowane, tętniące życiem, w odległości spaceru od centrum miasta. Piękno to opiera się na dobrej perspektywie wzrostu. Zarówno w kontekście gospodarczym, jak i mieszkaniowym”.

René Voortmeijer (CCO Grupy Van der Vorm) dodaje: „Mamy obecnie wiodącą pozycję na rynku wynajmu mieszkań komercyjnych w Polsce. Kontynuujemy inwestycje i rozwój: wciąż widzimy wiele możliwości. Koncentrujemy się na strategicznych lokalizacjach: blisko stacji metra i dworców, niedaleko uniwersytetów i centrów miast. Chcąc jeszcze bardziej poszerzyć nasze portfolio, kontynuujemy poszukiwania i rozmowy z partnerami, którzy podzielają nasze ambicje”.

Źródło: Grupa Van der Vorm.

CEVA Logistics o cyfryzacji i dostępie do informacji jako podstawie ewolucji branży logistycznej

CEVA Logistics_magazynowanie
CEVA Logistics o cyfryzacji i dostępie do informacji jako podstawie ewolucji branży logistycznej. Cyfryzacja i dostęp do informacji są dziś podstawą ewolucji branży logistycznej. Tym, co ma kluczowe znaczenie dla logistyki kontraktowej jest jezioro danych – Data Lake. Czym jest i jaką rolę odgrywa w zarządzaniu operacjami magazynowymi? Swoim doświadczeniem dzielą się eksperci CEVA Logistics, światowego lidera logistyki 3PL, który obsługuje ponad 700 centrów dystrybucji towarów na świecie, w tym w Polsce.

Jezioro danych – Data Lake to repozytorium, w którym przechowywane są duże ilości danych w dowolnych formatach. To ważne i szybkie źródło informacji dla użytkowników i analityków. Najprościej tłumacząc, tak jak jeziora zasilane są przez rzeki, tak „jezioro” danych jest zasilane przez przepływ danych pochodzących z różnych źródeł.

Jezioro danych w logistyce kontraktowej

Wykorzystanie Data Lake w logistyce kontraktowej umożliwia dostosowanie, doskonalenie i wprowadzanie kolejnych innowacji, co pozwala sprostać wciąż zmieniającym się wymaganiom branży logistycznej. Jak zauważają eksperci CEVA, jezioro danych już zrewolucjonizowało sposób zarządzania operacjami magazynowymi. Chodzi tu nie tylko o łatwy dostęp do informacji, ale także wdrożenie całej kultury zorientowanej na dane, umożliwiające podejmowanie świadomych decyzji.

Dla szybko rozwijającej się logistyki kontraktowej wykorzystanie Data Lake jest fundamentem, dzięki któremu można nie tylko reagować na zmiany, ale też proaktywne kształtować przyszłość. Takie ukierunkowanie na wykorzystanie danych pozwala CEVA na podejmowanie właściwych decyzji, zwiększanie przejrzystości i doskonalenie procesów.

Większy nadzór i odpowiedzialność

Większa przejrzystość, którą zapewnia Data Lake, umożliwia zespołom logistyki kontraktowej nadzór nad globalnymi operacjami magazynowymi. Wspiera też możliwość ciągłego doskonalenia poprzez walidację danych, a to z kolei stymuluje wzrost.

Jak podkreśla CEVA, kluczem do sukcesu w wykorzystaniu danych są:

  • Odpowiednie ich zastosowanie. Jeśli dane mają być przydatne i tym samym dobrze wykorzystane, powinny być ściśle związane z kluczowymi inicjatywami biznesowymi. Na przykład CEVA wykorzystuje dane z różnych źródeł, takich jak zarządzanie zapasami i przetwarzanie zamówień, do optymalizacji operacji w łańcuchu dostaw. Identyfikacja i wyeliminowanie „wąskich gardeł” znacznie skróciło czas realizacji dostaw i poprawiło wskaźniki realizacji zamówień.

  • Stabilna konfiguracja. Dla udostępniania danych z systemów źródłowych kluczowe znaczenie ma współpraca między specjalistami ds. IT, danych i rozwoju biznesu. To dlatego CEVA zainwestowała w budowę infrastruktury danych, która integruje informacje z pochodzące z różnych platform, w tym własnego systemu zarządzania magazynem (WMS) i oprogramowania do planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP). Integracja zapewnia, że jezioro danych jest zasilane dokładnymi danymi w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję na zmieniające się warunki rynkowe.

