Inwestorzy w 2014 stawiali na mniejsze centra handlowe

wysłano 3 lutego 2015

Posnania_wiz 22 nowe inwestycje w centra handlowe w 2014 roku dotyczyło obiektów średnich i małych – nie przekraczających 20 tys. mkw. Łącznie rynek nowoczesnych nieruchomości handlowych w Polsce powiększył się o 466 tysięcy mkw. nowej powierzchni w 28 nowych obiektach i 8 rozbudowach nieruchomości już istniejących – napisano w najnowszym raporcie DTZ.

Na koniec 2014 roku całkowita podaż powierzchni handlowej w Polsce przekroczyła 12,7 miliona m kw. powierzchni najmu. Inwestorzy decydują się na miasta średnie i małe – najwięcej nowych obiektów komercyjnych powstało w miastach poniżej 100 tysięcy mieszkańców. Obecnie w budowie jest ponad 780 tysięcy m kw. powierzchni handlowej, której ma być oddana do użytku w latach 2015–2016.

Choć centra handlowe to nadal dominujący format (67 proc. nowooddanych obiektów), to rośnie popularność parków handlowych. 24 proc. nowej podaży to właśnie ta formuła.

Do największych centrów handlowych oddanych w 2014 należą Galeria Siedlce, Galeria Bursztynowa w Ostrołęce, Vivo! Piła, Centrum Galardia w Starachowicach i Brama Mazur w Ełku.

Jak napisano w raporcie DTZ – mimo, że w 2014 roku deweloperzy koncentrowali się na mniejszych miastach, obecnie wraca zainteresowanie największymi rynkami. Ponad 44% będącej w budowie podaży zlokalizowane jest w ośmiu największych aglomeracjach, a kolejne 26% w miastach o populacji pomiędzy 200 a 400 tysięcy mieszkańców. Największymi inwestycjami handlowymi realizowanymi obecnie w Polsce są centrum Posnania w Poznaniu, Zielone Arkady w Bydgoszczy, Sukcesja w Łodzi i Tarasy Zamkowe w Lublinie.

Rekordowy rok dla Działu Rynków Kapitałowych CBRE

wysłano 3 lutego 2015

1,5 mld euro – to wartość transakcji, przy których w ubiegłym roku doradzał Dział Rynków Kapitałowych CBRE . Stanowi to blisko 50% wartości wszystkich transakcji zawartych w minionym roku. Eksperci CBRE doradzali klientom przy czterech z pięciu największych transakcji roku 2014.

Chodzi o: zakup budynków biurowych Rondo 1 oraz Metropolitan przez Deutsche Asset and Wealth Management, sprzedaż kompleksu biurowo-handlowego Plac Unii, zakup centrum handlowego Poznań City Center w imieniu Resolution/ECE jak również zakup biurowego portfolio firmy Ghelamco przez Starwood Capital Group.

– Rok 2014 był rekordowy dla działu Rynków Kapitałowych CBRE. Zaangażowanie zespołu największe transakcje na rynku z pewnością potwierdza pozycję CBRE jako lidera wśród agencji doradczych na rynku inwestycyjnym, do uzyskania której przyczyniła się również rekordowa liczba transakcji dotycząca ponad 20 nieruchomości kupionych lub sprzedanych w imieniu naszych klientów – komentuje Mike Atwell, Dyrektor Rynków Kapitałowych, Region Europy Środkowo-Wschodniej.

Polska od kilku lat jest liderem pod względem wolumenu inwestycji w nieruchomości komercyjne w regionie Europy Środkowo Wschodniej. Jak wynika z raportu „Poland Investment MarketView Q4 2014” rok 2014 zakończony został wynikiem inwestycji na poziomie 3,1 miliardów euro.

