Wolf Theiss: ESG podzieli rynek na firmy dwóch prędkości

Zuzanna Nowak-Wróbel

Kolejna dyrektywa unijna związana z ESG zwiększy znacząco zasięg firm, które będą musiały spełniać ostre kryteria działalności na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Trzeba liczyć się z tym, że już w przyszłym roku firmy uczestniczące nawet w dalekim łańcuchu dostaw będą musiały wykazać się realizacją wymogów związanych ze zrównoważonym rozwojem. To znacząco sprofesjonalizuje rynek, ale i dokona swoistego podziału na pierwszą i drugą ligę firm wskazuje Zuzanna Nowak-Wróbel, Associate w warszawskim zespole IP & TMT kancelarii Wolf Theiss.

Raportowanie pozafinansowe ESG – czyli związane z działalnością na rzecz środowiska, kwestii społecznych i ładu korporacyjnego – w tej chwili dotyczy przede wszystkim spółek giełdowych i firm z sektora finansowego. Regulacje unijne od 2023 roku nakładają obowiązek raportowania pozafinansowego związanego z ESG na wszystkie firmy zatrudniające powyżej 250 osób.

Kolejne przepisy unijne znacząco poszerzają zasięg firm objętych ESG, co wynika z roboczego na razie tekstu dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), który został opublikowany 30 czerwca 2022 r. jako uzgodniony wspólnie przez Radę i Parlament Europejski. Zgodnie z dyrektywą od 2024 roku prawie 4 tysiące firm w Polsce będzie musiało raportować, co robi na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Kolejną grupę firm czeka rewolucja, i to w znacznie większym stopniu, niż o tym myślimy teraz. Chodzi już nie tylko o duże przedsiębiorstwa, ale i sektor MŚP, szczególnie tam, gdzie biorą one udział w łańcuchu dostaw. Do zmian prawnych, ale i takich, których oczekują inwestorzy, czy które wymuszą duże firmy i procedury przetargowe – małe przedsiębiorstwa muszą zacząć się przygotowywać już dziś, jeśli nie chcą stracić znaczenia na rynku – dodaje Kinga Kluszczyńska, członek warszawskiego zespołu IP & TMT kancelarii Wolf Theiss.

Implementacja unijnej dyrektywy, obecnie wprowadza szereg zmian w przepisach krajowych poszczególnych sektorów, wymuszając choćby na bankach czy towarzystwach ubezpieczeniowych nie tylko raportowanie, ale i stosowanie kryteriów ESG w praktyce finansowej. Przykładowo od sierpnia 2022 r. istnieje obowiązek sprawdzania preferencji klientów dotyczących inwestycji w „zielone produkty”. Innymi słowy, nie można oferować klientowi aktywów niezgodnych z jego preferencjami.

Wejście w życie dyrektywy CSRD poszerzy ten zakres jeszcze bardziej i od 2024 roku wszystkie duże spółki, grupy kapitałowe, oraz spółki giełdowe zostaną objęte obowiązkiem raportowania pozafinansowego, znacznie bardziej szczegółowo określonego.

Kluczowe stają się w tym przypadku wyśrubowane kryteria raportowania, które dotyczyć będą trzech obszarów. Po pierwsze, samego przedsiębiorstwa, czyli tego, jakie generuje emisje, co produkuje, ale i jakie normy spełnia budynek, w którym firma się znajduje. Po drugie, co dane przedsiębiorstwo kupuje, czyli np. paliwo i energię. Po trzecie – i to jest największe wyzwanie – chodzi o cały łańcuch dostaw, emisje generowane przez dostawców czy producentów w łańcuchu całego cyklu produkcyjnego. Na tym polega rewolucyjność tych zmian, które znacząco wpłyną na rynek, dzieląc go na dwie grupy firm: pierwszej i drugiej ligi czy prędkości – wyjaśnia Zuzanna Nowak-Wróbel.

Regulacje prawne zmieniły także nawyki inwestorów. Firmy zobowiązane prawem do raportowania coraz większej liczby danych, także tych pozafinansowych, znacznie łatwiej zweryfikować pod kątem inwestycyjnym.