  • Elastyczne zarządzanie projektami. Ma kluczowe znaczenie dla ciągłości sprawdzania jakości danych, akceptacji użytkowników i wprowadzania niezbędnych zmian. Elastyczne podejście do zarządzania projektami umożliwia dostosowanie się do wciąż zmieniających się wymogów dotyczących danych. Na przykład, wraz ze wzrostem znaczenia zrównoważonych praktyk logistycznych, CEVA mogła szybko opracować zestaw narzędzi cyfrowych do analizy zużycia energii, emisji i ogólnego wpływu na środowisko. To pozwoliło wprowadzić znaczące zmiany i zmniejszyć ślad węglowy.

  • Społeczności danych: w skutecznym wykorzystaniu i przekazywaniu dostępnych informacji istotną rolę odgrywają dostawcy danych i administratorzy. Na przykład społeczności danych CEVA umożliwiają wymianę informacji między menedżerami logistyki kontraktowej a inżynierami procesów. Efektem tej współpracy jest rozwój systemu konserwacji predykcyjnej, który znacznie zminimalizował przestoje oraz obniżył koszty utrzymania sprzętu w magazynach, zarządzanych przez CEVA.

Wsparcie dla specjalistów logistyki kontraktowej

Integracja danych umożliwia menadżerom logistyki kontraktowej, liderom operacji, kontrolerom, inżynierom procesów i innym specjalistom zrozumienie, pomiar i zarządzanie produktywnością, jakością operacji, bezpieczeństwem oraz inicjatywami ekologicznymi w ponad 700 magazynach CEVA na świecie.

To przynosi konkretne korzyści:

  • Prognozowanie popytu. Menadżerowie logistyki kontraktowej CEVA, wykorzystując dane historyczne ze sprzedaży i poziomów zapasów, mają możliwość precyzyjnego przewidywania popytu ze strony klientów. To z kolei pozwala na optymalizowanie poziomów zapasów, przez redukcję kosztów składowania i minimalizację braków.
  • Wgląd w dane finansowe. Kontrolerzy mogą polegać na danych przechowywanych w jeziorze danych, aby uzyskać dostęp do informacji finansowych z całej organizacji. Umożliwiają im identyfikację możliwości obniżenia kosztów i bardziej efektywną alokację zasobów.
  • Efektywność procesów. Inżynierowie procesów CEVA analizują dane dotyczące operacji magazynowych, identyfikując obszary, w których możliwe jest zintegrowanie automatyzacji i robotyki, tak aby zwiększyć produktywność. Efektem jest wdrożenie zautomatyzowanych systemów kompletacji, co znacząco obniża koszty pracy i poprawia dokładność zamówień.
  • Bezpieczeństwo i zrównoważony rozwój. Analiza danych pozwala CEVA na monitorowanie sytuacji związanych z bezpieczeństwem i wpływem na środowisko. Identyfikacja wzorców incydentów związanych z bezpieczeństwem umożliwiła przygotowanie dedykowanych programów szkoleniowych. Na danych opierają się też inicjatywy z obszaru zrównoważonego rozwoju. Ich wykorzystanie wpiera działania podejmowane przez CEVA na rzecz zmniejszenia emisji i pozwala na zarządzanie operacjami magazynowymi w sposób bardziej przyjazny dla środowiska.

Gotowi na wyzwania przyszłości

CEVA Logistics będzie nadal angażować się w transformację operacji w oparciu o analizę danych, tak aby przygotować się na nowe wyzwania i możliwości. Kluczem do sukcesu ma być zaangażowanie zespołu oraz postęp we wdrażaniu kolejnych innowacyjnych rozwiązań.

Źródło: CEVA Logistics.

Zwycięzcą międzynarodowego konkursu „The Factory 2023” został polski zespół ID Logistics

Live Warehouse - ID Logistics_2
Zwycięzcą międzynarodowego konkursu „The Factory 2023” został polski zespół ID Logistics. ID Logistics, europejski lider logistyki kontraktowej, rozwija programy, które wspierają zaangażowanie i kreatywność zespołów. Należy do nich międzynarodowy konkurs „The Factory 2023” na najbardziej innowacyjny projekt z obszaru zarządzania operacjami magazynowymi. Jego zwycięzcą został polski zespół ID Logistics, nagrodzony za „Live Warehouse”. Zdaniem kilkuset menedżerów to właśnie ten projekt okazał się najlepszy wśród rozwiązań, zgłoszonych do konkursu przez ponad 20 zespołów ID Logistics z całego świata.