Znów bardzo dobry rok dla rynku magazynów

wysłano 31 stycznia 2015

Na koniec 2014 roku całkowita podaż nowoczesnej powierzchni przemysłowej i magazynowej w Polsce przekroczyła 8,8 mln mkw. – tak wynika z najnowszego raportu CBRE. W ostatnim roku deweloperzy dostarczyli ponad milion metrów kwadratowych nowej powierzchni przemysłowej i magazynowej. Znaczny wpływ na tak dobry wynik miało ukończenie trzech projektów dla firmy Amazon, które były największymi inwestycjami roku 2014.

Region warszawski, dysponujący zasobami ponad 2,8 mln mkw. nowoczesnej powierzchni, pozostaje najsilniejszą lokalizacją na rynku przemysłowym i magazynowym. Liderami wśród rynków regionalnych są region Górnego Śląska oraz region wrocławski, które oferują odpowiednio 1,57 mln mkw. i 1,26 mln mkw. nowoczesnej powierzchni przemysłowej i magazynowej.

– Rok 2014 był ponadprzeciętny na rynku powierzchni przemysłowych i magazynowych z rekordowo wysoką podażą i najniższym od lat wskaźnikiem powierzchni niewynajętych. Na ten fakt wpływ ma bardzo dobra sytuacja gospodarcza Polski, lokalizacja w centrum Europy oraz rozwój infrastruktury drogowej. Nasz kraj jest ceniony na arenie międzynarodowej, czego dowodem jest fakt, że Polska jest liderem pod względem zakupów inwestycyjnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. Spodziewamy się, że w nadchodzących kwartałach będziemy obserwowali dalszy, intensywny rozwój tego rynku, na co wpływ będzie miał rozwój branży e-commerce, a co z tym idzie rosnące wymagania branży logistycznej czy rosnący popyt na powierzchnie produkcyjną. – uważa Patrick Kurowski – Dyrektor działu powierzchni magazynowych i przemysłowych CBRE w Polsce.

Na koniec 2014 roku w budowie pozostawało ponad 630 000 mkw. powierzchni przemysłowej i magazynowej. Większość nowych projektów to formaty BTS oraz inwestycje zabezpieczone umowami przednajmu. Obecny poziom aktywności deweloperów wskazuje, że w roku 2015 będziemy nadal obserwować dynamiczny wzrost ilości nowych obiektów.

Popyt na powierzchnie przemysłowe i magazynowe w 2014 r. był zdecydowanie wyższy niż w roku 2013. W 2014 roku zawarto umowy najmu na rekordową wartość – 2,5 mln mkw., spośród których aż 60% zostało podpisanych w IV kwartale. Popyt na powierzchnię magazynową był generowany głównie przez firmy z sektora logistycznego, natomiast powierzchnia produkcyjna cieszyła się największym zainteresowaniem ze strony firm motoryzacyjnych i branży FMCG.

Milion metrów kw. biur wynajętych w 2014 roku

wysłano 29 stycznia 2015

Zakończył się pod wieloma względami rekordowy rok dla polskiego rynku nieruchomości biurowych. W 2014 r. w Polsce podpisano umowy najmu na ponad milion metrów kwadratowych biur, z czego rekordowe 445 000 mkw. przypadło na główne rynki poza Warszawą – tak wynika z najnowszego raportu JLL ( Rynek biurowy w Polsce – IV kw. 2014). Łącznie polski rynek wzbogacił się o 600 000 mkw. nowej powierzchni biurowej, a ponad 700 000 mkw. może trafić do użytku w 2015 r.

POPYT

Warszawa nadal cieszy się dużym zainteresowaniem najemców. Ubiegły rok był bardzo dobry pod względem popytu na biura. Łącznie w 2014 r. na stołecznym rynku podpisano umowy najmu na 612 000 mkw. – tylko o 21 000 mkw. mniej od rekordowego wyniku zarejestrowanego w 2013 r.