Dzięki raportowaniu ESG inwestorzy mogą skuteczniej weryfikować firmę, sprawdzając, jaką działalność prowadzi nie tylko na rzecz środowiska, o którym w tym roku było najgłośniej w kontekście ESG, ale i co dana firma robi na rzecz niwelowania nierówności płacowych, w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn czy obecności kobiet na kierowniczych stanowiskach. Obserwując ten trend, możemy zakładać, że już na przestrzeni kilku najbliższych lat firmy nieposiadające strategii i raportów ESG nie będą w ogóle brane pod uwagę przez tych inwestorów w zakresie współpracy. Dlatego zrównoważony rozwój stał się elementem strategii biznesowej każdej chcącej liczyć się na rynku spółki komentuje Kinga Kluszczyńska.

Dlatego – zdaniem prawników i ekspertów – biorąc pod uwagę zarówno presję regulacyjną, oraz oczekiwania partnerów biznesowych, inwestorów czy klientów indywidualnych, do ESG powinni przygotować się niemal wszyscy przedsiębiorcy.

Mówiąc brutalnie, bez pokazania mierzalnych procesów i działania na rzecz zrównoważonego rozwoju, wiele firm może wypaść z rynku. Nie chodzi już tylko o posiadanie strategii środowiskowej, ale o porządnie poukładane i opisane procedury dotyczące polityki zatrudnienia, ochrony danych osobowych, czyli RODO, compliance czy przeciwdziałania nierównościom. Wydaje się, że regulacje unijne będą zmierzały także w tym kierunku, żeby zwiększać transparentność raportów ESG. Słychać głosy, że potrzeba bardziej precyzyjnych wytycznych, bo na przykład w przypadku danych dotyczących spraw społecznych (związanych choćby z inkluzyjnością i likwidowaniem nierówności) problemem nie jest ilość danych, ale ich jakość i kontekst użycia. Z pewnością jednak to jedne z tych danych, których – w odróżnieniu od trudno policzalnego śladu węglowego – nie da się zmanipulować. Na rynku inwestycyjnym widać, że polityki w obszarach spaw społecznych i ładu korporacyjnego stają coraz bardziej znaczące – wyjaśnia Zuzanna Nowak-Wróbel.

Obecnie raportowanie niefinansowe jest obowiązkowe dla tzw. jednostek interesu publicznego, czyli m.in. banków, ubezpieczycieli, funduszy inwestycyjnych itd. Przed ogłoszeniem projektu nowej dyrektywy CSRD, harmonogram zakładał, że od 2023 roku obowiązek obejmie duże firmy oraz spółki notowane na giełdzie, które osiągają przychody powyżej 170 mln zł netto rocznie i posiadają roczną sumę bilansową (aktywa i pasywa) o wysokości 85 mln zł. Trzy lata później, czyli od 2026 roku raportowanie ESG miało dotyczyć już wszystkich spółek. Projekt nowej dyrektywy znacząco poszerza zakres jednostek objętych obowiązkiem raportowania informacji nt. zrównoważonego rozwoju na wszystkie duże jednostki, bez względu na to czy są notowane czy nie. Dodatkowo w świetle nowych propozycji trzy lata później niż duże jednostki takie obowiązkowe raportowanie miałyby rozpocząć małe i średnie podmioty.

Źródło: Wolf Theiss.

MLP Group ze strategią w zakresie wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju

DJI_0254_edited2_breeam

MLP Group – Green Industrial Developer – należący do liderów w zakresie wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju, opublikował strategię w zakresie ESG. Deweloper zamierza wyznaczać najwyższe ekologiczne standardy w branży nieruchomości logistyczno-przemysłowych. Szacunek dla przyrody i troska o środowisko naturalne jest podstawą działalności Grupy rozwijającej sieć nowoczesnych parków logistycznych i miejskich na rynku polskim, niemieckim, austriackim i rumuńskim. Celem MLP Group jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2026 r. 