Celem konkursu „The Factory 2023” jest promowanie wśród pracowników Grupy ID Logistics i ich partnerów biznesowych innowacyjnego podejścia do pracy zespołowej, zgodnie z wartością firmy: „Przedsiębiorczość”. Zadaniem zespołów, w oparciu o metodologię Collective Intelligence (inteligencja zbiorowa), było opracowanie od podstaw koncepcji i wdrożenie MVP (Minimum Viable Product), ukierunkowanego na podniesienie jakości, bezpieczeństwa i produktywności operacji magazynowych. Kluczowe znaczenie miała też uniwersalność i możliwość zastosowania w różnych centrach dystrybucji, zarządzanych przez ID Logistics.

Projekty, zgłoszone do konkursu „The Factory”, zostały przygotowane przez interdyscyplinarne zespoły złożone z managerów i pracowników różnych specjalizacji, działów oraz magazynów, a ich realizację, zgodnie z przyjętą metodologią, wspierał Innovation Leader z danego kraju. Zgłoszenia były oceniane na poziomie lokalnym i globalnym. O wyborze zwycięzcy „The Factory” zadecydowało kilkuset menadżerów ID Logistics za pośrednictwem dedykowanej platformy internetowej. Co ciekawe, liczyły się nie tylko ich głosy, ale też liczba tzw. „ID Coins”, które zadecydowali się zainwestować w każdy z projektów. Przed podjęciem decyzji szczególną uwagę zwracali na innowacyjność, wpływ na procesy oraz korzyści dla przyspieszenia i optymalizacji obsługi magazynowej.

Polski zespół na podium

I miejsce w konkursie „The Factory 2023” za projekt „Live Warehouse” zdobył zespół ID Logistics Polska. Kolejne miejsca na podium zajęły zespoły z Beneluxu za „Smart Energy Storage System” (z wykorzystaniem paneli fotowoltaicznych) oraz Argentyny za „Dynamic Warehouse Map” (w oparciu o AI).

Zwycięstwo w konkursie „The Factory 2023”, przy tak wysokim poziomie innowacyjności projektów z innych krajów, jest z pewnością ogromnym sukcesem i szczególnym wyróżnieniem dla całego zespołu „Live Warehouse”. Nad opracowaniem koncepcji w fazach kreatywnych i wdrożeniem MVP zgodnie z określoną metodologią pracowało 13 profesjonalistów z różnych działów i lokalizacji, przez blisko trzy kwartały. Wykorzystując odpowiednie zestawy narzędzi w fazach: Problematization, Ideation i Nurturing oraz cotygodniowe Sprinty (Scrum), wraz z wybranymi partnerami zespół „Live Warehouse” opracował rozwiązanie, które z jednej strony ułatwia i przyspiesza podejmowanie kluczowych decyzji, z drugiej pozwala reagować na pojawiające się problemy w czasie rzeczywistym, redukując czynności bez wartości dodanej (NVA) dla klienta” mówi Adrian Fulczyk, R&D Engineer, ID Logistics Polska.

Jak działa Live Warehouse?

Rozwiązanie „Live Warehouse” opiera się na aplikacji do monitorowania sytuacji w magazynie, zintegrowanej z systemem WMS. Aplikacja na bieżąco wyświetla wskaźniki wydajności dotyczące procesu kompletacji zamówień, wskazuje lokalizację oraz efektywność pracowników kompletujących zamówienia. Specjalny moduł na skanerze pracownika umożliwia mu zgłaszanie problemów pojawiających się w procesie (lokalizacja, kod błędu, wiadomość głosowa lub tekstowa, zdjęcie) w miejscu i czasie, w którym wystąpiły, pozwalając na kontynuację efektywnej pracy. Zgłoszony problem trafia do lidera w czasie rzeczywistym, który natychmiast podejmuje odpowiednie działania i zarządza bazą zgłoszeń.

Źródło: ID Logistics Polska.

Wpływ ESG na rynek nieruchomości w 2024 roku

katarzyna_lipka
Wpływ ESG na rynek nieruchomości w 2024 roku.

