Warszawski rynek biurowy w formie: inwestycja New City wabikiem na najemców

wysłano 13 września 2021

New City_1
Warszawski rynek biurowy cieszy się dużym powodzeniem. Inwestycje, które tu powstają, stale przyciągają nowych najemców.

Firma Hines podpisała kolejną umowę najmu powierzchni biurowej. Do budynku New City wprowadzi się Centrum Rozliczeń Elektronicznych Polskie ePłatności S.A. Firma ta zajmie ponad 280 metrów kwadratowych na trzecim piętrze New City. Ponadto umowę najmu przedłużyła spółka mediowo-technologiczna, a także dostawca produktów w zakresie wymiany ciepła, oddzielania i transportu płynów.
Inwestycja New City to obiekt klasy A, który tworzą dwa budynki o łącznej powierzchni ponad 44 000 metrów kwadratowych. Obiekt wyróżniają nowoczesne, funkcjonalne rozwiązania, zapewniające efektywność i komfort użytkowania.

,,New City to jeden z flagowych biurowców w portfolio Hines w Polsce. Budynek wyróżniają nowoczesne, funkcjonalne i ekologiczne rozwiązania, wysoki standard techniczny, świetna lokalizacja, szeroki wachlarz usług oraz oryginalny, elegancki design. To tylko kilka elementów, które zachęcają potencjalnych najemców. Zauważamy również coraz większe zainteresowanie przestrzeniami wspólnymi, jak np. przestrzenią elastyczną na antresoli New City. Nasi najemcy są zadowoleni ze współpracy, ponieważ zapewniamy im nie tylko wysokiej klasy biurowce, ale też sprawnie zarządzamy obiektem oraz dbamy o zachowanie najwyższych standardów współpracy” – podkreśla Monika Igła, leasing manager w Hines.

REDD ANALYTICS: Biurowe podsumowanie 2020. Rekordowy koniec roku

wysłano 22 grudnia 2020

Analitycy REDD, niezależnej platformy dostarczającej dane o rynku biurowym w Polsce, informują, że czwarty kwartał 2020 roku będzie rekordowy na rynku biurowym. Do poniedziałku 21 grudnia zanotowaliśmy już 1580 nowych umów najmu, co stanowi 42% wszystkich umów zarejestrowanych w 2020 roku.

– Koniec roku jest niezwykle dynamiczny i ostatnie dwa tygodni mogą przynieść jeszcze umowy, które w części zasilą statystyki grudniowe. Do czasu zamknięcia zbierania danych, liderem rankingu jest jednak październik, w którym zarejestrowaliśmy 663 transakcje biurowe. Jest to najwyższy wynik zanotowany w 2020, prawie dwukrotnie wyższy, niż w poprzednim miesiącu – mówi Piotr Smagała, dyrektor zarządzający REDD.

REDD1

Czwarty kwartał będzie również rekordowy pod względem wolumenu wynajętej powierzchni. Do dzisiejszego dnia, w ostatnim okresie roku zarejestrowaliśmy transakcje dotyczące ponad 420,000 m2.

REDD2

– Przed nami ostatnie dwa tygodnie roku. Na podstawie napływających danych od właścicieli obiektów biurowych możemy jednak już stwierdzić, że czwarty kwartał 2020 będzie rekordowy pod względem zawartych transakcji – mówi Judyta Bartnicka, analityczka REDD.

Źródło: REDD.

Bezpieczny powrót do biur – kosmiczna technologia w CitySpace

wysłano 13 listopada 2020

CitySpace_Kraków_fot. Maciej Lulko PR Expert_01

Zdrowe, wygodne i bezpieczne – takie warunki pracy zapewnia CitySpace – nawet podczas wzmożonego zagrożenia epidemiologicznego. Operator wprowadził do swoich biur w całej Polsce szereg rozwiązań, które zapewniają bezpieczne warunki. Dzięki temu biura są gotowe na przyjęcie większej liczby pracowników planujących powrót po okresie pracy zdalnej. Stosowane przez operatora praktyki to element nowego projektu Echo Investment „Zdrowe biurowce”. Za bezpieczeństwo biur CitySpace odpowiadać będzie m.in. technologia certyfikowana przez NASA.

