Trójmiasto to obecnie siódmy rynek magazynowy w Polsce o bardzo dużym potencjale do rozwoju, który charakteryzuje przede wszystkim duży rynek konsumencki o stosunkowo zamożnej ludności i niskim bezrobociu. Region przechodzi transformację z lokalnego rynku logistycznego do ważnej lokalizacji w kraju, dzięki rosnącemu znaczeniu portów morskich i coraz lepszej infrastrukturze drogowej. Na zakończenie czerwca 2020 aktywność najemców wyniosła 177 000 mkw. i był to wzrost o 266% w porównaniu do wyniku uzyskanego w I poł. 2019 r. Jak rozwija się sektor magazynowy na Pomorzu w 2020 r. postanowiła sprawdzić firma AXI IMMO.

„Wzrost atrakcyjności trójmiejskiego rynku magazynowego to wypadkowa rosnącego znaczenia portów morskich, atrakcyjności lokalizacji i ekspansji najemców w związku z rozbudową kanału sprzedaży e-commerce. W latach 2014-2019 przeładunki wzrosły o 62% w Gdańsku i o 24% w Gdyni. Region Trójmiasta oprócz bardzo dobrze rozwiniętej infrastruktury drogowej w postaci dostępu do autostrady A1 na południe Polski i drogi ekspresowej S7 w kierunku Warszawy i Krakowa korzystał z portu lotniczego cargo w Gdańsku. Potencjał tej lokalizacji obecnie wykorzystują firmy 7R i Panattoni, które najwięcej budują w regionie” – komentuje Danuta Dzierżak, Associate Director Industrial & Logistic w AXI IMMO.

„Obecnie w trakcie modernizacji i rozbudowy znajdują się porty w Gdańsku i Gdyni na czele z portem kontenerowym DCT w Gdańsku. Równolegle trwają prace przy budowie trasy ekspresowej S6, która umożliwi łatwiejszy dojazd do Szczecina i Berlina. Ukończenie tych inwestycji może pomóc trójmiejskiemu rynkowi w skuteczniejszym pozyskiwaniu kontraktów z firmami zlokalizowanymi w basenie Morza Bałtyckiego. Z kolei otwarcie Polski na transport intermodalny i większą niż dotychczas obsługę kontenerów może stworzyć z tej lokalizacji nowe centralne huby dystrybucyjne na całą Europę kontynentalną o podobnym potencjale jak w przypadku Polski Centralnej czy rynku Górnego Śląska” – dodaje Danuta Dzierżak z AXI IMMO.

W pierwszej połowie 2020 r. aktywność deweloperów na trójmiejskim rynku magazynowym wyniosła 62 000 mkw.(+39% niż w I poł. 2019 r.), co pozwoliło na zakończenie czerwca br. uzyskać wynik 706 000 mkw. całkowitych zasobów powierzchni logistycznej. Niewątpliwie region w ostatnim czasie należy do najbardziej aktywnych dewelopersko lokalizacji w Polsce. W ciągu ostatnich 5 lat całkowite zasoby Trójmiasta wzrosły o 160%, gdzie średnia krajowa wyniosła 115%. Dobra koniunktura przekłada się na powstawanie nowych projektów. Na koniec czerwca w budowie znajdowało się 206 000 mkw., (+500% r/r) co odpowiadało 29% całkowitej powierzchni na rynku; jest to piąty wynik pod względem nowej podaży w kraju. Wśród największych inwestycji deweloperskich znajduje się w pełni wynajęty Park Gdańsk Airport zarządzany przez firmę Panattoni, 7R Gdańsk II (51 000 mkw.) oraz kolejne fazy 7R Tczew (50 000 mkw.) Ponadto Panattoni rozpoczęło prace nad parkiem Tricity North w Rumii (20 000 mkw.) i Gdańsk South II w Pruszczu Gdańskim (13 000 mkw.).

Wysoka podaż koreluje z niesłabnącym popytem, w wyniku czego na trójmiejskim rynku magazynowym współczynnik pustostanów wynosi 4,3%. Dodatkowo, atrakcyjność tego regionu obrazuje udział powierzchni budowanej spekulacyjnie, który spadł z ponad 50% na koniec 2019 r. do nieco ponad 30% na koniec czerwca 2020r.