Jak przewiduje międzynarodowa firma doradcza Cushman & Wakefield w swoim najnowszych raporcie „Trends Radar”, w 2024 roku rynek nieruchomości komercyjnych w Polsce będzie kształtować się w dużej mierze pod wpływem wzmożonej presji regulacyjnej związanej z ESG. Wejście w życie unijnych standardów raportowania czy nowej wersji dyrektywy EPBD sprawi, że inwestorzy będą musieli kłaść coraz większy nacisk na wdrożenie praktycznych rozwiązań wspierających zrównoważony rozwój w swoich portfelach nieruchomości.

Rosnące znaczenie aspektów społecznych i środowiskowych, stanowi dziś kluczowe wyzwanie dla inwestorów i firm działających na rynku nieruchomości komercyjnych.

„Regulacje są dziś niewątpliwie głównym motorem dążenia do zrównoważonego rozwoju i wdrażania aspektów ESG. Wymuszają one na organizacjach przemyślane podejście do zarządzania swoim wpływem na środowisko i społeczeństwo, jak również skupienie uwagi na ryzykach wynikających ze zmiany klimatu i transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej. Konieczność dostosowania się do nowych standardów, które też w większości nie są jeszcze ostatecznie ustalone zarówno na poziomie regulacyjnym, jak i rynkowym, generuje presję finansową i organizacyjną”. – mówi Ilona Otoka, Senior ESG Consultant w Cushman & Wakefield.

„Organizacje, które podchodzą do kwestii zrównoważonego rozwoju i ESG w sposób strategiczny mogą zyskać przewagę konkurencyjną na rynku, budując zaufanie i tworząc długoterminową wartość”. – mówi Katarzyna Lipka, Dyrektorka Działu Doradztwa Strategicznego i ESG w Cushman & Wakefield w Polsce.

Fragment raportu Cushman & Wakefield / materiał prasowy

Eksperci Colliers z prognozami na 2024 rok

Mirowski Piotr_Colliers
Eksperci Colliers z prognozami na 2024 rok. W 2023 roku zarówno polski, jak i zagraniczne rynki inwestycyjne charakteryzowała
osłabiona aktywność inwestorów. Jak wynika z danych zaprezentowanych przez Colliers, w porównaniu do roku 2022 łączna wartość i liczba transakcji we wszystkich sektorach rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce spadła o 3,8 mld EUR.

Mimo tego, m.in. za sprawą rosnącej liczby potencjalnych transakcji i spodziewanych obniżek stóp procentowych w tym roku, perspektywy na nadchodzące miesiące są umiarkowanie optymistyczne. Eksperci Colliers podsumowują kluczowe wydarzenia ostatnich 12 miesięcy na polskim rynku inwestycyjnym oraz przedstawiają prognozy na 2024 rok.

Najważniejsze wydarzenia 2023 roku:

1. Zamrożenie aktywności kapitału inwestycyjnego

Rok 2023 charakteryzował się utrzymującym się osłabieniem aktywności na rynku inwestycyjnym, na który miały wpływ globalne ograniczenia gospodarcze oraz wysokie koszty finansowania bankowego. Wartość inwestycji na polskim rynku zmniejszyła się, podobnie jak w całym regionie Europy Środkowo-Wschodniej, EMEA, Ameryki Północnej oraz Azji. Kredyty bankowe pozostają dostępne, ale procesy ich pozyskiwania trwają dłużej niż wcześniej.

Łączna wartość i liczba transakcji we wszystkich sektorach polskiego rynku nieruchomości komercyjnych spadła z ok. 5,8 mld EUR w 2022 r. do ok. 2 mld EUR w roku 2023.

2. Spadek wycen aktywów

Przy trendzie spadkowym we wszystkich klasach aktywów miało miejsce ustalanie nowego poziomu cen. Biorąc pod uwagę brak płynności i transakcji referencyjnych, rynek jest pod tym względem rozchwiany. Stopy kapitalizacji wzrosły o ok. 100 punktów bazowych dla najlepszych aktywów nieruchomościowych w porównaniu do poziomów z końca 2022.

3. Spowolnienie aktywności wśród inwestorów

Większość uznanych zagranicznych inwestorów opóźniło decyzje zakupowe, oczekując na stabilizację cen oraz poprawę nastrojów rynkowych. Stwarzało to wyjątkową okazję dla nabywców z regionu (CEE, kraje bałtyckie, Bliski Wschód) do konkurowania o produkty typu „prime” po niższych cenach.