2014 okazał się rekordowy pod względem popytu na największych rynkach biurowych poza Warszawą , na których podpisano umowy najmu na ponad 445 000 mkw. (23% wzrost r-d-r). Wolumen wynajętej powierzchni w Krakowie, Wrocławiu oraz Łodzi był najwyższy w historii (odpowiednio 144 000 mkw., 97 000 mkw. oraz 44 000 mkw.). Największe umowy najmu w 2014 r. podpisały takie firmy jak: Infosys w Łodzi (odnowienie i ekspansja – 21 000 mkw. w Green Horizon, największa ubiegłoroczna umowa najmu w Polsce ogółem), HP GBC we Wrocławiu (przednajem 16 400 mkw. w Dominikańskim oraz odnowienie na 10 700 mkw. w Renomie) oraz Nokia Networks we Wrocławiu (przednajem na 14 000 mkw. w West Gate).

PODAŻ

Podaż – 600 000 mkw. w 2014 i ponad 700 000 mkw. w 2015 r.

wykres

2014 był znakomitym rokiem dla rynków biurowych w największych aglomeracjach poza Warszawą. Wybudowano ponad 323 000 mkw. biur, a to więcej niż w stolicy w tym samym okresie. Blisko 70% nowej podaży przypadło na Kraków, Trójmiasto i Katowice. Znaczącej aktywności deweloperów towarzyszył historycznie rekordowy popyt rzędu 445 000 mkw. w całym roku, co doprowadziło do chwilowego obniżenia współczynników powierzchni niewynajętej na niektórych rynkach.

Ze względu na bardzo ograniczoną nową podaż w IV kw. 2014 r. współczynnik powierzchni niewynajętej w Warszawie obniżył się nieznacznie do poziomu 13,3%, niemniej jednak cały czas trend pozostaje wzrostowy. Większość głównych rynków biurowych poza Warszawą zanotowała spadek wskaźnika pustostanów na przestrzeni roku. Jedynie Katowice i Kraków zarejestrowały niewielki wzrost. Pomimo wahań najniższym współczynnikiem powierzchni niewynajętej nadal odznacza się Kraków (6,0%), najwyższym – Szczecin (15,8%).

wykres

Stawki czynszu za najlepsze powierzchnie biurowe w Warszawie pozostały relatywnie stabilne, jednak ze względu na spodziewaną wysoką nową podaż będą w najbliższym czasie pod presją zniżkową. Obecnie, najwyższe stawki najmu w Centrum wahają się między 22 a 24 euro za metr kwadratowy miesięcznie i 11 – 18,5 euro poza nim. Najwyższe czynsze transakcyjne w miastach regionalnych wynoszą odpowiednio od 11-12 euro w Lublinie do 14 – 15 euro za mkw. miesięcznie w Poznaniu.

Rekordy na rynku magazynowym w 2014

wysłano 26 stycznia 2015

Rok 2014 był rekordowy jeśli chodzi o rynek powierzchni magazynowych w Polsce – tak wynika z podsumowania Colliers International. W analizowanym okresie ukończono projekty o łącznej powierzchni blisko 1,1 mln. mkw. Jest to rekordowy wynik, znacznie wyższy od nowej podaży odnotowanej w 2013 r., kiedy na wszystkich polskich rynkach oddano łącznie 400 tys. mkw.

Jak wynika z danych CI obecnie łączna podaż nowoczesnej powierzchni magazynowej na głównych polskich rynkach wynosi ponad 8,8 mln mkw. W ciągu minionych 12 miesięcy podpisano umowy najmu na ponad 2,5 mln mkw., z których 956 tys. mkw. wynajęto w IV kw. 71% popytu w 2014 r. stanowiły nowe umowy, wobec 29% renegocjacji.Wskaźnik pustostanów odnotował spadek w porównaniu z rokiem ubiegłym o ok. 5 punktów procentowych, kształtując się na koniec grudnia 2014 r. na poziomie 5,5%.