MLP Group buduje obiekty, które są nie tylko przyjazne środowisku, ale także zapewniają komfort jego użytkownikom. Deweloper systematycznie wprowadza do swoich parków eko-rozwiązania. Wyrazem jak dużą wagę przykłada Zarząd MLP Group do zrównoważonego rozwoju jest zaprezentowana strategia działania w zakresie ESG.  

 „W naszych obiektach stosujemy najnowsze rozwiązania technologiczne przyczyniając się do ochrony naszej planety. Oddawane najemcom do użytkowania parki logistyczne to środowisko pracy dla setek, a nawet tysięcy pracowników. Dlatego bardzo zależy nam, aby było to środowisko przyjazne, także dzięki stosowaniu rozwiązań ekologicznych oraz dbaniu o naturę. Chętnie sadzimy i pielęgnujemy drzewa na terenie naszych parków logistycznych, a znaczny procent powierzchni przeznaczamy na tereny zielone. W opublikowanej strategii ESG zawarliśmy wszystkie kluczowe kierunki działania i główne zadania do realizacji, dzięki którym chcemy zrealizować zerową emisyjność. Koncentrujemy się na naszym celu, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2026 roku. To bardzo ważne również dla naszych najemców, dla których ochrona środowiska często też jest istotnym wyzwaniem, a jednocześnie m.in. dzięki wykorzystaniu energii odnawialnej osiągają oni realne korzyści finansowe” – powiedział Tomasz Zabost, Członek Zarządu MLP Group S.A.

ENVIRONMENTAL (środowiska) 

Głównym celem MLP Group jest ograniczenie negatywnego wpływu firmy na środowisko naturalne i osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2026 roku. Zadania, które mają doprowadzić firmę do tego celu, obejmują przede wszystkim: zmniejszenie zużycia energii elektrycznej i cieplnej oraz stopniowy wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w obiektach MLP Group. W efekcie zostanie ograniczona emisja CO2 i innych gazów cieplarnianych do atmosfery. Firma kładzie nacisk na stosowanie materiałów przyjaznych dla środowiska i ulegających biodegradacji.

Strategicznym zadaniem MLP Group jest rozwój instalacji fotowoltaicznych. W 2021 roku MLP Group rozpoczęła budowę instalacji PV w swoich parkach logistycznych. MLP Group zrealizuje instalacje PV o mocy ok. 9 MW. Efektem będzie zmniejszenie zużycia energii o ok. 9 000 MWh/rok oraz redukcja emisji CO2 o 6 380 t/rok. We wszystkich parkach logistycznych zlokalizowanych w Polsce, począwszy od 2022 roku, cała zakupiona energia elektryczna pochodzi z odnawialnych źródeł energii, które są poświadczone gwarancjami pochodzenia. Polityka zakupu zielonej energii będzie kontynuowana w kolejnych latach.

Zgodnie ze standardem Grupy wszystkie realizowane nowe inwestycje są obligatoryjnie objęte certyfikacją BREEAM na poziomie Excellent lub Very Good, a na rynku niemieckim i austriackim certyfikatem DGNB Gold lub Platinum. W ten sposób analizowane są wskaźniki zrównoważonego rozwoju obejmujące szereg zagadnień środowiskowych. Strategia MLP Group w zakresie rozwiązań ekologicznych zakłada dostosowywanie także istniejących obiektów do wymogów zielonych certyfikatów. Celem jest, aby w przyszłości całe portfolio nieruchomości było objęte certyfikacją.

Budynki wyposażane są w urządzenia, które zapobiegają nadmiernemu zużyciu wody. Instalowane są zbiorniki na wodę deszczową. MLP Group prowadzi działania w zakresie bioróżnorodności poprzez m.in. sadzenie drzew, tworzenie łąk kwietnych, stawianie budek dla owadów, tworzenie terenów zielonych. Zachęca również do jazdy rowerami budując wiaty rowerowe. W planie jest sortowanie i recykling odpadów we wszystkich parkach logistycznych poprzez uruchomienie programu „zero waste”.

