Knight Frank: sektor living według inwestorów jest bezpiecznym miejsce na rynku nieruchomości

wysłano 3 stycznia 2023

Inwestycje instytucjonalne w sektor living w Europie wyniosły łącznie około 44,5 mld euro w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2022 r. Oczekiwane spowolnienie dynamiki inwestycji w III kw. 2022 r. przełożyło się na całkowity wolumen inwestycji niższy o 8% w stosunku do tego samego okresu w 2021 r. Według naszych danych w III kw. 2022 r. w sektor living zainwestowano w około 10,8 mld euro, czyli około 37% więcej niż rok temu. Spowolnienie odzwierciedla trudne warunki makroekonomiczne i geopolityczne na świecie. Niższa poziom inwestycji jest efektem wysokiego poziomu inflacji, wyższych kosztów budowy i niższej podaży. Żeby temu przeciwdziałać, banki centralne na całym świecie zaczęły zacieśniać politykę monetarną.

Spis treści:
Europejski Bank Centralny (EBC) podniósł w lipcu 2022 r. stopy procentowe po raz pierwszy od 11 lat
Inwestorzy chętni do lokowania kapitału
Pozytywna ankieta
Pozycja Polski

Europejski Bank Centralny (EBC) podniósł w lipcu 2022 r. stopy procentowe po raz pierwszy od 11 lat

i ponownie o rekordowe 75 p.b. we wrześniu i październiku. Swap stopy procentowej w strefie euro poszedł do góry prowadząc do rosnących kosztów finansowania dla części inwestorów, ale stwarzający szansę tym szukających wyższych zwrotów z inwestycji. Wpływ jaki ekonomiczne pokłosie wojny w Ukrainie miało na inwestorów jest odzwierciedlony w wynikach ankiety przeprowadzonej wśród 40 firm aktywnie inwestujących w sektor living w Europie. Spośród tych respondentów, tylko 15% stwierdziło, ze aktualna sytuacja geopolityczna i makroekonomiczna nie miała „żadnego wpływu” na ich strategię inwestycyjną. W praktyce oznaczało to, że szczególnie ta część z inwestorów, która wymaga finansowania musiała wstrzymać planowane projekty. Ci, którzy chcieli pozostać aktywni próbowali renegocjować oferty.

Inwestorzy chętni do lokowania kapitału

Mimo tych ograniczeń, inwestorzy dostrzegają różnice w popycie i podaży na korzyść pierwszego wskaźnika i widzą szanse z sektorze living. Liczba studentów rośnie, a w regionach ze starzejącym się społeczeństwem popyt na mieszkania dla seniorów będzie się rósł. W ostatnich miesiącach możemy obserwować wzrost aktywności inwestorów, ponieważ uwaga jest skierowana na inwestycje długoterminowe, ale pewniejsze. Ceny wydają się stabilizować, chociaż widzimy też obniżki, w zależności od kraju, od 50 do 75 p.b. Rynek PRS (Private Rented Sector) również postrzegany jest jako zabezpieczenie przed inflacją, z uwagi na krótsze umowy najmu i częstą rotację najemców. Ponad jedna trzecia (35%) inwestorów, z którymi rozmawialiśmy potwierdziła, że obecna sytuacja ma pozytywny wpływ na ich strategię inwestycyjną. Są też inne powody do optymizmu. Stopa bezrobocia w całej strefie euro spadła w październiku 2022 r. do najniższego poziomu 6,5 proc. Rosną też płace wpływając na wzrost zainteresowania najmem, szczególnie w sytuacji wysokich stóp procentowych ograniczających dostęp do kredytów hipotecznych.