Odnotowano znaczący spadek aktywności inwestorów w sektorze biurowym, w tym brak transakcji inwestycyjnych na rynku biurowym w miastach regionalnych, natomiast pomimo zwrotu zainteresowania największych międzynarodowych graczy instytucjonalnych w stronę rynków zachodnich w oczekiwaniu na przeceny, sektor logistyczny nadal przyciągał kupujących – mówi Piotr Mirowski, Senior Partner, Dział Doradztwa Inwestycyjnego, Colliers.

4. Szwedzkie i amerykańskie zakupy

Szacuje się, że około 23% zainwestowanego kapitału na polskim rynku (ok. 400 mln EUR) pochodziło ze Szwecji, kolejne 340 mln EUR zainwestowali inwestorzy amerykańscy.

5. Rozbieżności w oczekiwaniach kupujących i sprzedających

W trakcie realizacji znajduje się obecnie szereg transakcji biurowych i logistycznych, które mogą zostać sfinalizowane w nadchodzących kwartałach. Dodatkowo, przewiduje się, że będzie rosło zainteresowanie aktywami handlowymi.

Rynek nieruchomości stoi przed wyzwaniami związanymi z ustalaniem nowych poziomów cenowych ze względu na brak płynności i transakcji referencyjnych w ostatnich miesiącach. Wciąż prowadzi to do dużej rozbieżności między cenami kupna i sprzedaży, co często wpływa także na brak finalizacji transakcji – zaznacza Piotr Mirowski.

Prognozy dla rynku inwestycyjnego na 2024 rok:

1. Szansa na stopniowe ożywienie na rynku inwestycyjnym

Perspektywy na 2024 rok są ostrożnie optymistyczne.

Na rynku obserwujemy rosnącą liczbę potencjalnych transakcji z uwagi na zmniejszenie dystansu cenowego pomiędzy sprzedającymi a kupującymi, a rysujące się perspektywy obniżki stóp procentowych, powinny działać stabilizująco i zachęcić do powrotu graczy, którzy czekali na większą klarowność odnośnie polityki monetarnej Europejskiego Banku Centralnego. Kluczowym czynnikiem napędzającym potencjalny wzrost wolumenu inwestycji będzie niższy koszt finasowania i jego dostępność – mówi Piotr Mirowski.

2. Refinansowanie i zapadalność obligacji komercyjnych

W 2024 roku wygasają kredyty zaciągane na zakup nieruchomości komercyjnych w rekordowym 2019 roku, co oznaczać będzie wysoką aktywność w obszarze refinansowania. Będzie to okres intensywnych negocjacji między właścicielami a bankami. To także czas zapadalności emitowanych przez deweloperów lub inwestorów obligacji komercyjnych o istotnej wartości i niskim kuponie. Jeśli będą oni chcieli refinansować dług nowymi emisjami, będą zmuszeni zaoferować wyższe stopy zwrotu niż poprzednio.

Proces refinansowania może przekładać się na pojawienie się ciekawych aktywów na sprzedaż.

3. Dominacja inwestorów typu value add i opportunistic

Brak aktywności inwestorów typu core o niskiej skłonności do ryzyka prawdopodobnie tylko w ograniczonym stopniu ma szansę na zmianę w 2024, aczkolwiek eksperci Colliers spodziewają się pierwszych istotnych transakcji, które będą punktem odniesienia dla szerszego rynku. Dominować będą podmioty typu value add i opportunistic, poszukujące dwucyfrowych stóp zwrotu z inwestycji, które będą chciały wykorzystać sytuacje płynnościową i nabyć nieruchomości z potencjałem wzrostu. Stopniowo będą powracały fundusze typu core+, kupujące aktywa instytucjonalnej jakości, generujące nieco wyższą stopę zwrotu.

4. Alternatywne sposoby inwestowania

Część inwestorów, w poszukiwaniu bardziej atrakcyjnych stóp zwrotu, zwróciło się w stronę lokowania kapitału w strategie dłużne (private debt) i alternatywne formy finansowania nieruchomości, takie jak preferred equity czy mezzanine finance. W związku ze spadkiem wartości aktywów i potrzebami kapitałowymi wynikającymi z refinansowań, na rynku mogą się również pojawić ciekawe okazje do przejęcia portfeli lub całych platform inwestycyjnych.