Spis treści:
Bezpieczne biura gotowe
Rozwiązanie uznane przez NASA
Powrót do biur

W dobie epidemii praca zdalna jest skutecznym środkiem zaradczym, jednak w długim okresie nie zastąpi całkowicie pracy z biura. Badania potwierdzają, że pracownicy nie chcą w nieskończoność pracować z domu. Część z nich już wróciła do biur, chociaż na kilka dni w tygodniu. Dlatego oprócz prewencyjnych rozwiązań wspierających bezpieczeństwo pracy stacjonarnej konieczne jest wprowadzenie narzędzi, które mogą firmom ułatwić decyzję o elastycznym planowaniu pracy swoich zespołów.

Swoje przestrzenie już dziś zmienia operator biur elastycznych CitySpace. Tak, aby były bezpieczniejsze, wygodniejsze i lepiej przygotowane na zagrożenia epidemiologiczne teraz i w przyszłości. – Naszą rolą jako czołowego operatora biur elastycznych jest zapewnienie organizacjom i ich pracownikom jak najbardziej bezpiecznych i zdrowych warunków do pracy. Po okresie pracy zdalnej nasi klienci wracają stopniowo do biur. Jesteśmy na to gotowi – zapewnia Jarosław Bator, dyrektor zarządzający CitySpace.

Bezpieczne biura gotowe

Biura CitySpace są przygotowane na powrót pracowników oraz bezpieczny pobyt osób niemogących skorzystać z pracy zdalnej. Zespół sprzątający dostał instrukcje w zakresie odkażania newralgicznych powierzchni. Zwiększyła się częstotliwość sprzątania (rano i wieczorem). Wprowadzono drukowanie bezdotykowe. W biurze obieg powietrza jest otwarty. Płyny do dezynfekcji są dostępne na recepcji, w kuchni i toaletach. Rozdawane są maseczki i rękawiczki. Z kolei jadalnie podzielono między wyspy i stoliki. Ważnymi elementami są również plakaty z zasadami i dobrymi praktykami, przygotowane na podstawie materiałów WHO, oraz katalog dodatkowego, opcjonalnego wyposażenia biurowego (przegrody, plexy, dozowniki bezdotykowe).

Dodatkowo bezpiecznej pracy sprzyjają takie rzeczy jak całodobowa ochrona i weryfikacja gości z poziomu recepcji biurowca i recepcji CitySpace. – Niezwykle istotne jest także najmniejsze na rynku zagęszczenie stanowisk pracy w naszych pomieszczeniach. Osiągnęliśmy je np. poprzez odsuwanie biurek od siebie i rezygnację z dużych biur typu open space – dodaje Magdalena Śnieżek, Regional Director South Poland w CitySpace.

Na plus działają także ostatnie zmiany w strukturach powierzchni biurowych. Na przykład w powiększonym centrum Beethovena w Warszawie nowością jest sektor z własną kuchnią – to przestrzeń biurowa stworzona z myślą o jednej firmie. W nowej strefie jest także sala spotkań na wyłączność, która może posłużyć jako gabinet. Do strefy wchodzi się przez niezależne wejście.

Kolejnym istotnym czynnikiem, wpływającym na wzmocnienie bezpieczeństwa, jest sama koncepcja biur elastycznych. Ich mocną stroną są prywatne pomieszczenia: czy to open space na wyłączność, czy oddzielne gabinety. Innymi pozytywnymi atrybutami są systemy kontroli dostępu do biur oraz własne serwerownie.

Działający w pięciu miastach Polski operator zapewnia bezpieczeństwo nie tylko na płaszczyźnie osobistej, ale także finansowej. – Przez bezpieczeństwo finansowe rozumiemy możliwość podpisywania krótkich umów najmu oraz dostosowywania liczby stanowisk pracy do zmieniającej się często liczebności firmy – tłumaczy Magdalena Śnieżek.

Rozwiązanie uznane przez NASA

CitySpace wprowadził powyższe rozwiązania, podążając za pilotażowym projektem „Zdrowe biurowce” stworzonym przez swojego właściciela – Echo Investment – w odpowiedzi na post-covidowe potrzeby. Projekt powstał na podstawie wyników badań i analiz przeprowadzonych z ujęciem nowych wymogów i zaleceń higienicznych. – Epidemia wymaga od nas myślenia o zupełnie nowych wymiarach funkcjonowania biur. W ostatnich tygodniach obserwowaliśmy zachowania pracowników biurowych, analizowaliśmy sposoby utrzymywania podwyższonych standardów higieny oraz wyszukiwaliśmy punkty, które sprawiały największe trudności. Zebraną wiedzę przełożyliśmy na wprowadzenie do planowanych oraz już budowanych biurowców takich rozwiązań, które eliminują większość ryzyk i wzmacniają bezpieczeństwo użytkowników – mówi Rafał Mazurczak, członek zarządu odpowiedzialny za dział biur w Echo Investment.

