Sektor budownictwa jest odpowiedzialny za około 40% emisji gazów cieplarnianych w Polsce. Obejmuje to zarówno materiały budowalne, z których powstają budynki, jak również działalność operacyjną istniejących nieruchomości. Przed sektorem stoi zatem szereg wyzwań, których rozwiązanie jest oczekiwane społecznie. Idąc śladem naukowców, coraz więcej instytucji zarówno na poziomie europejskim jak i krajowym, wprowadza przepisy i regulacje, które mają ten proces przyspieszyć. Dyrektywy unijne, ustawy krajowe oraz wytyczne niezależnych instytutów mają na celu wymuszenie na sektorze przemysłowym reakcji i wdrożenia rozwiązań. Rewolucja ESG nabiera dzięki temu tempa. Jesteśmy obecnie z fazie przejściowej i cały czas pozostaje wiele do zrobienia, ale zmiany są już nieuniknione.

Fotowoltaika

ESG określa wykorzystanie czynników środowiskowych, społecznych i aspektów zarządzania do oceny firmy/inwestycji. Określa się w ten sposób w jakim stopniu realizowane są strategie zrównoważonego rozwoju, ładu korporacyjnego i odpowiedzialności społecznej. Strategie te stają się obecnie podstawą działalności inwestorów, deweloperów i najemców, również w sektorze magazynowym. W Polsce jest ponad 28 milionów metrów kwadratowych powierzchni magazynowej klasy A. Niecała połowa to magazyny starsze, o gorszej specyfikacji technicznej. W nowobudowanych obiektach dużo prościej wprowadza się innowacyjne rozwiązania, ponieważ obiekt można zaprojektować już z myślą o danym rozwiązaniu. W nowych obiektach konstrukcja dachów jest projektowana tak, żeby mogła przenieść dodatkowe obciążenia od instalacji fotowoltaicznej (PV). Spora część magazynów nie była projektowana i realizowana z myślą o panelach PV na dachach, więc deweloperom pozostaje stosowanie alternatywnych rozwiązań. W efekcie panele są montowane na terenach zielonych, na elewacjach lub na wiatach. Opcją są też powłoki grafenowe, które przy niewielkim ciężarze będą mogły produkować prąd. W związku z faktem, że energooszczędne budynki nie mają dużego zapotrzebowania na prąd, można się spodziewać, że wraz z instalacjami PV będą instalowane banki energii, które zasilą budynek w godzinach nocnych.

Cieplej w magazynach

Przepisy budowlane z roku na rok adaptują się do trendów środowiskowych. Warunki techniczne regularnie od 2014 roku do 2021 roku zaostrzały parametry współczynników przenikania ciepła. W uproszczeniu oznacza to konieczność stosowania grubszych izolacji termicznych ścian i dachów, lepszej stolarki okiennej oraz drzwiowej, czy szczelniejszych obiektów z wentylacją mechaniczną. Pozwala to przedsiębiorstwom zredukować ilość czynnika grzewczego zużywanego do ogrzewania obiektów. Dodatkowe wentylatory podstropowe tzw. destryfikatory, których zadaniem jest „spychanie” ciepłego powietrza w kierunku posadzki, również mają duży wpływ na ograniczenie zużycia mediów przy jednoczesnym zachowaniu komfortu cieplnego. W starszych obiektach właściciele rozważają również montaż pomp ciepła w celu zmiany nośnika energii do ogrzewania powierzchni biurowej. W zestawie z panelami fotowoltaicznymi spowodują obniżenie opłat za prąd na obiekcie.

Modernizacja floty

Wiele firm logistycznych rozważa modernizację swojej floty ciężarówek, czy busów i wymianę na samochody elektryczne. W nowych obiektach jest prościej zaimplementować takie rozwiązania. Poczynając od większych transformatorów, współpracującej instalacji fotowoltaicznej kończąc na infrastrukturze kablowej i samych ładowarkach na parkingach.

Oświetlenie

W istniejących starszych obiektach, prostym rozwiązaniem zmierzającym w stronę ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko jest wymiana oświetlenia na LED-owe. Obecnie jest to standard w budynkach klasy A. Dodatkowo montowane są moduły, regulujące natężenie światła w zależności od ilości światła dziennego wpadającego do magazynu oraz czujki ruchu lub obecności.

OZE

Wskaźnik zmiany klimatu skupiają się na emisji gazów cieplarnianych do atmosfery oraz zużyciu energii. Przedsiębiorstwa wdrażające strategie ESG, w głównej mierze skupiają się na tym, żeby energia wykorzystywana w ich procesach pochodziła ze źródeł odnawialnych, dlatego też najemcy oczekują, że nowe powierzchnie będą wyposażone w urządzenia OZE. Nacisk na wykorzystywanie energii z odnawialnych źródeł powoduje sięganie po coraz to bardziej niespotykane rozwiązania w magazynach. Deweloperzy rozważają nawet montaż turbin wiatrowych, które co prawda, mają zdecydowanie mniejsza sprawność niż instalacja PV, ale mogą być dobrym uzupełnieniem całego systemu.