5. Sektorowo bez istotnych zmian

Eksperci Colliers zauważają, że sektorowe preferencje inwestorów pozostaną bez większych zmian.

Na czele listy, podobnie jak miało to miejsce do tej pory, znajdują się nieruchomości przemysłowo-magazynowe, które oferują kombinację stabilnego dochodu i potencjału wzrostu czynszów, przy wartościach kapitałowych znacznie niższych niż w Europie Zachodniej – wylicza Piotr Mirowski. – W sektor powierzchni handlowych, popyt powróci na supermarkety spożywcze i parki handlowe. Większej niż w 2023 roku liczby transakcji spodziewamy się w sektorze biurowym, co będzie spowodowane zauważalnymi przecenami, jak również pozytywnymi czynnikami przemawiającymi za tym rynkiem, w tym stopniowo spadającymi stopami pustostanów, jak również ograniczoną liczbą nowych projektów w budowie – podsumowuje szef Działu Doradztwa Inwestycyjnego w Colliers.

Źródło: Colliers.

SAVILLS: Dynamiczny wzrost popytu na pojazdy elektryczne jest szansą dla rynku nieruchomości inwestycyjnych

M.Bryszewski_Savills_lowZ najnowszego raportu międzynarodowej firmy doradczej Savills wynika, że największe zapotrzebowanie na punkty ładowania samochodów elektrycznych występuje w Niemczech, Francji, Szwecji, Norwegii i Wielkiej Brytanii.
Polska znalazła się w pierwszej dwudziestce zestawienia krajów o największym potencjale wzrostu dla rozwoju infrastruktury do ładowania aut z napędem elektrycznym, co stwarza szanse również dla właścicieli nieruchomości komercyjnych oraz inwestorów aktywnych na tym rynku.

Jak podaje Savills, na te pięć krajów przypada ponad trzy czwarte zapotrzebowania na stacje ładowania, które powinny powstać w ciągu najbliższych dwóch lat. W Niemczech, Wielkiej Brytanii i Francji związane to jest z dużą liczbą ludności oraz prognozowanym wysokim popytem na samochody elektryczne w stosunku do istniejącej infrastruktury, natomiast w Norwegii i Szwecji liczba aut z napędem elektrycznym na jednego mieszkańca jest już stosunkowo duża, ale funkcjonuje tam niewiele punktów ładowania tego typu pojazdów.

Według Savills, aktualna sytuacja stanowi okazję dla właścicieli nieruchomości i inwestorów do nawiązania współpracy z prywatnymi operatorami punktów ładowania samochodów elektrycznych lub innymi podmiotami w zakresie instalacji infrastruktury przeznaczonej dla pojazdów z napędem elektrycznym. Umożliwiłaby im ona uzyskiwanie przychodów z najmu tego rodzaju urządzeń, podniesienie atrakcyjności nieruchomości biurowych, a także zwiększenie odwiedzalności i wydłużenie czasu pobytu klientów w obiektach handlowych. To z kolei może przełożyć się na wzrost przychodów. W ramach takiej współpracy operatorzy punktów ładowania zazwyczaj ponoszą koszt uruchomienia instalacji, natomiast właściciele obiektów mogą liczyć – w zależności od lokalizacji – na przychody z najmu rzędu 1-5 tys. euro z jednej stacji rocznie w okresie 20-25 lat.

W odpowiedzi na regulacje Unii Europejskiej związane z ochroną środowiska wiele krajów europejskich oferuje wsparcie fiskalne w celu stymulowania popytu na rynku na samochody elektryczne, który dzięki temu rozwija się bardzo dynamicznie. Ze względu na częsty brak dostępu do indywidualnych punktów ładowania pojazdów konieczne staje się zapewnienie infrastruktury ogólnodostępnej. Wielu właścicieli nieruchomości dysponuje znaczną liczbą miejsc parkingowych, na których mogłyby powstać tego typu instalacje. To stwarza szansę na monetyzację aktywów, które obecnie w dużej mierze nie są w pełni wykorzystywane, i jednocześnie na zwiększenie potencjalnych przychodów z innych obiektów w ramach współpracy z operatorami punktów ładowania aut” – mówi Tristam Larder, dyrektor działu europejskich rynków kapitałowych w Savills.