Całkowity wolumen transakcji najmu na koniec czerwca 2020 r. na trójmiejskim rynku magazynowym wyniósł 177 000 mkw. (+266% niż w I poł. 2019 r.). Popyt generowany jest przez różne grupy najemców od firm logistycznych, sieci handlowych, sektorów FMCG i budowlanego przez produkcję. Wśród największych transakcji najmu w zakończonym półroczu należy wymienić przede wszystkim umowę podpisaną przez Globalway – firmę z branży wyposażenia wnętrz – w Panattoni Park Gdańsk East IV na 52 000 mkw. Ponadto, dwie nowe umowy zostały zawarte przez operatorów logistycznych – Omega Pilzno, 14 500 mkw. i Greenyard, 11 700 mkw. w Panattoni Park Gdańsk East III (Rafineria). Z kolei najemca z branży tekstylnej wynajął 13 350 mkw. w Park Tricity North w Rumii.

Źródło: AXI IMMO.

Doskonała lokalizacja w otoczeniu gęstej sieci dróg i autostrad umożliwiającą komfortowy transport w każdym kierunku w Polsce, a także fakt bardzo dużej oferty magazynowej spełniającej kryteria niemal każdego najemcy pozwala bez przeszkód rozwijać się regionowi Warszawy. Obecnie to największy rynek magazynowy w kraju, w którym tylko w pierwszym półroczu 2020 r. podpisano umowy najmu o powierzchni ponad 0,5 mln mkw. Co wyróżnia okolice Warszawy sprawdzili eksperci AXI IMMO.

„Rozwój inwestycji magazynowych poza Warszawą jest po pierwsze ściśle powiązany z brakiem wystarczającej powierzchni do budowy dużych parków magazynowych w obrębie granic administracyjnych Warszawy. Po drugie stopniowym wypieraniem i zmianą polityki władz miasta, w której w miejscu centrów magazynowych powstawały duże osiedla mieszkaniowe i po trzecie fakt ten motywowały zdecydowanie tańsze ceny wykupu gruntów pod inwestycje magazynowe niż w ramach granic administracyjnych stolicy. W efekcie, rynek logistyczny naturalnie zaczął rozszerzać się w kierunku przedmieść, wzdłuż kluczowych tras jak autostrada A2, dróg ekspresowych S2 i S8 czy dróg krajowych 50 i 92. Lokalizacje te wykorzystywały przewagę mniejszego nasycenia powierzchnią magazynową oraz oferowały nowe miejsca pracy” – mów Jakub Kokiernak Industrial & Logistic Consultant w AXI IMMO.

Na koniec czerwca 2020 r. aktywność deweloperów w okolicach Warszawy wyniosła 317 000 mkw. (+153% niż w I pol. 2019 r.), co pozwoliło na zakończenie pierwszej połowy 2020 r. uzyskać wynik 3,8 mln mkw. (+14% r/r) w całkowitych zasobach powierzchni magazynowej. Lokalizacyjnie obszar okolic Warszawy składa się z dwóch stref oddalonych od granic administracyjnych stolicy o 15-20 km (Warszawa II) i 40 – 50 km (Warszawa III). Na pierwszą składają się trzy podrynki tj.: Południowy zachód (Pruszków, Ożarów Mazowiecki, Janki i Nadarzyn), Południe (Piaseczno) i Północny wschód (Marki i Radzymin). Z kolei drugą tworzą ośrodki miejskie w bliskim sąsiedztwie drogi krajowej nr 50 wchodzącej w skład dużej obwodnicy Warszawy. Najważniejsze lokalizacje to: Błonie, Grodzisk Mazowiecki, Mszczonów, Sochaczew i Teresin. Co istotne, strefa Warszawa III często konkuruje o najemców z podrynkami Polski Centralnej, takimi jak Piotrków Trybunalski i Stryków. Tak rozległy/rozbudowany region powoduje, że wzdłuż najważniejszych szlaków komunikacyjnych widać wyraźną aktywność deweloperów. Na koniec pierwszego półrocza 2020 r. w okolicach Warszawy w budowie było 330 000 mkw. (-15% r/r). Natomiast, wśród największych realizowanych centrów magazynowych znajdowały się Panattoni Konotopa III, 33 000 mkw., Panattoni A2 East Warsaw w Koniku Starym, 18 700 mkw. czy budynki G i I w Segro BP Warsaw Ożarów (7 500 mkw.). Popyt idący w parze z podażą pozwala na kontrolowanie współczynnika pustostanów, który obecnie utrzymuje się na poziomie 6,6%, przy średniej krajowej 6,8%. W kontekście stawek za powierzchnię magazynową, rozpiętość czynszów bazowych zamyka się w granicach 3,2-3,8 EUR/mkw.