Pozytywna ankieta

Spośród ankietowanych 75% planuje „znacząco zwiększyć” swoje europejskie inwestycje w sektor living. Co istotne, jedna czwarta (25%) deklaruje ich podwojenie. W czasie pierwszych 9 miesięcy 2022 r. inwestycje w sektor living w Europie były drugim największym wolumenem inwestycyjnym po biurach i stanowiły 22% wszystkich inwestycji w komercyjny sektor nieruchomości. Warto zaznaczyć, że od 7 lat ich udział w rynku inwestycyjnym cały czas rośnie. Ponad połowa (53%) wszystkich inwestycji w sektor living stanowiły inwestycje zagraniczne. Wraz z umacniającym się dolarem amerykańskim, europejskie rynki zyskują na trakcyjności dla kapitału zza oceanu. Niedawno przeprowadzona przez Knight Frank ankieta – Active Capital – wykazała, że 48% planuje targować właśnie sektor living. Inwestorzy wskazują Wielką Brytanię, Niemcy i Hiszpanię jako trzy najważniejsze kierunki inwestycji, z uwagi na ich pozycję bezpiecznej przystani.

Pozycja Polski

Główne źródła kapitału, które aktywnie analizują projekty i składają oferty są ze Skandynawii, Bliskiego Wschodu i Stanów Zjednoczonych. W przypadku akademików inwestorzy wykazują zainteresowanie projektami w centralnych lokalizacjach lub bliskiej odległości od publicznych uczelni wyższych. Z uwagi na otoczenie czynniki geopolityczne i makroekonomiczne oferty, które składają są często z discount’em, ale istotne jest, że fundusze pozostają aktywne. Wzrasta również zainteresowanie inwestorów segmentem senior housing, który w dobie starzejącego się społeczeństwa postrzegany jest jako stabilnie rozwojowy.

Autorka: Sylwia Jankowska, Investment Broker, Knight Frank.

Knight Frank: 151 miliardów euro dla sektora living w Europie

wysłano 12 grudnia 2022

W najnowszym badaniu European Living Sectors Investor Survey, przeprowadzonym i opublikowanym przez globalną firmę doradczą Knight Frank, ujawniono, że inwestorzy obecni w sektorach student housing, multifamily housing i senior housing w całej Europie planują znacząco zwiększyć swoją aktywność w ciągu najbliższych 5 lat. Ankieta została przeprowadzona wśród 44 inwestorów instytucjonalnych, którzy działają w sektorze living w Europie i zarządzają aktywami mieszkaniowymi o wartości 70 miliardów euro na całym kontynencie. Analiza wyników przewiduje, że respondenci łącznie planują zainwestować dodatkowe 151 miliardów euro w sektor living w Europie do 2027 roku, co stanowi przewidywany wzrost o 115% w porównaniu z dotychczas zainwestowanymi 70 mld euro.

Według Knight Frank, 75% z ankietowanych firm planowało „znacząco zwiększyć” łączne inwestycje w ciągu najbliższych pięciu lat, a jedna czwarta (25%) potwierdziła, że w ich przypadku oznaczałoby to podwojenie obecnego wolumenu inwestycji. Ponadto, 32% respondentów jest obecnie aktywnych we wszystkich trzech segmentach składających się na sektor living, a 53% spodziewa się, że będzie aktywnych we wszystkich trzech w ciągu najbliższych pięciu lat.

„Sektor living w Europie rozwija się w szybkim tempie. Wyniki naszej ostatniej ankiety potwierdzają, że apetyt inwestorów na europejskie rynki mieszkań studenckich, obiektów wielorodzinnych i mieszkań dla seniorów jest nienasycony. Sektory mieszkalne są stabilne w czasach zawirowań gospodarczych. W przyszłym roku będziemy musieli stawić czoła potencjalnie trudnym warunkom makroekonomicznym, dlatego inwestorzy chcą zwiększyć swoją aktywność w sektorach defensywnych.” – komentuje Stuart Osborne, Krzysztof Cipiur, Head of European Residential Investment, Knight Frank.