Tworząc nowe standardy budynków biurowych w dobie pandemii, Echo Investment używa np. technologii RCI ActivePure oczyszczającej powietrze z wirusów – w tym SARS-CoV-2 – bakterii, grzybów, alergenów, a nawet cząsteczek smogu. NASA uznała tę technologię za jedno z najważniejszych odkryć amerykańskich naukowców. W grupie technologii oczyszczających powietrze jest jedyną na świecie, która posiada certyfikat „Fundacji Kosmicznej”. Jej niespełna 100-procentową skuteczność potwierdzają także badania wielu renomowanych instytucji, takich jak Stowarzyszenie Rozwój Mikrobiologii i Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego.

W Polsce RCI ActivePure stosuje się głównie w szpitalach, ale także w innych miejscach np. Porcie Lotniczym Kraków Balice, w biurowcu Tryton Bussines House w Gdańsku i w gmachu Akademii Muzycznej w Łodzi. – Jesteśmy pierwszym deweloperem w Polsce, który wprowadza to rozwiązanie do projektów biurowych na tak szeroką skalę – zaznacza Rafał Mazurczak. – Rozwiązania zapewniające czyste powietrze muszą być dostarczane najemcom jako standard – dodaje.

Powrót do biur

Badania przeprowadzone przez EY wskazują, że ponad połowa Polaków spodziewa się, że powrót do tradycyjnego trybu pracy nastąpi w ciągu dni lub tygodni po ustąpieniu pandemii. –Powrót do biur w dłuższej perspektywie jest nieunikniony, dlatego już teraz zrobiliśmy wszystko, aby stworzyć ku temu bezpieczne warunki – podkreśla Jarosław Bator.

Bezpieczne, elastyczne i serwisowane biura CitySpace znajdują się w 10 centrach rozmieszczonych w 5 miastach Polski: Beethovena, Galeria Młociny, Plac Unii, Rondo 1, Park Rozwoju (wszystkie w Warszawie), O3 Business Campus (Kraków), Aquarius Business House i Nobilis Business House (oba we Wrocławiu), Tryton (Gdańsk) oraz Supersam (Katowice). W 2021 roku CitySpace powiększy sieć o nową lokalizację: w biurowcu Face2Face Business Campus w Katowicach.

Źródło: CitySpace.

Regiony wyprzedziły Warszawę w ilości wynajętej przestrzeni biurowej

wysłano 30 października 2020

W III kwartale 2020 r. największym zainteresowaniem najemców cieszył się Wrocław, który odpowiadał za 37% popytu brutto. Rynek wrocławski to także lider w ilości nowej podaży dostarczonej na rynek w III kwartale. W trzech nowych biurowcach przekazano najemcom do użytkowania prawie 49 000 m kw. powierzchni. W perspektywie następnych kilku kwartałów najdynamiczniej będą rosły rynki: krakowski i wrocławski, natomiast w 2021 r. Trójmiasto może przebić pułap 1 mln m kw. istniejących zasobów biurowych. Biorąc pod uwagę największe transakcje najmu wydaje się, że firmy z branży IT zdają się być najbardziej odporne na obecny koronakryzys.

Rynki regionalne aktualnie podlegają tym samym procesom ewaluacyjnym, co rynek w stolicy, choć naturalnie na mniejszą skalę. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w strukturze popytu, wskaźniku pustostanów czy wolumenie transakcji. W dłuższej perspektywie jednak, ośrodki regionalne, jak m.in. Kraków, Wrocław czy wyrosłe na czwartą potęgę regionalną Trójmiasto, które od strony biurowej wspierają rozwój sektora usług wspólnych, IT czy finansowego, nie stracą na swojej atrakcyjności. Trwająca pandemia spowodowała wprawdzie wstrzymanie ekonomicznego oddechu, a praca zdalna będąca naturalną konsekwencją, wywołała lawinę pytań o przyszłość biur, w naszej ocenie obecna sytuacja nie spowoduje jednak gwałtownego wyhamowania dalszego rozwoju rynków regionalnych, co najwyżej ich spowolnienia w następnych miesiącach. Liczne ośrodki akademickie, dobrze wykształcona kadra, rosnąca podaż nowoczesnej powierzchni biurowej, relatywnie niskie koszty najmu i pracy, a także postępujący trend near-shoring dla sektora usług będą czynnikami decydującymi o dużej atrakcyjności Polski na mapie Europy i miast regionalnych na mapie Polski

