Lege Advisors: Przedsiębiorcy mają coraz mniej czasu na wykup gruntów wieczystych


Tylko do 31 sierpnia br. przedsiębiorcy posiadający grunty w użytkowaniu wieczystym mogą składać wnioski o ich wykupienie. Roczne opłaty za użytkowanie wieczyste mogą sięgać kilkudziesięciu a nawet kilkuset tysięcy złotych. Przejęcie na własność takich gruntów będzie więc wyjątkowo korzystne. – uważa ekspertka firmy doradczej Lege Advisors.

– Konieczność ponoszenia opłat za grunty w użytkowaniu wieczystym to duże obciążenie dla przedsiębiorców. Wysokość opłaty rocznej wynika z wartości nieruchomości i jest równa odpowiedniemu procentowi tej wartości, w zależności od funkcji pełnionej przez nieruchomość. Opłaty za użytkowanie wieczyste podlegają także aktualizacji, co w praktyce oznacza ich ciągłe podwyższanie. Przedsiębiorcy posiadający takie grunty muszą zatem liczyć się długofalowo ze stałym wzrostem kosztów. – mówi Magdalena Pudło z firmy doradczej Lege Advisors.

Stan prawny wykupu gruntów

Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności nastąpiło na podstawie ustawy z 2019 roku. Na mocy aktualnych przepisów możliwe stało się także przejęcie na własność gruntów wykorzystywanych na cele komercyjne. Możliwość wykupienia gruntów będących w użytkowaniu wieczystym dotyczy nieruchomości zabudowanych i oddanych w użytkowanie wieczyste przed 31 grudnia 1997 roku. Nie dotyczy to terenów portowych ani rodzinnych ogrodów działkowych.

Zbycie nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej na rzecz jej użytkownika wieczystego, odbywa się na jego wniosek. We wniosku należy wskazać: podstawę prawną, upoważniającą użytkownika wieczystego do wykupu, określić nieruchomość poprzez podanie m.in. księgi wieczystej, wykazać dysponowanie tytułem prawnym do nieruchomości oraz załączyć dokumentację wykazującą, iż nieruchomość spełnia warunki wykupu zgodne z nowymi przepisami. Wniosek składany jest do właściwego miejscowo starosty, wójta, burmistrza lub prezydenta – o ile grunt należy do jednostki samorządu terytorialnego.

– Cenę nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży. W przypadku gruntów komercyjnych cena ta może wynosić minimum 60% wartości nieruchomości na dzień sprzedaży (20×3%) i maksymalnie 100% jej wartości. – tłumaczy Magdalena Pudło z firmy doradczej Lege Advisors.

Pomoc publiczna do określonego limitu

W odniesieniu do sprzedaży nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej obowiązują przepisy dotyczące pomocy publicznej. Dla wielu przedsiębiorców wykup gruntów będzie zatem rozwiązaniem bardziej korzystnym niż stałe ponoszenie wysokich opłat. W przypadku, gdy wartość pomocy publicznej przekracza limit pomocy de minimis (200 000 EUR w ciągu 3 lat kalendarzowych), wsparcia finansowego udziela się do tego limitu. Pozostałą część ceny należy dopłacić. Dopłatę można uiścić jednorazowo lub rozłożyć na raty.

Użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej, spełniający przedstawione warunki, może wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do 31 sierpnia 2024 roku.

Źródło: Lege Advisors.

Czy użytkowanie wieczyste to problem dla inwestorów?

uw
Czy użytkowanie wieczyste to problem dla inwestorów? Składnikami majątku wycenianymi przez rzeczoznawców często są działki, którym przysługuje prawo użytkowania wieczystego. Określenie wartości tego rodzaju prawa wymaga szczegółowej analizy stanu prawnego, zwłaszcza w zakresie umowy oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Analiza taka powinna zawierać cel na jaki przekazana zostaje nieruchomość, co może znacząco wpływać na wartość wyceny oraz podejmowanie decyzji inwestycyjnych.

W praktyce można spotykać się z bardzo szczegółowymi umowami oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste, gdzie wskazany jest konkretny rodzaj dopuszczalnej zabudowy. Są także umowy, gdzie cel nie jest wskazany lub bardzo ogólnikowo – np. „grunt powinien być wykorzystywany zgodnie z przeznaczeniem”. Co więcej, znaczna część gruntów przekazana jest w użytkowanie wieczyste w drodze decyzji, którą rzadko posiada obecny dysponent takiego użytkowania.

Dlaczego cel jest taki ważny?

– Przede wszystkim cel determinuje rodzaj zabudowy, jaki można zrealizować na nieruchomości. Zdarzają się sytuacje, gdzie w umowie o oddanie w użytkowanie wieczyste wskazano cel przemysłowy lub nie został on wskazany wcale. Stawka procentowa ustalona na poziomie 3% wskazuje na zabudowę inną niż np. mieszkaniowa czy turystyczna. W późniejszym okresie opracowany zostaje plan miejscowy, który dopuszcza na tym terenie zabudowę mieszkaniowo – usługową lub nawet wyłącznie mieszkaniową. – tłumaczy Izabela Maciaszek, analityk rynku nieruchomości firmy doradczej Lege Advisors.

Zdaniem ekspertki, w powyższej sytuacji w aktach postępowania sądowego wskazano, że różnica pomiędzy wartościami oszacowanymi według dwóch różnych przeznaczeń wynosiła blisko 9,5 mln PLN. Wartość rynkowa nieruchomości z celem przemysłowym wyceniona została na poziomie około 9 mln PLN. Natomiast rynkowa wartość z przeznaczeniem mieszkaniowym wynosiłaby prawie 18,5 mln PLN.