„Obecnie dodatkowym bodźcem do inwestowania w okolicach Warszawy jest obserwowana zmiana w modelu wielokanałowej sprzedaży i rosnący udział e-commerce, które wymuszają rozwój tzw. logistyki ostatniej mili. W Warszawie, podobnie do zachodnich rynków magazynowych na znaczeniu zyskują obszary oddalone min. 10-15 km i 25-20 km, pełniące funkcje magazynów miejskich i hubów regionalnych. Oferowana przez wiele firm obietnica dostarczenia zamówionych towarów na następny dzień z pewnością będzie dodatkowo wywierała wpływ na większą segmentację łańcucha dostaw i budowę w okolicach Warszawy większej liczby projektów, które pomogą spełnić ten warunek” – komentuje Jakub Kokiernak z AXI IMMO.

„Na najemców zainteresowanych rozwojem w okolicach Warszawy czeka zróżnicowana oferta powierzchni magazynowych, w której znajdą się duże moduły typu big-box, a także mniejsze formaty. Dopasowanie odpowiedniej powierzchni, a także wybór standardu obiektu będzie zależeć głównie od typu prowadzonej działalności i długości podpisanej umowy” – dodaje Jakub Kokiernak z AXI IMMO.

Całkowity wolumen transakcji najmu w okolicach Warszawy na zakończenie I połowy 2020 r. wyniósł 515 000 mkw. (+1,5% niż w I poł. 2019 r.). Wśród największych zanotowanych transakcji odnotowano umowę najmu dla firmy Navo Orbico w Panattoni Teresin BTS, 25 000 mkw., z kolei InPost wynajął ponad 17 200 w parku magazynowym P3 Mszczonów. W strukturze najemców obecne są różnego rodzaju firmy głównie z sektorów: logistyki, e-commerce, handlu detalicznego, FMCG, motoryzacji, opakowań czy produkcji.

„Jakie są kolejne wyzwania dla największego rynku magazynowego w okolicach Warszawy? Z pewnością jednym z nich może być intensywny rozwój wschodniej części regionu, gdyż obecnie rynek logistyczny w okolicach stolicy rozwija się w południowo zachodnim kierunku. Niemniej część z deweloperów zaczęła już zabezpieczać działki wzdłuż budowanej od wschodu, z kierunku Mińska Mazowieckiego, autostrady A2, a także trasy ekspresowej S17 do Lublina. Wciąż duże możliwości rozwoju posiadają tereny położone na północ od Warszawy w kierunku portu lotniczego w Modlinie, jak też w Markach i Radzyminie” – dodaje Jakub Kokiernak z AXI IMMO.

Źródło: AXI IMMO.

W dzisiejszych czasach cały świat opiera się na nowych technologiach, cyfryzacji oraz automatyzacji kolejnych czynności. Jest to szczególnie ważne w aktualnej rzeczywistości, w której ze względu na światową pandemię wielu pracowników pracuje zdalnie, część zostaje poddanych kwarantannie, a praca i zlecenia muszą być na bieżąco realizowane, szczególnie w przypadku produkcji i dystrybucji, jeśli jedna czynność zostanie wstrzymana, cała praca również staje. To wszystko wymusza na przedsiębiorcach szukanie nowych rozwiązań, analizy bieżącej pracy. Automatyzacja produkcji jest już widoczna, natomiast tylko nieliczni przedsiębiorcy rozważają również zautomatyzowanie magazynów. Eksperci zauważają, że to właśnie tu widać największy problem, który jest istotny dla kolejnych działań.