SOCIAL RESPONSIBILITY (odpowiedzialność społeczna) 

MLP Group chce podnosić świadomość ekologiczną wśród społeczności lokalnych. Dawać przykład w obszarze ESG, który będzie naśladowany przez innych. Wśród prowadzonych działań jest m.in. wolontariat. Grupa angażuje się w program Szlachetna Paczka, wspiera fundację Poland Business Run, bierze udział w różnych akcjach charytatywnych.

MLP Group przestrzega polityki równych szans, która zapewnia równe szanse w zakresie procesu rekrutacji i zatrudnienia. Zgodnie z zasadami zawartymi w tej polityce, zatrudnianie, ocena i awansowanie pracowników firmy może odbywać się wyłącznie na podstawie takich kryteriów, jak: indywidualne kompetencje, doświadczenie i efektywność.

CORPORATE GOVERNANCE (ład korporacyjny) 

„Naszym głównym celem jest spełnienie oczekiwań klientów. Oferujemy nowoczesną, wysokiej jakości powierzchnię magazynową, w pełni dostosowaną do indywidualnych potrzeb naszych najemców. Współpracujemy z klientami na każdym etapie procesu tworzenia parku logistycznego, począwszy od decyzji lokalizacyjnej, poprzez prace projektowe, uzyskiwanie pozwoleń, budowę i komercjalizację, aż po zarządzanie nieruchomością. Działamy zgodnie z naszym kodeksem etycznym i zasadami ładu korporacyjnego, a podstawową wartością, na której się opieramy, jest partnerstwo” – podkreślił Tomasz Zabost. MLP Group wdrożyło również m.in. procedury zgłaszania naruszeń prawa, w tym mechanizm whistleblowingu.

Źródło: MLP Group.

Santander Bank Polska wśród najbardziej odpowiedzialnych społecznie firm

ben-rosett-10614-unsplash
Bank zajął drugie miejsce w Rankingu Odpowiedzialnych Firm, który jest tworzony przez Koźmiński Business Hub. Ponadto, już po raz szósty, Santander Bank Polska otrzymał wyróżnienie w organizowanym przez tygodnik Polityka konkursie Listki CSR.

W XVI edycji Rankingu Odpowiedzialnych Firm Santander Bank Polska zajął drugie miejsce zarówno w kategorii branżowej tj. „Bankowość, sektor finansowy i ubezpieczeniowy” oraz ogólnej.

Na początku czerwca Santander Bank Polska został nagrodzony Złotym Listkiem CSR Polityki jako jedna z dwudziestu jeden firm w Polsce. Do XI edycji konkursu wpłynęło 126 zgłoszeń. Złoty Listek CSR Polityki trafił do 21 firm, Srebrny Listek do 27, a Biały Listek do 35. Oceny zostały przyznane na podstawie analizy opartej na wypełnionej przez firmy ankiecie, opracowanej według wytycznych normy ISO 26000. Złotymi Listkami nagradzane są firmy, dla których zrównoważony rozwój jest kluczowym elementem strategicznych działań w biznesie oraz w relacjach z interesariuszami. Firmy, które opierają swoje działania na najlepszych lokalnych i globalnych praktykach zarządczych oraz stosują międzynarodowe standardy. Istotnym elementem zarządzania wśród czynników ESG jest całościowy system zarządzania etyką. Ważnym aspektem jest również cykliczne informowanie o swoich działaniach w raportach pozafinansowych lub zintegrowanych, przygotowanych zgodnie z międzynarodowymi standardami i niezależnie zweryfikowanych.

Strategia ESG jest dla Santander Bank Polska kluczowym drogowskazem dla wszystkich projektów i innowacji. Od lat działamy w sposób etyczny i odpowiedzialny, wspieramy naszych klientów oraz społeczności lokalne. Obecnie naszym największym wyzwaniem i zobowiązaniem jest spowolnienie zmian klimatycznych. Najbliższa dekada przyniesie bez wątpienia wzrost znaczenia kwestii związanych z zieloną transformacją, ale może być także decydująca dla powodzenia wszystkich przyszłych projektów biznesowych i dobrostanu nas wszystkich. Grupa Santander wyznaczyła sobie ambitne cele klimatyczne, zakładając osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku, a także udostępnienie 120 mld euro zielonego finansowania do roku 2025. Prestiżowe nagrody są dla nas potwierdzeniem, że zmierzamy we właściwym kierunku i motywują nas do podejmowania codziennych wysiłków w imię lepszego jutra – mówi Michał Gajewski, Prezes Zarządu Santander Bank Polska.