Małgorzata Fibakiewicz, Dyrektor ds. sektora biurowego & projektów strategicznych, BNP Paribas Real Estate Poland

Na koniec września 2020 r. całkowite zasoby biurowe na ośmiu największych rynkach regionalnych (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Łódź, Poznań, Szczecin, Lublin) przekroczyły 5,7 mln m kw. Kraków, gdzie mieści się 1,52 mln m kw. powierzchni biurowej, co stanowi 26% całkowitego wolumenu biur istniejących w regionach, niezmiennie pozostaje liderem pod tym względem. Poziomem ponad 1 miliona m kw. może pochwalić się także Wrocław (ok. 1,2 mln m kw.), natomiast w pozostałych sześciu ośrodkach biurowych wielkość zasobów istniejącej powierzchni waha się od ok. 184 tys. m kw. w Szczecinie do ok. 900 tys. m kw. w Trójmieście.

W III kwartale br. oddano do użytkowania 14 nowych biurowców o łącznej powierzchni około 129 500 m kw. Najwięcej nowej podaży – 48 500 m. kw. – przypadło na rynek wrocławski, gdzie najemców przyjęły trzy nowe inwestycje: Centrum Południe (23 700 m kw.), I faza kompleksu West 4 Business Hub (14 400 m kw.) oraz City 2 (10 900 m kw.) w kompleksie City Forum. Obiekty te stanowią prawie 40% wolumenu nowej podaży zrealizowanej na ośmiu rynkach regionalnych w ciągu ostatnich trzech miesięcy. Drugim rynkiem pod względem wielkości nowej podaży w III kw. 2020 r. jest Kraków z 38 200 m kw. powierzchni. Sektor biurowy w tym mieście powiększył się o cztery obiekty, m.in kolejną fazę kompleksu Podium Park (budynek B – 16 400 m kw.), etap B (12 800 m kw.) parku biurowego Zabłocie Business Park oraz Eastern Office Building (7700 m kw.) w kompleksie Unity Centre. Rynek w Trójmieście z 30 400 m kw. nowej powierzchni uplasował się na trzeciej pozycji. Sfinalizowane zostały trzy projekty w Gdańsku, z których największy, Wave A, mieści 23 600 m kw. nowej powierzchni biurowej. W ostatnim kwartale wzrost zasobów nowoczesnej powierzchni biurowej zanotował również rynek łódzki, gdzie w sumie oddano do użytkowania 12 000 m kw. w trzech kameralnych biurowcach.

Chociaż w przeciągu ostatnich czterech lat rynki biurowe w regionach powiększyły się o 2 mln m kw. nowych zasobów, aktywność deweloperów wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie. Na koniec września na etapie budowy było 71 projektów o łącznej powierzchni biurowej ok. 800 000 m kw., z terminem ukończenia do 2023 r. Pod względem wielkości wolumenu nowej powierzchni w budowie prym wiodą: Kraków (ok. 24% wolumenu budowanych obecnie nowych zasobów) i Katowice (również ok. 24%).
W stolicy Małopolski największe z powstających obecnie biurowców to Kreo w strefie Południowy – Wschód oraz kolejny etap kompleksu Unity Centre – Unity Tower – w strefie Centrum. W Katowicach, które są wiodącym rynkiem Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej, powstaje 14 biurowców. Największym rozmachem mogą pochwalić się .KTW II, I faza Silesia 4 Business, Global Office Park, który po zrealizowaniu całego projektu zaoferuje niemal 50 000 m kw. biur oraz II faza kompleksu Face 2 Face, wszystkie usytuowane w największej w mieście i całym regionie strefie biurowej Korytarz DTŚ. We Wrocławiu, na który przypada ok. 13% realizowanej obecnie powierzchni biurowej, na etapie budowy jest Mid Point 71, mieszczący się na południowym obrzeżu ścisłego centrum miasta.

Do końca przyszłego roku najbardziej dynamiczny rozwój spodziewany jest w Krakowie i Wrocławiu, natomiast Trójmiasto może dołączyć do grona rynków regionalnych o wolumenie istniejących zasobów przekraczającym pułap 1 mln m kw. powierzchni biurowej.