Pandemia koronawirusa pokazała wszystkim ludziom na świecie, że zawsze należy mieć jakiś plan B dla siebie i swojego przedsiębiorstwa. Przebranżowienie jest rzeczą naturalną i nie należy się tego obawiać. Takie samo myślenie pojawia się u przedsiębiorców dysponujących halami magazynowymi. Dotychczas tradycyjne magazyny były podstawą tej części gospodarki, jednak teraz należy podjąć działania, które będą dostosowane do XXI w., a przede wszystkim do obecnej sytuacji na świecie, gdzie coraz więcej pracowników jest poddawanych kwarantannie, a nie wszystkie czynności można przeprowadzić zdalnie.

Dla wielu przedsiębiorców decyzja o zmienieniu swojej przestrzeni jest bardzo trudna. Są oni przyzwyczajeni do pewnych standardów, z którymi trudno im się rozstać. Poza tym obawiają się czy automatyzacja nie wprowadzi zamieszania w firmie i czy inwestycja im się zwróci.

– Automatyzacja magazynów jest jak najbardziej potrzebna w obecnych czasach. Ciągle zmieniające się rynki wielu branż wymagają również tego samego od właścicieli magazynów i znajdujących się w nich zapasów. Warto jednak taką automatyzację przeprowadzić z głową i przy pomocy specjalistów, którzy wiedzą jak to zrobić, a potem poprowadzą krok po kroku właściciela po jego nowej firmie. Firmie w XXI wieku – mówi Mikołaj Dramowicz, prezes zarządu Datapax.

Właściciele nie muszą od razu wprowadzać automatyzacji w całej firmie. Magazyn może być półautomatyczny lub można zacząć od pojedynczych procesów, np. pakowania czy paletyzowania, które się szybko zwrócą. Niezależnie od poziomu automatyzacji pracownicy są niezmiernie potrzebni przy wielu procesach. Taka opcja jest bardzo popularna wśród przedsiębiorców, którzy dostrzegają pewne nieprawidłowości w funkcjonowaniu logistycznym.

– Do naszej firmy zwraca się wielu przedsiębiorców, którzy wiedzą, że mogą coś poprawić, jednak nie są w stanie dokładnie wskazać, od czego zacząć. Proponujemy im wtedy bardzo prostą metodę, wykorzystanie już istniejących kamer przemysłowych lub założenie czy wypożyczenie nowych, które rejestrują wszystko to, co dzieje się na magazynie. Następnie nagrania zostają poddane analizie, np. poprzez wgranie filmów na naszą platformę dpx, a nasi specjaliści dokonują analizy i wykrywają, w którym miejscu leży problem. Jest to bardzo proste i nie wymaga dużego zaangażowania właściciela – dodaje Mikołaj Dramowicz.

Chcąc w pełni wykorzystać rozwój technologii warto zdecydować się na wprowadzenie pełnej automatyzacji procesów magazynowych w przypadku dużych hal bądź trafnie wybrać konkretne procesy do automatyzacji, jeśli nasz magazyn jest średniej wielkości. Pozwoli to na zredukowanie w dużym stopniu kosztów działalności, wyeliminowanie błędów i powtarzalności procesów, czy poprawienie bezpieczeństwa pracy.

 Źródło: Datapax.

To może być najlepszy rok na rynku najmu nowoczesnych powierzchni magazynowych i przemysłowych, prognozują eksperci firmy Savills. Już teraz, po trzech pierwszych kwartałach, w sektorze tym odnotowano najwyższy w historii poziom popytu. Generują go głównie sieci spożywcze, działające nieprzerwanie pomimo obostrzeń nakładanych na inne sektory handlu oraz firmy z branży e-commerce, wraz z obsługującymi je operatorami logistycznymi.