Omówienie poszczególnych rynków:

Warszawa – na koniec grudnia 2014 r. łączna podaż nowoczesnej powierzchni magazynowej w trzech warszawskich strefach osiągnęła 2,76 mln mkw. W minionym roku ukończono pięć projektów o całkowitej powierzchni ok. 38 tys. mkw.W budowie znajduje się kolejne 51 tys. mkw.Na koniec 2014 r. niewynajęte pozostało 7,1% powierzchni magazynowych, wobec 14% odnotowanych rok wcześniej.

Górny Śląsk – na tym drugim co do wielkości rynku magazynowym w ciągu ostatnich 12 miesięcy podaż nowoczesnych powierzchni wzrosła o ok. 89 tys. mkw., przekraczając tym samym poziom 1,56 mln mkw. W budowie pozostaje 5 projektów o łącznej powierzchni 122,4 tys. mkw. Wskaźnik pustostanów obniżył się nieznacznie w ciągu ostatnich 12 miesięcy z 9,8% odnotowanych w końcu 2013 r. do 8,5%.

Polska Centralna (region łódzki) – w ciągu ostatnich czterech kwartałów na rynek zostało dostarczone 120,6 tys. mkw. W efekcie obecne zasoby powierzchni magazynowej w omawianym regionie wynoszą 1,13 mln mkw. W budowie pozostaje 45,5 tys. mkw., z których 65% jest zabezpieczone umowami najmu. Na koniec grudnia 2014 r. niewynajęte pozostawało 3,9% powierzchni magazynowej. W analizowanym okresie podpisano umowy najmu na łączną powierzchnię 272,9 tys. mkw., wśród których przeważały nowe umowy, stanowiące 82% popytu.

Poznań – w minionym roku podaż na poznańskim rynku wzrosła o ok. 269 tys. mkw., z których ponad połowa (54%) została ukończona w III kw. Wśród najważniejszych ukończonych projektów warto wymienić magazyn dla firmy Amazon (Panattoni, 123 tys. mkw.) oraz kolejne dwa etapy Centrum Logistyczno – Inwestycyjnego Poznań o łącznej powierzchni 73 tys. mkw. Poznań charakteryzuje się największym wolumenem budowanej powierzchni spośród analizowanych rynków – obecnie powstaje dziewięć projektów o łącznej powierzchni ok. 215 tys. mkw. W porównaniu z grudniem 2013 r. wskaźnik pustostanów zmalał o 4 punkty procentowe, z 4,6% do 0,6% odnotowanych na koniec 2014 r.

Wrocław – charakteryzował się największym wzrostem podaży spośród analizowanych rynków. W minionym roku na wrocławskim rynku oddano do użytku siedem projektów o łącznej powierzchni 348,8 tys. mkw. Do najważniejszych z nich należą dwa obiekty zbudowane dla firmy Amazon (123 tys. mkw. i 123,5 tys. mkw.) oraz dalsze etapy Prologis Park Wrocław V o całkowitej powierzchni 55,5 tys. mkw. W grudniu 2014 r. podaż wynosiła 1,18 mln mkw. W budowie pozostają dwa projekty o łącznej powierzchni 29,3 tys. mkw. W analizowanym okresie odnotowano znaczący spadek wskaźnika pustostanów, z 10,5% w grudniu 2013 r. do 2% na koniec 2014 r.

Prognozy

– W nadchodzących kwartałach spodziewamy się wzrostu popytu na powierzchnie magazynowe ze strony firm z sektora e-commerce. Planowane są nowe projekty, ale nie będą to inwestycje czysto spekulacyjne. deweloperzy będą się starali zabezpieczyć chociaż część planowanych inwestycji umowami najmu. Przewidywane jest także pojawienie się nowych firm (głównie niemieckich oraz skandynawskich), które będą lokalizować swoje centra dystrybucyjne w Polsce – komentuje Tomasz Kasperowicz, Partner i Dyrektor Działu Powierzchni Logistycznych i Przemysłowych w Colliers International.