Chociaż rynek stara się zachować racjonalny optymizm, wielkość popytu brutto w III kwartale i jego struktura w podziale na typy zawieranych umów odzwierciedlają niepokój spowodowany trwającym koronakryzysem. W okresie lipiec – wrzesień na ośmiu rynkach regionalnych wynajęto łącznie 126 500 m kw. powierzchni, czyli o 10% więcej niż w poprzednim kwartale, ale aż o prawie 40% mniej niż w analogicznym okresie 2019 r. Kolejny kwartał z rzędu w strukturze najmu biur dominowały umowy odnowienia, na które przypadła ponad połowa wielkości popytu brutto. Wolumen umów podpisanych na nowe lokalizacje wyniósł ok. 36%, a około 17% dotyczyło powiększenia zajmowanej już powierzchni.

W III kwartale 2020 r. największym zainteresowaniem najemców cieszył się Wrocław, gdzie wynajęto ok. 46 000 m kw. powierzchni, czyli 37% wolumenu całkowitego popytu. Na drugim i trzecim miejscu pod względem ilości wynajętej powierzchni w III kwartale znalazły się: Trójmiasto (30 400 m kw.) i Kraków (25 400 m kw.). We Wrocławiu największe zapotrzebowanie na powierzchnie biurowe pochodziło z sektora IT, który odpowiadał za ponad 60% wolumenu zawartych transakcji. W Trójmieście prawie połowa wynajętej powierzchni przypadł na sektor handlowy, natomiast w Krakowie za prawie 60% wolumenu podpisanych umów, mniej więcej w równych częściach, odpowiadały branża bankowa i handlowa.

Stopa pustostanów na 8 rynkach regionalnych osiągnęła poziom 11,9%, co w porównaniu z II kwartałem b.r. oznacza wzrost o 1,7 p.p., a w porównaniu do analogicznego okresu 2019 r. oznacza wzrost aż o 2,8 p.p. Duży wzrost powierzchni niewynajętej w III kwartale wynika między innymi z dostarczenia na rynek 129 500 m kw. nowej powierzchni, z czego najwięcej przypada na Wrocław i Kraków (odpowiednio 38% i 30% wolumenu). Najwyższe współczynniki powierzchni niewynajętej, wynoszące po 14,3% zarejestrowano we Wrocławiu i Łodzi (wzrost odpowiednio o 3,1 p.p i 1,1 p.p. w porównaniu do poprzedniego kwartału), najniższy natomiast, wynoszący 7% odnotowano w Katowicach (wzrost o 0,9 p.p. w porównaniu do poprzedniego kwartału). Rynek łódzki zanotował wzrost poziomu pustostanów ze względu na oddanie do użytkowania 12 000 m kw. powierzchni w trzech kameralnych biurowcach.

Źródło: BNP Paribas Real Estate Poland.

Więcej podnajmów w Warszawie

wysłano 23 października 2020

Drela Olga_Colliers

Pandemia koronawirusa spowodowała wzrost liczby ofert podnajmów. Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez ekspertów Colliers International, na koniec III kw. 2020 r. w ramach podnajmów dostępnych było 106 tys. mkw., głównie z centrum stolicy.

Spis treści:
Dynamiczny przyrost podaży
Więcej powierzchni do wzięcia
Głównie centrum
Realne oszczędności

W III kwartale 2020 roku na warszawskim rynku biurowym wynajęto ponad 113 tys. mkw. W strukturze zawartych umów wyraźnie uwidocznił się wzrost udziału renegocjacji – 48%. Tyle samo wyniosły nowe transakcje. Wśród sektorów dominujących w strukturze umów najmu od początku 2020 roku wyróżniają się sektor Finanse i Bankowość – 22% i sektor Usług – 15%.

Dynamiczny przyrost podaży

Po trzech latach luki podażowej na rynku warszawskim od początku 2020 roku oddało się do użytku 12 projektów o łącznej powierzchni 238 tys. mkw. To o 47% więcej niż wyniosła całkowita nowa podaż zarejestrowana w 2019 roku. Ostatni kwartał 2020 r. może przynieść ukończenie kolejnych 150 tys. mkw.

Więcej powierzchni do wzięcia

Wskaźnik pustostanów na koniec III kw. wyniósł 9.6%. To wzrost o 2.1 p.p. od początku roku 2020 i 1.4 p.p. w stosunku do Q3 2019.