Jak wynika z najnowszego raportu firmy doradczej Savills, popyt na powierzchnię magazynową po pierwszych trzech kwartałach 2020 r. był wyższy, niż kiedykolwiek wcześniej w analogicznym okresie roku. W tym czasie wynajęto 3,7 mln m kw., czyli o 33% więcej, niż rok temu. W samym tylko trzecim kwartale popyt osiągnął poziom 1,3 mln m kw. (wzrost o 50% rdr.), co również jest rekordem, biorąc pod uwagę historyczną aktywność na rynku najmu w okresie od początku lipca do końca września.

Savills zwraca uwagę, że wbrew obawom z początku pandemii i tendencjom obserwowanym na rynku biurowym, rekordowy popyt nie był wcale spowodowany masowymi renegocjacjami. Nawet bez uwzględniania przedłużeń umów, ilość powierzchni, jaka była przedmiotem transakcji najmu również osiągnęła swój historycznie najwyższy poziom.

Zgodnie z prognozami Savills, 2020 rok może okazać się absolutnie rekordowy i zamknąć się wynikiem przekraczającym, dotąd najwyższe, blisko 4,3 mln m kw. odnotowane w 2017 r. Do tej wartości popytu w tym roku brakuje już tylko ok. 615 000 m kw., co jest poziomem zdecydowanie poniżej średniej kwartalnej odnotowywanej w ostatnich latach i z dużym prawdopodobieństwem zostanie on osiągnięty.

„Bardzo dobra kondycja rynku nieruchomości magazynowych nie powinna już nikogo dziwić, biorąc pod uwagę przyspieszenie, jakiego w wyniku pandemii doznała, i tak już wcześniej dynamicznie rozwijająca się, branża e-commerce. Jak dotąd w 2020 roku największy udział w popycie na nowoczesną powierzchnię magazynową miał sektor spożywczy, którego w mniejszym stopniu dotknęły obostrzenia związane z lockdownem oraz sektor logistyczny obsługujący sprzedaż internetową” – mówi Kamil Szymański, dyrektor działu powierzchni magazynowych i przemysłowych w Savills.

Na koniec września 2020 r. zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowej i przemysłowej przekroczyły próg 20 mln m kw. i wyniosły 20,3 mln m kw. Pięć największych rynków magazynowych w Polsce odpowiada za blisko 80% zasobów, ale jak podaje Savills do tego grona powoli zaczyna pukać Trójmiasto. Już teraz znajduje się tam ponad 815 000 m kw., a biorąc pod uwagę ilość powierzchni w budowie, region ten już wkrótce będzie dysponował zasobami wynoszącymi blisko 1 mln m kw.

W przeciwieństwie do bijącego rekordy popytu, ilość budowanej nowej powierzchni uległa zmniejszeniu. W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2020 r. w Polsce przybyło ponad 1,7 mln m kw. nowoczesnej powierzchni magazynowej, co oznacza spadek o 16% rdr (w samym trzecim kwartale spadek wynosił 24% rdr.). Odnotowano również mniejszą ilość powierzchni w budowie (16% rdr. i 19% kdk.). Na koniec września deweloperzy realizowali projekty, które wzbogacą rynek o 1,5 mln m kw. Po trzech kwartałach 2020 r. najwięcej nowej powierzchni przybyło w regionie Warszawy i Górnego Śląska i to również tam, zgodnie z danymi Savills, znajduje się obecnie najwięcej magazynów w budowie.

„Deweloperzy ograniczali liczbę projektów spekulacyjnych, rozpoczynanych bez zabezpieczenia powierzchni umową przednajmu. Takie podejście jest uzasadnione, biorąc pod uwagę trudności, z jakimi radzić muszą sobie branże cierpiące z powodu lockdownu. Jednocześnie banki gruntów, jakimi dysponują deweloperzy oraz krótkie terminy realizacji nowych projektów będą pozwalały szybko odpowiedzieć na potrzeby najemców, jeśli wysoki popyt utrzyma się w przyszłym roku” – podsumowuje Kamil Szymański z Savills.

Na koniec września średnia stopa pustostanów w sektorze magazynowym wzrosła o 1,6 pkt. proc. kdk i wyniosła 8,2%. Na większości rynków w Polsce czynsze pozostawały stabilne i w przypadku stawek bazowych wahały się od 2,70 do 4,40 euro/m kw./miesiąc za moduły wielkopowierzchniowe oraz do 5,5 euro/m kw./miesiąc za małe moduły (SBU).