Najemcy rozdawali karty na rynku biurowym Warszawy w 2014

wysłano 22 stycznia 2015

Rok 2014 był na rynku powierzchni biurowych czasem należącym do najemców – tak wynika z ostatniego podsumowania CBRE „Warsaw Office MarketView Q4 2014”.

Na koniec 2014 roku, całkowita podaż powierzchni biurowej w Warszawie wyniosła blisko 4 400 000 mkw. Oznacza to, że aktywność deweloperów nie ulega osłabieniu a duża ilość wolnej przestrzeni biurowej stawia najemców w dobrej pozycji negocjacyjnej.

W 2014 roku na warszawski rynek biurowy dostarczono 276 900 mkw. powierzchni biurowej m.in. Eurocentrum Office Complex I (38 700 mkw.) oraz Gdański Business Center I (47 200 mkw.). Obecnie w budowie pozostaje ponad 786 000 mkw. powierzchni biurowej, aktywność deweloperów skupiona jest głownie w Centrum przy powstającej II linii metra oraz bliskiej Woli.

W trakcie 2014 roku wynajęto 612 000 mkw. powierzchni biurowej, z czego aż 190 700 mkw. w ostatnich trzech miesiącach roku. Ostatni kwartał 2014 r. był drugim, najlepszym kwartałem w historii rynku biurowego w Warszawie.

Autorzy raportu podkreślają jednak, że mimo świetnego ostatniego kwartału, poziom powierzchni wynajętej ciągu wszystkich miesięcy 2014 roku jest niższy niż w 2013 roku.

– Spodziewamy się wzrostu aktywności najemców w kolejnych miesiącach. Firmy dostrzegają możliwości jakie obecnie oferuje rynek, poszukują oni lepszej jakości biura w atrakcyjnych lokalizacjach. Oferty, którymi zainteresowani są najemcy muszą uwzględniać rozwój ich biznesu oraz wpisywać się w cele biznesowe organizacji – uważa Joanna Mroczek, Dyrektor Działów Badań i Marketingu, CBRE.

Czynsze transakcyjne w najlepszych lokalizacjach biurowych w ścisłym centrum Warszawy spadły do 25 euro/mkw./mc. W 2014 r. największym zainteresowaniem najemców cieszyły się lokalizacje w dzielnicach poza Centrum, gdzie w poprzednim roku wynajęto 73% powierzchni biurowej ze wszystkich transakcji na rynku. Głównym czynnikiem determinującym zainteresowanie najemców tymi lokalizacjami są atrakcyjne czynsze oferowane przez właścicieli budynków, które utrzymują się na poziomie 14 – 15,5 euro/mkw./mc.

Nieruchomości komercyjne: Polska liderem w regionie

wysłano 21 stycznia 2015

Polska jest liderem w regionie Europy Środowo – Wschodniej w zakresie inwestycji w nieruchomości komercyjne. Tak wynika z ostatniego raportu CBRE.

Rynek inwestycyjny w regionie CEE ( z wyłączeniem Rosji) wzrósł o 28% w porównaniu z rokiem poprzednim. Całkowity wolumen transakcji osiągnął nieco ponad 7,7 miliarda euro. Liderem w regionie CEE jest rynek polski, którego transakcje osiągnęły poziom blisko 3,1 miliarda euro w ciągu 2014 roku.

Istotny wzrost aktywności odnotowano też na Węgrzech, Rumunii oraz Słowacji, których wzrost wynosi odpowiednio 71%, 220% i 72%. Całkowity wolumen transakcji dla tych trzech krajów kształtował się na poziomie 2,1 miliarda euro, co stanowi 27% całkowitej wartości inwestycyjnej w regionie CEE. W zestawieniu rok do roku zauważalny jest wzrost wartości transakcji o 15%.