Wynik ten zmienia się, gdy weźmiemy pod uwagę także podnajmy, których liczba w ostatnim czasie wzrosła. Na koniec III kw. podaż tego typu ofert na rynku osiągnęła pułap 106 tys. mkw. Tym samym podnajmy stanowią obecnie 1.8% istniejącej podaży biurowej i prawie 1/5 wolumenu powierzchni niewynajętej. Uwzględniając ich wolumen urealniona stopa pustostanów dla całej Warszawy wzrasta do 11%.

– Tylko między II kw. a III kw. 2020 r. powierzchnia biurowa dostępna na podnajem wzrosła dwukrotnie. Spodziewamy się, że trend ten będzie kontynuowany – wiele firm przesuwa decyzje związane z redukcją zasobów biurowych na koniec roku – mówi Olga Drela, starszy analityk w Dziale Doradztwa i Badań Rynku w Colliers International.

Głównie centrum

Obserwując rosnącą podaż podnajmów, Colliers International przeprowadził analizę ok. 100 ofert dostępnych pod koniec września 2020.

Zdecydowana większość (58%) powierzchni oferowanej na podnajem zlokalizowana jest w dwóch strefach centralnych – Centrum z przewagą okolic Ronda Daszyńskiego oraz w Centralnym Obszarze Biznesu, gdzie również koncentruje się znaczący wolumen powierzchni w budowie – nawet 500 tys. mkw., które zostaną dostarczone na rynek w kolejnych 3 latach.

Analizując oferty podnajmów ze względu na moduły powierzchni należy zwrócić uwagę na przeważający udział ofert o wielkości ponad 1 tys. mkw. Stanowią one 79% wolumenu podaży. W przeważającej części przypadków większe moduły mogą być rozbijane na kilku klientów.

Dominujące sektory podnajmujących różnią się ze względu na strefy biurowe zgodnie z typologią i lokalizacją hubów biznesowych w Warszawie. I tak wg badania przeprowadzonego przez Colliers, w strefie Centrum najchętniej oferują powierzchnię biurową na podnajem firmy z sektora Finanse i bankowość, natomiast w strefie Jerozolimskie przede wszystkim firmy IT.

Realne oszczędności

Analiza warunków ofert podnajmu aktualnych na rynku na koniec III kw. 2020 wskazuje na potencjalne oszczędności w stosunku do czynszów efektywnych typowych dla ofert najmu budynków w analizowanych strefach biurowych. Szacowany poziom oszczędności rozpatrywany każdorazowo dla danego podnajemcy z konkretnymi warunkami podnajmu może sięgnąć 15-30% w stosunku do kosztów regularnego najmu w analizowanym budynku.

– Skorzystanie z opcji podnajmu może przynieść korzyści obu stronom transakcji. Podnajemca, czyli nowy użytkownik wchodzący na podnajmowaną powierzchnie, uzyskuje biuro w odpowiadającym mu standardzie i lokalizacji, które wymaga minimalnych nakładów finansowych i czasowych. Ma również możliwość elastycznego dostosowanie okresu najmu innego niż typowe 5 lat obowiązującej umowy. Podnajmujący, czyli aktualny najemca wystawiający powierzchnię na podnajmem, może dzięki temu dopasować swoją powierzchnię biurową do zmieniających się potrzeb firmy w nowej sytuacji biznesowej, uzyskać oszczędności i ograniczyć swoje zobowiązania – mówi Michał Proński, dyrektor w Dziale Powierzchni Biurowych w Colliers International.

Źródło: Colliers International.

REDD: Nowe rekordy w Warszawie – w nowoczesnych obiektach biurowych w Warszawie wynajęto ok. 220 tys. mkw. powierzchni

wysłano 12 października 2020

Według danych REDD, w drugim i trzecim kwartale 2020 roku w nowoczesnych obiektach biurowych w Warszawie wynajęto ok. 220 tys. mkw. Ponad 55 proc. tej powierzchni wynajęto na Woli, w ścisłym sąsiedztwie Ronda Daszyńskiego.

– Jak pokazują dane REDD, na tym obszarze mniejszym niż 1/2 kilometra kwadratowego podpisano umowy najmu na łączną powierzchnię ponad 120 tys. mkw. – mówi Judyta Bartnicka, analityczka REDD.