Polska znalazła się na czternastym miejscu zestawienia krajów o największym potencjale dla rozwoju stacji ładowania samochodów elektrycznych w Europie. Współczynnik nasycenia punktami ładowania w raporcie, który został wyliczony poprzez podzielenie liczby pojazdów elektrycznych (EV) przez liczbę ładowarek, w przypadku Polski znajduje się na poziomie poniżej europejskiej średniej, który wynosi 18 pojazdów elektrycznych na jedną ładowarkę. Według Unii Europejskiej optymalny współczynnik nasycenia to 10 pojazdów elektrycznych na jedną publiczną ładowarkę. Pomimo niezbyt rozbudowanej sieci ładowarek, Polska zajmuje trzecie miejsce w Europie pod względem dostępności do szybkich ładowarek prądem stałym DC. Istnieją cztery różne typy ładowarek, z dwoma rodzajami prądu. Ładowarki z prądem zmiennym AC są najczęstszym typem publicznych ładowarek. Punkty ładowania prądem stałym DC odpowiadają za zaledwie 11% całkowitej liczby ładowarek w Europie, a w Polsce jest to 24%, przy czym jedynymi krajami o większej ich liczbie są Rumunia (28%) i Norwegia (27%).

Jak wynika z najnowszego raportu Savills European EV Supercharging: the turning point, w Polsce w perspektywie najbliższego roku zapotrzebowanie na punkty ładowania samochodów elektrycznych przekroczy liczbę 10 700 ładowarek. Infrastruktura w naszym kraju jest relatywnie młoda, co dobrze pokazuje wysoki współczynnik ładowarek prądem stałym DC, które w większości krajów europejskich nie zostały jeszcze wdrożone na tak szeroką skalę jak ładowarki AC. Dynamika wzrostu tego segmentu rynku jednoznacznie pokazuje, że nisko- i zeroemisyjność to kierunek, w którym nasz kraj również będzie podążał. Aby tak się stało, konieczne jest pilne wprowadzenie zmian regulacyjnych związanych z kwestią przyłączeń, która oprócz sektora energetycznego dotyczy również właścicieli nieruchomości komercyjnych i ich zarządców. Obecnie zauważamy pewne opóźnienia w procesie decyzyjnym ze strony spółek odpowiedzialnych za wydawanie pozwoleń i budowę przyłączy sieci energetycznej do stacji ładowania. Operatorzy sieci dystrybucyjnej informują obecnie o wydłużeniu czasu na podjęcie decyzji nawet o pół roku, co w znaczący sposób opóźnia proces inwestycyjny. Usprawnienie procesów z tym związanych będzie kluczowe dla dalszego rozwoju tej branży oraz wszystkich podmiotów zaangażowanych w proces transformacji energetycznej” – komentuje Michał Bryszewski, członek zarządu oraz dyrektor działu zarządzania nieruchomościami w Savills w Polsce.

Ze względu na zakaz sprzedaży nowych aut spalinowych od 2035 roku, większość producentów samochodów oraz firmy uczestniczące w ich łańcuchach dostaw przeznaczyły miliardy funtów czy euro na inwestycje w elektryfikację pojazdów. W związku z tym przedstawiciele branży motoryzacyjnej oczekują stworzenia odpowiedniej infrastruktury ułatwiającej proces transformacji oraz chętnie wspierają inicjatywy, które mogłyby przynieść właścicielom nieruchomości zysk dzięki instalacji sieci punktów ładowania pojazdów elektrycznych na terenie ich obiektów” – komentuje Bobby Barfoot, starszy rzeczoznawca w dziale ds. sektora motoryzacyjnego w Savills.

Podaż punktów ładowania samochodów z napędem elektrycznym musi znacząco wzrosnąć w najbliższej dekadzie we wszystkich krajach europejskich, aczkolwiek z naszej analizy wynika, że początkowo najwięcej na tym zyskać mogą właściciele nieruchomości w krajach z czołówki naszego zestawienia, tj. w Niemczech, Francji, Szwecji, Norwegii i Wielkiej Brytanii. Pomimo wyzwań takich jak przepustowość sieci i duże wstępne koszty jej modernizacji oraz budowy przyłączy, uważamy, że dzięki współpracy właściciele nieruchomości i operatorzy punktów ładowania pojazdów mogą wspólnie ponosić ryzyko, a także cieszyć się dużym potencjalnym zwrotem z inwestycji” – dodaje Lydia Brissy, dyrektorka w dziale badań rynków europejskich w Savills.

Źródło: Savills.