Wyrok Sądu Najwyższego

W przypadku gruntów niezabudowanych pojawiają się pytania – czy działka powinna zostać wyceniona na bazie gruntów o możliwościach zabudowy wynikających z planu miejscowego, czy może jednak zgodnie z celem oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste?

Ceny działek w poszczególnych segmentach rynku mogą się znacząco różnić. Tak więc wartość nieruchomości, przy nieprawidłowym wskazaniu jej potencjału inwestycyjnego rozumianego jako rodzaj dopuszczalnej zabudowy, mogłaby zostać błędnie oszacowana. Rozważania te stały się przedmiotem orzeczenia Sądu Najwyższego, który w 2022 roku wydał wyrok stwierdzający, że: „zarówno cel, jak i przeznaczenie w opracowaniach planistycznych, powinny być wzięte pod uwagę przy określaniu wartości nieruchomości, dla potrzeb aktualizacji opłaty za użytkowanie dla oceny wartości nieruchomości (…) zasadniczo większe znaczenie będzie mieć ten ze wskazanych tu czynników, który w dalej idącym zakresie ogranicza sposób korzystania z nieruchomości. Wartość rynkowa nieruchomości zależy bowiem od tego, jakim ograniczeniom będzie podlegał uprawniony – w związku z celem oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste lub objęcia gruntu określonymi aktami planistycznymi.

Zagrożona rzetelna wycena i decyzje inwestycyjne

– Warto podkreślić kluczowe znaczenie szczegółowej analizy stanu prawnego dla właściwej wyceny nieruchomości. Chodzi tu także o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Dokładne określenie celu umożliwia precyzyjne zidentyfikowanie potencjalnych ograniczeń i korzyści związanych z daną nieruchomością. Brak właściwego uwzględnienia celu może prowadzić do błędnej oceny wartości, co w konsekwencji może wpływać na rzetelność procesu wyceny oraz podejmowanie decyzji inwestycyjnych. – wyjaśnia Izabela Maciaszek z Lege Advisors.

Źródło: Lege Advisors.

Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność – czy będzie możliwe?

biznesman1Jacek Kosiński, partner zarządzający w kancelarii Jacek Kosiński Adwokaci i Radcowie Prawni, przygotował raport nt możliwości przekształcenie użytkowania wieczystego we własność.

Obecnie trwają prace legislacyjne, które mają na celu uporządkowanie kwestii możliwości przekształcenia użytkowania wieczystego gruntów we własność.
Zgodnie z projektem ustawy przekształcenie ma obejmować wyłącznie te nieruchomości, które w przeważającej mierze zostały przeznaczone na cele mieszkaniowe.
Jednostki samorządu terytorialnego będą miały możliwość ustanawiania użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe tylko w związku z udziałem w Narodowym Programie Mieszkaniowym.

Użytkowanie wieczyste pod znakiem zapytania?

freedigitalphotos.net

freedigitalphotos.net

Niebezpieczny precedens rodzi pytanie o dalsze funkcjonowanie użytkowania wieczystego w Polsce. Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok w sprawie między Global Partners Investment Fund, które jest zaangażowane w projekt nieruchomościowy na  terenach Skry, a miastem. Sąd stwierdził, że gmina nie ma obowiązku przedłużać użytkowania wieczystego terenu, który jest zarządzany przez Skrę.

To precedens, który zagraża wszystkim posiadaczom użytkowania wieczystego w Polsce. Zdaniem MIchaela Hollanda, przedstawiciela konsorcjum Skra – takie orzeczenie oznacza, że posiadacze nieruchomości nie mogą być pewni potwierdzenia im użytkowania wieczystego ze strony właściciela gruntu.

Jest to sytuacja wysoce niekomfortowa dla wszystkich posiadaczy nieruchomości w kraju i rodzi duży poziom niepewności. Precedensowe orzeczenie może skutkować kolejnymi podobnymi posunięciami w przyszłości.

Konsorcjum Skra odwołało się od decyzji do Sądu Najwyższego. Jego wyrok zaważy na dalszym funkcjonowaniu użytkowania wieczystego w Polsce.

Przypomnijmy, że na mocy obecnie funkcjonujących przepisów – użytkowanie wieczyste dotyczy gruntów publicznych, jest  przyznawane na okres od 40 do 99 lat. Po wygaśnięciu, właściciel ma prawo do przedłużenia go na kolejny okres od 40 do 99 lat.

Na terenach Skry w Warszawie Fundusz Global Partners Investment chce wybudować wieżowce biurowo-mieszkaniowe.

Użytkowanie wieczyste, czyli czego gminy nie chcą oddać

64Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego stanowią ważne źródło dochodu dla gmin. Mieszkańcom coraz częściej opłaty te sprawiają problemu. Mają oni poczucie, że dwukrotnie opłacają swoje mieszkania. Pierwsza opłata to cała cena za nabycie praw do wieczystego użytkowania od osoby trzeciej. Kolejną opłatę uiszcza się corocznie gminie.

Stowarzyszenie Interesu Społecznego Wieczyste postanowiło przygotować projekt obywatelski ustawy odnośnie zmniejszenia opłat wieczystego użytkowania i przekształcenia w prawo własności. Projekt jest obecnie rozpatrywany.

Lepiej mieć użytkowanie wieczyste nieruchomości

Jak się okazuje, nawet 30% nieruchomości inwestycyjnych powstaje na ziemi użytkowanej wieczyście. Inwestorzy jednak są zdania, że powinno zostać to zmienione ponieważ takie prawo jest przeżytkiem kulturowym. Od dawna mówi się, że prawo użytkowania wieczystego powinno zostać zlikwidowane i zastąpione prawem własności.

Źródło: Puls Biznesu