Zgodnie z danymi Knight Frank sektor living pochłonął do tej pory 22% wszystkich europejskich inwestycji w nieruchomości komercyjne w 2022 roku. Ta część rynku nieruchomości komercyjnych od siedmiu lat konsekwentnie zwiększa swój udział w inwestycjach, W 2015 roku sektor ten zajął trzecie miejsce za biurami i handlem detalicznym. Obecnie sektor living ma drugi co do wielkości udział w całkowitym wolumenie inwestycji europejskich – zaraz za biurami.

W ankiecie przeprowadzonej przez Knight Frank wśród inwestorów 63% respondentów zgodziło się, że sektor living osiągnie lepsze wyniki niż wszystkie inne rodzaje nieruchomości w 2023 r., podając jako główne przyczyny znaczną nierównowagę między podażą a popytem oraz zabezpieczenie przed inflacją.

„Sektor living w Polsce jest na początkowym etapie rozwoju, ale ze strony inwestorów zdecydowanie rośnie zainteresowanie nabywaniem lub budowaniem takich aktywów. I pochodzi ono zarówno od nowych podmiotów wchodzących do Polski, jak również tych już obecnych na polskim rynku. Celem tych drugich jest dywersyfikacja swoich portfeli. Ponadto, obserwujemy rosnącą aktywność w zakresie M&A wśród deweloperów mieszkaniowych i do końca tego roku spodziewamy się kilku transakcji dotyczących pojedynczych aktywów. Dzięki dobrym wynikom finansowym osiąganym przez sektor living w Polsce inwestorzy dostrzegają bowiem jego potencjał. Popyt na wynajem cały czas rośnie, a liczba studentów jest stabilnie duża. Stopy procentowe wzrosły z 1,75% w grudniu 2021 r. do 6,75% w październiku tego roku, ograniczając dostępność kredytów mieszkaniowych, podczas gdy wzrost liczby mieszkańców w Polsce generuje dodatkowy popyt na mieszkania, zwłaszcza na rynku wynajmu.” – dodaje Sylwia Jankowska, Investment Broker, Knight Frank.

Źródło: Knight Frank.

SAVILLS: magazynowe nieruchomości komercyjne i sektor living na szczycie listy życzeń inwestorów

wysłano 4 listopada 2022

Z przeprowadzonego przez Savills badania ankietowego wśród inwestorów zarządzających aktywami w Europie i na Bliskim Wschodzie o łącznej wartości przekraczającej 500 mld euro wynika, że największym zainteresowaniem na rynku nieruchomości komercyjnych w najbliższych 12 miesiącach będą się cieszyły mieszkania na wynajem, wielkopowierzchniowe nieruchomości logistyczne, obiekty wykorzystywane na potrzeby logistyki miejskiej, budynki biurowe w centralnych obszarach biznesowych (COB) oraz domy studenckie.

Na pytanie o strategię na przyszłość ponad 55% respondentów odpowiedziało, że obecnie preferuje bardziej defensywne podejście, koncentrując się na nieruchomościach mieszkaniowych i logistycznych oraz budynkach biurowych w COB na najbardziej płynnych rynkach w Europie. Zmiana ta wynika przede wszystkim z tego, że 76% ankietowanych potwierdziło, iż refinansowanie znacząco wpłynie na całkowity zwrot z inwestycji w najbliższych dwóch latach.

Według ankietowanych, pięć najbardziej atrakcyjnych krajów w Europie pod względem inwestycyjnym na rynku nieruchomości komercyjnych to Niemcy, Francja, Holandia, Wielka Brytania i Hiszpania.

„Wyniki naszego badania potwierdzają, że niektóre sektory nieruchomości nadal będą przykuwały uwagę inwestorów, natomiast inne nie cieszą się już tak dużą popularnością. W kręgu zainteresowań inwestujących znajdują się przede wszystkim nieruchomości charakteryzujące się potencjałem wzrostu czynszów wynikającym między innymi z większej indeksacji stawek na rynku biurowym w Europie kontynentalnej” – mówi Chris Gillum, dyrektor działu nieruchomości biurowych, europejskie rynki kapitałowe, Savills.