Najbardziej pożądanym typem nieruchomości są obiekty biurowe. Wzrost inwestycji w obszarze biurowym wynosi 61%. Również istotny wzrost widoczny jest na rynku powierzchni przemysłowych, jego wartości wynosi 39%. Brak dostępnych zasobów na rynku powierzchni handlowych, spowodował spadek poziomu inwestycji o 7%, natomiast sektor hotelowy odnotował 15% wzrost, co wskazuje na ponowne zainteresowanie inwestorów tym typem nieruchomości.

– Obserwujemy dużą aktywność inwestorów i ich zainteresowanie rynkiem polskim. Fundusze inwestycyjne obecne na naszym rynku pochodzą z Niemiec, Austrii, Wielkiej Brytanii oraz Stanów Zjednoczonych, część z nich doskonale zna polskie realia oraz posiada portfele nieruchomości w Polsce. Zauważamy również wzrost zainteresowania naszym rynkiem przez inwestorów z Azji, Ameryki oraz Południowej Afryki, którzy poszukują możliwości inwestycyjnych we wszystkich sektorach nieruchomości komercyjnych – uważa Joanna Mroczek, Dyrektor Działów Badań i Marketingu, CBRE.

Centra handlowe w 2014 – dominują małe formaty

wysłano 20 stycznia 2015

Magdalena Frątczak, Dyrektor, Dział Powierzchni Handlowych, CBRE W 2014 roku na polskim rynku pojawiło się 20 nowych, międzynarodowych marek. Zdecydowana większość nowych najemców wybierała na pierwszą lokalizację Warszawę, wśród nich warto wymienić Celio, NEO, Kiko Milano.

Na rynku powierzchni handlowych dominują jednak małe formaty handlowe zlokalizowane w miastach o wielkości 200 tyś. mieszkańców, czynsze utrzymują się na stabilnym poziomie a międzynarodowe marki wchodzące na polski rynek głównie wybierają Warszawę – takie wnioski wynikają z raportu „Poland Retail MarketView Q4 2014” przygotowanym przez zespół analityków firmy CBRE.

Całkowita powierzchnia handlowa dostarczona w 2014 roku wyniosła 425 000 mkw., wynik ten jest o 30% mniejszy od poziomu osiągniętego w 2013 roku. Na koniec IV kwartału 2014 w budowie pozostawało 770 000 mkw. centrów handlowych.

Zauważalny jest tren poszerzania oferty handlowej w mniejszych miastach, w których inwestycje stanowiły 70% dostarczonej powierzchni. Wybór lokalizacji determinuje powstające formaty handlowe, w minionym roku w zdecydowanej większości były to mniejsze parki handlowe, które stanowiły około 70% dostarczonych obiektów.

Wśród największych inwestycji oddanych do użytku należy wymienić Atrium Felicity w Lublinie (73 000 mkw.), Galerie Warmińską w Olsztynie (41 000 mkw.).

Magdalena Frątczak, Dyrektor w Dziale Powierzchni Handlowych w CBRE mówi:

– Po roku zdominowanym przez otwarcia centrów handlowych oraz ok 17 mniejszych projektów, które wpisują się w trend convenience i retail park w mniejszych miastach, rozpoczynający się rok przyniesie większą ilość nowych obiektów w aglomeracjach i dużych miastach. „Jednak przy coraz częstszych przypadkach rezygnacji z nowych inwestycji lub ich zawieszania, deweloperzy dokładnie podchodzą do analizy lokalizacji i grupy docelowej przyszłych projektów, gdyż przy tak konkurencyjnym i wymagającym rynku nie mogą sobie pozwolić na błędy.

Czynsze pozostają na stabilnym poziomie, jednak zauważalny jest nieznaczny trend spadkowy średnich stawek czynszu. Obecnie w Warszawie czynsze w najlepszych lokalizacjach przekraczają 100 EUR/mkw./miesiąc, a najdroższe lokale w najbardziej atrakcyjnych centrach poza Warszawą są o około połowę tańsze.