Wyniki wynajmu na Woli są czterokrotnie wyższe niż w następnej dzielnicy w zestawieniu. Na Mokotowie zarejestrowano umowy najmu na łączną powierzchnię 31 tys. mkw. Na kolejnych miejscach plasują się: Śródmieście (22,5 tys. mkw.), Ochota (19,4 tys. mkw.) oraz Włochy (12,9 tys. mkw.).

Months of supply: Średnia dla całego kraju lekko powyżej roku

Months of supply („MoS”) to teoretyczny wskaźnik relacji popytu do podaży, który symuluje ile trwałoby wynajęcie wszystkich dostępnych biur na danym rynku, biorąc pod uwagę obecne zasoby i tempo wynajmu.

– Średnia wartość MoS dla głównych rynków w Polsce wynosi obecnie 13,5 miesiąca. Najniższy wskaźnik w granicach sześciu miesięcy zanotowało Trójmiasto, natomiast najwyższy – ponad półtora roku – Katowice – wymienia Judyta Bartnicka, analityczka REDD.

Autor: REDD.

Office of the future 4.0 – czyli dlaczego biura przetrwają po pandemii?

wysłano 17 lipca 2020

Office of the future 4.0 – czyli dlaczego biura przetrwają po pandemii? Na koniec I kw. 2020 roku całkowite zasoby nowoczesnych powierzchni biurowych w kraju przekroczyły 11,2 mln m^2[1]. W 2019 roku Polska był największym i najdynamiczniej rozwijającym się rynkiem biurowym w Europie Środkowo-Wschodniej i choć pandemia spowolniła rozwój tego segmentu o około 20%[2], wciąż jednak zdecydowana większość pracowników nie wyobraża sobie całkowitego przejścia na tryb pracy zdalnej. Jedynie 8% pracujących chciałoby wykonywać obowiązki służbowe w domu więcej niż 3 razy w tygodniu[3]. Jaka więc przyszłość czeka biura?

Pandemia koronawirusa dotknęła 95% polskich firm[4], obecnie ponad 60% dużych przedsiębiorstw przestawiła się na tryb pracy zdalnej[5], jednak aż połowa pracujących widzi trudności w wykonywaniu obowiązków na home office[6]. Dla wielu przedsiębiorców to okres transformacji, reewaluacji potrzeb dotyczących przestrzeni oraz ustalania nowej strategii działania. Część pracodawców wprowadziła rotacyjny system pracy, a część daje swoim pracownikom wybór. Nie ma wątpliwości, że model funkcjonowania firm zmieni się na bardziej hybrydowy, ale kres biur zdecydowanie został ogłoszony przedwcześnie. Dlaczego nie możemy obejść się bez biura, jak będzie ono wyglądało w przyszłości i jak zmieni się kultura pracy?

Transformacja technologiczna

W obliczu pandemii firmy przeszły przyspieszoną digitalizację wdrażając masowo oprogramowania łączące pracę zdalną i z biura. Według ogólnoświatowych badań 16% pracodawców częściej korzysta z technologii do monitorowania swoich pracowników za pomocą takich metod jak wirtualne trakowanie wejść i wyjść, śledzenie wykorzystania komputerów roboczych czy monitorowanie poczty elektronicznej pracowników[7].

W przyszłości biura chcąc stworzyć bezdotykowe środowisko pracy jeszcze w większym stopniu będą polegać na technologii, wdrażając na przykład skanowanie biometryczne czy systemy rozpoznawania twarzy na wejściach. Swoje zastosowanie po pandemii odnajdą rozwiązania bazujące na internecie rzeczy pozwalające na obsługę urządzeń biurowych takich jak oświetlenie, ekspres do kawy, ekrany, klimatyzatory, a nawet winda poprzez polecenia słowne lub na smartfonie. Technologia pomoże także w śledzeniu urządzeń opuszczających i powracających do biura w trakcie rotacyjnej pracy – mówi Piotr Szawernowski, Business Development Executive w JMP Project, pracowni specjalizującej się w projektowaniu korporacyjnych wnętrz biurowych.

Więź z przestrzenią – biuro jako miejsce budowania społeczności

Biuro to nie tylko budynek, biurka i komputery. To coś znacznie więcej, to przestrzeń, w której pracownicy wchodzą w inne role, integrują się z ludźmi, ubierają i zachowują się inaczej. Większość pracowników mimo, że docenia plusy pracy z domu przyznaje, że brakuje im tego poczucia.