Źródło: Grupa Santander Bank Polska S.A.

Globalnie 87% firm przygotowuje raporty niefinansowe

Marcin Drzewiecki
Według danych z raportu Economist Impact zrealizowanego na zlecenie Iron Mountain, dopiero po okresie pandemii odpowiedzialność społeczna i czynniki ESG (Environmental, Social, Governance) trafiły na listę pięciu najważniejszych priorytetów biznesu1. Aktualnie koncentruje się na nich blisko 29% firm, a wzrost ich liczby ma związek m.in. z uwrażliwieniem interesariuszy na poszczególne obszary zrównoważonego rozwoju w minionych latach. Jednak kluczowym motywatorem do wdrażania strategii ESG jest dziś presja regulacyjna. Już wkrótce nowe przepisy będą zobowiązywać do raportowania niefinansowego znacznie więcej przedsiębiorstw, poszerzając jednocześnie jego zakres przedmiotowy.

Spis treści:
Presja regulacyjna a wdrażanie strategii ESG
Sukces projektu wymaga czasu

Nie ulega wątpliwości, że w dzisiejszych realiach biznesowych ograniczenie się do komunikowania o podejmowanych inicjatywach z obszaru społecznej odpowiedzialności biznesu nie jest już wystarczające. Wzrost świadomości opinii publicznej sprawił, że wszelkie deklaracje firm są niezwykle szybko weryfikowane, a ewentualne nieścisłości mogą prowadzić do utraty reputacji lub innych dotkliwych konsekwencji. Dlatego też organizacje, które realnie wspierają realizację celów zrównoważonego rozwoju, coraz częściej wprowadzają standaryzację raportowania podejmowanych działań. Jednak nie mniejsze znaczenie w tym zakresie ma rosnąca presja regulacyjna.

Presja regulacyjna a wdrażanie strategii ESG

Dotychczas obowiązkiem raportowania niefinansowego było w Polsce obarczonych zaledwie kilkaset największych przedsiębiorstw, przed wszystkich z sektora finansowego i ubezpieczeniowego, a także spółki giełdowe. Jednak zapowiadane rozporządzenie dotyczące taksonomii UE, a także dyrektywa CSRD znacząco poszerzą zakres podmiotowy obowiązujących przepisów. Szacuje się, że od 2024 r. (prezentacja wyników za 2023 r.) do publikowania raportów niefinansowych będzie zobowiązanych już ponad 3500 organizacji, a w kolejnych latach dołączą do nich kolejne firmy, również z sektora MŚP, co potwierdza, że dbałość o aspekty ESG będzie wkrótce nieunikniona.

To właśnie wspomniane zmiany legislacyjne w głównej mierze motywują przedsiębiorstwa w naszym kraju do działania w ramach celów ESG, a także raportowania podjętych kroków i stopnia realizacji założonego planu. Blisko 32% prezesów polskich firm deklaruje, że reagowanie na presję ze strony samorządów, organów regulacyjnych oraz społeczeństwa stanowi główny motor napędowy dla strategii zrównoważonego rozwoju2.