BMS

Przy wdrażaniu strategii ESG w ramach wskaźnika zmian klimatu nie można zapomnieć o systemach monitorujących zużycie energii. Wszelkiego rodzaju BMS, czy to formie uproszczonej (smart meteringu), czy pełnej są instalowane na obiektach, nie tylko pomagają i ułatwiają rozliczenia z najemcami, ale potrafią wskazać, przewidywać i planować przyszłe zużycie.

Ograniczenie zużycia wody

Ze względu na charakter swoich działalności przedsiębiorstwa mogą mieć znaczący wpływ na zużywanie zasobów naturalnych. Raportowanie ESG w tym aspekcie koncentruje się przede wszystkim na zasobach wodnych oraz wpływie na bioróżnorodność. Tutaj należy zwrócić uwagę na wszelkie rozwiązania instalacyjne w obiekcie, które mają związek z wodą, zarówno pitną jak i deszczową. Jednym z flagowych rozwiązań, które pozwala wynieść budynki ku wyższej oceny w certyfikacji zielonej jest zastosowanie automatycznych systemów nawadniania wykorzystujących przy tym wodę deszczową. Kolejnym rozwiązanie mającym na celu ograniczenie zużywanej wody jest tzw. instalacja wody szarej. Jej głównym zdaniem jest ponowne wykorzystanie wody deszczowej lub wody po myciu rąk, do spłukiwania toalet. Takie rozwiązania w znacznym stopniu ograniczają ilość ścieków wprowadzanych do obiegu.

Bioróżnorodność

Wskaźnik bioróżnorodności w parkach magazynowych realizowany jest poprzez sadzenie łąk kwietnych zamiast trawników. Łąki są niezbędnym środowiskiem dla owadów, tzw. zapylaczy, dla pszczół, biedronek, motyli i innych, a największą ich zaletą jest redukcja dwutlenku węgla ze środowiska oraz ochrona gleby przed erozją. W parkach magazynowych możemy zobaczyć również ule i hotele dla owadów, które również wpisują się w strategię ESG właścicieli magazynów i mają pozytywny wpływ na bioróżnorodność. Ule w zestawie z łąkami kwietnymi, tworzą ekosystem dla owadów, co ma swoje odzwierciedlenie w budowaniu świadomości społecznej i ekologicznej firm.

Odpady

Zarządzanie odpadami i zanieczyszczeniami w głównej mierze przerzucone zostaje na najemców obiektów magazynowych. Zazwyczaj umowy leasingowe jasno wskazują, że najemcy są odpowiedzialni za utylizację swoich odpadów i zanieczyszczeń. Właściciele nieruchomości i deweloperzy wspierają jednak najemców chociażby w procesie segregacji śmieci udostępniając na terenie praso-kontenery do makulatury, albo pojemniki na plastik i szkło.

Materiały budowlane

Zmniejszanie śladu węglowego skupia się przede wszystkim na okres użytkowania obiektu. Zarówno panele fotowoltaiczne, pompy ciepła, elektrownie wiatrowe, oświetlenie LED, instalacje wody szarej mają wpływ na redukcję emisji gazów, zużycia energii, wody, a także wody deszczowej. Jednakże wysiłki na rzecz zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko sektora budowlanego skupiają się również na wdrażaniu innowacyjnych technologii budowlanych. Prowadzone są między innymi badania nad modyfikacjami betonu o obniżonej emisji dwutlenku węgla, żeby wprowadzić go do powszechnej produkcji. Obecnie, betonu, z którego powstają główne elementy konstrukcji powstaje z cementu. Ten z kolei powstaje wyniku procesów wypalania składników mineralnych w temperaturze 1450 stopni C. Procesy chemiczne i termiczne zachodzące w jego produkcji odpowiadają za 8% światowej emisji CO2. Natomiast produkcja stali, również wykorzystywanej szeroko w budownictwie odpowiada za 7% globalnej emisji CO2. Dlatego też, w niedługiej przyszłości powinniśmy spodziewać się ewolucji materiałów budowlanych zainspirowanych ESG. Nowe, innowacyjne materiały oraz nanotechnologie, będą miały wpływ nie tylko na budynki, ale na cały system szkolenia nowej kadry inżynierów i projektantów. Elementy drewniane, zeroemisyjna stal i nowe rozwiązania konstrukcyjne w magazynach mogą w końcu sprawić, że budynki magazynowe nie będą postrzegane jako zwykłe hale, ale jako dzieła architektury.

Autor: Michał Kozdrój, Head of Industrial Agency, Knight Frank.