Źródło: Savills.

Według najnowszego raportu „Occupier Insight – 1-3 kw. 2020 r.”, opublikowanego przez firmę doradczą Cresa Polska, wolumen transakcji w okresie od stycznia do września 2020 roku wyniósł prawie 3,7 mln mkw. W samym trzecim kwartale bieżącego roku wynajęto 1,3 mln mkw. powierzchni magazynowej – to o 1% więcej niż w drugim kwartale, o 21% więcej niż w pierwszym kwartale br. i o 31% więcej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.

Największy udział procentowy miały w nim nowe umowy najmu (48%), a w dalszej kolejności renegocjacje (28%), umowy dotyczące obiektów BTS (19%) oraz ekspansje (5%). Najbardziej aktywnymi najemcami były firmy z sektora handlowego, e-commerce i operatorzy logistyczni 3PL (Third Party Logistics), którzy odpowiadali w analizowanym okresie łącznie za ponad połowę popytu brutto.

Największymi transakcjami zawartymi od początku 2020 roku były: wynajęcie przez poufnego najemcę z branży e-commerce 200 400 mkw. w Panattoni BTS Świebodzin (drugi kwartał) oraz umowa najmu 67 500 mkw. w kompleksie 7R BTS Radzymin podpisana przez najemcę z sektora handlowego (trzeci kwartał).

– Polska osiągnęła kolejny ważny etap pod względem ilości nowoczesnej powierzchni magazynowej, której zasoby w trzecim kwartale przekroczyły poziom 20 mln mkw. Utrzymująca się silna dynamika podaży i popytu będzie sprzyjać dalszemu rozwojowi rynku magazynowego w Polsce, przekładając się na wolumen transakcji, liczbę nowych inwestycji, a także dostępność produktów – mówi Tom Listowski, Partner, Dyrektor Działu Powierzchni Przemysłowych i Magazynowych na Europę Środkowo-Wschodnią firmy Cresa.

Zasoby powierzchni magazynowo-przemysłowej wzrosły na koniec września do 20,2 mln mkw., czyli powiększyły się w ciągu roku o 15%. Średnioroczne tempo wzrostu na przestrzeni ostatnich 5 lat wynosi 16%.

W pierwszych trzech kwartałach 2020 roku na rynek magazynowo-przemysłowy trafiło ponad 1,7 mln mkw., z czego najwięcej w trzecim kwartale – prawie 676 tys. mkw. Największy wzrost nowej podaży odnotowano w województwie śląskim oraz dolnośląskim, w których pojawiło się odpowiednio 410 tys. mkw. i 367,4 tys. mkw. nowej podaży.

Na koniec września w budowie wciąż pozostawało 1,5 mln mkw., z czego około 444 tys. mkw., czyli 29%, to powierzchnia budowana na zasadach spekulacyjnych. Najwięcej nowej powierzchni magazynowo-przemysłowej powstaje w województwie śląskim i mazowieckim. Trzema największymi realizowanymi projektami są: Panattoni BTS Świebodzin, rozbudowa Prologis Park Janki oraz Panattoni Park Gdańsk Airport.

– Udział pustostanów w istniejących zasobach wyniósł 8,5% na koniec trzeciego kwartału, co oznacza wzrost względem analogicznego okresu poprzedniego roku o 2 p.p., natomiast w stosunku do drugiego kwartału wzrósł on o 1,5 p.p. – mówi Iga Kraśniewska, Research Manager w dziale badań i doradztwa Cresa Polska. – Wzrost współczynnika pustostanów na koniec trzeciego kwartału wynika przede wszystkim z efektu zwiększonej bazy, do czego przyczyniła się nowa podaż, której kulminacja przypadła właśnie na okres od lipca do września – dodaje ekspertka.

Najwyższe wskaźniki powierzchni niewynajętej występowały w województwie świętokrzyskim (20,6%) oraz śląskim (11%).

Źródło: Cresa.