Uwzględnienie w firmowej strategii czynników ESG to niekwestionowany trend w skali globalnej, który zadamawia się również w Polsce. Dane z raportu Economist Impact, w ramach którego przebadano ponad 600 organizacji z całego świata, wskazują, że jeszcze przed pandemią transparentne raportowanie niefinansowe realizowało 48% organizacji, a dziś ich odsetek wzrósł do 87%. Na podobnym poziomie kształtuje się liczba przedsiębiorstw korzystających aktualnie z nowoczesnych technologii wspierających śledzenie postępów w tym zakresie oraz narzędzi ułatwiających proces raportowania (90%), a także firm, które zaangażowały w inicjatywy ESG więcej zasobów (90%). Ogromne zaangażowanie światowego biznesu wynika z coraz większej świadomości dotyczącej wpływu funkcjonowania firm na otaczający świat, jednak nie bez znaczenia okazuje się kwestia wypracowania lepszych wyników operacyjnych. Globalnie firmy najczęściej deklarują, że wdrożenie strategii zrównoważonego rozwoju pozwala na osiągnięcie przewagi konkurencyjnej na rynku3. W Polsce natomiast najważniejszą motywacją pozostaje presja regulacyjna i obawy o niespełnienie oczekiwań interesariuszy, co udowadnia, że lokalnie wciąż rozwijamy się w tym obszarze – mówi Marcin Drzewiecki, Prezes Zarządu w Iron Mountain Polska.

Sukces projektu wymaga czasu

Zdecydowana większość firm, które w najbliższej przyszłości zostaną objęte wymogiem raportowania niefinansowego, ma do dyspozycji wystarczająco dużo czasu, aby odpowiednio się do tego przygotować. Okres 2 lat oferuje należyty komfort przy wdrażaniu zmian organizacyjnych, unikając kłopotliwej rewolucji. Jednocześnie badania rynkowe potwierdzają, że zdecydowanie jest nad czym pracować. Ponad 60% inwestorów ocenia, że polskie spółki giełdowe nie są odpowiednio przygotowane do dostarczania wymaganych przez rozporządzenie informacji w zakresie ESG4. Firmy, które dotychczas nie były do tego zobligowane, a niejednokrotnie nie miały nawet z tym aspektem do czynienia, staną przed jeszcze większym wyzwaniem.

Choć ustrukturyzowane i cykliczne raportowanie czynników niefinansowych w zgodzie z unijnymi standardami nie ma wiele wspólnego z chaotycznymi inicjatywami z obszaru CSR, uważam, że firmy, którym od zawsze przyświecają wartości związane ze zrównoważonym rozwojem, mają pewną przewagę. To szereg doświadczeń zgromadzonych w ramach dobrowolnej publikacji raportów niefinansowych, zbierania niezbędnych danych, identyfikacji głównych wyzwań, ale przede wszystkim szczera chęć zmieniania świata na lepsze. W opinii wielu polskich CEO najlepszym sposobem na pozyskiwanie kompetencji ESG są akwizycje5. Ja natomiast uważam, że warto je budować wewnątrz swojej organizacji, a najlepiej zacząć robić to możliwie jak najszybciej. Nawet jeśli za rogiem nie czeka widmo zmian legislacyjnych, które wkrótce nas do tego zobligują. Warto bez presji gromadzić wszelkie doświadczania, a także kształtować odporność organizacyjną, które z pewnością zaprocentują w przyszłości. Z analizy przeprowadzonej przez Economist Impact wynika, że business resilience pomaga przy realizacji celów ESG, co deklaruje blisko 36% firm zdolnych do sprawnej adaptacji – dodaje Marcin Drzewiecki, Prezes Zarządu w Iron Mountain Polska.

Raportowanie niefinansowe to aspekt działalności biznesowej, którego nie należy bagatelizować. Wynika to m.in. z rozporządzeń, do przestrzegania których będzie zobligowana coraz większa liczba firm, ale przede wszystkim z rosnącego znaczenia zobowiązań wobec środowiska, lokalnych społeczności i ładu korporacyjnego. W ich obliczu biznes musi podjąć konkretne działania, a także konsekwentnie je realizować i wywiązywać się z danych obietnic.

1 Resilience reimagined, Economist Impact & Iron Mountain, 2022
2 CEO Outlook Survey, EY, 2022
3 CEO Outlook Survey, EY, 2022
4 ESG – miecz Damoklesa czy szansa na strategiczną zmianę?, PwC, 2021

5 CEO Outlook Survey, EY, 2022

Źródło: Iron Mountain Polska.