Telekonferencje i spotkania online nie zastąpią iskry innowacji i kreatywności, która powstaje dzięki wzajemnej inspiracji i współpracy możliwych tylko w osobistych interakcjach. Na przykład młodsi pracownicy wiele straciliby nie mając możliwości uczenia się od swoich bardziej doświadczonych kolegów, które najczęściej odbywa się podczas nieformalnych rozmów – mówi Szawernowski.

Decentralizacja biur

Według ekspertów JMP Project firmy będą koncentrować się na poszerzaniu swojej dywersyfikacji geograficznej w celu bardziej efektywnego zarządzania w niepewnych czasach i na wypadek reorganizacji. Na przykład poprzez lokalizację biur w kilku mniejszych węzłach, które znajdują się bliżej domów pracowników, bez konieczności przemieszczania się do siedzib firm o dużej liczbie osób. Większe rozproszenie nastąpi też w skali mikro – klasyczny open space ulegnie na jakiś czas transformacji. W wyposażeniu przestrzeni biurowej dominować będą elastyczne elementy designu – boksy i meble modułowe, które można łatwo modyfikować w zależności od potrzeb i sytuacji.

Nowa kultura organizacyjna

Wraz z większym rozproszeniem pracowników i mniej jednolitą strukturą zespołów, (już ponad 32% organizacji zastępuje pracowników pełnoetatowych freelancerami)[8] zmieni się model pracy. Być może rola przestrzeni biurowej wyewoluuje do miejsca funkcji okresowego spotykania się firmowej wspólnoty w celu współpracy. Przed pracodawcami stoi wyzwanie nadania nowego kształtu nie tylko przestrzeni ale i kulturze organizacyjnej firmy. Budowanie zespołu stanie się o wiele ważniejsze i trudniejsze, niż miało to miejsce do tej pory.

Biuro jest reprezentacją wartości kulturowych firmy i sądzę, że dalej nim będzie nawet w nowej postpandemicznej formie. Przestrzeń biurowa stanie się bardziej elastyczna i mniej formalna, ale nie straci swojej funkcji bycia ważnym ośrodkiem komunikacji i współpracy – ocenia Szawernowski.

Zdrowsze budynki

Epidemia uświadomiła wszystkim wagę bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w środowisku pracy. W tej chwili priorytetem jest profilaktyka chorób zakaźnych, ale sytuacja skłania do refleksji na temat tego jakie są inne potencjalne zagrożenia.

Według Piotra Szawernowskiego z JMP Project: Biuro przyszłości powinno koncentrować się na tworzeniu miejsca będącego katalizatorem zdrowia i dobrego samopoczucia, nie tymczasowo, ale jako cel długoterminowy. Tak zwany well-being w środowisku pracy był ważnym celem zarówno przed, jak i po wirusie, teraz można jednak usprawnić i przyspieszyć jego realizację. Myślę, że pracodawcy z większym zrozumieniem będą podchodzić do konieczności spełnienia norm środowiskowych i zasad zrównoważonego budownictwa.

Konieczne będzie podniesienie standardów higieny, stosowanie materiałów łatwiejszych do czyszczenia czy zadbanie o właściwą wilgotność i czystość powietrza, a na poziomie zarządzania przestrzenią na przykład wdrożenie polityki czystego biurka – dodaje ekspert.

Technologia, zdrowie i dobre samopoczucie to trzy obszary wyznaczające nową koncepcję biur. Postpandemiczna przestrzeń biurowa będzie przede wszystkim inkubatorem społecznym, miejscem w najwyższym stopniu zapewniającym dobre warunki dla zdrowia oraz elastyczną powierzchnią odporną na wszelkie wyzwania jakie stawiać będzie przyszłość.

[1] „Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce 2020”, przygotowanego przez Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL) we współpracy z JLL, Mercer, Randstad Polska oraz Randstad Sourceright, 2019

[2] https://www.statista.com/statistics/1113428/poland-construction-production-results-during-covid-19/

[3] CBRE, „Work from home survey” maj 2020

[4] https://www.statista.com/statistics/1107481/poland-effects-of-covid-19-pandemic-on-businesses/

[5] https://www.statista.com/statistics/1117347/poland-share-of-employees-working-remotely-during-covid-19/

[6] https://www.statista.com/statistics/1110830/poland-home-office-disadvantages-during-covid-19-pandemic-2020/

[7] https://www.gartner.com/smarterwithgartner/9-future-of-work-trends-post-covid-19/

[8] https://www.gartner.com/smarterwithgartner/9-future-of-work-trends-post-covid-19/

Źródło: JMP Project.