„Ponad 90% respondentów wskazuje, że uzyskanie zielonych certyfikatów w takich systemach certyfikacji budynków jak BREEAM czy LEED oraz przeprowadzenie modernizacji w zakresie energooszczędności, w tym inwestycji w odnawialne źródła energii, to element ich strategii inwestycyjnych w nieruchomości. 97% ankietowanych potwierdza opracowanie strategii w zakresie ESG, co świadczy o rosnącym znaczeniu planów w tym obszarze dla inwestorów w sektorze nieruchomości” – mówi Mike Barnes, Associate Director, dział badań rynków europejskich, Savills.

Wraz publikacją wyników przeprowadzonego badania firma Savills podała wstępne dane dotyczące aktywności inwestycyjnej w Europie. Pokazują one, że całkowity wolumen transakcji inwestycyjnych na europejskim rynku nieruchomości w trzecim kwartale br. wyniósł ok. 55 mld euro, dzięki czemu wartość kapitału zainwestowanego w pierwszych trzech kwartałach przekroczy 200 mld euro – to spadek rzędu 10-11% w porównaniu z analogicznym okresem w ubiegłym roku.

„Przewidujemy, że całkowity wolumen transakcji inwestycyjnych na europejskim rynku nieruchomości w tym roku wyniesie od 275 do 280 mld euro. Jak pokazują wyniki naszego badania, preferowanymi klasami aktywów będą nieruchomości magazynowe i mieszkaniowe. Do wzrostu czynszów w obu sektorach przyczynia się strukturalny brak równowagi pomiędzy podażą a popytem” – komentuje Lydia Brissy, dyrektorka w dziale badań rynków europejskich, Savills.

„Nie ulega wątpliwości, że płynność aktywów się zmniejszyła, ale wskaźniki podaży i popytu w sektorze magazynowym nadal napawają optymizmem, co przemawia za dalszym wzrostem czynszów. Pomimo presji inflacyjnej rynki Europy Środkowo-Wschodniej wciąż oferują niższe koszty w porównaniu z Europą Zachodnią, a ponieważ dla coraz większej liczby firm priorytetowe znaczenie ma odporność na wahania koniunktury, zrównoważony rozwój oraz koszty, zyskiwać mogą zarówno Polska, jak i inne kraju regionu jako preferowane lokalizacje dla nearshoringu i offshoringu. Pomimo niepewności i znacznego zwiększenia się rozdźwięku pomiędzy oczekiwaniami cenowymi kupujących i sprzedających, nieruchomości magazynowe w Polsce oferują perspektywę wzrostu czynszów, co przyciąga inwestorów, którzy raczej nie mogą na to liczyć na rynkach zachodnich” – dodaje John Palmer, dyrektor działu doradztwa inwestycyjnego dla sektora nieruchomości magazynowych w Savills w Polsce.

Źródło: Savills.

JLL doradzał NREP przy pierwszej transakcji w sektorze living

wysłano 3 lipca 2021

Firma JLL doradzała NREP, wiodącemu nordyckiemu inwestorowi z branży nieruchomości, przy pierwszej inwestycji w polskim sektorze living.

Inwestycja, w ramach której doradzała firma JLL, obejmuje zakup od YIT ponad 1000 nowych mieszkań. Transakcja obejmuje budynki w trzech projektach YIT zlokalizowanych w Warszawie. NREP planuje też rozwój swojej działalności na polskim rynku. Polska jest pierwszym rynkiem spoza grona krajów nordyckich, na którym firma NREP zdecydowała się zainwestować. W ramach sektora living do 2025 r. NREP planuje zbudować portfel 10000 nowoczesnych mieszkań w największych polskich aglomeracjach miejskich.